REGİONLARIMIZ:
BƏRDƏ
Son illər
rayonda geniş vüsət alan tikinti-quruculuq və abadlıq
işləri, inkişaf və irəliləyiş
dinamikası ötən altı ayda da uğurla davam
etdirilmişdir. İndi qədim tarixə malik Bərdə
şəhəri öz görkəmini dəyişmiş, daha
abad, müasir və yaraşıqlı olmuşdur. Burada
qısa müddət ərzində müxtəlif binalar
tikilmiş, park və xiyabanlar salınmışdır.
Küçə və səkilər yüksək zövq və
müasir üslubda genişləndirilmiş, yeni
yaşıllıq zolaqları yaradılmış, çoxlu
ağac və gül kolları əkilmişdir. O da fərəhlidir
ki, inkişaf və yüksəliş təkcə rayon mərkəzini
əhatə etmir. Tikinti-quruculuq və abadlıq tədbirləri
rayonun bütün yaşayış məntəqələrində
aparılır.
Bərdə tarixən respublikanın ən
böyük kənd təsərrüfatı rayonlarından
biridir. Bərəkətli Qarabağ torpaqları, bol su, əlverişli
iqlim şəraiti, ən əsası isə buranın
işgüzar, halal və təşəbbüskar insanları
kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrini
sürətlə inkişaf etdirməyə imkan verir. Təsadüfi
deyildir ki, yığıncaqda da əsas diqqət kənd təsərrüfatı
işlərinin gedişinə, əldə edilmiş konkret nəticələrə
yönəldildi. İcra başçısı bu barədə
danışarkən dedi:
- Bilirsiniz ki, rayonun iqtisadiyyatının əsasını
kənd təsərrüfatı təşkil edir. Hazırda
işlərin ən qızğın dövrüdür. Əsas
sahələrdə məhsul yığılır. Bəzi sahələr
üzrə yekun nəticələr məlumdur. Kənd təsərrüfatı
işçiləri, xüsusilə əkinçilər
dövlətin yaratdığı şəraitdən
ustalıqla istifadə etməyə, qarşıya qoyulan vəzifələrin
öhdəsindən layiqincə gəlməyə
çalışırlar.
Üç ay bundan əvvəl elə bu salonda sizinlə
birlikdə birinci rübün yekunlarını müzakirə
etmişdik. Bəzi çatışmazlıqlar istisna olunmaqla
yekunlar hamımızı razı salmışdır. İndi
daha inamla demək olar ki, qazanılmış nailiyyətlər
uğurla davam etdirilmişdir. Bütövlükdə rayon
üzrə ümumi daxili məhsul istehsalı 1,6 milyon manat və
ya 2 faiz artmışdır. Aqrar sahənin işçiləri
bütün diqqəti 2010-cu ildə daha çox məhsul
istehsal olunmasına yönəltmişlər.
Mən daha çox qüsurlardan,
çatışmazlıqlardan danışmaq istəyirəm.
Keçən ilin yekunu müzakirə olunarkən biz əkinçilərin
ünvanına çoxlu xoş sözlər demişdik.
İndi isə əksinə danışmağa məcburuq.
Payızlıq əkin sahələri gözlənilmədən
46,2 faiz, buğda əkin sahələri isə hətta 50 faiz
azalmışdır. Birinci rübün yekunlarına həsr
edilmiş Şura iclasında biz bunun nə kimi nəticələr
verə biləcəyini xatırlatmışdıq. Təəssüf
ki, nəticə çıxarılmadı. Budur, taxıl
biçini qurtarmışdır. Nəticə keçən
ildəkindən 56 min ton azdır. Buğda istehsalı isə
hətta bundan da aşağı düşmüşdür!
Doğrudur, bunun obyektiv səbəbləri də
vardır. Yəni bazarın olmaması, saxlama şəraitinin
təmin edilməməsi, havaların son dərəcə əlverişsiz
keçməsi və sair. Lakin subyektiv səbəblər də
az deyildir. Unutmaq olmaz ki, dövlət aqrar sektorun
inkişafına ciddi diqqət göstərir. Bunun
üçün çoxlu güzəştlər tətbiq
olunur. İri həcmli anbarlar, soyuducular tikilir, güzəştli
kreditlər verilir.
Bu səviyyə bizi, əlbəttə, heç
cür qane edə bilməz. Son illər Bərdə öz
istehsalı ilə öz əhalisinin də, burada məskunlaşan
məcburi köçkünlərin də ərzaq tələbatını
artıqlaması ilə ödəmişdir. Biz hansı vasitələrlə
olur-olsun əvvəlki mövqelərimizi bərpa etməliyik
və edəcəyik. Hər kəs öz məsuliyyətini
başa düşməli, indidən fəaliyyətini yüksək
tələblər səviyyəsində qurmalıdır.
Rayonda əkinçilik üzrə kifayət qədər
toxumçuluq təsərrüfatı
yaradılmışdır. Həmin təsərrüfatların
fəaliyyəti daim nəzarətdə saxlanılmalı və
işlər elə təşkil edilməlidir ki, istehsalın
artımı elmi nailiyyətlər əsasında təmin
edilsin. Nəzərə almaq lazımdır ki, rayonun daxili
potensialı əkin sahələrinin məhsuldarlığını
hələ xeyli artırmağa imkan verir
Rayonda 80,7 min baş mal-qara, 128 min baş qoyun və
keçi var. Orta hesabla mal-qaranın sayı 2 faiz, qoyun və
keçilərin sayı 1,3 faiz artmışdır. Ötən
6 ay ərzində diri çəkidə ət istehsalı 7
faiz, süd istehsalı 6,1 faiz, yumurta istehsalı 9,8 faiz, yun
istehsalı 10,3 faiz artmışdır.
Deməli, ilin uğurla başa
çatdırılması üçün yaxşı zəmin
vardır. Biz
sahibkarlara inanırıq və onların fəaliyyətinə
hər cür dəstək veririk. Başlıca
vəzifə görülmüş işləri uğurla
davam etdirməkdən ibarətdir. Sahibkarların
dövlət yardımından vaxtında bəhrələnmələrinə,
xüsusilə gübrələrin ən yaxşı
aqrotexniki müddətdə yerlərə
çatdırılmasına nəzarət gücləndirilməlidir.
Elmi-texniki yeniliklər daha geniş şəkildə
öyrənilməli və istehsalata inamla tətbiq
olunmalıdır.
İstər əkinçilikdə, istərsə
də heyvandarlıqda yeni və daha məhsuldar sortların tətbiqi
imkanlarına geniş diqqət yetirilməlidir. Damazlıq təsərrüfatları
ilə birlikdə toxumçuluq, seleksiya işləri hər
vasitə ilə genişləndirilməlidir.
Respublikaya xaricdən, xüsusilə
Almaniyadan xeyli sayda damazlıq qara mal gətirilmişdir. Həmin heyvanlardan bizim
rayonda da vardır. Xaricdən gətirilmiş cins
heyvanların yerli şəraitə uyğunlaşmasında
müəyyən problemlər ola bilər.
Ona görə də sahibkarlar, baytarlıq xidməti
işçiləri işlərini elə qurmalıdırlar
ki, gözlənilməz hallar ortaya çıxmasın.
2010-cu ilin may-iyun ayları ərzində
rayonda faktiki qiymətlərlə 3 milyon 260 min manatlıq sənaye
məhsulu istehsal edilmişdir. Aparılan təhlil göstərir ki, bu, əvvəlki
ildəkindən azdır. Lakin burada da
müəyyən obyektiv səbəblər var və onları
qeyd etməmək olmaz.
Ancaq mədənçıxarma sənayesində
geriləməni heç nə ilə əlaqələndirmək
olmaz. Heç bir müəssisənin
fəaliyyətini hətta bir gün olsun belə,
dayandırmasına yol vermək olmaz. Belə
fasilələr rayona baha başa gəlir. Rayonda
sənayenin inkişafına, xüsusilə yeni sahələrin
yaranmasına da ciddi önəm verilməlidir.
Digər sahələrdə, o cümlədən nəqliyyat,
rabitə, istehlak və əmlak bazası və s. istiqamətlərdə
də ilin birinci yarısında əsaslı artım
müşahidə olunmuşdur. Yük daşınması 4,3
faiz, sərnişin daşınması 10,6 faiz, rabitə xidmətlərinin
həcmi 15,7 faiz, pərakəndə əmtəə
dövriyyəsi 4,2 faiz, ticarət müəssisələrinin
sayı 9,7 faiz, fərdi sahibkarların sayı 19,6 faiz
artmışdır.
İlin birinci yarısında sosial-iqtisadi
inkişafın artımı əhalinin məşğulluğunun
da yüksəlməsinə şərait
yaratmışdır. 6 ay ərzində
635 yeni iş yeri açılmışdır ki, bunun da
456-sı daimidir.
Rayonun sosial-iqtisadi inkişafı sahəsində
görülmüş işlər qarşıdakı
dövrdə daha geniş vüsət almalıdır. Regionlar üzrə sosial-iqtisadi
inkişaf strategiyasının 2004 - 2008-ci illəri əhatə
edən birinci mərhələsi böyük uğurlarla
yekunlaşdırıldı.
Bu illər Bərdənin tarixində də
yeni intibah dövrü kimi xarakterizə olunur. Az vaxtda həqiqətən
çox işlər görülmüşdür. Bərdə əsaslı şəkildə yenidən
qurulub. Uzun illər ərzində
yığılıb qalmış bir çox problemlər
öz həllini tapmışdır.
Bununla bərabər, həlli vacib məsələlər
də hələ çoxdur. Artıq regionların sosial-iqtisadi
inkişafı Dövlət Proqramının 2009 - 2013-cü
illəri əhatə edən ikinci, həlledici mərhələsi
başlanmışdır. Bu mərhələdə
Bərdə rayonu üzrə də bir sıra ciddi problemlərin
həlli nəzərdə tutulmuşdur.
Yığıncaqda qeyd edildiyi kimi, rayonda
daxili imkanlar hesabına görüləcək işlər də
müəyyənləşdirilmişdir və hazırda
bütün qüvvələr bu istiqamətdə səfərbərliyə
alınmışdır. Əsas diqqət çatışmazlıqların
aradan qaldırılmasına, əmək ehtiyatlarından,
maliyyə mənbələrindən təyinatı üzrə,
peşəkarlıqla istifadə olunmasına yönəldilmişdir.
Bərdə gündən-günə
böyüyür, genişlənir. Təzə küçələr,
yaşayış və xidmət massivləri salınır.
Yeni müasir tələbata cavab verən
avtovağzal kompleksi, təzə bazar, onun ətrafındakı
ticarət bazası bu gün əhalinin ən gur yerinə
çevrilmişdir. Bununla yanaşı,
şəhərin digər yerlərindəki primitivlik, səliqəsizlik,
pintilik ciddi narazılıq doğurur və tezliklə aradan
qaldırılmalıdır.
Nazirlər Kabinetinin
yığıncağında ölkə Prezidenti İlham Əliyev
diqqəti elektrik enerjisi, qaz və su təsərrüfatlarında
yaranmış vəziyyətə və qarşıda duran vəzifələrə
cəlb etmişdir. Son 6 ayda
rayonun Alaçadırlı, Cicimli, Seyid Yusifli, Tağılar
və başqa kəndlərinə, şəhərin yeni
yaşayış massivlərinə 41,4 km qaz xətti çəkilməklə
436 ailəyə qaz verilmişdir. Samux, Saatlı, Həsənqaya,
Mirəssəbli, Qəhrəmanlı, Mirzalıbəyli,
Şatırlı, Nazırlı, Kürdborakı, Qazaxlar,
Soğanverdilər və Şahvəllər kəndlərinə
qaz çəkilişi sürətlə davam edir.
Əhalinin fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin edilməsi,
elektrik sisteminin yenidən qurulması, xüsusilə SİP
kabel sisteminə keçilməsi, istifadə haqlarının əvvəlcədən
ödənilməsinə imkan verən sayğacların tətbiqi
və s. istiqamətində xeyli iş
görülmüşdür. Elektrik enerjisindən, təbii
qazdan və sudan istifadə
haqlarının yığılmasında da müəyyən
irəliləyişlər nəzərə çarpır.
Lakin bütövlükdə
görülmüş işlər qənaətləndirici
deyildir. İstifadə
haqlarının ödənilməsi altı ayda elektrik enerjisi
üzrə 71,45 faiz, təbii qaz üzrə
88,63 faiz, içməli su üzrə 83,78 faiz olmuşdur. Buna mane olan əsas səbəblərdən biri də
xidmət işlərinin keyfiyyətsiz səviyyədə təşkili,
təchizatın tez-tez pozulmasıdır.
Xidmət işlərinin keyfiyyətsiz
şəkildə qurulması telekommunikasiya və poçt
işçilərinin fəaliyyətində də
özünü büruzə verir. İcra nümayəndəliklərində
keçirilən hesabat yığıncaqlarında bu təşkilatların
ünvanına bir qayda olaraq ancaq tənqidi fikirlər söylənilir.
Hər kəs özü üçün ciddi nəticə
çıxarmalıdır. Rayon icra
hakimiyyətində bu məqsədlə qərargah
yaradılıb və hər həftənin dördüncü
günləri işlərin gedişi təhlil olunur.
Ekoloji sağlamlıq, ətraf mühitin
çirklənməsinin qarşısının
alınması hazırda dünyanı məşğul edən
ən ciddi problemlərdəndir. Təsadifi deyildir ki, 2010-cu il ölkəmizdə
"Ekologiya ili" elan olunub. Bərdədə bu istiqamətdə
xeyli iş görülmüşdür. Hər
mövsümdə şəhərdə, o cümlədən
digər yaşayış məntəqələrində minlərlə
ağac əkilir. Lakin onların xeyli hissəsi
baxımsızlıq üzündən tələf olur. Rayonun ərazisində mövcud olan meşə
zolaqları ildən-ilə seyrəlməkdədir. Şəhərdə minbir zəhmət bahasına
salınmış yaşıllıqlar solub gedir. Respublika Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyinin rayonda bir neçə səlahiyyətli təşkilatı
fəaliyyət göstərir. Onlar öz
işlərində əsaslı dönüş
yaratmalıdırlar.
Keçən ilin yekunları müzakirə
olunarkən rayonun büdcəsinin formalaşması və
ondan istifadə vəziyyəti kəskin tənqid
edilmişdir. İndi isə
razılıqla qeyd edildi ki, ilin 6 ayı ərzində yerli
vergi və digər daxilolmalar üzrə proqnoz 124,1 faiz ödənilmişdir. Bu, keçən
ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 15,6 faiz çoxdur.
Yığıncaqda belə bir ümumi fikir ifadə
edildi ki, heç şübhəsiz, cari ilin ikinci
yarısında da inkişaf və yüksəliş dinamikası
davam etdiriləcək, müşahidə olunan nöqsanlar
tezliklə aradan qaldırılacaq, ölkə Prezidenti cənab
İlham Əliyevin Nazirlər Kabinetinin iclasında
qarşıya qoyduğu vəzifələr uğurla yerinə
yetiriləcəkdir.
Mövqe.- 2011.- 23 iyul.- S. 10.