Mədəniyyətimizin hamisi

Dahilər 100 ildən bir doğulur. Nə xoşbəxt bizlərə ki, Tanrı bu lütfini Azərbaycandan da əsirgəmədi. Adı tarixə əbədi həkk olunmuş bir dahini bizlər üçün xəlq etdi. Və yenə də nə xoşbəxt bizlərə ki, böyük öndər, əbədiyaşar şəxsiyyət, fenomen insan, ümummilli lider Heydər Əliyev kimi bir dühanın müasiri olmaq şərəfi nəsibimiz oldu. Bu gün o dahinin - Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəldiyi gün kimi yaddaşlarda iz salıb. Bəli, 1969-cu il 14 iyul təqvimdə tarixi bir gün kimi qeyd olunur. Həmin gün xalqımızın həyatında yeni mərhələnin təməli qoyuldu, Heydər Əliyevin Azərbaycanda ilk dəfə hakimiyyətə gəlməsi ilə ölkənin tarixinin böyük dönüşü, yeni epoxası başlandı. Onun hakimiyyətə gəlişi digər sahələrlə yanaşı incəsənət, mədəniyyət, ədəbiyyatı da canlandırdı.

Ramiz Quliyev: «Onda fenomenal musiqi duyumu vardı»

Xalq artisti, ustad tarzən, professor Ramiz Quliyev müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin əhatəli inkişafında, o cümlədən musiqimizin pərvəriş tapmasında Heydər Əliyevin danılmaz rola malik olduğunu deyir: «Heydər Əliyev dühasının gücü bir də onda idi ki, o fenomen şəxsiyyətin gördüyü işlər dünya siyasətçiləri tərəfindən də yüksək qiymətləndirilirdi. Fikir vermişəm, Azərbacanda ona qədər heç bir rəhbər musiqimizə, mədəniyyətimizə onun qədər diqqət yetirməyib. Bu baxımdan mədəniyyətimiz ona borcludur». Böyük öndərin Azərbaycan musiqiçilərinə göstərdiyi qayğıdan ağızdolusu danışan xalq artisti Heydər Əliyevi mədəniyyətin hamisi kimi qiymətləndirir: «Heç yadımdan çıxmaz, 1970-ci illər idi. Respublika Sarayı yenicə istifadəyə verilmişdi. Onda mən sarayda «Orta mahur» ifa etdim. Konsertdən sonra onun adəti vardı, gəlib musiqiçilərlə söhbətləşir, onları təbrik edirdi. Həmin tədbirdə də gəldi və məni təbrik etdi. Böyük öndər orada «Orta mahur»u musiqi diliylə elə təsvir etdi ki, çaş-baş qaldım. Deyərdin, musiqiçi odur, mən yox. O, belə bir şəxsiyyət idi və onda fenomenal musiqi duyumu vardı».

Ramiz Zöhrabov: «O, həm də musiqi bilicisi idi»

Xalq artisti, musiqişünas Ramiz Zöhrabov Heydər Əliyevin Azərbaycan musiqisinə göstərdiyi xidmətlərin saysız-hesabsız olduğunu söylədi: «Bu gün Azərbaycan musiqisinin təkcə ölkəmizdə deyil, dünya səviyyəsində tanınması, təbliği böyük öndərin xidmətlərilə bağlıdır. O, təkcə musiqinin hamisi deyildi, həm də musiqi bilicisi idi. Musiqişünaslar belə, onun qədər musiqimizin dərinliklərinə, incəliklərinə bələd deyildi». R.Zöhrabov Azərbaycan opera sənətində dahi əsərlərin yazılmasında, bir-birindən əzəmətli simfonik musiqilərin ərsəyə gəlməsində məhz Heydər Əliyevə borclu olduğumuzu deyir: «Nə gözəl ki, Heydər Əliyevin layiqli davamçısı İlham Əliyev və onun xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva bu gün mədəniyyətimizə hamiliyi davam etdirir, həm də böyük öndərin ideyalarının təbliğatçısıdırlar. Ona görə də hesab edirəm ki, Heydər Əliyevin adı Azərbaycan xalqının qəlbində əbədi yaşayacaq».

Zəlimxan Yaqub: «Onun sözə münasibəti bəndənin Allaha olan münasibəti səviyyəsində idi»

Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan ədəbiyyatının formalaşmasında və təşəkkül tapmasında da əməyi danılmazdır. Elə xalq şairi Zəlimxan Yaqub da Heydər Əliyev qədər Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək olmuş ikinci bir dövlət xadimi tanımadığını deyir: «Heydər Əliyev sözə o qədər böyük qiymət verirdi ki, sözün fövqündə dayanmağı da bacarırdı. Onun sözə münasibəti bəndənin Allaha olan münasibəti səviyyəsində idi. Dahi şəxsiyyət ədəbiyyata verdiyi qiymətlə bərabər həm də ədəbiyyat adamlarını yüksəltməyi bacarırdı. Elə bunun nəticəsi idi ki, keçmiş SSRİ məkanında fəxri ad almış şair və yazıçıların az qala yarısı Azərbaycanın payına düşürdü. Böyük şəxsiyyət bunu ona görə edirdi ki, ədəbiyyat adamları Azərbaycanı bütün dünyada tanıda bilsinlər». Zəlimxan Yaqub bir də ona görə fəxr edir ki, böyük öndər Dədə Qorquddan, Nizami Gəncəvidən ta üzü bu yana bir nəfər də olsun yazıçıya, şairə diqqətsiz olmayıb. Onların hər birinin ayrı-ayrılıqda yubiley gecələrini təşkil etdirib, adlarını əbədiləşdirib. Elə buna görə də özünə əbədiyyət qazandı. Xalq şairi ulu öndərin ədəbiyyat adamlarına göstərdiyi sonsuz qayğıdan danışanda kövrəldi: «Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev mərd kişi idi. Çətin vaxtlarımızda bizi tək qoymazdı. Onun Məmməd Araz, Xəlil Rza, Bəxtiyar Vahabzadə, Yusif Səmədoğlu xəstə yatarkən yataqlarının başında durmağı, onun mən Zəlimxan Yaqubu xaricdə müalicə etdirməyi yaddan çıxası məqamlar deyil. Hansı dövlət başçısı bunu edərdi? Adi sosial problemlərimizin həllində də onun rolu əvəzsiz olub. Bunu itirmək olarmı? Ulu öndər Heydər Əliyevin bir əbədiyaşarlığı da ondadır ki, o özündən sonra İlham Əliyev kimi bir siyasətçini Azərbaycan xalqına rəhbər qoydu».

Bəli, Heydər Əliyev Azərbaycan təhsili, mədəniyyəti, ədəbiyyatı, kinosunun inkişafı naminə misilsiz xidmətlər göstərib. «Azərbaycan kinosu Azərbaycan tarixinin salnaməsidir», - Heydər Əliyev milli kinomuzu belə yüksək qiymətləndirirdi. Onu da xatırladım ki, Azərbaycan milli kinosunun şah əsərlərindən olan «Bir cənub şəhərində» (rejissor Eldar Quliyev), «İstintaq» (rejissor Rasim Ocaqov), «Qaçaq Nəbi» (rejissor Əbdül Mahmudbəyli) və digər filmlərimizin ekrana vəsiqə qazanması birbaşa böyük öndər Heydər Əliyevin xidmətiylə bağlıdır. Mərhum rejissorumuz Rasim Ocaqov qəzetimizə müsahibə verərkən qeyd etmişdi ki, «İstintaq» ekran həyatına görə Heydər Əliyevə borcludur. Rejissorun dediyinə görə, sovet milisi mövzusunda lentə alınmış həmin film "yuxarı"da - Moskvada əyləşənlərin xoşuna gəlməmişdi. Yalnız Heydər Əliyev işə qarışandan sonra məsələ həll olunmuşdu. Eləcə də digər filmlərimizin taleyini məhz sənətin, sözün böyük mənasında bilicisi olmuş böyük öndər Heydər Əliyev həll etmişdi. Elə buna görə də milli kinomuz o fenomenal şəxsiyyətə borcludur.

Heydər Əliyev siyasətinin bir hissəsi də ədəbi irsin öyrənilməsi, klassikamızın müasir insanlara çatdırılması idi. Onun sayəsində Dədə Qorqud, Nizami Gəncəvi, Nəsimi və digər nəhəng klassiklərimizin yaradıcılığına həsr olunmuş ədəbi-bədii gecələr təşkil olundu, yubileylər keçirildi və s. Digər tərəfdən, istedadı olan yazarlar sosial-məişət problemlərindən tutmuş müalicəsinə qədər böyük öndər tərəfindən nəzarətə götürüldü. Hər bir yazıçı, şair zəhməti müqabilində və hətta artıqlamasıyla mükafatlandırıldı. Bu da onların yaradıcılıq ruhunu daha da yüksəltdi. Eyni zamanda, yazarlarımızın əsərlərinin satışı məsələsi həll olundu.

Məhz ulu öndərin diqqət və qayğısı nəticəsində sənət adamlarımız fəxri adlara layiq görüldülər, mənzillərlə təmin olundular…

…«Mən fəxr edirəm ki, azərbaycanlıyam» - yazımı adı həmişə qəlbimizdə əbədi yaşayacaq ulu öndərin bu sözləri ilə bitirmək istəyirəm. Biz də bütün həyatını Azərbaycana həsr etmiş ulu öndərimizlə həmişə fəxr etmişik, bundan sonra da edəcəyik.

Cəvahir SƏLİMQIZI

Mərkəz.- 2011.- 14 iyul.- S. 11.