Ticarət dövriyyəmiz $28 milyarda çatıb

2010-cu il ərzində Azərbaycan dünyanın 147 ölkəsi ilə 27 milyard 924 milyon 132,5 min dollar həcmində ticarət əməliyyatları aparıb. Bu müddətdə Azərbaycan 21,324 milyard dollar dəyərində 2186 adda mal və xidməti ixrac edib, 6,599 milyard dollar dəyərində 6057 adda məhsulu isə idxal edib. İxrac-idxal əməliyyatları üzrə müsbət saldo 14,725 milyard dollar olub.

Dövlət Gömrük Komitəsinin 2010-cu il ərzində Azərbaycanın xarici ticarət vəziyyətinə dair hazırladığı statistik məlumatına əsasən, ötən il ixrac əməliyyatlarının həcmi 2009-cu ilə nisbətən 45,05 faiz (6,623 milyard dollar), idxal əməliyyatlarının həcmi isə 7,78 faiz (4,762 milyard dollar) artıb.

2010-cu ildə Azərbaycan ən çox məhsulu may, iyun və noyabr aylarında ixrac edib. Bu ayların hər birində ixracın həcmi 2 milyard dollardan çox olub. May, iyun və noyabr aylarında müvafiq şəkildə 2,047 milyard, 2,068 milyard və 2,037 milyard dollar həcmində məhsul xaricə satılıb. Avqust və dekabr aylarında da ixracın həcmi 2 milyard dollara yaxın olub.

Ötən il aylar üzrə ən zəif ixrac göstəricisi mart ayında qeydə alınıb. Martda 1,287 milyard dollarlıq məhsul satılıb. Yanvar ayında da ixracın həcmi kiçik olub - 1,428 milyard dollar.

2010-cu ildə aylar üzrə idxalda ən yüksək göstərici dekabr ayına təsadüf edir. İlin sonuncu ayında 884,2 milyon dollar məbləğində məhsul idxal olunub. İdxal üzrə ən aşağı nəticə yanvar, fevral və mart aylarında qeydə alınıb. Bu aylarda müvafiq qaydada 364 milyon, 345,3 milyon və 450,5 milyon dollar dəyərində idxal əməliyyatı həyata keçirilib.

İxrac-idxal əməliyyatlarında milli valyuta ilə hesablaşma 1 faizdən az olub. İxracda bu nisbət 0,17 faiz, idxalda isə 0,2 faiz təşkil edib. Ticarət əməliyyatlarında əsas hesablaşma SDV ilə həyata keçirilib. İxracda SDV-nin payı 95,53 faiz, idxalda 76,27 faiz olub.

Azərbaycanın ixracında ən böyük üstünlük neft və neft məhsullarına məxsusdur. Ümumilikdə, ixracın 92,55 faizi neft və neft məhsullarının hesabına həyata keçirilib. Xam neft satışı ixracın 86,53 faizini, neft məhsulları isə 6,02 faizini təşkil edib. 2010-cu ildə 2009-cu ilə nisbətən neft ixracının həcmi təxminən 53,9 faiz artdığı halda, neft məhsullarının satışının dəyəri 13,4 faiz azalıb.

Azərbaycanın ixracında növbəti ən çox paya bitki və heyvan mənşəli yağlar (0,88 faiz), meyvə-tərəvəz (0,73 faiz), qara metallar və onlardan hazırlanmış məmulatlar (0,53 faiz) sahib olub.

İdxalda isə ən böyük üstünlüyə maşın və elektrik aparatları, avadanlıqlar və onların ehtiyat hissələri təşkil edib. Bu qrup mallar idxalın 28,83 faizini formalaşdırıb. Məhsulun həcminə görə idxalda növbəti ən çox paya ərzaq məhsulları (14,63 faiz), nəqliyyat vasitələri və onların ehtiyat hissələri (12,07 faiz), qara metallar və onlardan hazırlanan məmulatlar (11,93 faiz) sahibdir.

Konkret məhsul növləri üzrə müqayisə etdikdə idxalda ən böyük paya minik avtomobilləri malikdir. Ötən il 451,479 milyon dollar dəyərində 51816 ədəd minik avtomobili alınıb. Dəyərinə görə idxalda ikinci ən çox paya buğda malikdir. 2010-cu ildə ölkəmizə 285,384 milyon dollar dəyərində 1,33 milyon ton buğda gətirilib. Bunlarla bərabər Azərbaycana 227 milyon dollar dəyərində qara metal, 221,29 milyon dollar dəyərində tütün məmulatı idxal olunub.

Cəfərov Vaqif

Mərkəz.- 2011.- 8 fevral.- S.7.