Azərbaycanın aqrar-sənaye sektoru bu il daha da böyüyəcək

Qeyri-neft sektorunda əsas ağırlıq aqrar bölmənin üzərinə düşür

Qədim əkinçilik mədəniyyətinə malik olan Azərbaycanın aqrar-sənaye sektoru ötən illərdə kompleks islahatlar nəticəsində əsaslı inkişaf yolu keçib. Son 15 ildə Prezident İlham Əliyevin iqtisadi siyasətinin nəticəsi kimi respublikamızın aqrar-sənaye kompleksinin inkişafında əsaslı irəliləyiş baş verib. Dövlət aqrar bölmədə çalışan sahibkarlara yeni texnikaların əldə olunmasına, yanacaq və motor yağlarına, buğda və çəltik səpininə, toxum və ting istehsalına, gübrə satışına və digər məqsədlərə görə yardım və subsidiyalar ayırıb, olduqca güzəştli şərtlərlə kreditlər verib. Fermerlər torpaq vergisi istisna olmaqla digər vergilərdən azad edilib.

2014-cü ildə aqrar islahatların keyfiyyətcə növbəti inkişaf mərhələsi və ən mütərəqqi metodların tətbiqi vüsət götürüb. 2015-ci ildə ölkəmizdə “Kənd təsərrüfatı ili” elan olunub və müvafiq layihələr həyata keçirilib. Dünyada maliyyə və iqtisadi böhranın hökm sürməsinə baxmayaraq ötən illərdə respublikamızda kənd təsərrüfatına dövlət dəstəyi əsaslı şəkildə gücləndirilib. Ən başlıcası, Prezident İlham Əliyevin tapşırığına əsasən kənd təsərrüfatına ayrılan dövlət yardımları sahəsində şəffaflığın artırılması istiqamətində kompleks tədbirlər görülüb.

Bu istiqamətdə ən mühüm tədbirlərdən biri Azərbaycanda son məhsula görə subsidiyaların verilməsi mexanizminin tətbiqidir. Süni mayalanma yolu ilə əldə edilmiş hər bir buzova görə subsidiya bu mexanizm əsasında verilir. “Elektron kənd təsərrüfatı” informasiya sisteminin yaradılması üçün Avropa İttifaqı təcrübəsi nəzərə alınmaqla və beynəlxalq ekspertlərin də cəlb olunması ilə geniş miqyaslı işlər görülüb.

Görülən tədbirlər nəticəsində təkcə keçən il aqrar sektor 4,2% böyüyüb. Cari ildə bu böyümənin daha çox olması gözlənilir. 2017-ci ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun dəyəri faktiki qiymətlərlə 6 mlrd. manat təşkil edib. Bunun təxminən 3 mlrd. manatı heyvandarlıq, 2,9 mlrd. manatı isə bitkiçilik məhsullarının payına düşür. Ötən il 2016-cı ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3,5 dəfə çox pambıq, 29,9 min ton çox dən üçün günəbaxan, 2,4 dəfə çox şəkər çuğunduru və 31,2 faiz çox tütün yarpağı yığılıb. Meyvə və giləmeyvə yığımı 4,2%, üzüm 8,8%, ət istehsalı 3,4%, süd istehsalı 1,2%, yumurta istehsalı 7,3% artıb. Bundan başqa, ölkədə 245,2 ton barama istehsal olunub.

Hazırda təsərrüfatlarda 2018-ci ilin məhsulu üçün müvafiq işlər görülür. Təmiz herik şumu daxil olmaqla cari ilin payızlıq əkinləri üçün 438,2 min hektar sahədə şum qaldırılıb. Gələn ilin məhsulu üçün 16,8 min hektar sahədə dən üçün payızlıqlar səpilib. Ümumi əkinin 7,1 min hektarı və yaxud 42,5%-i buğda, 8,5 min hektarı və ya 50,4%-i arpa əkinləridir.

Kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə bazar infrastrukturunun daha da inkişaf etdirilməsi, o cümlədən, topdansatış bazarlarının genişləndirilməsi və yenilərinin yaradılması, həmçinin, yeni “yaşıl market”lər şəbəkəsinin və “fermer mağaza”larının araya-ərsəyə gətirilməsi, ən müasir standartlara cavab verən ət kəsimi məntəqələrinin inşası, ixrac bazarlarında logistik mərkəzlərin qurulması da prioritet vəzifələr sırasında mühüm yer tutur. İri taxılçılıq təsərrüfatlarının formalaşdırılması prosesi uğurla reallaşdırılır.

Azərbaycanda 21-ci əsrin müasir biznes texnologiyası sayılan aqroparkların yaradılmasına da başlanıb. İntensiv ferma modelinə dövlət dəstəyi siyasəti çərçivəsində kiçik ailə təsərrüfatlarının mövqeyinin möhkəmləndirilməsi xüsusilə diqqət mərkəzində saxlanır.

Son dövrdə keçirilən ümumrespublika müşavirələri və digər mötəbər tədbirlərdə dövlət başçısı taxıl, pambıq, üzüm, barama, tütün, fındıq, çay, çəltik, sitrus meyvələri və digər məhsulların istehsalında köklü dəyişikliklərə nail olunması, heyvandarlığın inkişafında beynəlxalq standartlara uyğun kompleks yenidənqurma işlərinin həyata keçirilməsi barədə silsilə tapşırıqlar verib. Aqrar bölmədə elmi-texniki yeniliklərin tətbiqi də ilbəil genişlənir.

Azərbaycan BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının – FAO-nun tərəfdaşlıq və əlaqələndirmə ofisinin təsis edildiyi az sayda ölkələrdən biridir. Aqrar sahədə reallaşdırılan islahatların yeni mərhələsinin dinamikası ona dəlalət edir ki, tezliklə ölkəmizdə daha mükəmməl kənd təsərrüfatı kompleksləri formalaşacaq, ərzaq təhlükəzisliyi tam həllini tapacaq və Azərbacanın rəqabətədavamlı aqrar-sənaye məhsullarının ixracı ilbəil artacaq. Təbii ki, ixracın artması ölkəmizə daxil olan valyutanın da artmasına səbəb olacaq.

N.NOVRUZ

Mövqe.- 19 yanvar.- S.6.