Odda yanmaz, suda batmaz

- Ay bala, Əlini görmədiniz?

- Gördük, çayın buzunu qırıb orda çimir.

Ana özündən gedir, o vaxt Əlinin cəmi 3 yaşı vardı. İndi onun buzlu çayda çimməsi nədir, oddan, yanan zirehli texnikadan, maşın altından sağ-salamat çıxması heç kimdə təəccüb doğurmur. Yox, əqli çatışmazlığı yoxdur, sadəcə, bu, Əlinin peşəsidir, sevə-sevə məşğul olduğu peşə, kaskadyorluq. Film titrlərində onun da adı yazılır.

- Kaskadyorluğun məktəbi yoxdur. Mən Qırğızıstanda təlim keçmişəm. Uşaqlıqdan idmanla məşğul olurdum. Çox da dəcəl idim, indi özüm üçün aydın olub ki, belə riskli peşələrə sahib olmaq üçün gərək elə də uşaqlığın ola. Belə şuluq uşaqları yığıb məşğul olmaq lazımdır, onlardan kaskadyor düzəltmək olar, əks halda enerjiləri yanlış yerlərə sərf olunur. Uşaqlıqdan baş vurmadığım iş qalmayıb. Ən çox sevdiyim isə idman və rəssamlıqdır. Heç ağlıma gəlməzdi ki, kaskadyor olacam, filmlərə çəkiləcəm. İdmanla mütəmadi məşğul olurdum, boks üzrə Azərbaycan çempionu olmuşam, Rusiyada qaçış üzrə çempion olmuşam. Hamı düşünür ki, yəqin düşünmədən özünü oda atmaq elə kaskadyorluqdur. Yox, elə deyil, bu işin də bütün peşələr kimi öz elmi var. Düşünüb, hər şeyi ölçüb-biçib etməsən, risk daha böyük olur. Gənclərdən mənə çox müraciətlər olur ki, bizi öyrət, bu işi necə mənimsəyək? Baza şəraitimiz olmadığına görə müraciət edənlərə bir yol göstərə bilmirəm. Ölkə başçısına müraciət də etmişdim ki, bir baza yaratmaqda köməklik göstərsin, heç nə istəmirəm, elə bir yer olsun mən onlarla məşğul olum, öyrədim. Düzdür, 3 ildir Azərbaycan Kaskadyorlar Assiosasiyamız dövlət qeydiyyatından keçib, amma hələ ki, bir yerimiz, bazamız yoxdur. Mən bu işi peşəkar səviyyədə bilirəm. Mənə respublikanın "Əməkdar mədəniyyət işçisi" adı da verilib. Həm Rusiya, həm də Qırğızıstan Peşəkar Kaskadyorlar Assosiyasıyasının üzvüyəm. Qırğızıstanda Kudarbekinov adlı bir kaskadyor vardı, onlara rəhbərlik edirdi. Sovet vaxtı bizim də filmlərdə tryuk səhnələrini o qururdu. Sonra rəhmətə getdi.

- Necə, öz əcəli ilə, yoxsa su səhənginin suda sınması kimi?

- Öldürdülər onu, səbəbini mən də bilmirəm. Filmlərə isə 1989-cu ildən çəkilirəm. 25-30 filmdə iştirak etmişəm, tryuk səhnələri qurmuşam. "Fəryad" filmində bütün döyüş səhnələrini mən qurmuşam. Orda tankdan yana-yana çıxırdım.

- Yəqin ki, belə hallarda əyninizdə gec yanan materialdan paltar olur?

- Həmin anda səhnəni yaratmaq üçün çox olsa 15 saniyə bəs edir, əynimizdəki paltar isə 30-40 saniyəyə ancaq alışıb yana bilər. Kadr hazır oldu, vəssalam, dərhal bizi müəyyən olunmuş maddə ilə söndürürlər, çaşıb kimsə üstümüzə su atsa, o da təhlükəlidir, çünki buxar dərhal içəri verəcək və bədən yanacaq. "Fəryad" filmində evdə olan atışma səhnələri, bizim əsgəri vururlar, aşıb düşür yerə, onlar hamısı kaskadyor işidir. Ceyhun Mirzəyevin döyülmə səhnəsi.

- Sizi döyürdülər?

- Yox, biz döyürdük, sadəcə, üzümüz görünmürdü. Cahangir Mehdiyevin "Girişmə, öldürər" filmində olan detektiv səhnələr mənim işimdir. Əbdül Mahmudovun "Gecə qatarında qətl" filmindəki səhnələr, "Şahid qız" filmində maşının partladılması səhnəsində Həsən Məmmədova dublyor idim.

- Ölümə hazır vəziyyətdə gedirsiniz, bu işə, yoxsa özünüzə arxayınsınız ki, bacarıram və öhdəsindən gələcəm?

- Ehtiyat həmişə igidin yaraşığıdır, hər şey ola bilər. Əvvəldən o riski gözümə alıram, həyəcanı keçirdirəm, sonra iş görürəm. İşi həyəcanla görsəm, səhv edə bilərəm. Özüm öz həyəcanımı, daxili hisslərimi idarə etməyi bacarmalıyam. Ölmək haqda düşünmürəm, yalnız işi dəqiq qurmaq haqda düşünürəm.

- Bəs. rəssamlıqla nə vaxt məşğul olursunuz, axı, Əzim Əzimzadəni bitirmisiniz?

- O da incəsənətdir, bu da. Kaskadyorluq idman növüdür, amma orda da incə işləməyi bacarmalısan. Həm də gördüyün iş gözəl olmasa, baxımlı olmaz.

- Rəssamlığı isə tamam atdınız?

- Rəssamlıqla artıq məşğul deyiləm, amma filmlərdə kadrları quranda eskizləri özüm qururam.

- Kaskadyorluqda məvacib çoxdur?

- Bizdə yox, dünyada bütün riskli işlər yüksək məvaciblə qiymətləndirilir. Biz kliplərə, reklamlara çəkilməklə birtəhər dolanırıq də.

- Hər halda gördüyünüz işin müqabilində, riskin müqabilində aldığınız heç nədir?

- Yaratdığım işlər qalacaq, bu iş məni yaşadır, pul gəldi-gedərdir.

- Həm də müharibə veteranısınız?

- Könüllü getmişdim cəbhəyə, düşündüm ki, işimə görə orda lazım o laram. Doğrudan da lazım olurdum, xüsusi təyinatlı işlər görürdüm. Elə Goranboyda hərbi xidmətdə olanda həm də o vaxt orda çəkilən "Fəryad" filminə dəvət aldım. Cəbhədə bir işimə görə 15 gün istirahət verirdilər mənə, həmin vaxt filmlərdə işləyirdim. Cəbhədə gördüyüm işi gəlib filmdə də görürdüm. Bəzən çəkilişlər məni gecikdirəndə rahatlıq tapmırdım ki, axı, cəbhədə görəcəyim işin vaxtı çatıb, mən niyə burdayam.

- Deyəsən, "Dronqo" filmi burda çəkiləndə siz işləmisiniz onlarla?

- Çingiz Abdullayev özü NTV-nin qarşısında məsələ qaldırmışdı ki, burda çəkiləcək hissələrdə bizim aktyorlar, bizim texniki işçilər çəkilsin. Ona görə məni də dəvət etdilər, razı da qaldılar. Rüstəm İbrahimbəyovun ssenarisi ilə "Dağıdılmış körpülər" adlı Amerika filmində də çəkilmişəm.

- Çəkindiyiniz iş olub?

- Yox.

- Hansı yaşda bu işdən əl çəkmək lazımdır?

- İnsanın öz fiziki vəziyyətindən asılıdr. Mən kaskadyor tanıyıram ki, 60 yaşı var, hələ işləyir.

- Övladınız var?

- Qızım var.

- Demir ki, ata, özünlə bərabər məni də riskə atma, axı, siz onun da həyatı üçün cavabdehsiniz?

- Yox, əksinə, fəxr edir mənimlə.

- Son vaxtlar hansı filmlərdə işləmisiniz?

- "Cavad xan", "Tərsinə çevrilmiş dünya", "Təsiredici" - bunlar lap yeni filmlərdir, mən də işləmişəm. İndi "Dolu" adlı film olacaq, orda da kalan işimiz var.

Mövqe.- 2011.-2 mart.-S.13.