«Mən bu davanın adamıyam»

Salim Yumak: «Atamın getdiyi yolla getməyə, erməni faşistləri ilə sona qədər mücadilə aparmağa hazıram»

Salim Yumak - bu vətənpərvər türk övladı haqqında danışmazdan əvvəl istərdim ki, oxucularımıza onun atası, Qarabağ qazisi, 2 il 40 gün erməni əsirliyində qalmış Atilla Yumakdan danışım.

Qarabağ savaşının qızğın vaxtlarında, Xocalı soyqırımından dərhal sonra Azərbaycana gəlib Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul edən Atilla Yumak 1959-cu ildə Türkiyənin Kayseri şəhərinin, Böyük Bürüngüz kəndində anadan olub.

Xırda ticarətlə məşğul olan Atilla Yumak 26 yaşında ailə qurub, Xocalı soyqırımından sonra dərhal Azərbaycana gəlib və Qubadlıda döyüşlərə atılıb. Azərbaycanı canından əziz bilən A. Yumaq Azərbaycan vətəndaşı kimi ordumuzun yeni qurulduğu illərdə canla-başla və sevgiylə bu torpaqlar uğrunda savaşıb. Bütün gücü ilə bu torpağa xidmət etməyə çalışıb.

Döyüşlərin birində erməni daşnaklarına əsir düşən Atilla Yumak məşəqqətli bir əsirlik taleyi yaşayıb. Əsirliyinin 6 ayını işgəncələr altında Şuşa həbsxanasında keçirib. Daha sonra onu Xankəndində, Uşaq Xəstəxanasında daha amansız işgəncələrə məruz qoyublar. Hərbi sirri satmadan bütün işgəncələrə sinə gərən Atilla Yumak haqqında Ermənistan Hərbi Tribunası ölüm hökmü çıxarıb. Güclü iradəsi hesabına bütün işgəncələrə sinə gərən bu cəsur döyüşçünü daha sonra Andronikin qəbri üstündə qurban kəsmək istəyiblər.

1995-ci ilin oktyabr ayında Qızıl Xaç Cəmiyyətinin köməkliyi ilə Azərbaycana təhvil verilən Atilla bəyin sonrakı həyatı da çətinliklərlə dolu olub. Kiçik ticarətlə məşğul olub, qəzetlərdə çalışmaqla Azərbaycanda yenidən ailə həyatı qurub. Hal-hazırda gözlərinin zəifliyindən şikayətlənən bu cəsur döyüşçünün vəziyyəti o qədər də yaxşı deyil. İndi onun müalicə olunmağa çox ciddi ehtiyacı var.

Atilla Yumakın həyat yolundan daha geniş bir yazı yazmaq niyyətində olduğumdan, hələlik sizə Qarabağ qazisinin oğlu, Azərbaycan əsgəri Salim Yumakdan danışmaq istəyirəm. Salim atasının uğrunda savaşdığı türk elinə - Azərbaycana 7 il öncə təhsil almaq üçün gəlib. Azərbaycan Dillər Universitetini bitirdikdən sonra Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul edərək Azərbaycan ordusu sıralarında hərbi xidmətə başlayıb. Araşdırmalardan belə məlum olur ki, Azərbaycanın müstəqillik tarixində bu ilk hadisədir ki, Türkiyə Cümhuriyyətinin vətəndaşı Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul edib və Azərbaycan ordusunda xidmətə başlayıb.

Salim hal-hazırda Gəncə şəhərində “N” saylı hərbi hissədə xidmət edir. Səhhətindəki problemləri aradan qaldırmaq üçün hazırda hospitalda əməliyyatdan sonra müalicə olunur. Başda Nigar Almanqızı olmaqla, “Mərkəz” qəzetinin bir qrup əməkdaşı hospitalda Salimi ziyarət edib onun səhhətiylə maraqlanıb. Bu görüş zamanı da hiss etdik ki, Salim kimi cəsur türk övladları hər zaman Azərbaycan üçün xidmət etməyə və döyüşməyə hazırdır. Nədənsə bütün görüş boyu mən Osmanlı generalı Nuru Paşanı və onun başçılığı ilə Azərbaycana gəlmiş Osmanlı ordusunda xidmət edən “mehmetcikləri” xatırladım. Türk tarixinin şanlı səhifələrini yazılmaqda davam edir.

Beləliklə, Salim Yamukla söhbətimizi sizlərə təqdim edirəm.

- Salim, nə üçün Azərbaycanda əsgəri xidmətdə olmağı seçdin. Biz bilirik ki, sən Türkiyədə cəmi 6 ay hərbi xidmət keçə bilərdin, amma Azərbaycandakı 1 illik hərbi xidməti seçdin?

- Məndən bunu tez-tez soruşurlar. Mənim ulu babalarım da Qafqazlardan Türkiyəyə köç edib. Sözün əsl mənasında, buralar mənim öz torpaqlarım sayılır. Ən əsası isə mən qarşıma məqsəd qoydum ki, atamın Azərbaycan üçün etdiyi fədakarlığı, qəhrəmanlığı və xidməti davam etdirim. Buna həm də atamın yolunun davamı demək olar. Atama dedim ki, məni Azərbaycan torpağı yetişdirdi, oxutdu. Buralar mənim öz vətənimdir və xidmətimi burada etmək istəyirəm. Mənim üçün Türkiyə və Azərbaycanın fərqi yoxdur. Atam da sağ olsun, arzumu dəstəklədi və ərizə yazdım orduya getmək üçün. Bu gün Azərbaycan ordusu inkişaf edir və çiçəklənir. Mən bu inkişafı şəxsən öz gözlərimlə görürəm. İnşallah, Azərbaycan ordusunun gücü hesabına torpaqlarımızı da azad edəcəyimiz gün yaxındadır.

- Hərbi xidmətdən sonra Azərbaycanda qalıb işləməyi düşünürsənmi?

- Mən hörmətli böyüklərimizin sayəsində oxudum. Yetişməyim üçün atamın dostları, dövlətimiz çox əziyyət çəkib. Xüsusilə Osman Gezəkərin xidmətlərini qeyd etmək istəyirəm. Dövlət yetişdirdiyinin bəhrəsini görmək istəyər yəqin. Əgər etimad göstərsələr, əlbəttə, qalıb xidmət göstərərəm. Oxuduğum sahə diplomatiya olduğu üçün hər zaman arzulamışam ki, sülh şəraitində torpaqlarımızın geri qaytarılması işinə töhfə verim. Mən ümidvaram ki, qan tökülmədən torpaqlarımız azad olunacaq. Ancaq bu cəhdlər alınmasa, torpaqlarımızı döyüşərək geri almağa da hazırıq. Bilirəm ki, Ali Baş Komandanımızın əmri ilə bütün Azərbaycan gəncliyi torpaqlarımızı azad etməyə hazırdır.

- Hərbi xidmət boyunca hansı münasibətlə rastlaşdın? Orduda özünü yad kimi hiss eləmirsən ki?

- İlk günlər məni bir az maraqla qarşıladılar. Bütün heyət mənimlə maraqlanır, nə üçün burada xidmət etməyimi soruşurdular. İkili vətəndaşlığım olduğunu bilən hər kəs, hərbi xidmət üçün niyə məhz buranı seçməyimlə maraqlanırdı. Mən də izah etməyə çalışırdım ki, vətən mənim şərəfim və namusumdur. Şərəfin və namusun niyəsi olmaz. Komandirlərim, əsgər yoldaşlarım atamın keçdiyi yolu öyrəndikcə başa düşdülər ki, mən bu davanın adamıyam. Mən atamın getdiyi yolla getməyə, erməni faşistləri ilə sona qədər mücadilə aparmağa hazıram.

- Hospitalda sənə göstərilən qayğıdan razısanmı? Həkimlərin qulluğu, qayğıkeşliyi səni qane edirmi?

- Həkimlərdən, ümumiyyətlə hospitaldakı münasibətdən çox razıyam. Burada hər şey yüksək səviyyədədir. Burada da ilk vaxtlar məni maraqla qarşılayırdılar. Sonradan hər kəsə qarşı göstərilən qayğını mənə də göstərdilər. Hər şeydən, hospitalın bütün şəxsi heyətindən çox razıyam.

- Burada dostların çoxdurmu?

- Əlbəttə. Həm mülki həyatda, həm də hərbi hissədə çoxlu dostlarım var. Azərbaycanın bir çox bölgələrini gəzmişəm və bu yerləri, vətənimin insanlarını çox sevirəm. Mən zatən özümü burada xarici kimi hiss etmirəm. İnsanlardan hər zaman məhəbbət görürəm. Artıq 7 ildir ki, Azərbaycandayam. Türkiyəyə hər dəfə getdiyim zaman buralar üçün darıxıram.

- Ümid edirik ki, Azərbaycanda heç vaxt özünü narahat hiss etməyəcəksən və buraları bütün türklərin vətəni kimi görəcəksən. Bizim də içimizdəki vətən sevgisi bütün Türk dünyasını əhatə edir.

- Mən hər gün dostlarımla söhbət edəndə, sıraya duranda, təlimə gedəndə, bir daşı bir daşın üstünə qoyanda hiss edirəm və ətrafımdakılara da bildirirəm ki, bu torpaqlar üçün bizim babalarımız şəhid olub, bu torpağa dəyər qazandırıblar. “İstiqlal marşı”nın sözlərindən çox məhşur bir misra var ki, atam da bu misranı çox sevir. İstəyirəm o misranı sizinlə bölüşüm:

Bastığın yerleri «toprak» diyerek geçme, tanı!

Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı,

Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır atanı,

Verme, dünyaları alsan da, bu cennet Vatanı!

Bir daha sizə təşəkkür edirəm ki, gəldiniz və məni xoşbəxt etdiniz.

Cəlil CAVANŞİR

Mərkəz.- 2011.- 16 aprel.- S.10.