Azərbaycan diasporunun fəaliyyəti Niderlandda erməniləri ciddi şəkildə narahat edir

Fərhad Kələntərli: “Apardığımız təbliğat istiqamətində erməniləri üstələyirik”

Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyətinin sədri Fərhad Kələntərlinin “OLAYLAR”-a müsahibəsi

-Fərhad müəllim, Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti olaraq nə zamandan fəaliyyət göstərirsiniz və əsas fəaliyyət istiqamətləriniz nədən ibarətdir?

-Niderlanddakı Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti bir ildən artıqdır ki, fəaliyyət göstərir. Cəmiyyətimiz Haaqa şəhərində yerləşir. Bizim əsas məqsədimiz ondan ibarətdir ki, Niderlandda yaşayan və təhsil alan Azərbaycan gəncləri bu ölkənin ictimai-siyasi, eləcə də iqtisadi həyatına inteqrasiya etsinlər. Əsasən sosial və mədəni layihələr həyata keçirməklə buna nail olmaq istəyirik. Bu məqsədlə Niderlanddakı Azərbaycan gəncləri üçün hər ay bir layihə həyata keçiririk. Misal olaraq qeyd edə bilərəm ki, keçən ilin dekabrında cəmiyyət olaraq Niderlanddakı azərbaycanlı gənclərlə birlikdə Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü və Yeni ili qeyd etdik. Tədbir zamanı Azərbaycan mətbəxindən nümunələr nümayiş etdirildi, milli rəqslərimizdən parçalar ifa olundu. Son illərə qədər bu kimi tədbirlər Niderlandda o qədər də çox keçirilmirdi və oradakı azərbaycanlı gənclərin belə bir tədbirlərə cəlb edilməsi üçün ciddi addımlara ehtiyac vardı. Yanvar ayında isə 20 Yanvar faciəsinin 22-ci ildönümünü qeyd etdik. Orada yaşayan və təhsil alan azərbaycanlı gənclərin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə 20 Yanvar faciəsinin baş vermə səbəbi, rus qoşunlarının 1990-cı ilin yanvarında Bakıda törətdikləri vəhşiliklərdən danışıldı. Həmin tədbirdə təkcə azərbaycanlı gənclər deyil, eləcə də bu ölkədəki dostlarımız, Azərbaycana xoş münasibəti olan insanlar iştirak edirdi. Tədbir iştirakçılarına 20 Yanvar günü rus qoşunları tərəfindən azərbaycanlıların qətlə yetirildiyi barədə məlumat verildi, həmin hadisələrin canlı şahidləri öz fikirlərini bölüşdülər. Tədbirdən sonra isə mərkəzi küçələrdə ətrafdan keçən insanlara 20 Yanvar hadisəsi ilə bağlı broşürlər və qərənfillər paylandı. Xüsusilə, insanların daha çox olduğu, kitabxana və parlament binası qarşısında bu aksiyanı həyata keçirdik ki, bu daha effektli olsun. Bundan başqa Haaqa şəhərindəki Xocalı abidəsi önündə azərbaycanlı gənclər toplanaraq faciənin ildönümünü qeyd etdik.

-Cəmiyyətinizin qarşıdakı planları nədən ibarətdir?

-Qarşıdan Novruz bayramı gəlir və biz Niderlandda yaşayan azərbaycanlı gənclər olaraq Novruz bayramını qeyd edəcəyik. Azərbaycanda 2012-ci ilin “İdman ili” olduğu üçün aprel ayında Niderlandda idman sahəsində tədbir təşkil edəcəyik. Eyni zamanda 28 may-Respublika Gününü təntənəli şəkildə qeyd edəcəyik. Həmin tədbirdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranma tarixindən danışılacaq. 26 iyun-Silahlı Qüvvələr Günü ilə bağlı da Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti tədbir keçirəcək. Ümumiyyətlə, cəmiyyət olaraq bizim layihələrimiz sosial və tarixi sahələri əhatə edir. Onu da qeyd edim ki, yalnız qanlı günlərimiz barədə tədbirlər keçirmək dğru deyil. İl ərzində yalnız bu istiqamətdə tədbirlər keçirsək bu maraqsız olar. Ona görə də sosial və digər yönümlü layihələr həyata keçirməklə Niderlandda ölkəmizin malik olduğu adət-ənənələr, mədəniyyətimiz barədə təsəvvür yaradır, bu ölkənin gəncləri ilə dostluq münasibətlərini inkişaf etdiririk. Prezident Administrasiyasının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Həsənovun da qeyd etdiyi kimi xarici ölkələrdə yaşayan və təhsil alan azərbaycanlı gənclər gərək ilk növbədə dostluq əlaqələri yaratsınlar, sonradan isə tədricən irəli gedərək yaşadıqları ölkələrin ictimai-siyasi həyatına inteqrasiya etsinlər.

-Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyətinin Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi ilə əlaqələri hansı səviyədədir? BAK-la birgə tədbirlər və layihələr həyata keçirirsinizmi?

-Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi əsasən Belçikanın paytaxtı Brüsseldə yerləşir. Konqres Azərbaycan həqiqətləri, Dağlıq Qarabağ probleminin Benilüks ölkələrinə çatdırılması istiqamətində kifayət qədər işlər görür. Biz də Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti olaraq Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi ilə yaxından əməkdaşlıq edirik. İstər 20 Yanvar, istər Xocalı soyqırımının ildönümlərində biz cəmiyyət olaraq Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi ilə bilrikdə tədbirlər təşkil edirik. Konqres də bizim cəmiyyətin keçirdiyi tədbirlərə dəstək verir.

-Ümumilikdə, Niderlandda Azərbaycan diasporunun vəziyyətini necə dəyərləndirirsiniz? Bu ölkədə Azərbaycan, yoxsa erməni diasporu güclüdür?

-Niderlandda 20 minə yaxın erməni yaşayır. Statistik məlumatlarda isə bu ölkədə 10 min azərbaycanlının yaşadığı qeyd olunur. Ancaq həqiqət ondan ibarətdir ki, ermənilərin çoxu Niderlanda azərbaycanlı adı ilə gedir. Biz Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti olaraq bu ölkəyə azərbaycanlı adı ilə gedən ermənilərin ifşa olunması, onların kimliyinin üzə çıxarılması istiqamətində çalışırıq. Həmin insanların əslində azərbaycanlı deyil, erməni olduğunu Niderland hökumətinin diqqətinə çatdırmaq istəyirik. Düzdür, Niderlandda azərbaycanlıların sayı az olsa da, fəaliyyətimiz ermənilərdən daha çoxdur. Hesab edirəm ki, doğru addımlarımız və məqsədyönlü fəaliyyətimizlə biz erməniləri üstələyəcəyik. Artıq buna nail olmaq üzrəyik. Misal üçün qeyd edim ki, Azərbaycan diasporu olaraq Haaqada Xocalı abidəsinin qoyulmasına nail olmuşuq. Ancaq ermənilərin qondarma soyqırımı ilə bağlı Haaqada heç bir abidə yoxdur. Ermənilərin bu istəyinə hökumət haqlı olaraq icazə vermir. Niderlandda fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporu imza toplayaraq hökumətə göndərdi ki, Haaqada qondarma soyqırım abidəsinin qoyulmasına icazə verilməsin. Hökumət də bizim müraciəti nəzərə aldı. Yəni, biz öz fəaliyyətimizlə bunun qarşısını almışıq. Təbii ki, bu da erməniləri ciddi narahat edir. Sosial şəbəkələrdə apardığımız təbliğat istiqamətində də biz erməniləri üstələyirik.

-Bəs, Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti olaraq hansısa problemlərlə qarşılaşırsınızmı?

-Başlıca problemlərimiz maliyyə ilə bağlıdır. Ona görə də keçirdiyimiz əksəriyyət tədbirlərin maliyyəsini özümüz qarşılayırıq. Hansısa bayram tədbiri keçirəndə cəmiyyətdə təmsil olunan gənclər müəyyən miqdarda pul toplayaraq bunu həyata keçiririk. Ermənilərin isə sponsorları var. Onlara istənilən miqdarda vəsait ayrılır. Həmçinin Azərbaycan haqqında Niderland dilində kitablar çap etdirmək istəyirik ki, buna da maliyyə vəsaiti lazımdır. Bir neçə dəfə bununla bağlı təşəbbüslər irəli sürmüşəm. Hesab edirəm ki, bu kimi problemlər bizim işimizə mane olur. Əgər Niderland dilində Azərbaycan haqqında kitablar çap edilsə, bu ölkəmizin təbliği baxımından əhəmiyyətli olar. İlk növbədə Azərbaycan tarixi barədə kitablar tərcümə edilib Niderland ictimaiyyətinə çatdırılmalıdır ki, bu ölkədə Azərbaycan tarixi, onun tarixi əraziləri, ata-baba torpaqlarımızın ermənilər tərəfindən işğala məruz qalması barədə geniş və ətraflı məlumat olsun.

-Əksər Avropa ölkələrində olduğu kimi Niderlandda da xristian təssübkeşliyi özünü büruzə verir?

-Etiraf etmək lazımdır ki, niderlandlıların ermənilərə simpatiyası var. Bu da xristian təssübkeşliyindən irəli gəlir. Bir müddət əvvəl Niderlandda fəaliyyət göstərən xristian təmayüllü partiya nümayəndəsi Ermənistana səfər etmiş və səfərin nəticəsi olaraq öz vep-saytında erməniləri tərifləyən məqalələr yazmışdı. Biz də cəmiyyət olaraq ona məktub yazaraq ermənilərin Azərbaycan ərazilərini işğal etdiklərini, Xocalıda soyqırım həyata keçirdiklərini onun diqqətinə çatdırdıq. Cəmiyyət olaraq ünvanladığımız müraciətlərə müsbət reaksiya verilmədiyi halda onunla telefon əlaqəsi yaratdıq və bizimlə də görüşməyi təklif etdik. Mart ayının sonlarında cəmiyyət üzvlərimizin onunla görüşü nəzərdə tutulub. Həmin görüşdə ermənilərin Azərbaycan ərazilərini işğal etdiklərini, Xocalı soyqırımını onun diqqətinə çatdıracağıq. Həmin görüş zamanı kitablar, Xocalı soyqırımına dair materiallar təqdim olunacaq. Ümumiyyətlə, Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti olaraq çalışırıq ki, bu təssübkeşliyi aradan qaldıraq. Niderlandlıları başa salmağa çalışırıq ki, müsəlman dünyasında ilk demokratik respublika Azərbaycanda qurulub. Avropada qadınlara seçib-seçilmək hüququ verilmədiyi halda, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin zamanında qadınlara belə bir hüquq verilmişdi və qadınlar parlamentdə təmsil olunurdular. Onları başa salmağa çalışırıq ki, müsəlman dünyası ilə əlaqələri inkişaf etdirmək istəyirlərsə, ilk növbədə Azərbaycanla əməkdaşlığa önəm verməlidirlər.

-31 mart-Azərbaycanlıların Soyqırım Günü ilə bağlı Niderland Azərbaycan Gənclər Cəmiyyəti hansı tədbirlər keçirməyi nəzərdə tutub?

-Biz cəmiyyət olaraq istəyirdik ki, 31 mart-Azərbaycanlıların Soyqırım Günü ilə bağlı Niderlandda böyük bir konfrans təşkil edək. Həmin konfransda iştirak etmək üçün Azərbaycandan da tanınmış tarixçiləri Niderlanda dəvət etmək istəyirdik. Lakin müəyyən maliyyə problemlərimiz olduğuna görə, bu konfransı keçirə bilmirik. Ancaq məhdud çərçivədə olsa da, cəmiyyət olaraq 31 mart-Azərbaycanlıların Soyqırım Günü ilə bağlı təbdir keçirəcəyik.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2012.- 16 mart.- S.15.