“Azərbaycandan gözəl hisslərlə ayrılıram”

"Azərbaycan bu imkanı yaxşı dəyərləndirdi”

Koray Tarqay: “ATƏT-in Azərbaycana xeyli katkısı oldu”

Bu günlərdə ATƏT-in Azərbaycandakı ofisinin rəhbəri Koray Tarqayın ölkəmizdəki fəaliyyət müddəti başa çatır. İki ildən artıq bir müddətdə Azərbaycanda diplomat fəaliyyəti həyata keçirən Koray Tarqayla görüşüb ölkəmizlə bağlı təssüratları, Azərbaycandakı xatirələri barədə söhbətləşmək qərarına gəldik. Səlahiyyət müddətinin bitməsi ərəfəsində zamanının həddən artıq məhdud olmasına baxmayaraq “OLAYLAR”-a müsahibə verməyə də imkan tapan səfir Koray Tarqay ölkəmizdə çalışmasının onun üçün yeni bir təcrübə olduğunu deyib. Azərbaycandan xoş xatirələrlə ayrılacağını deyən diplomat ATƏT-lə Azərbaycan arasında olan əməkdaşlıq, bu əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi istiqamətində atılan addımlar, eləcə də təşkilatın ölkəmizdə həyata keçirdiyi layihələr barədə danışıb. O, ATƏT-in öz fəaliyyətində dəyişikliklər, ciddi dönüş etmək məcburiyyətində olduğunu da söyləyib. Bildirib ki, əks halda təşkilat öz nüfuzunu itirəcək.

-Cənab səfir, bu günlərdə Azərbaycandakı diplomat fəaliyyətinizin müddəti başa çatır. Azərbaycandan hansı təssüratla ayrılırsınız?

-ATƏT-in Azərbaycandakı ofisinin rəhbəri olaraq təxminən 2 il yarım əvvəl Bakıda fəaliyyətə başladım. Bundan əvvəl Türkiyənin Çexiyadakı səfiri vəzifəsində çalışırdım. Təbii ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərmək mənim üçün böyük bir şərəf, sevinc idi. Hər zaman Azərbaycanda səfir olmaq ağlımdan keçər və bunu arzulayardım. Mənə belə imkanın verilməsi və 2 il yarım əvvəl bu posta seçilməyimdən çox xoş oldum. Mən və həyat yoldaşım bu müddət ərzində Azərbaycanda çox gözəl bir zaman keçirdik. Özümü xarici bir ölkədə hiss etmədim. Çünki eyni mədəniyyət, fərqli olmayan bir dil, eyni yaşam, anlayış və düşüncə tərzinə malikik. Azərbaycanlı qardaşlarımız tərəfindən də bizə qarşı bir xarici vətəndaş münasibəti bəslənmədi. Ona görə də Azərbaycandan gözəl hisslərlə ayrılıram. Kaş imkan olsaydı Azərbaycanda daha bir müddət fəaliyyət göstərərdim.

-Belə demək mümkündür ki, digər ölkələrə nisbətən Azərbaycanda çalışmaq sizin üçün bir qədər asan olub?

-Təbii ki. Azərbaycan xarici bir ölkə deyil. Bura da mənim öz ölkəmdir. Əgər bu ölkəyə bir xidmətim olubsa onu öz ölkəmə xidmət kimi sayıram və belə hiss edirəm. ATƏT-in buradakı ofisinin vəzifəsi də Azərbaycana xidmətdir. Məqsəd təşkilatın prinsipləri, beynəlxalq anlaşma çərçivəsində Azərbaycanın siyasi və iqtisadi sahədə inkişafına xidmət göstərməkdir.

-Azərbaycanla bağlı xatirələrinizdə daha çox yadda qalan nə oldu?

-Azərbaycanla bağlı çox gözəl xatirələrim var. Bakının özünəməxsus, sürətli bir həyatı mövcuddur. İnsanlar həddən artıq dinamikliyə malikdir. Dünyanın bir sıra şəhərləri ilə müqayisədə Bakıda insanlar hər zaman tələskənlik içərisindədirlər. Hər zaman bir yerdən digər yerə tələsirlər. Küçələrdə bunun əyani şahidi olmaq mümkündür. Avtomobil yollarının da bu qədər tıxaclı olmasının səbəbini bununla əlaqələndirərdim. İnsanlar hər zaman bir yerə getmək istəyirlər. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, insanları daha çox enerjilidir, Azərbaycan yetişmiş bir topluma sahibdir. Bunu yalnız oxuma, yazma, təhsillə əlaqələndirmək olmaz. Eyni zamanda burada anlama bacarığı da çox yüksəkdir. Bu təbii ki, mənim üçün yaxşı bir təcrübə oldu. Digər tərəfdən Xəzər dənizi sahillərində yaşamaq mənim üçün dəyişik bir təcrübə idi. Ölkənin əyalətlərinə daha çox səyahət etmək imkanım olmasa da, müəyyən yerlərə gedə bildim. Bunların hamısı mənim üçün dəyərli xatirələr oldu. Xüsusilə, Naxçıvan ayrı bir diyardır ki, o da mənim üçün xüsusi bir təcrübə idi. Yəni bu kimi təcrübələri qısa müddətli səfərlər, turist səyahətləri, yaxud bir qədər artıq qalmaqla əldə etmək mümkün deyil. Bu baxımdan Azərbaycandakı fəaliyyətimin mənə çox faydaları oldu.

-Bilmək olar Azərbaycandan sonra diplomat fəaliyyətinizi harada davam etdirəcəksiniz?

-ATƏT-in Azərbaycandakı ofisinin rəhbəri kimi səlahiyyət müddətim bitdikdən sonra Ankaraya qayıdacam. Mən diplomat peşəsini seçmişəm və ona görə də Türkiyə Cümhuriyyətinin Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşıyam. 40 ildən artıq bir müddəti əhatə edən bir fəaliyyətim var. Ona görə də yenidən Türkiyə Cümhurriyyətinin Xarici İşlər Nazirliyinə dönəcəm. Nə xidmət versələr, təbii ki, bundan sonra da fəaliyyətimi orada davam etdirəcəm.

-Fəaliyyətiniz dövründə apardığınız müşahidələrə əsasən demək mümkündürmü ki, Azərbaycan ATƏT-ın tövsiyyələrinə hansı dərəcədə əməl edir?

-Əvvəla onu qeyd etmək lazımdır ki, ATƏT-in özünəməxsus prinsipləri var. Həmin prinsiplər əsasən demokratikləşmə, hüququn üstünlüyü və insan haqları sahələrindədir. Yəni, məqsəd, hədəf bəllidir. ATƏT-in vəzifəsi qeyd edilən hədəflərə çatmaq üçün üzvü olduğu bütün ölkələrə kömək etməkdir. Təşkilatın üzvü olan ölkələrin də bu hədəflərə, məqsədlərə ən qısa zamanda nail olmaq üçün ATƏT qarşısında vəzifələri var. Hesab edirəm ki, ATƏT-in bu sahələrdə Azərbaycana xeyli katkısı oldu. Ancaq bu heç də birtərəfli olmaz. Müsbət haldır ki, Azərbaycan da bunu qəbul edə bildi. Azərbaycan bu imkanları yaxşı dəyərləndirdi. Təbii ki, ortaya belə bir sual çıxa bilər ki, daha yaxşı ola bilərdimi? Əlbəttə hər şeyin daha yaxşısı mümkündür. Ancaq ilk növbədə həyata keçirilən, görülən işlərə baxmaq lazımdır. Azərbaycan ikinci dəfə müstəqilliyini əldə etdiyi 1991-ci ildən bu günə qədər böyük bir məsafə qət edib. Təbii ki, bütün bunları Azərbaycan özü əldə edib. Ancaq paralel olaraq Azərbaycan bu müddət ərzində başqalarının təcrübələrindən istifadə etmək, ondan yararlanmağı da bacardı. Bu eyni zamanda güclü liderlərin olması ilə də bağlıdır ki, Azərbaycanın da bu sahədə şansı var. Tez-tez lider, hökumət dəyişikliyi, dövlət proqramlarının dəyişikliyə məruz qalması bu müddəti gecikdirə bilərdi. Ancaq Azərbaycan bu imkanı yaxşı dəyərləndirdi.

-Zaman-zaman Azərbaycanda bəzi qanunların Avropa standartlarına uyğunlaşdırılması ilə bağlı tövsiyyələr verilir. Xüsusilə bu sırada “Diffamasiya haqqında” qanunun qəbulu, eləcə də Seçki Məcəlləsinə yeni dəyişikliklərin edilməsi kimi məsələlər daha müntəzəm gündəmə gətirilir. Hazırda sözügedən məsələlərlə bağlı vəziyyət, bu istiqamətdə fəaliyyət hansı mərhələdədir?

-Azərbaycan Milli Məclisi bu məsələlərdə öndədir. İstər qanunlara əlavə və dəyişikliklərin edilməsi, istərsə də yeni qanunların qəbulu məsələsində əlindən gələni edir. Ancaq bir mətn yazıb qanun qəbul etməklə də iş bitmir. Ona görə də çox ciddi hazırlıqlar görmək lazımdır ki, qəbul edilən qanun siyasi, sosial, mədəni həyata uyğun olsun. Başqa yerlərdən kopiya edilib qəbul olunan qanunlar hər zaman eyni nəticəni verməz. Bu baxımdan Azərbaycan Milli Məclisinin müvafiq komitələri qeyd edilən istiqamətlərdə diqqətli, dəqiq fəaliyyət göstərirlər. İnsan haqları, demokratikləşmə, ifadə azadlığı kimi məsələlərdə ciddi çalışmalar həyata keçirildikdən sonra qanunlar qəbul edilir. Bu mənada qəbul edilən qanunlara irad tutulacaq ciddi bir nüans yoxdur. Ola bilər ki, qəbul edilmiş bütün qanunlar istənilən tərzdə deyil. Ancaq onu da nəzərə almaq lazımdır ki, cəmiyyət birdən-birə inqilabi dəyişikliyə məruz qalmamalıdır. Qanunu qəbul etmək və onu həyata keçirmək başqa bir şeylərdir. Qəbul etdiyin qanunu həyata keçirmək üçün onu xalqın mənimsəməsi, həzm etməsi lazımdır. Bu baxımdan Azərbaycan Milli Məclisi qanunları qəbul edərkən bu kimi məsələlərə də diqqət yetirir. Yalnız bununla məsələ kifayətlənmir. Paralel olaraq müvafiq nazirlik və dövlət qurumları insan haqları ilə bağlı qəbul edilmiş qanunların necə, həmçinin doğru icra edilməsi məqsədilə kadrlar yetişdirir. Bunun üçün də zaman-zaman maarifləndirmə işlər həyata keçirilir. Bütünlükdə məsələyə nəzər salsaq görərik ki, çox yaxşı fəaliyyətlər həyata keçirilir. Ancaq onu da nəzərə almaq lazımdır ki, qarşıda da görüləcək bir çox işlər var. Bu da hər bir dövlətdə olduğu kimi nomal bir haldır. Bu daima irəli gedən dinamik bir müddətdir. ATƏT-in Bakı ofisi də öz növbəsində həmin qanunların hazırlanması məsələsində hər zaman Milli Məclisin yanında olub, ona köməklik göstərib. Həmçinin Milli Məclis də bizə çox yaxşı niyyətlə yaxınlaşıb və qarşılıqlı əməkdaşlığımız nəticəli bir şəkildə davam etməkdədir.

Ardı növbəti sayımızda

Süleyman İsmayılbəyli

Olaylar.- 2013.- 26 dekabr.- S.10.