Lənkəran iqtisadiyyatı dinamik yüksəliş mərhələsindədir

Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramları çərçivəsində həyata keçirilən kompleks tədbirlərin nəticəsi olaraq Lənkəranda iqtisadiyyatın bütün sahələrində ciddi irəliləyişlər əldə olunub. 2011-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarının təhlili fonunda bunu əminliklə söyləmək olar. Bu müddətdə əldə olunmuş uğurlar, eyni zamanda rayon rəhbərliyinin fəaliyyətinin səmərəli və məqsədyönlü olduğunu göstərir.

2011-ci ilin birinci yarısında rayon üzrə ümumi məhsul buraxılışı 9,2 faiz artaraq 82 milyon manat təşkil edib. Sənayedə 6,1 milyon manatlıq və ya ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 6 faiz çox məhsul istehsal olunub. Sənayenin qeyri-dövlət sektorunda istehsalın həcmi 6,2 faiz artıb, ümumi həcmdə onun xüsusi çəkisi 66,7 faiz təşkil edib. Cari ilin birinci yarısında rayonda cəmi 712 yeni iş yeri açılıb və onlardan 505-i daimidir.

Hesabat dövründə tikinti-quraşdırma işlərində istifadə edilmiş investisiyaların həcmi 14,4 milyon manat təşkil edib. Bu dövrdə əhalinin şəxsi vəsaiti hesabına ümumi sahəsi 22,8 min kvadrat-metr olan yeni yaşayış evləri tikilərək istifadəyə verilib. Keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə fərdi mənzil tikintisi 6,0 faiz artıb.

İlin birinci rübündə 239 ha sahədən 504 ton taxıl yığılıb. Bu müddətdə rayonda 2443 ton kartof, 22200 ton tərəvəz, 77,2 ton yaşıl çay yarpağı istehsal edilib. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə iribuynuzlu mal-qaranın sayı 2,3 faiz çoxalıb, diri çəkidə ət istehsalı 31,9 faiz, süd istehsalı 4,6 faiz, yumurta istehsalı 2,2 faiz artıb. 2011-ci ilin birinci yarısında rayonda iqtisadiyyatın və sosial sferanın inkişafına 14,5 milyon manat investisiya yönəldilib.

2011-ci ilin birinci yarımilində əhaliyə 110,3 milyon manatlıq ticarət, 23,3 milyon manatlıq pullu xidmətlər göstərilib. Əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə ticarət xidməti 4,9 faiz, pullu xidmətlər 11,2 faiz artıb. Ötən dövrdə əhali gəlirləri 6,2 faiz, xərcləri 5,9 faiz çoxalıb. Rayon üzrə orta aylıq əməkhaqqı 206 manat olub və ya 9 faiz artıb.

Əhalinin faydalı məşğulluğunun təmini, işsizlərin sosial müdafiəsinin təşkili də rayon rəhbərliyinin diqqət mərkəzində olub. 2011-ci ilin 6 ayında rayon Məşğulluq Mərkəzinə işlə təmin olunmaqdan ötrü 565 nəfər müraciət edib və onlar iş axtaran kimi qeydiyyata götürülüb. 33 nəfərə işsiz statusu, 372 nəfərə isə işlə təmin olunmaq üçün göndəriş verilib və onların da 263 nəfəri qadınlardır. Hazırda idarə, müəssisə və təşkilatlarda 276 boş iş yeri vardır.

2011-ci ilin birinci yarımilində 17,3 milyon manat vəsait əmək pensiyaları və müavinətlərin ödənilməsinə yönəldilib. Bu dövrdə pensiyaların vaxtında ödənilməsi də təmin edilib. Hesabat dövründə məcburi dövlət sosial sığorta haqqının yığılması üzrə proqnoza 101,4 faiz əməl olunub. 2006-cı ilin yanvarın 1-dək pensiyaya çıxmış şəxslərin pensiyalarının əmək stajı nəzərə alınmaqla yenidən hesablanması istiqamətində də bir sıra işlər görülüb. 21 mindən çox vətəndaşın pensiyasına yenidən baxılıb.

Ünvanlı dövlət sosial yardım almaq üçün rayon Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzinə müraciət etmiş 1596 ailədən 1282-si qeydiyyata alınıb, 1100 ailəyə təyinat verilib, 182 ailəyə yardım verilməsindən imtina edilib. Birinci yarımildə 1100 nəfər ünvanlı dövlət sosial yardım alanlara hər ay 110 min manat vəsait ayrılıb. Ümumilikdə, hazırda rayonda 2340 nəfər ünvanlı dövlət sosial yardım alır. Bu müddətdə 5975 nəfər sosial müavinət alan üçün 1 milyon 374 min 739 manat vəsait ayrılıb. Tənha, ahıl və ya əlil vətəndaşların sayı 116 nəfər olub və onlara 13 sosial işçi xidmət göstərir. İlin birinci yarısında Türkəkəran kəndində Qarabağ əlili üçün fərdi yaşayış evi tikilərək istifadəyə verilib.

Rayonda məskunlaşmış qaçqın və məcburi köçkün ailələrinin sosial-məişət problemlərinin həlli istiqamətində də müntəzəm iş aparılır. Şəhər İcra hakimiyyəti tərəfindən qaçqın və məcburi köçkünlərə 3000 manatlıq ərzaq yardımı verilib.

Hesabat dövründə iş adamlarının qayğı və problemləri də diqqət mərkəzində olub. Sahibkarlığın inkişafı üçün yaradılmış əlverişli şəraitin nəticəsi olaraq rayonda istehsalın həcmi sənayedə 65,5 faiz, aqrar bölmədə 99,9 faiz, pullu xidmətlərin 83,3 faizi özəl bölmənin payına düşür. 2011-ci ilin birinci yarısında sahibkarlara, iş adamlarına və vətəndaşlara, bank və kredit təşkilatları tərəfindən 16 milyon manat kredit verilib.

Son illər Lənkəranda yeni məktəblərin tikintisi və əsaslı təmiri sahəsində də bir sıra işlər görülüb. Hazırda şəhər 4 saylı məktəb-lisey üçün 560 şagird yerlik əlavə korpusun, Osaküçə və Şovu kənd tam orta məktəblərinin hər biri üçün 220 şagird yerlik binaların tikintisi davam edir. Şəhər 3 saylı orta məktəb və 17 saylı uşaq bağçasının binalarını əsaslı təmir olunub.

Rayonun səhiyyə müəssisələrində əhaliyə göstərilən tibbi xidmətin yaxşılaşdırılması istiqamətində müəyyən işlər görülür. Hazırda rayonun səhiyyə sistemində normal infrastruktur yaradılıb. Müasir Regional Müalicə Diaqnostika Mərkəzi, Uşaq Poliklinikası, Mərkəzi Xəstəxananın nəzdində Perinatal Mərkəzin imkanları hesabına tibbi xidmətin səviyyəsi yaxşılaşıb. Bununla yanaşı, rayon rəhbərliyi Lənkəran səhiyyəsində mövcud problemlərin həlli istiqamətində də sistemli iş aparır.

Lənkəran şəhərinin 2011-ci ildə "Azərbaycanın Folklor Mərkəzi" elan olunması da son dərəcə əlamətdar hadisələrdəndir. Bununla əlaqədar rayonda lazımi təşkilati işlər görülür. Xalq Sənətkarlığı və folklor nümunələri toplanılır, sərgilər, televiziya verilişləri təşkil edilir. Eyni zamanda 2011-ci ilin Azərbaycanda "Turizm ili" elan olunması ilə əlaqədar rayonda turizm obyektlərində monitorinq keçirilib, bu müəssisələrdəki xidmətin səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün tədbirlər görülüb.

Əhaliyə göstərilən xidmətin səviyyəsinin yaxşılaşdırılması üçün son zamanlar müasir üslubda xidmət göstərən obyektlər tikilərək istifadəyə verilib. Lənkəran şəhərində 16 nəfərlik "Xan-Lənkəran" otel binası və Sütəmurdov kəndində "Palmalife" Turizm İstirahət kompleksi tikilib. Rayonda bu sahədə görülən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində keçən illərə nisbətən rayona gələn turistlərin sayı artıb. 2010-cu il ərzində rayona cəmi 8 minə yaxın turist gəlmişdisə, 2011-ci ilin 6 ayında bu rəqəm artıq 7 min nəfəri keçib.

Lənkəran Gənclər və İdman İdarəsi "Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci illərdə" Dövlət Proqramının icrası istiqamətində tədbirlər müəyyənləşdirərək onların həyata keçirilməsi üçün məqsədyönlü işlər görür. Gənclərin hərbi vətənpərvərlik, vətəndaşlıq tərbiyəsi işinin ümumilikdə gənclər siyasəti işi uğurla davam etdirilir.

Vətəndaşların ərizə və şikayətlərinə baxılması işi rayon rəhbərliyinin xüsusi diqqət mərkəzindədir. 2011-ci ilin birinci yarısında Lənkəran Şəhər İcra hakimiyyətinə 2625 yazılı müraciət daxil olub. Bu, ötən illə müqayisədə 217 müraciət azdır (ötən il 2842 olmuş). Daxil olmuş müraciətlərin 2528-i ərizə (ötən il 2534 olmuş), 95-i şikayət (ötən il 76 olmuş), 5-i təklif olub. Dövlət orqanlarından və digər qurumlardan baxılmaq üçün göndərilən 811 müraciətin 667-si Prezident Administrasiyasından, 26-sı Milli Məclisdən, 15-i Nazirlər Kabinetindən, 103-ü respublikanın digər təşkilatlarındandır. 1814 müraciət birbaşa şəhər rəhbərliyinin ünvanına göndərilib. 894 müraciətə nəzarət qaydasında baxılıb. Müsbət həll olunan müraciətlərin sayı 789, qismən həll olunan müraciətlərin sayı 75, müvafiq izahat verilən müraciətlərin sayı 1380, əsassız müraciətlərin sayı 39 olub.

Müraciətlərin təhlilində əhalinin ehtiyacı, vətəndaşları daha çox narahat edən problemlər, eləcə də bəzən məqsədlərinə çatmaq üçün əsassız yazışmaların olduğu özünü göstərir. Məlumatda 895 müraciət əhalinin mənzil məsələsi ilə əlaqədar olub. Onlardan 483-ü fərdi ev tikintisinə icazə, 165-i fərdi ev tikmək üçün həyətyanı sahə, 105-i mənzillə təminat, 91-i mənzillərin təmirinə kömək, 38 ərizə isə mülki mübahisələr barədə olub. Mənzil məsələləri ilə bağlı müraciətlərin 18-i şikayət xarakterlidir.

Müraciətlərdən 424-ü əmək və əhalinin sosial müdafiəsi məsələlərindən, 158-i birdəfəlik maddi yardımın verilməsi, 142-si işlə təmin olunmaq, 97-si ünvanlı sosial yardım təyinatı ilə bağlı, 12 ərizə əmək pensiyalarının hesablanmasından narazılıqlarla bağlı olub. Qaz və elektrik sayğaclarının qurulması ilə əlaqədar yaranmış problemlər, əsassız cərimələrin tətbiq edilməsi, elektrik dirəklərinin nasazlığı, digər enerji və istilik təsərrüfatı məsələləri ilə bağlı müraciətlərin sayı 66 olub.

Şəhər İcra hakimiyyətinə daxil olmuş yazılı müraciətlərin 789-u müsbət, 75-i qismən həll olunub, 1380 müraciətə müvafiq izahat verilib, 39-u əsassız sayılıb, 342-si icraya götürülüb. 894 müraciətə nəzarət qaydası ilə baxılıb, 268 təkrar daxil olmuş (ötən il 216 olmuş), 134 müraciətin icra müddəti pozulub. Cari ilin birinci yarısında Lənkəran Şəhər İcra hakimiyyətində 3128 nəfərin, o cümlədən hər həftənin cümə günü keçirilən qəbullarda 1080 nəfərin şifahi müraciətinə baxılıb. Vətəndaşların problemlərinin yerindəcə həll edilməsi istiqamətində də ciddi addımlar atılıb.

(ardı var)

Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən "Regionların sosial-iqtisadi inkişafının təşviq edilməsi" layihəsi çərçivəsində çap olunub.

Tərlan NƏSİRLİ,

Bakı-Lənkəran-Bakı

Mövqe.- 2011.- 21 oktyabr.- S.10.