Azərbaycanın Hərbi Doktrinası qəbul edildi

Dünən Azərbaycanın Hərbi Doktrinasının layihəsi nəhayət Milli Məclisin müzakirəsinə çıxarıldı. Qeyd edək ki, Azərbaycanın müdafiə imkanlarını özündə əks etdirən sənədin hazırlanmasına 6 il vaxt sərf olunub.

Sənədi parlament sədrinin birinci müavini, təhlükəsizlik və müdafiə komitəsinin sədri Ziyafət Əsgərov təqdim etdi.

O bildirdi ki, Hərbi Doktrina Azərbaycanın «Milli Təhlükəsizlik Haqqında» Konsepsiyanın tərkib hissəsidir. Səkkiz bölmə və 75 maddədən ibarət olan doktrina fərdin, cəmiyyətin və dövlətin hüquq və mənafelərini daxili, xarici hərbi və digər təhdidlərdən qorunmasına yönəlmiş hərbi təhlükəsizlik sisteminin konseptual əsasını müəyyənləşdirən sənəddir.

Z.Əsgərov bildirdi ki, layihə hazırlanarkən bir sıra ölkələrin təcrübəsi, BMT-nin sənədləri nəzərə alınıb. Azərbaycanın təhlükəsizlik mühitinin və milli maraqlarının həyata keçirilməsinə mane olan və ya onlara təhlükə yaradan şərait, proses təhlil edilib.

Z.Əsgərov qeyd etdi ki, hərbi doktrinada Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın ərazisinin bir hissəsinin işğalı faktına ayrıca toxunulub. Layihədə göstərilir ki, Ermənistanın vaxtilə azərbaycanlılar yaşamış bölgələrində və Azərbaycan Respublikasının işğal olunmuş ərazilərində etnik təmizləmə siyasətinin aparılması, iqtisadi və sosial infrastrukturun dağıdılması ilə nəticələnmiş təcavüz aktının davam etdirilməsi Azərbaycanın milli təhlükəsizliyinə mənfi təsir göstərən əsas amildir. Doktrina Ermənistan Respublikasının işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərində qurduğu separatçı rejimə hər hansı siyasi, hərbi, iqtisadi və digər dəstəyi Azərbaycana qarşı əməl kimi qiymətləndirir.

Hərbi doktrinada Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etmək məqsədilə hərbi güc daxil olmaqla, bütün lazımi vasitələrdən istifadə etmək hüququnu özündə saxladığı vurğulanır: «Ümumilikdə isə Azərbaycan müdafiə siyasətini formalaşdıran zaman beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə riayət edir, bütün dövlətlərlə dinc yanaşı yaşamağa səy göstərir, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq və mehriban qonşuluq prinsiplərinin bərqərar olunmasına çalışır».

Sənəddə istisna hallarda Azərbaycanın öz ərazisində xarici hərbi bazaların müvəqqəti yerləşdirilməsinə yol verə biləcəyi də göstərilib.

Hərbi Doktrinada həmçinin NATO ilə əməkdaşlığın davam etdiriləcəyi qeyd olunub.

Qanun layihəsinin təqdimatından sonra sənədin müzakirəsinə başlanıldı. Çıxış edən deputatlar doktrinaya bəzi əlavə və dəyişikliklər olunmasını təklif etdilər.

Hərbi Doktrinanı Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etmək vəzifəsini üzərinə götürən sənəd adlandıran deputat Zahid Oruc təklif etdi ki, sənədə Türkiyənin adı Azərbaycanla hərbi-siyasi təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq edən ölkə kimi salınsın.

Onun bu təklifinə münasibət bildirən spiker Oqtay Əsədov dedi ki, Azərbaycan bloklara qoşulmamaq siyasətini yürüdür. Türkiyənin adının doktrina layihəsinə salınması faktiki hərbi bloka qoşulmuş mənasını verəcək.

Millət vəkili Aydın Mirzəzadə hesab edir ki, doktrina Azərbaycanın bugünkü və gələcək tələblərinə cavab verir. O, Azərbaycanın milli maraqları çərçivəsində, konkret şərtlər, müddət göstərilməklə silahlı birləşmənin ölkəmizdə yerləşdirilməsi ilə bağlı müddəanın doğru əlavə olduğunu dedi.

Deputat Fəzail Ağamalı sənəddə Azərbaycana qarşı torpaq iddiasında olan ölkələrin də adının çəkilməsini istədi. Onun sözlərinə görə, konkret olaraq, İranın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları var. Xüsusilə Xəzərin su hövzəsi ilə bağlı.

Millət vəkili Pənah Hüseyn sənədə tənqidi yanaşdı. Onun sözlərinə görə, layihə kamil sənəd deyil və Ermənistanla bağlı müddəalar nəzərə alınmasa, əsasən ümumi ifadələrlə yazılıb. O, sənəddə Azərbaycanın mövqeyinin konkret ifadə edilməsini istədi.

P.Hüseynin fikrincə, layihədə hərbi qulluqçunun Azərbaycanda ən üstün qulluqçu olması ayrıca qeyd edilməlidir.

Deputat Aydın Həsənov isə bildirdi ki, orta məktəblərdə hərbi dərslərin sayı artırılmalıdır. O, bu məqamın hərbi doktrinada göstərilməsini təklif etdi.

Müzakirələrdən sonra hərbi doktrina 110 səs lehinə, 2 səs əleyhinə və bir nəfər bitərəf qalmaqla qəbul edildi.

Vasif Cəfərov

Mərkəz.- 2010.- 9 iyun.- S. 9.