Qazax sürətli inkişaf yolundadır

LAYİHƏNİN İSTİQAMƏTİ: “Regionların sosial-iqtisadi inkişafının təşviq edilməsi”

Danılmaz həqiqətdir ki, iqtisadiyyatının inkişafı böyük nailiyyətlərin əldə edilməsi ilə müşayiət olunan, bu sahədə davamlı tərəqqi qazanmağı bacaran dövlətlər qazandıqları uğurları şərtləndirən ən vacib elementlərdən biri də dövrün tələblərinə uyğun islahatların aparılmasıdır. İqtisadi texnologiyanın durmadan yenilənməsi, dünya iqtisadiyyatının indi daha böyük sürətlə qloballaşması, dövlətlərarası münasibətlərin daha geniş spektrləri əhatə etməsi fonunda belə islahatların aparılması əslində zəruri şərt kimi çıxış edir.

Təqdirəlayiq haldır ki, Azərbaycanda daim dövrün tələblərinə uyğun islahatlar həyata keçirilir və bu, inkişaf prosesini daha sürətli hala gətirir. Bunu regionların timsalında da görmək olar. Konkret nümunə kimi Qazax rayonunun inkişaf dinamikası da qeyd edilənlərin təsdiqi kimi çıxış edir.

Məlumat üçün qeyd edək ki, Qazax rayonu Azərbaycanın şimal-qərbində yerləşir. Ərazisi - 701 kvadratkilometrdir. Təxminən 90 min insanın yaşadığı rayon 1 şəhər və 34 kənd, qəsəbədən ibarətdir. Rayon iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq təşkil edir. Əhali əsasən taxılçılıq, üzümçülük və bostan-tərəvəzçiliyi ilə məşğul olur. Konserv zavodu, gil-mədən kombinatı, asfalt zavodu, ət kombinatı və şərab emalı zavodları rayon sənayesinin əsasını təşkil edir.

Digər bölgələrdə olduğu kimi "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na əsasən, bu rayon üzrə də ən müxtəlif sahələrin inkişaf etdirilməsi qarşıya məqsəd kimi qoyulub. Həmin sahələr sırasında sənaye və kənd təsərrüfatı istehsalının genişləndirilməsi, ekologiya və təbii sərvətlərdən istifadə, yol təsərrüfatı və nəqliyyat, rabitə xidmətlərinin yaxşılaşdırılması, elektrik enerjisi, istilik və qaz təchizatı, su təchizatının və kanalizasiya xidmətlərinin yaxşılaşdırılması, meliorasiya və irriqasiya, mədəniyyət, idman və təhsil müəssisələrinin inşası və yenidən qurulması, əhalinin təhlükəsizliyi tədbirlərini qeyd etmək olar. Bununla yanaşı, Dövlət Proqramına əsasən, rayon üzrə aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilib və keçirilməkdədir: Taxılçılıq, üzümçülük, heyvandarlıq və meyvə-tərəvəz məhsullarının istehsalının və emalının genişləndirilməsinin dəstəklənməsi. Rayonda tikinti materialları yataqlarının axtarışı və kəşfiyyatı işlərinin aparılması. Rayon mərkəzi ilə kəndləri birləşdirən və kəndlərarası avtomobil yollarının asfaltlaşdırılması. Şəhərdaxili yolların asfaltlaşdırılması, rayonun yaşayış məntəqələrində yolların işıqlandırılması. İstehlakçıların etibarlı elektrik təchizatı üçün rayonun elektrik şəbəkəsində yenidənqurma işlərinin aparılması, hava elektrik verilişi xətlərinin özünüdaşıyan izoliyasiyalı naqillərlə əvəz olunması. Qazax şəhərində səhiyyə və təhsil müəssisələrinin istilik təchizatı sisteminin bərpası. Rayonun yaşayış məntəqələrinin qaz təchizatının yaxşılaşdırılması, bərpası və yeni salınmış yaşayış massivlərinin qazlaşdırılması. Qazax şəhərinin su təchizatının və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması. Rayonun kəndlərinin su təchizatının yaxşılaşdırılması. Rayonun əkin sahələrinin su təminatının yaxşılaşdırılması. Rayonun qaçqın və məcburi köçkünlər yaşayan məntəqələrinin Ağstafaçay çayının sel sularından mühafizəsi tədbirlərinin davam etdirilməsi. Xram və Kür çaylarının Qazax rayonunun kəndləri ərazisindəki hissələrində sahilbərkitmə işlərinin davam etdirilməsi. Hərbi əməliyyatlar aparılmış ərazilərin minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi. Sadalanan sahələr üzrə uğurlu nəticələrin əldə olunmasını ötən ilin sosial-iqtisadi yekunları da təsdiq edir.

2012-ci ildə Qazaxda görülmüş işlərin miqyası böyükdür. Rayondakı Heydər Əliyev parkının 2 hektarlıq sahəsi tamamilə yenidən qurulub. Parkın ərazisindəki Gənclər Mərkəzinin inşası yuxarıda çox qısa vaxt ərzində başa çatdırılıb. Yanvar ayında Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə ümumi sahəsi 1060 kvadratmetr olan "Şahmat Məktəbi”nin tikintisinə başlanılıb, binanın ətrafına milli memarlığa uyğun hasar çəkilib, sahəyə tamet döşənib, səki daşı düzülüb, ağac və gül kolları əkilib, fəvvarə çəkilib və işıqlanma sistemi qurulub. Bütövlükdə qərb bölgəsinin və qonşu Gürcüstanın azərbaycanlılar yaşayan hissəsinin kənd təsərrüfatı məhsullarını emal edəcək illik gücü 5 min ton olan müasir konserv zavodunun və uzunluğu 7 kilometr olan Qazaxbəyli -Aşağı Salahlı avtomobil yolunun tikintisi başa çatdırılaraq istifadəyə verilib. Konserv zavodunun ərazisində məskunlaşan məcburi köçkünlər üçün ayrıca 24 mənzilli yaşayış evi də istifadəyə verilib.

Digər sosial obyektlər, o cümlədən şəhərdəki Qaratel adına ümumi orta məktəbin təmir-bərpa işləri və 80 şagird yerlik əlavə tədris korpusu, 360 şagird yerlik 4 saylı tam orta məktəb, Aslanbəyli kəndində 480 yerlik, Canalı kəndində 220 şagird yerlik, Qazaxbəyli kəndində 180 şagird yerlik yeni məktəb binalarının tikintisi başa çatdırılaraq istifadəyə verilib. İllik gücü 1 milyon ton olan sement zavodunun birinci hissəsində son tamamlama işləri aparılır və yaxın vaxtlarda istifadəyə veriləcəkdir. Qəzalı vəziyyətdə olan binanın sakinləri üçün yeni 24 mənzilli yaşayış binasının, uzunluğu 30 kilometr olan Yuxarı Salahlı-Kəmərli avtomobil yolunun əsaslı tikinti işləri başa çatıb.

Şəhərin küçələrinin asfaltlaşdırılması, abadlaşdırılması üçün az iş görülməyib. Şəhərdəki "Şəhidlər abidə kompleksi” sökülərək yerində tamamilə yeni üslubda abidə ucaldılıb. Dəmiryolu vağzalı və onun ərazisi öz görkəmini tamamilə dəyişdirib. Şəhərin qərb giriş hissəsində Bayraq Meydanı salınıb, burada qala divarları, bürclər tikilib, Ağstafa rayonu ilə sərhəddə orijinal bir "Obelisk”, giirişdə qüllə inşa olunub. Ayrı-ayrı küçələr, magistral yol kənarları, yaşayış binalarının, müxtəlif tikililərin fasad hissələri abadlaşdırılıb və yenidən qurulub. Qazaxda əhalinin qaza, elektrik enerjisinə olan tələbatı, demək olar ki, həll olunub. İndi rayonda ən ucqar kənd belə, təbii qaz alır və qazlaşmayan kənd qalmayıb.

Əhalinin suya olan tələbatı tam ödənilməsə də, bu sahədə çox ardıcıl iş aparılır və yaxın vaxtlarda problem həll olunacaqdır. Təhsildə bir sıra vacib işlər həyata keçirilib. Ayrı-ayrı məktəblərin maddi-texniki bazası xeyli möhkəmləndirilib. Səhiyyənin işində ciddi dönüş var. Mərkəzi xəstəxananın cərrahiyyə şöbəsi əsaslı təmir olunub, stomatoloji xidməti yaxşılaşdırmaq üçün 5 otaq müasir üslubda təmir olunub və lazımi avadanlıqla təchiz edilib. Ruhi xətəxananın qadın şöbəsi də təmir edilib və bura bərk, o cümlədən yumşaq inventar verilib. Hər iki xəstəxanada yeni tipli qazanxana və istilik sistemi quraşdırılaraq istifadəyə verilib. Bala Cəfərli, Quşçu Ayrım kəndlərində tibb məntəqələri, Cəfərli kəndində həkim məntəqəsinin tikintisinə başlanılıb. 2013-cü ildə rayon mərkəzi xəstəxanasının, Fərəhli, Məzəm, Aşağı Salahlı, Abbasbəyli kəndlərində yeni tibb məntəqələrinin tikintisi nəzərdə tutulur.

Rayonda ümumi daxil məhsulu həcmi ötən ilə nisbətən yüksəkdir. Rayona diqqət ən yüksək səviyyədədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev bu ilin fevralın 18-də Qazax rayonunun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi ilə bağlı Sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, iyirmi altı min nəfərin yaşadığı 15 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Qazax-Quşçu Ayrım avtomobil yolunun tikintisi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının 2013-cü il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Prezidentin ehtiyat fondundan Qazax Rayon İcra Hakimiyyətinə 6,9 milyon manat vəsait ayrılıb.

Məlum olduğu kimi cənab İlham Əliyevin sədrliyi ilə «Azərbaycan regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı»nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransda dövlət başçısı tərəfindən iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri üzrə - sənayeləşmə siyasəti, kənd təsərrüfatının intensiv inkişafının təmin edilməsi, aqrar sahədə yeni texnologiyaların tətbiqi, ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi, sahibkarlığın inkişafı və s. istiqamətlərdə bir sıra tapşırıqlar verilib. Ölkə başçısı çıxışında infrastruktur layihələrinin, xüsusilə bütün kənd yollarının əsaslı təmiri və yeni yolların tikintisi, su və kanalizasiya sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi, çaylar boyu kəndlərdə modul tipli sutəmizləyici qurğuların quraşdırılması, su anbarlarının tikintisinin davam etdirilməsi, əhalinin qaz və elektrik enerjisi təchizatının daha da yaxşılaşdırılması, o cümlədən alternativ enerji mənbələrindən - günəş-külək enerjisindən daha geniş istifadəni, çaylarda kiçik həcmli su elektrik stansiyalarının tikintisinin davam etdirilməsini prioritet kimi müəyyənləşdirib. Qeyri-neft sektorunun inkişafı, o cümlədən iri taxılçılıq, müasir heyvandarlıq və südçülük təsərrüfatlarının yaradılması, meliorasiya işlərinin diqqətdə saxlanılması, mal-qaranın cinsinin yaxşılaşdırılması sahəsində tədbirlərin davam etdirilməsi də əsas istiqamətlər kimi müəyyən edilib. Bu vəzifələrin icrası iqtisadi inkişafın daha da sürətlənməsinə, regionlarda mövcud problemlərin həll olunmasına, məşğulluğun artırılmasına səbəb olacaq. Qazaxda da qeyd olunan istiqamətdə müvafiq addımlar atılır. Rayonda digər sahələr üzrə də dinamik tərəqqi qeydə alınır.

Elşən BAYRAMOV

Mövqe.-2013.-20 aprel.-S.10.