Astara sürətli inkişaf yolundadır

LAYİHƏNİN İSTİQAMƏTİ: “Regionların sosial-iqtisadi inkişafının təşviq edilməsi”

İnkişaf dinamikası get-gedə daha mütəhərrik hala gələn müasir Azərbaycanda sosial-iqtisadi sferada əldə olunan nailiyyətlərin miqyası mütəmadi olaraq genişlənməkdədir. Bu hal ölkə üzrə müəyyən olunmuş iqtisadi rayonlar üzrə də özünü qabarıq formada büruzə verir. Sözügedən sürətli tərəqqinin əsas ünvanlarından biri də Astara rayonudur. Cari ilin ilk rübünün sosial-iqtisadi nəticələri də qeyd olunanların real təsdiqidir.

Qeyd edək ki, 2013-cü ilin ilk rübündə ümumi məhsul buraxılışı 24 milyon 779,6 min manata çatdırılıb, 51,5%-i məhsul istehsalı sahələrində, 48,5%-i isə xidmət sahəsində olub. Orta hesabla hər bir nəfərə düşən ümumi məhsul buraxılışının həcmi 244,5 manat təşkil edib.

2013-cü ilin 3 ayında rayonda tikinti-abadlıq və quruculuq sahəsində xeyli iş görülüb. Rayonda inşaat işlərinin aparılması üçün 2013-cü ilin I rübündə bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 3 milyon 428,3 min manat məbləğində vəsait yönəldilib. İnvestisiyanın 1 milyon 841,5 min manatı, yaxud 53,7%-i istehsal təyinatlı obyektlərin, 1 milyon 586,8 min manatı, yaxud 46,3%-i isə qeyri-istehsal təyinatlı obyektlərin inşasında istifadə edilib. Tikinti quraşdırma işlərinə sərf edilmiş vəsaitin həcmi ümumi tikinti işlərində istifadə edilmiş vəsaitin 94,4%-ni təşkil edərək 3 milyon 235,3 min manat olub. Əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın hamısını daxili investisiyalar təşkil edir.

Heydər Əliyev prospektinin girişində genişləndirmə işləri aparılıb, yolun hər iki tərəfində yeni hasarlar hörülüb, 7000 kvadratmetr müxtəlif üzlüklər çəkilib. Şəhər 1 saylı tam orta məktəbin qarşısında genişləndirmə işləri aparılıb, yeni dizaynda bağ salınıb. Astara Uşaq Musiqi məktəbinin dam örtüyü dəyişdirilib, fasadı karpiyera ilə yenidən işlənib. S.Vurğun küçəsində 2, Z.Bunyadov küçəsində 3 ictimai yaşayış binasının dam örtüyü tam dəyişdirilib, Azərbaycan küçəsində 4 ictimai binanın fasadı yenidən qurulub. Nizami və Qum küçəsindəki hasarlar yenidən hörülüb, üzlüklər çəkilib, Bayraq meydanının ətrafında geniş abadlıq işləri aparılıb. Rayon Mərkəzi xəstəxanasının köhnə korpusu və poliklinika şöbəsinin əsaslı təmiri başa çatmaq üzrədir.

Rayonda ilk dəfə olaraq iş adamı tərəfindən şəhərin mərkəzində Heydər Əliyev prospektində 9 mərtəbəli və sərhədçilərin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması məqsədilə dövlət vəsaiti hesabına inşa olunan 6 mərtəbəli yaşayış binalarının tikintisi davam etdirilir. Tikinti-quruculuq, abadlıq işləri qəsəbə və kəndlərdə də geniş vüsət alıb. Xalqımızın ümummilli lideri, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə astaralılar da daim hörmət və ehtiram bəsləyirlər. Ulu Öndərin anadan olmasının 90-cı ildönümü ilə əlaqədar Astarada silsilə tədbirlər keçirilib. Mayın 9-da Astara rayonunun Kijəbə qəsəbəsində ümummilli lider Heydər Əliyevin adına salınmış mədəniyyət və istirahət parkının və Ulu Öndərin abidəsinin açılışı olub.

Dövlət Proqramının icrası ilə əlaqədar Telman kəndində 220 şagird yerlik tam orta məktəb tikilib istifadəyə verilib. Bu fonda qeyd edək ki, rayonun Şağlazüzə kəndində orta məktəb uzun illər idi ki, uyğunlaşdırılmış və yararsız binalarda yerləşirdi. Məktəbin pedaqoji kollektivinin, şagird və valideynlərin illərdən bəri arzuladıqları müasir tələblərə cavab verən, şagirdlərin yüksək səviyyədə təhsil almaları üçün hər cür şərait yaradılan 220 şagird yerlik, ikimərtəbəli yeni məktəb binası isə may ayının 2-də istifadəyə verilib. Xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illik yubileyi ərəfəsində, 7 may 2013-cü il tarixdə rayonun ən ucqar dağlıq ərazilərindən biri olan Motlayataq kəndində yeni tikilmiş məktəb binasının açılışı olub. 220 şagird yerlik, ikimərtəbəli yeni məktəb binasında şagirdlərin yüksək səviyyədə təhsil alması üçün hər cür şərait vardır. Ümumiyyətlə, bütün respublikada olduğu kimi Astarada da son illər yeni məktəb binalarının tikintisinə, təhsil ocaqlarının maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə diqqət artırılıb. Bunun əyani sübutudur ki, son 4 ildə rayonda 27 məktəb üçün yeni bina tikilib istifadəyə verilib, 11 məktəb əsaslı təmir olunub. Hazırda rayonda bir neçə yeni məktəb binası inşa olunur. Geniş vüsət almış məktəb tikintisi "Regionlarının Sosial-iqtisadi İnkişafı” Dövlət Proqramına uyğun olaraq aparılır. Tikilən yeni məktəb binaları, abadlaşan qəsəbə və kəndlər, küçə və meydanlar Astaraya yeni yaraşıq verir, onun gözəlliyini qat-qat artırır.

Kijəbə qəsəbəsində Lovayın su anbarının əsaslı təmiri, Heydər Əliyev Parkının və Ərçivan qəsəbəsində boks idman kompleksinin tikintisi və yeni parkın salınması davam etdirilir. Burzubənd-Pəlikəş-Şəvqo kəndləri istiqamətində rayon icra hakimiyyətinin köməkliyi ilə yollar təmir edilib, Doli kəndinə elektrik enerjisi verilməsi təmin edilib. Pəlikəş ərazi nümayəndəliyinin Şəvqo kəndinə avtomobil yolunun çəkilişi həyaat keçrilib. Hamoşam, Asxanakəran və Pəlikəş ərazi nümayəndəliklərinə gedən yolların əsaslı təmiri üçün hazırlıq işləri görülür.

Rayonda kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və satışı sahəsində diqqəti cəlb edən uğurlar qazanılıb. Yeni salınmış 120 hektar çay plantasiyasında aqrotexniki qulluq işləri aparılıb, sahələrə mineral gübrələr verilib. 80 hektar sahədə yeni sitrus və subtropik bitkiləri əkilib. 781 hektar sahədə tərəvəz, 156 hektar sahədə dənli paxlalı, 835 hektar sahədə kartof əkini aparılıb. 1 aprel 2013-cü il vəziyyətinə rayonda 1903 hektar sahədə yazlıq əkini keçirilib. 2013-cü ildə Aqrolizinq tərəfindən kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına güzəştli qiymətlərlə 170 ton mineral gübrə satılıb. Son dövrdə rayonda 5480 iş yeri açılıb, bunun da 5165 daimi iş yeridir. Birinci rüb ərzində rayonda 126 yeni iş yeri açılıb.

Dövlət Sosial Müdafiə Fondu Astara rayon şöbəsi proqnoz planı 840,4 min manata qarşı 843,8 min manat və ya 100,4% icra edib. Şöbədə 15 min 586 nəfər sığorta olunan qeydiyyata götürülüb. Pensiya və müavinətlər 5 milyon 208,5 min manat olmaqla, tam ödənilib.

Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzində 1590 ailə ünvanlı sosial yardımı alır. Ünvanlı sosial yardımın hər ailə üzrə orta aylıq məbləği 104 manat təşkil edib. Dövlət Sığorta Agentliyi Rayon Filialı tərəfindən 5760 manat tədiyyə toplanılıb. Rüb ərzində yığılmış tədiyyə və baş idarədən daxil olmuş vəsait hesabına hərbi xidmət dövründə xəsarət almış əlillərə 6600 manat sığorta yardımı verilib. Rayon Məşğulluq Mərkəzində ötən dövr ərzində iş üçün 103 nəfər müraciət edib, bunlardan 85 nəfər idarə və müəssisələrdə işlə təmin olunub. Poçt və rabitə müəssisələri əhaliyə, müəssisə və təşkilatlara 142,4 min manat və ya ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 13,5% çox rabitə xidməti göstəriblər.

Astara Elektrik Şəbəkəsi tərəfindən rayona 11 milyon 962 min 262 kilovat-saat, 717 min 735 manat dəyərində elektrik enerjisi verilib. Rayonda qaz xətlərinin yenidən qurulması və əhalinin qaz təminatının daha da yaxşılaşdırılması məqsədi ilə 2013-cü ilin I rübündə 682 evə qaz xətti çəkilib, bundan 417-si yeni evlərdir. 11 min 922 p/m müxtəlif diametrli qaz xətləri üzərində təmir-bərpa işləri aparılıb. 2 ədəd yeni qaz təmizləyici şkaf quraşdırılıb, 8 ədəd siyirtmə dəyişdirilib. Şuvi, Sərək və Vəznəş kəndlərində təbii qazın verilməsi təmin edilib, Şahağac, Telman, Səlivə və Deqədi kəndlərində təbii qazın çəkilişi davam etdirilir. Siyaku kəndindəki yarımstansiyadan Şahağac kəndinə gedən qaz kəmərinin 315 mm polietilen borusu ilə əvəz edilməsi davam etdirilir. Kakalos kəndi ərazisində yeni yaşayış massivinə qaz xəttinin çəkilişinə başlanıb.

Şəhər əhalisini narahat edən əsas məsələlərdən biri olan içməli su təchizatının və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulmasına yaxın günlərdə başlanması nəzərdə tutulub. Suvarma Sistemləri İdarəsi tərəfindən rüb ərzində 10 min metr suötürücü ana kanalı və 12 min metr kiçik kanallar lildən və tullantılardan təmizlənib. Ərçivan qəsəbəsindəki Ərçivan çayının genişləndirilməsi və lildən təmizlənməsi işi davam etdirilir. Şəhər daxilində suötürücü kanalların dərinləşdirilməsi, təmizlənməsi və qaydaya salınması nəticəsində əhalinin yağış və izafi sulardan ziyan çəkməsinin qarşısı alınıb. Astara Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsi tərəfindən 23 hektar sahədə meşə bərpası tədbirləri görülmüş, 1,5 hektar sahədə yeni şitillik sahələri salınıb. 2013-cü ilin birinci rübündə əhaliyə göstərilən səhiyyə xidmətinin təşkili sahəsində də müəyyən işlər görülüb.

Turizmin inkişafı üçün yaxşı potensial var. Azərbaycanın ən mənzərəli rayonlarından biri olan Astaranın ərazisinin bir hissəsini Talış dağları tutur, bir hissəsi isə ovalıqdır. Astaraçay və Təngərüd çayları uca dağlardan başlanır və Xəzər dənizinə tökülür. Rayon ərazisinin 37.000 hektar sahəsi meşələrlə örtülmüşdür.

Mənzərəli Talış dağlarının bənzərsiz gözəlliyi və bu yerlərin saf havası buraya yolu düşənləri həmişə heyran edir. Rayon ərazisində 400-dən çox tarixi abidə salamat qalıb. Onların əksəriyyəti dağ kəndlərindədir. Ümumiyyətlə, rayon ərazisində Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə təsdiq edilmiş 102 tarix və mədəniyyət abidəsi yerləşir ki, onların da əksəriyyəti memarlıq abidələridir. Astara şəhərindəki XIX-əsrə aid olan "Qum", Ərçivan kəndindəki Məhəmməd Hənəfiyyə, Giləkəran, Pensər, Şiyəkəran kənd məscidləri, Pensər və Ərçivan kəndlərindəki hamamlar, Ərçivan, Şiyəkəran, Səncərədəki Ləmlər qədim yaşayış yerləri, türbələr, ziyarətgahlar buna misal ola bilər. Rayonda digər sahələr üzrə də dinamik tərəqqi qeydə alınır.

Elşən BAYRAMOV

Mövqe.-2013.-17 may.-S.10.