Səyahətə maraq həmişə
var
ÜTT-nin Avropa üzrə Komissiyasının Baş
katibi Taleb Rifai: «Azərbaycanla əlaqələrimizin
genişləndirilməsində maraqlıyıq»
Bugünlərdə Bakıda
keçirilən Ümumdünya Turizm Təşkilatının
Avropa üzrə Komissiyasının 49-cu iclasında
ÜTT-nin bir çox səlahiyyətli nümayəndələri,
o cümlədən qurumun Avropa üzrə
Komissiyasının Baş katibi Taleb Rifai də iştirak
edirdi. Fürsətdən
istifadə edib cənab Rifaidən «Mədəniyyət» qəzetinin
bir neçə sualını cavablandırmasını
xahiş etdik.
- Sizcə, dünyada baş verən iqtisadi böhran
Avropa turizm sənayesinə nə qədər təsir edəcək?
- Hazırkı iqtisadi
böhran dünya iqtisadiyyatının bütün sahələrinə
ciddi təsir edir. O cümlədən, böhran turizm
sektorundan da yan keçmir. Lakin turizm və səyahət
başqa sektorlar kimi ziyan çəkməyəcək. Turizm
sektorunda vəziyyət başqa sektorlara nisbətən
yaxşı olacaq. Hazırda digər sektorların böhrandan
əziyyət çəkməsi nəticəsində turizm
sektorunun tələbləri də nisbətən
aşağı düşüb. Məsələn, baş
vermiş böhran nəticəsində ailələrin gəlirləri
aşağı düşdüyünə görə əhalinin
səyahət etmək qabiliyyəti də azalıb. Baxmayaraq
ki, dünyada səyahət etmək həvəsində və
arzusunda olan çoxlu insanlar var. Biz bilirik ki, 2009-cu ildə
çətinliklərə doğru gedirik. Lakin qəti şəkildə
əminik ki, hətta dünya iqtisadi böhranı şəraiti
də turizm sektorundan yan keçəcək.
- Necə
düşünürsünüz, böhrandan
çıxış yolları kimi nə etmək
lazımdır?
- Vacib sektorlarda, xüsusilə
də maliyyə-bank sistemində yaranmış böhranın
səbəblərini aradan qaldırmaq üçün
çoxlu tədbirlər görmək lazımdır. Maliyyə-bank
sektoru dünya iqtisadi sisteminin nüvəsidir. Biz
görürük ki, turizm və səyahət sənayesi
başqa sektorlara kömək edə bilər. Əgər
dünya liderləri siyasi səviyyədə turizm sektoruna
kömək etmək məqsədilə müəyyən qərarlar
qəbul etsələr, onda turizm də öz növbəsində
başqa sektorlara daha çox kömək edər. Bunu isə
ancaq siyasət səviyyəsində həll etmək olar.
- Maraqlıdır, siyasi səviyyə
deyərkən siz nəyi nəzərdə tutursunuz?
- Siyasi səviyyə deyərkən,
mən heç də səyahətlərə tətbiq edilən
yeni vergiləri nəzərdə tutmuram. İnsanların
səyahət edə bilmələri üçün
bütün maneələr götürülməlidir.
Onların müxtəlif ölkələrə problemsiz getmələri
təmin edilməlidir. Beləliklə, insanlar səyahətə
həvəsləndirilməlidir.
- Amma insanlarda səyahətə həvəs və maraq
da az deyil...
- Bəli, təbii ki, maraq var.
Lakin məsələn, əgər viza məsələsi çətinləşsə, insanlar da çoxlu səyahət edə bilməyəcəklər. Və yaxud əgər nəqliyyat
uyğun olmazsa, insanlarda gəzməyə maraq olmayacaq. Deməli,
hökumətlər çalışmalıdırlar ki,
insanları səyahətlərə həvəsləndirən
hər bir şey yerbəyer olsun.
- Cənab Rifai, Azərbaycanın
turizm potensialı haqqında nə deyə bilərsiniz?
- Düşünürəm
ki, bu sektor hazırda çox möhkəmdir, davamlı
addımlar atır. Bu temp Azərbaycanın
turizm sektorunu daha yüksək səviyyəyə qaldırmaq
qabiliyyətinə malikdir. İndi siz hərəkət
etməyə, irəli getməyə hazırsınız.
İnfrastruktur qurmaq vacibdir. Hazırda
Azərbaycanın turizm sahəsində çox möhkəm
infrastrukturu var. İndi isə dünya turizminin
inkişafına yardım etmək və siyasi tələbləri
yerinə yetirmək zamanıdır. Ümumiyyətlə,
biz Azərbaycanla əlaqələrimizin genişləndirilməsində
maraqlıyıq.
- Sizcə,
Avropa ölkələrindən hansı iqtisadi böhrandan daha
çox ziyan çəkəcək?
- Bu böhran bütün
Avropaya, xüsusilə də Qərbi Avropaya təsir edib. Bildiyiniz kimi, bütün problemlər Birləşmiş
Ştatlardan başlandı və bu, daha çox Birləşmiş
Krallığa təsir etdi. Ona görə
ki, İngiltərə beynəlxalq aləmlə daha çox
bağlıdır. Saysız-hesabsız səfərlər
İngiltərədən başlayır. Bu
baxımdan hesab edirəm ki, Qərbi Avropa Mərkəzi-Şərqi
Avropaya nisbətən daha çox əziyyət çəkəcək.
- Bəs Azərbaycan?
- Böhran Azərbaycana
birbaşa təsir etməyəcək. Ona görə
ki, hələ Azərbaycan beynəlxalq maliyyə şəbəkəsinin
bir hissəsi deyil. Bu səbəbdən ölkənizin
turizm sənayesinə böhranın təsiri çox az olacaq.
- Hazırda turizm şirkətləri, hotellər
böhranın qarşısını almaq üçün
bir sıra yollar düşünürlər. Məsələn,
onlardan bəziləri həyata keçirmək istədikləri
layihələrin sayını azaldır, digər qismi isə
vəziyyətdən çıxış yolu kimi qiymətləri
aşağı salırlar. Sizcə, bu tədbirlər
uğurlu nəticə verəcəkmi?
- Qiymətlərin
aşağı salınması yaxşı deyil. Ona görə ki, qiymətləri aşağı
saldıqdan sonra onları yenidən qaldırmaq mümkün
olmur. Hər kəs də bundan itirmiş
olur. Məncə, birinci növbədə
keyfiyyət qaldırılmalı, xidmətlər
yaxşılaşdırılmalıdır.
- Amma dünyanın bir
çox məşhur hotelləri artıq qiymətləri
aşağı salıb...
- Mən qətiyyətlə
bildirirəm ki, bu, səhv siyasətdir. Onlar
öz xidmətlərinin keyfiyyətlərini artırmaqla daha
yaxşı nəticələr əldə edə bilərlər.
- Azərbaycanla İordaniya arasında turizm sahəsi
üzrə əməkdaşlığı necə qiymətləndirirsiniz?
- İstər Azərbaycan,
istərsə də vətənim İordaniya qədim dövlətlər
olmaqla yanaşı, həm də dost ölkələrdir. İslam Konfransı Təşkilatına üzv
dövlətlər arasında imzalanmış sazişin şərtlərinə
uyğun olaraq, ölkələrimiz arasında mədəniyyət
və turizm sahəsində qarşılıqlı əməkdaşlıq
getdikcə genişlənir. İnfoturların təşkil
edilməsi, ölkələrin turizm potensialı və tarixi-mədəni
abidələri ilə tanışlıq, hökumətlər
səviyyəsində müxtəlif sənədlərin
imzalanması və s. məsələlər bu sırada əsas
yer tutur. Bundan sonra da
çalışacağıq ki, əməkdaşlığımızı
daha da genişləndirək.
- Azərbaycan
haqqında sizdə hansı təəssüratlar yarandı?
- Səfər çərçivəsində
iki gün Bakıda olacam. Bu müddət ərzində
Bakı ətrafında gəzməli, görməli yerlərə
səyahət etmək istərdim.
Fəxriyyə ABDULLAYEVA
Mədəniyyət.- 2009.- 3 aprel.- S. 8.