Özünü qayadan atsın… Xuraman... Qasımova???

Bu ölkədə hətta ağacdələnlər gövdəyə dimdik döyüb qurd axtaranda da ritm tuturlar

“Özünü qayadan atdı Xuraman…” Bu Səməd Vurğunun Vaqif əsərindən bildiyimiz məşhur misradı… Amma söhbət xəyanət etdiyinə görə əri Vaqifin atdığı Xuramandan yox, bu həftə 60 yaşını qeyd etmiş Xuraman Qasımovadan gedir. Və burada da xəyanət söhbəti var. Ona xəyanət edilib. Bu xəyanəti edən isə ümummilli zövq həzrətləridir. Onu, onun Azərbaycanın himni qədər dəyərli səsini, əfsanəvi ifasını “Cancana”lara, “Mən səni görmək istəsəm hara gəlim”lərə, “O mənim olmalıdır”lara dəyişən zövq.

Xuraman xanımın ad günü özünəməxsus şəkildə qeyd olundu. Yəni onun özünə məxsus. Baxmayaraq ki, artıq çoxdan nə Xuramanın özü, nə də adı onun özünə məxsusdur. Və bu ad günü valideynin qoyduğu adicə bir “Xuraman” adının günü olmamalıydı. Bu ad günü Xuramanın Azərbaycana qoyduğu adın günü kimi qeyd olunmalıydı. Amma təəssüf. Xuraman Qasımovanın ad günü Azərbaycan mədəniyyətinin bayramına çevrilmədi. Səslərini şou-biznesin- aşnalarının qucağında orqazm harayına qataraq nota köçürən seks kənizlərindən fərqli olaraq Xuraman Qasımova öz bayramını sükutla qeyd etdi. Görünür bu da bir etiraz aksiyası növüdür. Aclıq kimi. Belə də demək olar: Xuraman Qasımova səs aclığı elan edir. Bəlkə də ölmüş ümummilli zövqümüzün xatirəsinə bir dəqiqəlik sükut!

Niyə belə olur?

Niyə bu baş verir?

Bir yandan Azərbaycan dəyişir, inkişaf edir. Gələn il ölkəmiz "Eurovision" mahnı müsabiqəsini qəbul etməyə hazırlaşır. Böyük musiqi hərəkatı gözləyirik. Bu yaxşıdır!!! Amma indi bir problem də var axı. Xanımlar və cənablar artıq hamı oxuyur!!! Bax bu pisdir! Bu ölkədə hətta ağacdələnlər gövdəyə dimdik döyüb qurd axtaranda da ritm tuturlar. Əcəb ölkədi… Əlbəttə, Xuraman Qasımova ara müğənnisi deyil, toy tutmur, hansısa kəlpeysərə, pəzəvəngə qarışıb musiqimizlə birlikdə alt-üst olmur… Xuraman Azərbaycanın klassik musiqi ifaçısıdır. Bikini deyil, lifçik deyil, ağır yana kostyumdur… Ciddi və yaraşıqlı…

İndi isə Sizə bir sirr açacağam. Bilirdinizmi Azərbaycanı SSRİ-nin tərkibindən çıxaran şəxs məhz Xuraman Qasımova və onunla bir barrikadada çarpışan daha bir neçə nəfər olub. Bəli, bəli… Məhz Xuraman və daha bir neçə nəfər… O, Azərbaycanı SSRİ-dən çıxararaq İtaliyaya aparıb, Yunanıstana aparıb… Bayrağımız hələ yoxkən o özü bayraq olub… Hüzurundakıları Azərbaycanın ayağına qaldırıb.. O bizim Səs Gerbimiz olub. Bəs biz? Bəs biz neynirik? Xuraman Qasımovaya yanaşmağımızdan gələcəyimizin şəklinin necə olacağı asılıdır. Bu gələcək kimə oxşamalıdır: buna, buna, buna, yoxsa buna? Əstəğfürullah!

Mən digər musiqi istiqamətlərində qan tər və sair mayelər tökənlərimizin xətrinə dəymək istəmirəm, onların qaldırdıqlarının bayraq olduğuna inanmalarında qəbahət görmürəm. Amma Xuraman Qasımova bizi Baxla, Çaykovski ilə, Hacıbəyovla, Puşkinlə, Bayronla calaşdırır… Başa düşürəm. İnsanların bir tində xlor, o birində istefa, üçüncü küçədə zibil yeşiyinə atılmış uşağın boğazında biçarəlik rolunda qışqırdığı bir vaxtda, sunami, meşə yanğınları, vulkan püskürmələri, Qurani-Kərim yandıran əbləhin çağırışları. Berti Foqtsun Vaqif Cavadova almanca qışqırması fonunda üvertura, ariya eşidilmir. Amma gərək eşidək. Xuraman Qasımova küssə də, incisə də. Biz onun səsinə doğru getməliyik. Onun tələbələri dünyanın müxtəlif ölkələrindən Bakıya gəlməli, onun boğazından su içməlidir…

Bu həftə Xuraman Qasımova 60 yaşını qeyd etdi. Amma hara etdi bu qeydi? Öz dəftərçəsinə, bloknotuna, yaxın qohumlarından birinin telefonunun yaddaşına… Amma Xuraman Qasımova Azərbaycanın Tarixinə qeyd olunmalıdır. Onun adını biz yazmalıyıq ora. Dövlət. Onun konkret strukturları. Mitinq harayları, zavod kürələri, mühərriklərin uğultuları… yalnız bunlar tarixin mülkiyyəti olmamalıdır.

Xuraman neyləsin ki, belə böyükdür?

Xuraman neyləsin ki, onun səsinin qalxdığı ucalığa bizim qulağımız yetişmir. Xuraman neyləsin ki, orta statistik zövqümüz onu Rəqsanəyə dəyişib… Özünü Vaqifdəki adaşı kimi qayadanmı atsın?! Xuraman Qasımova Opera və Balet teatrına ad gətirdi. Amma onun adını oradan götürdülər. Bu sırada Fidan və başqalarının da adı var. Amma indi mən Xuramandan danışıram. Böyük Xuramandan. Səsin 212-ci əsrində, obrazlı desək, 4-cü oktavada yaşayan Xuramandan… Bağışlayın, xanımlar və cənablar!!! O belə uca olanda biz nə oluruq: səsimiz çatmırsa, səviyyəmiz çatmırsa, başımız çatmırsa və başlıcası boyumuz çatmırsa… Üzr istəyirəm, alçaq görünmürük ki? Alçaq olmuruq ki???

Olaylar.- 2011.- 14 iyun.- S.11.