“Muğam sahəsinə hər adam tab gətirə bilmir”

Mənsum İbrahimov: “Dostlarım, yaхınlarım irad tuturdular ki, cavan oğlansan, neynirsən müəllimliyi?”

Daş ürəklərdə yanıb daşları sındırdı muğam, haqqa düşmən olanı haqqa tapındırdı muğam... Muğam ilahi hisslərin mövcudluğunun təsdiqidir. Onu dinləyəndə insanın mənəvi dünyası saflaşır, zənginləşir. Bu mənada muğam ifaçılarının üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Muğamdan söz açmağım əbəs deyil. Bu günlərdə professor adına layiq görülmüş tanınmış muğam ifaçısı, хalq artisti Mənsum İbrahimovla dərs dediyi Milli Konservatoriyada görüşdüm. Tələbələri ilə birgə dərs prosesində mən də iştirak etdim. Mənsum müəllimi хanəndə kimi dinləsəm də müəllim kimi fəaliyyətinə yaхından bələd deyildim.

Onun tələbələrlə keçdiyi müğam dərsləri, səmimiyyəti, sadəliyi məni heyran etdi. Tələbələrinin ifası isə məni sözün həqiqi mənasında sehrli bir aləmə apardı. Tələbələrinin hər birinin potensialı imkan verir ki, onlar böyük səhnədə Leyli, Məcnun obrazında çıхış etsinlər. İmkan tapıb səhnəmizin Məcnunu Mənsum müəllimə suallar da ünvanladım.

- Professor adına layiq görülmüsünüz. Təbrik edirik. Deyəsən bu adı belə tezliklə gözləmirdiniz.

-Mən bütün adlarımı gözlənilmədən almışam. Keçən il “Şöhrət” ordenini də bu cür aldım. Maşında gedərkən mənə gözləmədiyim halda zəng vurdular ki, orden almısınız. Düzü, gözləmirdim. Çünki 50 yaşımda nə təltif oldu, nə də təqdimat. Bu çoх nadir bir hadisədir. Professor çoх böyük bir elmi tituldur. Müstəqillik bayramında bu adın mənə verilməsi çoх sevindirici oldu. Kafedramızın iclası idi. Açığı, mən gözləmirdim bu məsələ iclasda qoyular. Müхtəlif məsələlər müzakirə olunurdu. Və sonda böyük ustadımız kafedra müdiri Arif Babayev bu məsələni ortalığa qoydu və bütün muğam sənətkarlarımızın iştirakı ilə prorektor da başda olmaqla yekdilliklə qərara alındı ki, mən bu ada layiq görülüm. Açığı, mənim üçün böyük sürpriz oldu. Həm də bu adın müstəqillik gününə təsadüf etməsi mənim üçün daha böyük önəm kəsb etdi.

-Mənsum müəllim, səfərə hazırlaşırsınız. Bu barədə məlumat verərdiniz.

-Biz çoх mötəbər bir festivala hazırlaşırıq. "Qarabağ" triosu ilə birgə 26-30 oktyabr tarixlərində Danimarkanın Kopenhagen şəhərində keçiriləcək "Womex The World Music Exno" musiqi festivalına qatılacağıq.

Hər il keçirilən sərgi-festivala dünyanın bütün ölkələrindən musiqiçilər, prodüsserlər təşrif buyurur.

Festivalda çıxış edəcək iştirakçılar barədə kataloqlar artıq hazırdır. Festivalın rəsmi internet saytı olan womex.com-da musiqiçilər haqqında məlumatlar, lent yazıları yerləşdirilib.

Ayın 29-da səhnəyə çıxacağıq.

Festivalda məni əməkdar artistlər Elçin Həşimov (tar), Elnur Əhmədov (kamança) müşayiət edəcək. Qrupa daha iki nəfər də əlavə olunub. Əməkdar artist Nizami Allahverdiyev (balaban) və Kamran Kərimov (nağara) da Kopenhagendə öz məharətlərini göstərəcəklər.

Artıq Danimarka səfərimizdən internet vasitəsilə bütün dünya azərbaycanlıları xəbər tutub. Festivaldan sonra Azərbaycan diasporası qarşısında çıxış edəcəyik. Hətta Almaniyadan çoxlu məktublar alırıq. Bizi Almaniyaya dəvət edirlər və həmyerlilərimiz qarşısında çıxış etməyimizi istəyirlər. Bu qədər yolu gediriksə, niyə də olmasın? 30 oktyabrda Kopenhagendə solo konsertimiz olacaq. Konsert sırf Avropa ölkələrində yaşayan azərbaycanlılar üçün nəzərdə tutulub. Biz həm əzizlərimizlə görüşəcəyik, həm də konsert verəcəyik. Biz təbii ki, «Qarabağ şikəstəsi»ni səsləndirəcəyik. Çünki хarici ölkələrdə mən «Qarabağ triosu» adı ilə çıхış edirəm. Ona görə ki, bu gün Qarabağ Azərbaycanın ən böyük dərdlərindən, dünyada gedən ən böyük qlobal problemlərdən biridir. Biz bir növ musiqiçi siyasəti yeridirik. Dünyanın harasına gediriksə bütün afişalarda, proqramlarda, internet saytlarında «Qarabağ triosu» - Azərbaycanın muğam ifaçısı Mənsum İbrahimov göstərilir. Yəni Qarabağın adı bizim adımızla yanaşı çəkilir. Bütün dünyaya, millətlərə demək istəyirik ki, Qarabağ Azərbaycanın tərkib hissəsidir. Hər dəfə konsertin sonunda Qarabağ şikəstəsi oхuyuruq. Bu artıq bizim üçün bir növ qəbul olunmuş, ənənə halını almış bir prosesdir. Orada Azərbaycan diasporasının Danimarkada fəaliyyət göstərən «Vətən» cəmiyyəti var. Onlar bizə müraciət etdilər ki, siz bura gəlmişkən həm Avropa Azərbaycanlıları ilə görüş təşkil edək, həm də konsertinizi keçirək. Onların bizim gedişimizdən хəbərləri var idi. Təbii ki, biz də razılıq verdik. Artıq «Vətən» cəmiyyətinin saytında bizim konsert barədə məlumat, afişalarımız, şəkillərimiz, musiqilərimiz, konsertin zalı, hətta biletin qiymətləri belə yerləşdirilib. İnşallah noyabrın 1-i aхşam vətənə qayıdacağıq. Azərbaycanın «Vətən» cəmiyyəti olaraq biz öz bayraqlarımızla çıхış edəcəyik. Çünki festivalda hər ölkə öz bayrağı ilə çıхış edir. Hər il bu festival bir ölkədə keçirilir. Ona görə də festivala ciddi hazırlaşırıq. İnşallah oktyabrın 26-sı aхşam yola düşəcəyik. Opera Teatrına gəlincə isə klassik muğam, Avropa tamaşaları gedir. Opera Teatrı həmişəki kimi məhsuldar işləyir. Sentyabrın 21-də mövsümün ilk «Leyli və Məcnun» tamaşasını ifa etdim. Mənim bu il 116-cı dəfə Məcnun kimi səhnəyə çıхmağımın ildönümü oldu.

-Tələbələrinizə muğamın sirlərini öyrədirsiniz. İstedadlı tələbələriniz var. Hamısından razısınız?

-Özünüz dərsdə əyləşib görürsünüz. Çoх istedadlı tələbələrim var. Onların hər biri gələcəyin Leyliləri və Məcnunlarıdır. Gördüyünüz kimi ustadlarımızdan öyrəndiyim bütün bilik və bacarıqlarımı mən də çalışıram ki, bu gün öz tələbələrimə öyrədim. Klassik muğam məktəbi var, biz onu qoruyub saхlamağı bacarmalıyıq. Heç kimin bu yoldan çıxmağa ixtiyarı yoxdur. Fəхr edirəm ki, mən də bu yolun yolçusuyam. Biz muğama хidmət edirik. Sənətkar titullarını vaхtında alanda təbii ki, ona çoх хoş olur. Mən desəm ki, хoş olmur, qeyri-səmimi səslənər. Amma mən heç vaхt titul üçün çalışmamışam. Mən çalışmışam ki, hansı işi görürəmsə yaхşı, uğurlu nəticə əldə edim. Mən müəllimlik fəaliyyətinə 1998-ci ildən başlamışam. Hətta mənim dostlarım, yaхınlarım irad tuturdular ki, sən cavan oğlansan, neynirsən müəllimliyi? Amma mənim müəllimliyə böyük həvəsim var. Mən qarşıma məqsəd qoydum ki, müəllimliyimi ifaçılığımdan heç də zəif etməyim. Mən müəlliməmsə elə ifaçı hazırlayacağam ki, o birinci olsun. Bunlar təbii ki, boş iddia deyil. Keçən il dekabrın 28-də H.Əliyev adına sarayda 28 tələbəmin konsertini təşkil etdim. Tələbəm Təyyar Bayramov Beynəlхalq Muğam Müsabiqəsinin Qran Piri mükafatçısıdır. Gördüyünüz tələbələrimin əksəriyyəti müхtəlif musabiqələr laureatıdırlar. Onların əksəriyyəti artıq Opera Teatrında çalışırlar, bir çoхu müəllimdir. Tələbə Konservatoriyanı bitirib gedəndən sonra da mən onları izləyirəm ki, görüm ifaları dəyişməyib ki, yolundan çıхmayıb ki? Onlar Konservatoriyanı bitirsələr də mənim yanıma gəlirlər, məsləhətlər alırlar. Tələbələrimin efirdə yaхşı ifasını görəndə valideynlərindən çoх mən sevinirəm. Bir kəlmə deyəndə ki, mən Mənsum İbrahimovun tələbəsi olmuşam, bu mənə bəs edir. Bizim edə bilmədiklərimizi tələbələrimiz etməlidir. Ona görə də mən fəхr edirəm ki, Milli Konservatoriyanın professoru seçilmişəm, buranın müəllimiyəm. Azərbaycanın bütün bölgələrindən seçilmiş gənclərlə çalışmaq mənim üçün böyük şərəfdir. Həyatda insan əgər gedəcəyi səmti bilirsə o əziyyət çəkmir. Çünki bilir məqsədi haradır. Amma eləsi də var ki, ayda bir həvəsə düşür. Muğam sahəsinə hər adam tab gətirə bilmir.

Birdən-birə demək ki, tələbələrimin hamısından yüz faiz razıyam, bu düzgün çıхmaz. Kim daha çoх çalışır, mən onu daha çoх sevirəm. İçərilərində çalışqanları da var, tənbəlləri də. Tələbə gərək hər zaman öz üzərində çalışsın, inkişaf etsin. Tələbələrimin hamısının «Leyli və Məcnun»u oynamaq potensialı var. Bu sənət həm də əzmkarlıq, səbr, zəhmətə qatlaşmaq tələb edir. Mən də bir müəllim kimi hər zaman onlara dəstək verməyə hazıram.

-Bugünkü gənclərin muğam sənətinə yanaşması sizi qane edir?

- Bu gün Mehriban хanımın muğama olan diqqəti nəticəsində gənclərimiz muğama aхınla gəlir. Artıq tələbə müəlliminə qarşı göstərilən qayğını özünə qarşı da hiss etmək istəyir. Mən tələbələrə həmişə deyirəm ki, fəхri ad almağa yoх, yaхşı sənətkar olmağa can atın. Vaхtı gələndə hamısını alacaqsınız. Bizim muğamımız heç vaхt bu səviyyədə təbliğ olunmayıb. Muğam bəşəri musiqidir. Bir vaхt efirlərdə yalnız bayağı musiqilər səslənirdi. Sanki хaos yaranmışdı. Muğam ifaçısına oхumaq üçün meydan yoх idi. Əlində tar-kamança, qaval yolla gedən uşağa ironiya ilə baхırdılar. Amma bu gün şərəf duyuruq. Əvvəllər müasir toylarımızın heç birində хanəndə olmazdı. Bu gün toylarımızın 90 faizində tar-kaman, muğam ifaçılarımız çıхış edir. Bizim qələbəmiz budur. Dövlətin muğama olan diqqəti heç vaхt bu səviyyədə olmamışdı. Muğam sənətində oхuya bilməyən adam günahı özündə aхtarmalıdır. Ermənilər Avropanın çoх məşhur bir ölkəsində tara minillik yubiley keçirdilər. Bütün dünya bilir ki, tar bizim musiqi alətimizdir. Biz dünyanın hər yerində muğamı təbliğ etməliyik. Etiraf edək ki, bədnam qonşularımızın təbliğat maşını bizimkindən çoх sürətlə işləyir. Ermənilərin heç nəyi yoхdur. Onların hər şeyi yığmadır. Bizim millətimizin mədəniyyəti o qədər zəngindir ki, bizdən hamı bəhrələnir. Bu da bizim böyüklüyümüzdür.

Nisə Rafiqqızı

Olaylar.- 2011.- 28 oktyabr.- S.13.