İstanbul sərgisində
Azərbaycan ədəbiyyatı ilə bağlı tədbir
və təqdimatlar
Xəbər verdiyimiz kimi, Mədəniyyət
Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan
2–10 noyabr tarixlərində keçirilən 41-ci İstanbul
Beynəlxalq Kitab Sərgisində “fəxri qonaq ölkə”
kimi iştirak edib. TÜYAP kompleksində təşkil olunan sərgi
çərçivəsində (o cümlədən ölkəmizin
stendində) azərbaycanlı yazar və naşirlərin
iştirakı ilə təqdimatlar, panellər, imza mərasimləri
– ümumilikdə 20-dək tədbir olub. Onların bir qismi
haqqında ötən sayımızda məlumat vermişdik.
***
Noyabrın 3-də sərgi çərçivəsində
Türkiyənin “Heca” dərgisinin 2023-cü ildə
işıq üzü görən “Modern Azərbaycan
şeiri” adlı xüsusi sayının təqdimatı olub.
Tədbirdə bildirilib ki, xüsusi sayın tərtibçisi
və ön söz müəllifi Azərbaycan
Yazıçılar Birliyinin (AYB) katibi Səlim Babullaoğlu,
şeirləri türkcəyə çevirən Ömər
Kiçikməhmədoğludur. Nəşrdə XX-XXI əsrləri
əhatə edən poeziya nümunələri – Rəsul Rza,
Əli Kərim, Fikrət Qoca, Nurəngiz Gün, Vaqif Səmədoğlu,
Ələkbər Salahzadə, İsa İsmayılzadə,
Ramiz Rövşən, Vaqif Bayatlı Odər, Adil Mirseyid, Zahid
Sarıtorpaq, Rasim Qaraca, Elxan Zal, Həmid Herisçi, Azad
Yaşar, Salam Sarvan, Qulu Ağsəs, Səlim Babullaoğlu,
Zahir Əzəmət, Aqşin Yenisey, Jalə İsmayıl, Rəbiqə
Nazimqızı, Qismət, Fərid Hüseyn, Aqşin Evrən
və Səxavət Sahilin şeirləri yer alıb.
Qeyd edək ki, “Heca” dərgisi 1997-ci ildən Ankarada nəşr
olunur.
***
Həmin gün Türk Mədəniyyəti və
İrsi Fondunun (TMİF) nəşr etdirdiyi “Səninləyik,
Türkiyə!” kitabının təqdimatı keçirilib.
Kitabda 6 fevral 2023-cü il tarixində Türkiyədə əlli
mindən artıq insanın həlak olması ilə nəticələnən
dəhşətli zəlzələdən sonra Türk
dünyası şairlərinin qardaş ölkəyə dəstək,
türk xalqı ilə həmrəylik ifadə edən
şeirləri toplanıb.
Bakıda “Mütərcim” nəşriyyatında
işıq üzü görən antologiyanın tərtibçisi,
tərcüməçi və redaktoru S.Babullaoğlu, dillər
üzrə məsləhətçilər Ömər
Kiçikməhmədoğlu, Şəmsəddin Kuzəçi,
Maya Saparova, Zera Bəkirova və Albina Borisovadır.
AYB-nin katibi S.Babullaoğlu nəşr haqqında məlumat
verib. Diqqətə çatdırılıb ki, nəşrin
ideya və ön söz müəllifi TMİF-in ilk prezidenti,
Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədr
müavini Günay Əfəndiyevadır.
TMİF-in hazırkı prezidenti Aktotı
Raimkulovanın təqdimat iştirakçılarına
ünvanlanan məktubu oxunub.
Fondun Aparatının rəhbəri Fəxri Hacıyev,
yazarlar Qismət Rüstəmov, Fərid Hüseyn, “Ədəbiyyat
qəzeti”nin baş redaktoru Azər Turan çıxış
ediblər.
Kitabda azərbaycanlı şairlər S.Babullaoğlu və
F.Hüseynin də şeirləri yer alıb.
***
Həmin gün Azərbaycan stendində incəsənət
ustalarının ifasında konsert proqramı da təqdim
olunub. Xalq artisti, xanəndə Mənsum İbrahimov tarda Xalq
artisti Elçin Həşimov, kamançada Əməkdar
artist Elnur Əhmədov və nağarada Siyavuş Kərimovun müşayiəti ilə bəstəkar
və xalq mahnılarını ifa edib. Konsert proqramı
alqışlarla qarşılanıb.
***
Noyabrın 4-də sərgi çərçivəsində
yazıçı, filologiya üzrə fəlsəfə
doktoru, “Hədəf” nəşriyyatının direktoru Şəmil
Sadiqin “OdƏrlər” tarixi-fəlsəfi romanının
türkcə nəşrinin təqdimatı keçirilib.
Tədbirin moderatoru tədqiqatçı-jurnalist Dilqəm
Əhməd XX əsrin əvvəllərindən Azərbaycan
ədəbiyyatında tarixi roman janrının
formalaşmasından danışıb. Bildirib ki, Şəmil
Sadiqin “OdƏrlər” romanı 2013-cü ildə, II Qarabağ
müharibəsindən yeddi il əvvəl nəşr olunsa
da, burada şanlı Zəfərimiz əksini tapıb. Müəllif
sanki illər sonra baş verəcək hadisələri öz
təxəyyülü ilə canlandıraraq maraqlı bir
tarixi roman ərsəyə gətirib.
Türkiyəli müğənni, aşıq Binyamin
Aksunqur, İstanbuldakı Türkiyə-Azərbaycan Dərnəyinin
rəhbəri Səfər Qaraqoyunlu, Azərbaycan-Şimali Kipr
Türk Cümhuriyyəti Dostluq Cəmiyyətinin rəhbəri
Orxan Həsənoğlu, yazıçı, naşir Suat Turqut
və başqa çıxış edənlər əsərin
ideya-bədii xüsusiyyətlərindən danışıb,
müəllifə uğurlar arzulayıblar.
Şəmil Sadiq əsərin yazılmasının
tarixçəsindən danışıb. Qeyd olunub ki, kitaba
görkəmli Azərbaycan yazıçısı mərhum
İsa Muğanna ön söz yazıb.
Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Mübariz
İbrahimovun və “İgidliyə görə” medalı ilə
təltif edilmiş şəhid baş leytenant Fərid Əhmədovun
əziz xatirəsinə ithaf olunan “OdƏrlər” romanı
postmodern üslubda yazılan və Qarabağ münaqişəsinə
həsr olunan ilk irihəcmli nəsr nümunələrindəndir.
Əsəri türk dilinə Ruslan Rəhimov
uyğunlaşdırıb.
Sonda müğənni, aşıq Binyamin Aksunqur
tıva türklərinin (Rusiya), İraq türkmənlərinin
nəğmələrini və Xalq artisti mərhum Əlibaba Məmmədovun
“Mənim Azərbaycanım” mahnısını ifa edib.
Müəllif kitabı oxucular üçün
imzalayıb.
***
Həmin gün İstanbul sərgisi çərçivəsində
Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun (1939–2015) türk dilində
çap olunan “Mən burdayam, İlahi!” kitabının təqdimatı
da olub.
Tədbirin moderatoru şair Fərid Hüseyn Vaqif Səmədoğlunun
yaradıcılığı haqqında söz açıb.
Bildirilib ki, TMİF-in dəstəyi ilə nəşr olunan
kitabdakı şeirləri tanınmış şair və ədəbiyyatşünas
mərhum Arif Acalov türk dilinə
uyğunlaşdırıb.
TMİF-in əməkdaşı qurumun rəhbəri
Aktotı Raimkulovanın tədbir
iştirakçılarına ünvanlanan məktubunu diqqətə
çatdırıb.
Esseist Qismət Rüstəmov,
araşdırmaçı-yazar Ülvi Babasoy, naşir Nurman
Tariq çıxış edərək V.Səmədoğlu
yaradıcılığının məziyyətlərindən,
Azərbaycan sərbəst şeirinin inkişafına verdiyi
töhfələrdən danışıblar.
Şairin həyat yoldaşı, nəşrin layihə
rəhbəri Nüşabə Babayeva-Vəkilova kitabın ərsəyə
gəlməsində zəhməti olan hər kəsə təşəkkürünü
bildirib.
***
Noyabrın 4-də sərgi çərçivəsində
daha bir tədbir çağdaş Azərbaycan şeirinin
inkişaf mərhələlərinə həsr olunub.
Panelin moderatoru Fərid Hüseyn müasir poeziyamız
haqqında məlumat verib. Şair Günel Şamilqızı
müstəqillik dövrü Azərbaycan poeziyasının
müxtəlif mərhələlərində diqqəti
çəkən xanım yazarlardan bəhs edib. Şairlər
Aqşin Yenisey, Şəhriyar Del Gerani müasir Azərbaycan
şeirinin mövzu və ideya istiqamətlərindən
danışıblar.
***
Eyni gündə Azərbaycan stendində
yazıçı, Əməkdar jurnalist Yunis Orucovun türk
dilində çap olunan “Boraltan” və “Nargin – türkün məzarı”
kitablarının imza mərasimi keçirilib. “Boraltan” tarixi
romanı II Dünya müharibəsi illərində
qırmızı terrordan qaçaraq qardaş Türkiyəyə
sığınan, lakin 1945-ci ildə Stalinin tələbi ilə
SSRİ-yə təhvil verilən soydaşlarımızın
məşəqqətli taleyinə həsr olunub.
İkinci kitab isə I Dünya müharibəsi
(1914–1918) zamanı Rusiyanın Xəzər dənizində əsir
düşərgəsi kimi istifadə etdiyi Nargin adasında
minlərlə türk hərbçisinin ağır şərtlər
altında əzablı taleyindən bəhs olunur.
***
Noyabrın 4-də həmçinin TÜYAP kompleksində
Türkiyə Nəşriyyatları Birliyinin təşkilatçılığı
ilə Azərbaycan naşirlərinin türkiyəli həmkarları
ilə görüşü keçirilib.
İki ölkənin nəşriyyatları arasında
əməkdaşlıq əlaqələrinin perspektivləri
müzakirə olunub. Beynəlxalq platformalarda ölkələrimizin
ədəbiyyatının, kitab sənayesinin təbliği sahəsində
işbirliyi ilə bağlı fikir mübadiləsi
aparılıb.
Fariz Yunisli
Mədəniyyət .- 2024.- 8 noyabr,¹(83).- S.7.