«Nənən ölsün, sarı gəlin»…

«Sarı gəlin» mahnısı rəsmi şəkildə Türk dünyasının himninə çevrilməlidir»

İyunun 12-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində “Ankaf” şirkətinin istehsal etdiyi “Sarı gəlin” sənədli filminin təqdimatı keçirilib. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TÜRKSOY və “Güven Klinik”in dəstəyi ilə təşkil olunan tədbir zamanı filmin müəllifləri tamaşaçıların diqqətinə mədəni irsimizin ən gözəl nümunələrindən olan qədim mahnını elmi araşdırmalar baxımından təqdim etdi. Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev, millət vəkili Gülər Əhmədova, Milli Konservatoriyanın rektoru Siyavuş Kərimi və digər tanınmışların iştirakı ilə baş tutan təqdimatda Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Başqırdıstan, Hakas Respublikası və Qaqauz Yerini (Moldova) təmsil edən folklor kollektivlərinin ifasında “Sarı gəlin” mahnısı ifa edilib.

Filmin baş prodüseri Nazim Abdullayev, ssenari müəllifi İdris Heydərli, rejissoru Rövşən Nicatdır. Rövşən Nicatın «Mərkəz»ə müsahibəsini təqdim edirik.

- «Sarı gəlin» filminin ərsəyə gəlməsi hansı zərurətdən doğdu və layihənin yaranma ideyası kimdən gəldi?

- Bildiyiniz kimi mənfur qonşularımız torpaqlarımızın bir hissəsini mənimsədikləri kimi mədəniyyətimizə, incəsənətimizə də əl uzadırlar. Bu mövzuda ən çox mübahisə obyekti kimi bizim “Sarı gəlin” mahnımız gündəmdədir. Yaradıcı insanların da mübarizə metodu təbii ki, qələmdir, kameradır və s. Bizim yaradıcı qrup da bu mübarizəyə qoşulmağı özünə borc bildi.

Filmin ideyası tədqiqatçı-jurnalist, mənim yaxın dostum İdris Heydərli tərəfindən təklif olundu. Təbii ki, film çəkilişi üçün vəsait tələb olunur. Maddi dəstək üçün ilk müraciət etdiyimiz insan Nazim Abdullayev oldu. Sağ olsun, təklifimizi böyük vətənpərvərlik hissiylə qəbul etdi və bizim çəkilişlərimiz üçün öz imkanları çərçivəsində dəstək oldu. Nazim müəllim ümumiyyətlə belə milli dəyərlərimizə aid olan layihələrə biganə qalmır, bir prodüser kimi, vətənpərvər azərbaycanlı kimi həmişə dəstəkləyir. Biz öz yaradıcı qrupumuz adından ona öz minnətdarlığımızı bildiririk. Təqdimat mərasimində gördüyünüz bütün təşkilati işləri də o özü həll edib.

Məni ən çox duyğulandıran, fərəhləndirən türk dilli ölkələrdən dəvət olunmuş musiqiçilər oldu. Açığını deyim, bəzi məqamlarda hətta kövrəldim də… Çünki orada səslənən ”Sarı gəlin” bizim dədə-babalarımızın, əcdadlarımızın ruhunun nəğməsidir. Kökü olmayan, mədəniyyəti olmayan bir millətdə bu ruh, bu musiqi ola bilməz. ”Sarı gəlin” mahnısı rəsmi şəkildə Türk dünyasının himninə çevrilməlidir.

- Bir tamaşaçı olaraq deyə bilərəm ki, uğurlu bir ekran işinə imza atmısınız. Bəs rejissor olaraq qənaətinizi bilmək maraqlı olardı; sizcə, film alındı, istədiyinizə nail oldunuz?

- ”Sarı gəlin” bildiyiniz kimi tarixi-sənədli bir filmdir. Filmdə əsas mövzu olaraq 10-cu və 20-ci yüzillikdə Şərqi Anadolu və Qafqazlarda baş verən tarixi hadisələrin paralellikləri öz əksini tapır. Burada əsas məqsədlərdən biri də tarixi faktlara əsaslanaraq erməni kimliyinin bir millət yox, bir din camaatı olduğunu sübut etmək idi . Filmdə bir neçə tarixi mövzular açıqlanır ki, bu mövzuların hər biri ayrı-ayrılıqda tədqiqat mənbəyidir və yüzillərlə gizlədilən bu mövzular tariximizə yenidən baxılmağına təkan verəcək. Bu məsuliyyət artıq tarixçilərimizin öhdəsinə düşür. Filmin uğuru da məhz bundadır. O ki qaldı mənim rejissor işimə.. mən deyə bilmərəm ki, bu filmdə xaruqələr yaratmışam. Yox, bu film tam səmimiyyətlə deyirəm mənim bir rejissor kimi ”Sarı gəlin” haqqında çəkmək istədiklərimin 30 faizidir. Tam istədiyimə nail olmaq üçün böyük məbləğdə vəsait tələb olunurdu. Bilirsiniz ki, ən müasir texnikalar, quraşdırılmış səhnələr, aktyor truppası və s. bütün bunlar böyük vəsait tələb edir. Bizim yaradıcı qrup demək olar ki, çox cüzi qonorarla bu işə əl qoydular. Çünki əsas məbləğ texniki və kommunal xərclərin ödənişi üçün nəzərdə tutulmuşdu. Amma bütün bunlara baxmayaraq mənim özüm üçün tarixin yeni şərəfli səhifələri, yeni mövzular açıldı. Mən bu filmdəki imzamla qürur duyuram.

- Çəkilişlər harda aparıldı və film neçə müddətə hazır oldu?

Çəkiliş prosesi zamanı qarşılaşdığınız maraqlı məqamlardan danışın….

- Çəkilişlər 2010-cu ildən etibarən Türkiyə, Gürcüstan, Qazaxıstan və Rusiya ərazilərində aparıldı. Saydığım ölkələr çox dəyərli tarixçi alimlərindən müsahibələr aldıq, qıpçaqların yerləşdiyi ərazilər lentə alındı. Çəkilişlərə fasilələrlə 1 ilə yaxın vaxt sərf etdik. Ümumilikdə film demək olar ki, 1 il 8 aya hazırlandı. Mənimçün ən maraqlı məqamlar Türkiyə ərazisində oldu. Ərzurumda, Karsdakı çəkilişlər, Penək qalası, Allahu əkbər dağı, Qırxlar məzarlığı… bütün bu adları internet səhifələrindən, tarix kitablarından oxuyub sonra o yerləri öz gözlərimlə görməkdən duyğulu heç nə ola bilməz məncə.

- Bu gün çəkilən filmlərin nümayiş problemi var. Çünki əksər kinoteatrların fəaliyyəti donub, televiziyalar öz məhsullarını nümayiş etdirir. Yeni filmləri də yalnız prezentasiyalar zamanı görmək fürsəti olur. Bəs «Sarı gəlin»i tamaşaçılarına harda təqdim olunacaq, bu barədə düşünmüsünüzmü?

- Çox aktual mövzuya toxundunuz. Bu problemin əsas səbəbi odur ki, biz kommersiya dövründə yaşayırıq və bu gün istehsal olunan filmlərin əksəriyyəti də bu səbəbdən dediyiniz problemlərlə üzləşir. Kinoteatrlarımızın demək olar ki, hamısı özəlləşib, bəziləri sökülüb yerində özəl binalar, restoranlar, şadlıq evləri tikilib. Televiziya kanalları isə bəzən filmin kanalda yayımlanması üçün prodüserin tələb etdiyi qonorarı verməkdən imtina edirlər. Ümumiyyətlə bizdə bu sistem arxa planda qalıb. Yəqin ki, əlahəzrət zaman özü bu problemi həll edəcək…. Nə vaxtsa…

-«Sarı gəlin»in beynəlxalq müstəvidə nümayişi-festivallara, kino müsabiqələrinə göndərilməsi nəzərdə tutulubmu?

- Bu sualı baş prodüserimiz Nazim müəllimə versəydiniz daha məqsədəuyğun olardı. Çünki filmin sahibi odur. Amma inşallah eşitdiyimə görə payızda nəsə nəzərdə tutulub.

- Bir rejissor olaraq qarşıda daha hansı yaradıcılıq planlarınız var?

- Yaradıcılıq planlarım çoxdur. Mən AzTV-dən başqa ”PREMIER CINEMA” prodakşınla da əməkdaşıq edirəm. Sentyabr ayından serial çəkilişlərim başlayacaq. Televiziya kanalları üçün bir neçə layihəm var və bir də 2 bədii filmin, bir tarixi mövzuda serialın ssenariləri üzərində işləyirəm. Allah nəsib etsə. Söhbətin sonunda mən qəzetiniz vasitəsiylə bu layihəyə dəstək olan bütün təşkilatlara, Mədəniyyət və turizm nazirliyinə, mənə ”Təşəkkür Bəlgəsi” təqdim edən “Turksoy” şirkətinə, ”ANKAF”-a, bizə texniki dəstək olan “Premier CINEMA” şirkətinə və bu layihədə əməyi olan Nazim müəllimə, İdris Heydərliyə, operator Şahmar Qərəmanova, montaj rejissoru İlqar Turala, səs rejissoru Hafiz İbrahimliyə, filmin direktoru Vüqar Heybətova, ümumiyyətlə bütün yaradıcı qrupa öz dərin minnətdarlığımı bildirirəm.

Cəvahir Səlimqızı

Mərkəz.- 2012.- 14 iyun.- S.14.