Korrupsiyaya qarşı mübarizədə gənclər daha fəaldır

Vasif Mövsümov: “Artıq vətəndaşlar çəkinmədən anonim deyil, ünvanlı şəkildə müraciət edirlər”

Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı mübarizə bir sıra istiqamətlərdə aparılır. İnzibatı, iqtisadi və ictimai nəzarət formaları səmərəli nəticə verdiyindən bu vasitələr daha qabarıq müşahidə olunur. Bəs, korrupsiyaya qarşı mübarizədə daha effektli nəticə əldə edilməsi üçün daha hansı üsullardan istifadə etmək mümkündür? Müsahibimiz Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Fondunun icraçı direktoru Vasif Mövsümovdur.

-Vasif müəllim, korrupsiyaya qarşı mübarizədə vətəndaşların mövqeyini qənaətbəxş hesab etmək olarmı?

- Açığı korrupsiyaya qarşı mübarizədə vətəndaşların fəallığı heç də ürəkaçan deyil. Bu məsələdə vətəndaşların fəallığı sanki kompaniya xarakteri daşıyır. Dövlət başçısının hər hansı bir çıxışı, rişxənd addımından sonra həm dövlət orqanları, həm də vətəndaşlar bir az fəallaşırlar. Korrupsiyaya qarşı mübarizə o demək deyil ki, hər dəfə dövlət başçısı çıxış etməli, bu məsələləri yada salmalıdır. Vətəndaşlardan fərqli olaraq dövlət orqanları belə çıxışlardan sonra bir az fəallaşır, müəyyən tədbirlər keçirərək danışmağa başlayırlar. Məsələ bir az səngidikdən sonra sanki hər şey dövlət orqanlarının yadından çıxır. Əslində isə korrupsiyaya qarşı mübarizə mütəmadi aparılmalıdır. Axı bu məsələlər bizim qəbul edilmiş qanunlarımızdı, Milli Fəaliyyət Planında var. Təkcə antikorrupsiya qanunları kifayət edir ki, mübarizə tədbirləri mütəmadi olaraq davam etdirilsin. Vətəndaşlarda isə sadəcə dövlət başçısının çıxışından sonra inam yaranır, problemlərlə bağlı şikayət edirlər, müqavimət göstərirlər. Yenə də bir müddət keçdikdən sonra belə hərəkətlər səngiyir. Amma fakt ondan ibarətdir ki, əvvəlki illərlə müqayisədə bu gün vətəndaşların korrupsiya hallarına qarşı müqavimətlərinin artması müşahidə olunur. Artıq vətəndaşlar çəkinmədən anonim deyil, birbaşa ünvanlı şəkildə müraciət edirlər. Belə hallar daha çox gənclərdə qeydə alınır. Korrupsiyaya qarşı mübarizədə müsbət tendensiyadır ki, gənclər daha çox bu işdə iştirak edirlər.

- Dövlət orqanlarında islahatların aparılması korrupsiyaya qarşı mübarizədə hansı effekti verə bilər?

- Əslində dövlət orqanlarının elə bir səlahiyyəti olmamalıdır ki, onlar vətəndaşlar üzərində hökmranlıq etsinlər. Dövlət orqanlarının səlahiyyətləri o həddə olmalı deyil ki, onlar vətəndaşların taleyi ilə oynasınlar. Dövlət orqanlarının fəaliyyəti ictimaiyyət, kütləvi informasiya vasitələri qarşısında şəffaf olmalıdır. Onların əlindən korrupsiya əməlində iştirak səlahiyyəti alınmalıdır. Əks halda belə orqanlar korrupsiya əməlində, dövlət vəsaitlərinin mənimsənilməsində iştirak edəcəklər, vətəndaşlara qarşı hansısa özbaşınalıq hallarına yol verəcəklər.

- Siz ixtisaslaşmış bir vətəndaş cəmiyyəti olaraq korrupsiyaya qarşı mübarizədə hansı tədbirlərin görülməsini təklif edərdiniz?

- Bu gün bizim azsyaşlı uşaqlarla birgə həyata keçirdiyimiz tədbirlərin korrupsiyaya qarşı mübarizədə çox güclü təsirə malikdir. Digər tərəfdən Azərbaycanda qəbul edilmiş antikorrupsiya qanunları kifayət edir ki, hər bir sahədə korrupsiyaya qarşı ciddi mübarizə aparılsın. Sadəcə mövcud qanunların işlənməsinə məmurlarımızı məcbur etmək lazımdır. Düzdür, korrupsiyaya qarşı mübarizədə cəza tədbirlərindən geniş istifadə edilir, lakin bu, korrupsiyanın nəticəsinə qarşı mübarizədir. Göründüyü kimi korrupsiyaya qarşı mübarizə cəza tədbirlərisiz bir o qədər effekt verməz. Dövlət orqanlarında islahatlarla paralel olaraq cəza tədbirləri də davam etdirilməlidir. Xüsusən, məmur özbaşınalığı ilə əlaqədar şikayətlərə düzgün baxılmalı və ədalətli qərar qəbul edilməlidir. Çünki, bəzən dövlət orqanlarının özündə daxili nəzarət orqanları demək olar ki, ərizə və şikayətlərə baxılması məsələsində vətəndaşlara kömək etmirlər. Nətisədə vətəndaş məcbur olur ki, digər qurumlara müraciət etsin. Əslində isə dövlət orqanlarının nəzdində fəaliyyət göstərən daxili nəzarət orqanları vətəndaşların ərizə və şikayətlərinə aidiyyatı üzrə baxmalıdırlar. Təklif edərdik ki, vətəndaşların ərizə və şikayətlərinə baxılması məsələsində təkmilləşmə aparılsın. Baxmayaraq ki, bu məsələ dəfələrlə dövlət orqanları qarşısında tələb kimi qoyulub, lakin hələlik bu sahədə müsbət addımları az-az görürük. Eyni zamanda, “qaynar xətt”lərin fəaliyyəti yetərincə güclü və kəskin olmalıdır. Ancaq bütün bunlar ictimai nəzarətdən kənarda deyil, hesabatlılıq və şəfaflıq prinsipləri əsasında olmalıdır. Belədə bütün dövlət orqanlarının fəaliyyəti ictimaiyyət qarşısında açıq olmalıdır ki, onların hansı layihələri həyata keçirmələri, dövlət vəsaitlərini ncə xərcləmələri şəffaf olsun. Əgər bu hesabatlılığı dövlət orqanlarından tələb edib onlardan ala bilsək, korrupsiyaya qarşı mübarizə səmərə verər.

- Korrupsiyaya qarşı mübarizədə siyasi iradənin olması vacib amil kimi qəbul olunur. Sizcə, Azərbaycanda belə siyasi iradə varmı?

- 2003-cü ildə cənab prezident dövlət başçısı seçiləndən sonra korrupsiyaya qarşı mübarizə məqsədilə çoxsaylı qanunlar qəbul edilib, beynəlxalq sənədlər ratifikasiya edilib. Əslində Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı mübarizədə siyasi iradə 2004-cü ilin yanvar ayından ortaya qoyulub. O vaxtdan mütəmadi olaraq korrupsiyaya qarşı mübarizənin hüquqi bazası təkmilləşdirilir. Digər tərəfdən, dövlət başçısı bütün çıxışlarında korrupsiyaya qarşı mübarizə ilə bağlı öz fikirlərini bildirir, tövsiyələrini verir, tələblərini qoyur. Sanki bütün çıxışlarında hamının yadına salır ki, korrupsiyaya qarşı mübarizədə səngimə olmamalıdır. Mən bu mövqeyi korrupsiyaya qarşı mübarizədə ciddi siyasi iradə kimi qəbul edirəm. Çünki dövlət başçısı bununla bəyan etmiş olur ki, siyasi iradə ortadadır, korrupsiyaya qarşı mübarizə dövlətin siyasətidir.

Alim

Azərbaycanın Bütövlüyü Uğrunda Cəmiyyətin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Korrupsiyaya qarşı mübarizədə vətəndaş cəmiyyəti institutlarının və medianın birgə mübarizəsinin təşkili” layihəsi çərçivəsində çap olunur.

Olaylar.- 2013.- 26 aprel.- S.6.