"Gülarə Əliyeva sağ olsaydı, mən bu günə qalmazdım"

Redaksiyaya zəng vurub müsahibə verəcəyini deyəndə doğrusunu adını xatırlamadım. Amma qapıdan içəri girəndə lap uşaqlıqdan həmişə maraqla izlədiyim "Dan ulduzu" instrumental ansamblının solisti Süleyman Zeynallını tanıdım. Həmişə AzTV-dən eşitdiyim səsi bu dəfə canlı dinlədim. Əlbəttə ki, keçmişin acılı-şirinli xatirələrində və musiqidə.

- Sovetskidə Cəfər Cabbarlı adına 161 saylı orta məktəbi bitirmişəm. Zeynəb Xanlarova, Nisə Qasımova, Hüseynağa Hadıyev, Cabir Novruz, Zülfiyyə Xanbabayeva da bu məktəbin yetirmələridir. Orta məktəbdə oxuyanda incəsənət xadimi Əfsər Cavanşirovun yaratdığı "Bənövşə" uşaq xorunda çıxış ediridm. "Bənövşə"dən sonra AzTV-yə gəldim. Bu kanalın keçirdiyi elə bir dövlət tədbiri olmayıb ki, mən orada iştirak etməyim. 35 illik səhnə fəaliyyətimi korifey sənətkarlar - Sara Qədimova, Tükəzban İsmayılova, Mahrux Muradovayla birgə çalışmışıq, qastrollarda olmuşuq. Bu üzdən çox xoşbəxtəm.

Yeri gəlmişkən, bütün ailəmi sənətə qurban verdim. Bəzən bizim elə qastrollar olub ki, 1-2 ay çəkib, yoldaşım iki uşaqla evdə tək qalıb. Uşaqların bütün əziyyətini o çəkib. Bu qədər əziyyətə dözməyib, xəstələnib cavan vaxtı rəhmətə getdi. Ondan sonra iki uşağı mən tək böyütdüm. Xalq artisti Nəriman Əzimov məni Səid Rüstəmov adına xalq çalğı alətləri ansamblına dəvət etdi.

O zaman "Dan ulduzu"nda Azərbaycanın qaymaqları- Şövkət Ələkbərova, Zeynəb Xanlarova, İlhamə Quliyeva, Hüseynağa Hadıyev oxuyurdu. Amma bu gün bəzi müğənni qadınlar çıxıb deyir ki, mən Şövkət Ələkbərovanın yanında olmuşam. Bu yalanla özlərini reklam edirlər. Yaraşmaz qadına belə şeylər. Mənim haqqımda Tofiq Quliyevin 1992-ci ildə "Baku" qəzetində "Ürəkdən gələn səs" adlı bir məqaləsi çıxmışdı. Mənə belə korifeylər qiymət verib, bu, bəsimdir. Bu gün evim-eşiyim yoxdur, maşınım yoxdur, amma sənətim var, xalqın mənə sevgisi var, həmişə də olacaq.

- Siz daha əlçatmaz, daim tamaşaçıya sirli görünən korifeylərlə bir yerdə olmusunuz. Bu, gerçəkdən, böyük səadətdir.

- Onlar sənətçi idilər. Onlar qalmaqal etmirdilər, yataqlarını açıb camaatın qabağına tökmürdülər. Sənətləri var idi, sənətləri ilə tanınırdılar, sevilirdilər.

- Amma, nədənsə, bu gün o yatağını sərgiləyənlər təkcə kütlənin deyil, rəhbər vəzifələrdə çalışanalrın da sevgisini, diqqətini qazanır. İllərlə evsiz qalan alimlər, yaradıcı adamlara deyil, villalları, bağ evləri, 100 min manatlıq maşını olan bu "ulduzlara" ev, xalq artisti kimi yüksək fəxri ad verilir.

- Heydər Əliyev əsl sənətçiləri seçirdi. Indi də bu ənənə davam edir.

- Amma bu gün əsl sənətçi olan siz bu diqqətdən kənarda qalmısınız?

- Gülarə Əıliyeva sağ olsaydı, mən diqqətdən kənarda qalmazdım. Əbülfəs Qarayev mədəniyyət naziri olandan sonra demişəm ki, Azərbaycanın da mədəniyyət naziri var. Çünki ondan qabaqkıların varlığını hiss etməmişəm. Mənim xalq artisti fəxri adını almağım üçün Dövlət Universitetinin rektoru Abel Məhərrəmov, YAP-ın sədri Əli Əhmədov, Parlamentin spikeri Oqtay Əsədov mədəniyyət nazirinə müraciət edib.

Onu da deyim ki, 1978-ci ildə yarandığı gündən sona - Polad Bülbüloğlu bağlayana qədər Dövlət Konsert Birliyinin solisti olmuşam.

- Azərbaycanda bir dönəm var idi, o dönəm, elə bil, doğrudan da ulduz axını oldu. Ən yaxşı sənətçilərimiz yetişdi, özünü göstərdi, sözünü dedi. İndi isə üzdəniraq ulduzalrın axını var. Söz yox, əsl sənətçi və sənət indi də var. Amma gözəgörünməyən bir qüvvə o sənəti şou-biznesin kölgəsində boğmağa çalışır.

- Hə, indi şou-biznes parıldayır. Deyir, at ölüb, itlərin bayramıdır. At elə atdır- muraddır, it isə itdir. Mən unudulmamışam, bu gün də varam, çünki sənət ölmür. Mən əsl əjdahaların zamanında yaşamışam. Amma, nədənsə, axır vaxtlar İTV, ANS məni verilişlərinə çağırmır.

- Bəs AzTV-ının sizə münasibəti necədir?

- AzTV-də musqi şöbəsinə Nadir Axundov rəhbərlik edir. Onun da musiqidən başı çıxmır. Nadir Axundov "bezdarnı" qaboyçalandır. O da mənim çıxışıma imkan vermir. Get-gələ salır, heç bir tədbirə çağırmır.

- Səbəb nədir, bəlkə, yaşınızı bəhanə edirlər?

- Ramiz Mirişlinin dövründə həmişə AzTV-də olmuşam. Nadir Axundov gələndən sonra mənə o kanala çıxmaq yasaq olub. Onun kefi nə istəyir, onu da edir. İşçiləri qanunsuz yerə işdən çıxarır. Niyə bu gün Səfurə İbrahimova kimi aktrisamız unudulub? Leyla Bədirbəyli də belə təcrid olundu, hər şeydən sonra öldü.

- Bizdə ulduzların axırı niyə belə sevgisiz, faciəli sonluqla bitir?

- Çünki bizdə sənətə qiymət verilmir. Mən sözün düzünü deyənəm, lap Əli Mirəliyevdən də betərəm.

- Əli Mirəliyevi "Dan ulduzu"nda həmişə dinləmişəm. Əla oxuyurdu. Amma o da unudulmuşdu. Sadəcə, psixologiyasında bir az problem yarandıqdan sonra yada düşdü. Söymək, qalmaqal yaratmaq sərf etdiyi üçün bu gün şou-biznesin ulduzu oldu. Belə çıxır ki, lətifəsi Əli Mirəliyevdən uzaq bu telekanallara dəli gərəkdir?

- Yox, deməzdim Əli böyük sənətçi, dəhşət müğənni olub. Əli ortabab oxuyan olub. O, indi qalmaqalla gəldi ortaya. Əli Zeynəb deyil, Rəşid deyil, Nisə deyil, sadəcə, oxuyandır. Amma doğrudan da Əli indiki şou- biznesə qalmaqalla gəldi. Məhəbbət Kazımov, Qədir Məmmədov, Əli Mirəliyev, demək olar ki, hər gün Bakıda toylarda oxuyurdular. Amma mən ayda, ildə bir dəfə oxumuşam toyda. Çünki mən dövlət üçün çalışmışam. Mirzə Babayev, Mobil Əhmədov kimi ömrüm boyu maşınsız gəzmişəm. Amma bu gün əsl ulduz mənəm. İndi özünə "ulduzam" deyənlər heç kərtənkələ də deyillər.

- Deyirsiz, siz böyük meydanlarda oxuyanda, böyük sənətdə olanda Zülfiyyə Xanbabayeva balaca uşaq idi və sizə gül gətirirdi konsertlərinizdə. Amma o, sizdən sonra sənətə gəlsə də, sizi ötüb keçdi, xalq artisidir, özü də bütün günü telekanallardadır, indi onu daha çox tanıyırlar.

- Aygün də, Zülfiyə də məndən sonra gəldiər, amma xalq artisti oldular. Çünki onlar qadındırlar, mən kişiyəm. Faiq Ağayev də xalq artisti adı aldı. Niyə görə onların xalq artisti adı olsun, mənim olmasın? 35 il səhnədə olmuşam. İndi gözləyirəm dövlət mənə xalq artisti adı, ev və Prezident təqaüdü versin. Düz, 10 ildir iki uşağımla kirayədə qalıram.

- Bəs 10 il bundan qabaq eviniz var idi?

- Maştağada evim var, amma işığını kəsiblər, qazı da yoxdur. Orada yaşamaq mümkün deyil. İki övladım oxuyub- işləsə də, onların maaşıyla ev almaq çətin məsələdir. Ayda 120 manat pul alıram - 85 manat təqaüd, 35 manat əməkdar artistə görə verirlər.

- Prezidentin verdiyi evdə itini saxlayan müğənnilər var. Siz isə 10 ildir kirayədə qalırsınız?

- Məni ev almaq üçün gərək mədəniyət naziri təqdim eləsin prezidentə. Çox gözlədim, axır ötən gün prezidentin saytına müraciət göndərdim.

- Uşaqlarınızdan sizin yolunuzu gedən varmı?

- Yox, heç vaxt uşaqlarımın mənim yolumu getməsinə razı olmaram. Mənim kimi zirək adam bu sənətdə baş çıxara bilmədisə, uşaqlarım neynəyəcəkdi?! Qızım tibb işçisidir, oğlum da gömrükdə işləyir.

- Bu qədər korifey sənətçilərimizlə bir yerdə olmusunuz, yəqin ki, maraqlı xatirələrlə dolusunuz, bəs nə əcəb bir kitab yazmırsınız?

- Nə mahnı yazıram, nə kitab. Mən çox səbrli insanam, məni yandıran odur ki, mənim üzümə qapısı bağlanan dövlət kanalına rəngbərəng müğənniləri buraxırlar. Bilmirsən, bunlar kişidir, ya qadın. Prezidentimiz siyasətlə məşğul olur, başı qarışıqdır, telekanallarda baş verən bu rüsvayçılıqla başqa adiyyəti qurumların rəhbərləri məşğul olmalıdırlar.

- Axı xalq artisiti və ev verilərkən sənədləri prezident imzalayır.

- Bütün prezidentlər həmişə əla olub. Onlara ətrafındakılar imkan verməyib işləməyə. Mənə imkan vermirlər çıxım telekanallara səsimi prezidentə çatdırım.

- Bundan ötrü dövlət büdcəsindən maliyyələşən ictimai televiziya var, siz oraya niyə müraciət etmirsiniz?

- "Space" telekanalından çox razıyam. Mən sənətdə olanda nə Aygün var idi, nə Tünzalə, nə də Faiq. Tünzalə çıxıb camaatın qarşısnda deyir ki, əlləri görmürəm.Yaxşı oxu, əlləri də gör, alqış da eşit. Ərlərindən boşanırlar, əməkdar artist adı alırlar. Nadir Axundov dövlət kanalında saat yarım Tünzalənin konsertini verir. Mən kişiyəm, Tünzalədən qəşəngəm. Tünzalə Ağayevanın oxuduğu mahnıları nənəm də oxuyar. İndikilərdən ancaq Azərini, Azər Zeynallını və Könül Xasıyevanı dinləyirəm. Bir də hərdən bir Brllianta qulaq asıram.

- Yəni deyirsiniz Nadir Axundovun zövqü yoxdur?

- Həmişə "Dan ulduzu" ansamblının rəhbəri, rəhmətlik Gülarə Əliyeva Nadir Axundovdan giley edirdi. Deyirdi ki, Nadiri bütün dünyanı gəzdirsəm də, heç vaxt çalmağı bacarmadı.

- Mütailə ilə aranız necədir?

- Bəxtiyar Vahabzadəni, Süleyman Rüstəmi oxuyuram.

- Gənclərdən kimləri oxuyursunuz?

- Gəncləri oxumuram. Tanımıram da.

- Gündəlik qəzetlərdən hansını oxuyursunuz?

- Ancaq "Azərbayacan" qəzetini, çünki dövlət qəzetidir.

- Xarici ədəbiyyatdan kimləri oxuyursunuz?

- Xaricilərdən yalnız birini oxumuşam. Amma adını deməyə utanıram.

- Söhbət ədəbiyyatdan gedir, buyurun.

- Xarici ədəbiyyatdan təkcə "Dekameron"u oxumuşam.

Arzu Abdulla

Mövqe.- 2011.- 15 aprel.- S.13.