Ucar bütün sahələrdə dinamik inkişaf edir

Son illər regionların sosial-iqtisadi inkişafı sahəsində mühüm uğurlar əldə edən Ucar rayonu dinamik inkişaf tempini 2011-ci ildə də qoruyub saxlayıb. Ötən il rayonda ictimai həyatın bütün sahələri üzrə böyük nailiyyətlərə imza atılıb. Hesabat dövründə rayonda abadlıq və quruculuq tədbirləri diqqət mərkəzində saxlanılıb. Müxtəlif ərazilərdə və magistral avtomobil yollarının kənarlarında 20 min ədəd müxtəlif ağac və gül kolları əkilib, təmizlik işləri həyata keçirilib.

Şəhərin Heydər Əliyev prospektində vətəndaşlara məxsus fərdi həyətlərdə 841 kv.metr sahədə hörgü işləri aparılıb, 4560 metr məsafədə yeni səki daşları düzülüb, 429 kv.metr sahədə suvaq işləri görülüb. 71 kv.metr sahədə çay daşından, 300 kvadratmetr sahədə ağlay materialından üzlük plitə vurulub. Fin tipli yaşayış evlərinin fasad hissəsinə 60 kvadratmetr sahədə üzlük vurulub, 100 kvadratmetr sahəyə qaya daşı düzülüb. 4 ədəd fin tipli yaşayış evinə həyət darvazası qoyulub, ictimai yaşayış binalarının divarlarına 1350 kvadratmetr alkapon üzlük vurulub, rəngləmə işləri aparılıb.

Heydər Əliyev Muzeyinin fasad hissəsinə alkapon üzlük vurularaq ətrafına hasar çəkilib, ictimai yaşayış binalarının dam örtüyü dəmir şiferlə əvəz olunub. "Kapital Bank"ın rayon şöbəsinin idarə binasının fasadı alkaponla üzlənib, 4 ədəd mağaza binasına 140 kvadratmetr alkapon üzlük vurulub. Şəhər 4 saylı tam orta məktəbin həyət divarına 100 kvadratmetr hasar çəkilib. Heydər Əliyev prospektinə Göyçay rayonu istiqamətindən giriş hissədə yeni giriş qapısı inşa edilib. Oğuz küçəsindəki ticarət cərgəsində 765 kv.metr hörgü işi aparılıb, 275 kvadratmetr üzlük vurulub.

Hesabat dövrundə diametri 315 mm-lik plastik və diametri 530 mm olan dəmir borularla Oğuz küçəsində 1050 metr, Koroğlu küçəsində 604 metr, N.Nərimanov küçəsində 320 metr məsafədə yeni kanalizasiya xətti çəkilib. 2000 kvadratmetr sahədə yeni ticarət cərgəsi və avtomobillərin təmiri sexinin tikintisi aparılıb. Koroğlu küçəsində yerləşən ictimai iaşə və ticarət obyektlərində 250 kvadratmetr hörgü işləri aparılıb, 210 kvadratmetr üzlük plitə vurulub. Dövlət Proqramı çərçivəsində rayon Statistika İdarəsi üçün inzibati binanın tikintisinə başlanılıb, hazırda tikinti davam etdirilir.

"Ucar rayonunun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 01 noyabr 2011-ci il tarixli fərmanına əsasən, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Ehtiyat Fondundan 2,0 milyon manat vəsait ayrılıb. Fərmanın icrası ilə əlaqədar işlərin görülməsinə başlanılıb, rayon mərkəzində 7 ictimai yaşayış binasının dam örtüyü dəyişdirilib, bir sıra küçələrə asfalt vurulub.

2011-ci ildə ölkədə aparılan iqtisadi islahatlara uyğun olaraq rayonun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi, əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi, maddi rifah halının yaxşılaşdırılması istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilib. Bunun nəticəsidir ki, rayonda ümumi daxili məhsul istehsalı 4,5 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının həcmi 9,7 faiz, investisiya qoyuluşu 7,7 dəfə, tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi 25,6 faiz, pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 15,6 faiz, büdcənin mədaxili 40,4 faiz, əhalinin pul gəlirləri 17,6 faiz, orta aylıq əməkhaqqı 7,4 faiz artıb, yoxsulluq səviyyəsi 9,1 faizdən 7,6 faizə düşüb.

2011-ci ildə 2010-cu illə müqayisədə rayon büdcəsinin mədaxili 4877,9 min manat və ya əvvəlki ildəkindən 40,4 faiz çox olmaqla 16961,4 min manat icra edilib. 2003-cü illə müqayisədə 2011-ci ilin büdcəsinin mədaxili 14692,3 min manat və ya 6,5 dəfə çox, o cümlədən yerli daxilolmalar üzrə 2734,5 min manat və ya 7,4 dəfə çox yerinə yetirilib.

"Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrası rayonda uğurla davam etdirilib. Dövlət Proqramının icrası nəticəsində rayonun sosial-iqtisadi inkişafı, əhalini narahat edən problemlərin həlli və infrastruktur layihələrinin yerinə yetirilməsi sahəsində bir sıra mühüm işlər görülüb. O cümlədən təhsil, səhiyyə, idman, mədəniyyət və digər sosial yönümlü obyektlər tikilərək istifadəyə verilib, genişmiqyaslı yenidənqurma və abadlıq-quruculuq işləri həyata keçirilib.

Dövlət Proqramına uyğun olaraq rayonda kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələrinin inkişaf etdirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılıb. Rayon Baytarlıq İdarəsinin inzibati binasının və Alpout kəndində sahə baytarlıq məntəqəsinin tikintisi başa çatdırılıb. Şəhərin M.Ə.Rəsulzadə küçəsində sahibkarın vəsaiti hesabına yeni Konserv zavodunun tikintisi davam etdirilir.

Rayon ərazisindən keçən Bakı-Ələt-Qazax-Gürcüstan dövlət sərhədi avtomobil yolunun Ucar-Yevlax hissəsinin tikintisi layihəsi üzrə 16,5 kilometrinin, Ucar-Kürdəmir hissəsinin tikintisi layihəsi üzrə 31,5 kilometrinin tikintisi başa çatdırılıb. Rayonun kəndlərarası və rayondaxili yollarının asfaltlanması ilə əlaqədar Müsüslü-Qazyan avtomobil yolunun 4,5 km hissəsində asfalt və çınqıl işləri, Ucar şəhərinin muxtəlif küçə və döngələrində 22000 kvadratmetrlik asfalt işləri görülüb.

2011-ci il ərzində rayon ərazisindən keçən Türyançay və Göyçay çayının sağ və sol sahilləri boyunca Lək, Qazyan, Şahlıq kəndlərində 14,6 kilometr məsafədə çay məcrasının təmizlənməsi, bəndin təmiri və sahilbərkitmə işləri görülüb. Telefon rabitəsi sisteminin elektronlaşdırılması ilə əlaqədar şəhər ATS-i və kənd ATS-ləri yeni müasir tiplı elektron ATS-lərlə əvəz olunub.

2011-ci ilin iyul ayında Ucar şəhərinin su təchizatının və kanalizasiya sisteminin yenidənqurulması işlərinə başlanılıb və hazırda bu işlər davam etdirilir. Keçən il, həmçinin rayonun Məlikballı, Pirkənd və Qaradağlı kəndlərində su təmizləyici qurğuların tikintisi başa çatdırılaraq istifadəyə verilib. Rəstəcə kəndində bu işlər davam etdirilir.

Rayonun mövcud sosial-iqtisadi problemlərinin bir hissəsi "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"na daxil edilib. Digər problemlərin isə daxili imkanlardan və cəlb olunmuş əlavə maliyyə resurslarından istifadə etməklə həll olunmasına səy göstərilib.

2011-ci ildə rayonda "Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 yanvar 2007-ci il tarixli Sərəncamından irəli gələn vəzifələrin yerinə yetirilməsi davam etdirilib. Mövcud qaydalara uyğun olaraq yaradılmış komissiyalar vasitəsilə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına becərdikləri əkin sahəsinin hər hektarı üçün 40 manat olmaqla 7702 nəfər istehsalçıya becərdikləri 21 min 835 hektar əkin sahəsinə görə 873 min 415 manat yardım hesablanıb və plastik kartlar vasitəsilə ödənilib.

01 dekabr 2011-ci il tarixə rayonda 1644 nəfər hüquqi və fiziki şəxsə becərdikləri 5657 hektar buğda və çəltik sahəsi üçün 226 min 268 manat yardım hesablanıb və sənədlər respublika komissiyasına təqdim edilib. Nəticədə rayonda özəlləşdirilmiş torpaqlar demək olar ki, 100 faiz əkin dövriyyəsinə cəlb edilib, istehsal və məhsuldarlıq xeyli artıb.

2011-ci ildə rayonda 11850 hektar taxıl, 446 hektar çəltik, 194 hektar qarğıdalı, 1766 hektar tərəvəz, 235 hektar bostan, 338 hektar pambıq əkilib. 24718 ton taxıl, 825 ton çəltik, 376 ton qarğıdalı, 15393 ton tərəvəz, 1966 ton bostan, 511 ton pambıq məhsulu əldə edilib. Bu da 2010-cu ildəkindən 566 ton çox taxıl, 312 ton çox çəltik, 1147 ton çox tərəvəz, 7 ton çox pambıq məhsulu deməkdir.

2011-ci ildə rayonda olan iri və xırda buynuzlu heyvanlara baytarlıq xidmətinin yaxşılaşdırılması üçün məqsədyönlü işlər görülüb. Xəstəliklərə qarşı mübarizə gücləndirilib, rayonda heyvanlar arasında heç bir yoluxucu xəstəlik qeydə alınmayıb. Mal-qaranın sayı 4374 baş artaraq 111 min 113 başa, o cümlədən iri buynuzlu mal-qaranın sayı 58008 başa, xırda buynuzlu heyvanların sayı 53105 başa çatdırılıb. Ət istehsalı 31 ton, süd istehsalı 651 ton, yumurta istehsalı 60 min ədəd artıb. İl ərzində 867 baş inək və düyədə süni mayalanma aparılıb, 507 baş cins bala alınıb və bu da 2010-cu ildəkindən 268 baş çoxdur.

Keçən il "Aqroservis" xidmətinin fəaliyyəti genişləndirilib, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına güzəştli qiymətlərlə 19 ton fosfor, 345 ton azot, 57 ton digər gübrələr verilib. Lizinq yolu ilə 13 ədəd traktor, 24 ədəd digər kənd təsərrüfatı texnikaları alınıb, 2012-ci ilin məhsulu üçün 45 hektar sahədə elit, 400 hektar sahədə 1-ci reproduksiyalı buğda toxumu səpilib.

Qeyd olunan dövrdə rayon Suvarma Sistemləri və rayon Meliorasiya İdarələri tərəfindən 1726 min kubmetr həcmində lildən təmizləmə və qazıntı işləri aparılıb, 120 ədəd hidrotexniki qurğu təmir edilib, əhaliyə 134,7 milyon kubmetr su satılıb. Bütün bunlarla yanaşı, rayonda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının artırılması üçün heç də bütün imkanlardan istifadə edilməyib, məhsuldarlığın yüksəldilməsi, elmi yeniliklərin daha geniş tətbiqi istiqamətində geriliklər tam aradan qaldırılmayıb.

Keçən dövr ərzində rayonda əhalinin enerji daşıyıcıları və içməli su ilə fasiləsiz təminatını və onların dəyərinin ödənilməsini yaxşılaşdırmaq məqsədilə işlərin gedişi daim nəzarətdə saxlanılıb. Əhalinin elektrik enerjisi ilə təminatını yaxşılaşdırmaq üçün 10 kilovoltluq elektrik verilişi xətlərinin 29,3 km hissəsində, 0,4 kilovoltluq elektrik verilişi xətlərinin 22 km hissəsində əsaslı və cari təmir, 265 ədəd 10 və 0,4 kilovoltluq yarımstansiyasında cari təmir işləri görülüb, abonentlərə 184 ədəd yeni elektrik sayğacı quraşdırılıb. 2011-ci ildə istehlak olunmuş elektrik enerjisinin dəyərinin yığım faizi 91,2 faiz, əhali üzrə isə 77 faiz təşkil edib və bu da 2010-cu illə müqayisədə 3 faiz azdır. Keçən əsrin 60-cı illərindən istismarda olan 10 və 0,4 kilovoltluq elektrik verilişi xətlərinin istismara yararsız vəziyyətdə olması texniki itkilərə və elektrik enerjisinin verilməsində fasilələrin yaranmasına şərait yaradır.

Keçən il əhalinin təbii qazla təminatının yaxşılaşdırılması istiqamətində də müəyyən işlər görülüb. Mövcud problemlər ətraflı təhlil olunub, xətt və avadanlıqlarda yol verilən itkilərin qarşısının alınması üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirilib. İl ərzində rayon mərkəzində, Rəstəcə və Lək kəndlərində qaz xətlərinin yenidən qurulmasına başlanılıb. Müxtəlif diametrli polietilen borularla 6659 metr yeni yeraltı qaz xətti çəkilib, şəhərin ayrı-ayrı küçələrində 6 ədəd qaz tənzimləyici şkaf quraşdırılıb. Gəraybəyli kəndində 382 metr qaz xətti yenisi ilə əvəz olunub, 20 yanvar küçəsində 31 metr, Lək kəndində 1700 metr yeni qaz xətti çəkilib, 1 ədəd 80 mm-lik siyirtmə və 1 ədəd qaz tənzimləyici şkaf quraşdırılıb, 80 yeni abonent təbii qazla təmin olunub.

(ardı var)

Tərlan Nəsirli

Bakı-Ucar-Bakı

Mövqe.- 2012.- 16 mart.- S. 10.