Diaspor təşkilatlarımız
xaricdə yaşayan
soydaşlarımızın problemlərinin həllində aktiv rol
oynayır
Azərbaycandan kənarda yaşayan
soydaşlarımızın üzləşdikləri problemlərin
həlli hər zaman dövlətin qarşısında duran
mühüm vəzifələrdən olub. Zaman-zaman Azərbaycan
dövləti ayrı-ayrı ölkələrdə
yaranmış bu və ya digər problemlərin orada
yaşayan azərbaycanlılara az təsir göstərməsi,
yaxud həmin problemlərin soydaşlarımıza təsirsiz
ötüşməsi üçün müvafiq addımlar
atıb, tədbirlər həyata keçirib. Sözügedən
istiqamətdə Azərbaycan dövləti, bu sahə ilə
məşğul olan müvafiq dövlət strukturları ilə
yanaşı həmin ölkələrdə fəaliyyət
göstərən diaspor təşkilatları da aktiv rol
oynayıblar. Bu sırada Rusiya Federasiyasında müntəzəm
olaraq meydana gələn problemləri və bu ölkədəki
Azərbaycan diasporunun fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək
yerinə düşər.
2006-cı
ildə Rusiya Federasiyasının bəzi regionlarında
ekstremist yönümlü qüvvələrin fəallaşmasına
etiraz əlaməti olaraq ÜmumRusiya Azərbaycanlıları
Konqresi tərəfindən bir sıra addımlar
atılıb. Belə ki, ÜmumRusiya Azərbaycanlıları
Konqresi bəyanat yayaraq Rusiyada əcnəbilərə
qarşı baş alıb gedən nifrət və millətçilik
təzahürləri ilə əlaqədar etirazını
bildirib.. Həmçinin konqres digər milli icmaların
nümayəndələrinin iştirakı ilə bu problemlə
əlaqədar dəyirmi masa təşkil edib. Rusiya
Federasiyası hökumətinin 15 noyabr, 2006-cı il tarixli 683
saylı məlum qərarına əsasən, 2007-ci il, yanvar
ayının 15-dən etibarən ölkə ərazisində
miqrantların ticarətlə məşğul olmasına məhdudiyyətlərin
tətbiq edilməsi nəzərdə tutulurdu. Həmin qərar
müvafiq olaraq bu ölkədə ticarətlə məşğul
olan çoxsaylı Azərbaycan vətəndaşlarına da
şamil olunduğundan noyabr ayının 22-də prezident
İlham Əliyev “Rusiya Federasiyası ərazisində ticarətlə
məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının
problemlərinin həlli haqqında” sərəncam imzaladı.
Dövlət başçısının
imzaladığı sərəncama uyğun olaraq
sözügedən məsələ ilə bağlı
Dövlət Komissiyası yaradıldı. Dövlət
Komissiyasının həmin il, dekabrın 2-də
keçirilmiş iclasında komissiyaya daxil olan qurumların məsul
şəxslərindən ibarət işçi qrupu
yaradıldı. Qərara uyğun olaraq Rusiya Federasiyasında
ticarətlə məşğul olan azərbaycanlıların
problemlərinin öyrənilməsi, həmin problemlərin
ümumiləşdirilməsi və müvafiq tədbirlər
planının hazırlanması həyata keçirildi. Həmçinin
soydaşlarımıza operativ köməyin göstərilməsi
məqsədilə Rusiya Federasiyasının müxtəlif
regionlarında Azərbaycan diaspor təşkilatlarının,
ölkəmizin Rusiyadakı səfirliyinin və
konsulluqların adı çəkilən Dövlət
Komissiyasında təmsil olunan nümayəndələrindən
ibarət operativ qərargah yaradıldı. Dekabrın 7-də
isə Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla
İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim
İbrahimovun rəhbərliyi ilə nümayəndə heyəti
Rusiya Federasiyasında səfərdə oldu. Səfər
çərçivəsində Dövlət Komitəsinin sədri
Nazim İbrahimov Rusiya xarici işlər nazirinin müavini
Qriqori Karasinlə görüşdü. 2007-ci ildə Xarici
Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla
İş üzrə Dövlət Komitəsi, ÜmumRusiya Azərbaycanlıları
Konqresi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi, eləcə
də Daxili İşlər nazirlikləri tərəfindən
hazırlanan tədbirlər planına əsasən Moskva,
Sankt-Peterburq, Yekaterinburq, Nijni-Novqorod, Çeboksarı,
Volqoqrad, Rostov-Don, Novosibirski, Xabarovs, Ulan-Udedə
yaradılmış operativ qərargahlarda həmvətənlərimizə
hüquqi yardım göstərildi. Qərargahların təşkili
və fəaliyyəti ÜmumRusiya Azərbaycan Konqresi və
onun regional bölmələrinə həvalə olundu. Azərbaycan
dövlətinin həyata keçirdiyi operativ tədbirlər
nəticəsində soydaşlarımızın Rusiya
Federasiyasından kütləvi şəkildə
köçürülməsi ehtimalının
qarşısı alındı. Bu ölkədə yeni qanunun
qəbulu azərbaycanlıların öz iş və
yaşayışlarını leqallaşdırmasına stimul
verdi. 2007-ci il, fevralın 20-dən etibarən Azərbaycanın
Moskvadakı səfirliyində Rusiyada yaşayan həmvətənlərimizə
ümumvətəndaş pasportlarının verilməsinə
başlandı.
Şimal
qonşumuzda yaşayan azərbaycanlıların işlə təminatı
sahəsində də ötən müddət ərzində
Rusiya Federasiyasında fəaliyyət göstərən diaspor
təşkilatlarımız tərəfindən müvafiq tədbirlər
həyata keçirilib. Belə ki, 2007-ci il, mart ayının
2-də Rusiyadakı Azərbaycanlıların Federal Milli-Mədəni
Muxtariyyəti-“AzərRos” ictimai təşkilatı “Ruslavbank”
Səhmdar Kommersiya Bankı ilə birgə “Əmək
miqrasiyasının sosial-hüquqi və iqtisadi aspektləri,
leqallaşdırma yolları” mövzusu ətrafında dəyirmi
masa təşkil edir. Tədbirin məqsədi Rusiya ilə
Müstəqil Dövlətlər Birliyi ölkələri
arasında mal dövriyyəsi, pul köçürmələri
barəsində məlumat vermək, Rusiya ərazisində əmək
fəaliyyəti ilə məşğul olan miqrantların qeyd
olunan məsələlərə təsiri, onun müsbət və
mənfi nəticələrini öyrənmək idi. Tədbir
həmçinin əmək miqrasiyasının
leqallaşdırılması sahəsində görülən
işlər barəsində soydaşlarımızı məlumatlandırmağa
xidmət edirdi. Bütün bunların məntiqi nəticəsi
olaraq həmin il mayın 16-da Rusiya Azərbaycanlıları
Milli Mədəni Muxtariyyəti “AzərRos” binasında əmək
miqrantları üçün ilk vakansiyalar yarmarkası
keçirilir. Sentyabrın 19-da isə Moskvadakı Mərkəzi
Sahibkarlar Evində ÜmumRusiya Azərbaycanlıları
Konqresi, Moskva hökumətinin Regionlararası Məsələlər
və Milli Siyasət Komitəsi, eləcə də Moskva
İnformasiya-İşgüzar Mərkəzi ilə birgə təşkil
etdiyi boş iş yerləri yarmarkası keçirilir.
Yarmarkada Moskva və Moskva vilayətlərinin onlarca idarə və
müəssisəsini təmsil edən işəgötürənlər
iştirak edir. Onlar iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində
geniş spektrli ixtisaslar üzrə müxtəlif vakansiyalar təklif
edirlər. Yarmarkaya onlarca azərbaycanlı miqrant, eləcə
də başqa ölkələrdən gəlmiş
işaxtaranlar müraciət edirlər.
***
Ötən
dövr ərzində soydaşlarımızın
yaşadıqları ölkələrin cəmiyyətinə
inteqrasiyası, insan hüquq və azadlıqlarının
qorunması ilə bağlı bir sıra elmi-praktik konfranslar
da keçirilib. Belə ki, Moskva Millətlər Evində “Azərbaycan
diasporu Rusiya sosialogiyasının aynasında” mövzusunda
elmi-praktik konfrans təşkil olunub. Tədbiri ÜmumRusiya Azərbaycanlıları
Konqresi və Rusiya Elmlər Akademiyasının Sosialogiya
İnstitutu təşkil edir. 2007-ci il, mayın 1-də isə
ÜmumRusiya Azərbaycanlıları Konqresi Moskva Xalqlar
Dostluğu Universiteti ərazisində azərbaycanlılar və
ermənilər arasında baş verən toqquşma zamanı
yaralanmış Ağəli Alışovun
hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində
müvafiq tədbirlə həyata keçirir. Baş
vermiş hadisə zamanı xəsarət almış Ağəli
Alışovun müalicəsi məhz Azərbaycan diasporunun
köməyi hesabına baş tutur. Həmçinin Xarici
Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla
İş üzrə Dövlət Komitəsi nəqliyyat və
otel xərclərini öz üzərinə götürərək
Ağəli Alışovun valideynlərini Moskvaya göndərir.
***
Zaman-zaman
Gürcüstanda yaşayan soydaşlarımız da bu ölkədə
müxtəlif problemlərlə qarşılaşıblar.
Müntəzəm olaraq meydana çıxan bu və ya digər
problemlərin yoluna qoyulması, Gürcüstandakı
soydaşlarımızın hüquqlarının bərpası
istiqamətində də Azərbaycan dövləti mütəmadi
olaraq tədbirlər həyata keçirib. 2007-ci ildə Xarici
Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla
İş üzrə Dövlət Komitəsinin nəzdində
Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların problemlərini
operativ həll etmək və daimi nəzarətdə saxlamaq məqsədilə
müvafiq komissiya yaradılır. İyunun 21-də isə
Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla
İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov
Gürcüstanın Kvemo-Kartli bölgəsinin qubernatoru Zurab
Melikişvilinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti
ilə görüşür. Görüşdə azərbaycanlıların
sıx yaşadığı Kvemo-Kartli bölgəsindəki
mövcud problemlər ətrafında fikir mübadiləsi
aparılır. Avqust ayının 24 və 25-də Dövlət
Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov Gürcüstanın azərbaycanlılar
təhsil alan məktəblərində çalışan 30
nəfər təhsil işçisi ilə
görüşür. Görüşdə Gürcüstan azərbaycanlılarının
təhsil sahəsində qarşılaşdığı
problemlər və onların həlli yolları ilə
bağlı müzakirələr aparılır. Keçirilən
görüşlər və əldə edilən
razılaşmalara əsasən Gürcüstanda Azərbaycan
dilində nəşr edilən mətbu orqanların
maddi-texniki bazasının
yaxşılaşdırılması istiqamətində də
tədbirlərin həyata keçirilməsinə
başlanır. Belə ki, qonşu ölkədə Azərbaycan
dilində nəşr edilən “Region plyus”, “Ziya” qəzetlərinin,
“Qarapapaqlar” jurnalının maddi-texniki təchizatının
yaxşılaşdırılması istiqamətində tədbirlər
görülür. 2009-cu ilin mart ayında isə
Gürcüstanda Azərbaycanlı İş Adamları və
Şirkətlərin İctimai Birliyi təsis edilir. Qısa
zaman ərzində sözügedən birlik bu ölkədə
yaşayan soydaşlarımızın işsizlik probleminin həlli,
sahibkarların hüquqi maarifləndirilməsi və digər
məsələlərlə əlaqədar tədbirlər həyata
keçirməyə başlayır. 22 şirkəti öz ətrafında
birləşdirən Azərbaycanlı İş Adamları və
Şirkətlərin İctimai Birliyi Marneuli şəhərində
qeydiyyatdan keçir. İyul ayında isə Marneuli rayonunda
“Qeyrət” Xalq Hərəkatı tərəfindən “XXI əsrin
gerçəkləri və Azərbaycan diasporunun inkişaf
istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsində
kütləvi informasiya vasitələrinin və qeyri-hökumət
təşkilatlarının rolu” mövzusunda elmi=praktik konfrans
keçirilir. Konfransda Gürcüstan azərbaycanlılarının
hüquq və azadlıqlarının qorunması sahəsində
mövcud olan problemlər ətrafında fikir mübadiləsi
aparılır.
Azərbaycan Respublikası Prezidenti
yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi
Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir
Olaylar.- 2012.- 1 mart.- S.15.