“Qazandığımız pul heç nəyə çatmır”

Anar Heybətov: “Biz normal aktyor həyatı yaşamırıq”

“Elməddinlə Fərda aktyordusa, onda biz kimik?”

Müsahibimiz Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının aktyoru Anar Heybətovdur.

-İlk olaraq bu sənətə gəlişinizdən danışaq. Niyə incəsənətin digər sahələrinə deyil, məhz aktyor olmağa üstünlük verdiniz?

-Valideynlərim mənim musiqiçi olmağımı istəyirdilər. Konservatoriyaya imtahan verərkən kəsiləndə yeganə tələbə idim ki, çox sevinirdim. İncəsənət Universitetinə imtahan verərkən də özümdə bir əminlik vardı. Hər kəs imtahana tanışları və valideynləri ilə birgə gəlmişdi. Mənim heç həyəcanım da yox idi.

-Aktyorluq sənətini bitirmədən müxtəlif serial və kinolarda oynayanlar haqda nə deyə bilərsiniz?

-Adi insanlar da seriala çəkilmək istəyir. Bu düz deyil. Məktəbdə dərsini oxuya bilməyib, “gedim bir az zümzümə edim”, ya “artistlik edim” demək düz olmaz. Hər yerindən duran bu sənətə can atmamalıdır. Bu pilləyə qalxmaq üçün uzun illər institutda oxuyub, müəllimlərimizdən dərs alıb, təcrübə keçərək teatrda işləmişik. Bu gün öncəki illərlə müqayisədə teatrda artistə qayğı var. Vəziyyət nisbətən düzəlməyə başlayır, seriallar üçün maddi vəsait ayrılır. Amma indi də adi yerindən duran işimizə maneə olmağa çalışır. Bu gün onlar seriala çəkilirlər, onları çəkən də var. Pul verməmək üçün rejissorlar daha çox heç bir səriştəsi olmayan, adi yerindən duranlara üstünlük verirlər.

-Artistin pulunu niyə gecikdirirlər?

-Tək “Pərvanələrin Rəqsi” serialında deyil, digər serialların artistləri ilə görüşəndə onlar da bu cür nüanslardan şikayətçi olaraq pullarının verilməməsindən danışırlar. Artistin pulunu gecikdirmək olmaz. Bilmirəm bu problem hardan yaranır. Dövlət pul da ayırıb. Pulumuzu kim yeyir, niyə artistlərə çatanda pul olmur. Bizə pul vermək lazım olduqda kimsə cığallıq etməyə başlayır. Pulun verilmə vaxtı çatanda artist kimisə axtarır, “sənin pulunu vermədilər?”, “mənim pulumu nə vaxt verəcəklər?” kimi söz-söhbətləri yığışdırmaq lazımdır. Hər şeyə pul tapılır, bir tək bizdən başqa. Niyə bizə belə baxırlar? Niyə belə fikirləşirlər ki, “mən onun pulunu verməyə, və ya gecikdirə bilərəm?”. Sən əgər artistin çörəyi ilə dolanırsan, onunla reytinq qazanırsansa niyə pulunu gecikdirirsən? Hər hansı serialın ssenarisini kiməsə oxusan maraqsız olar. Serial, film bizim yaratdığımız obrazlar sayəsində sevilir. Artistin pulunu yeməzlər.

-Bu gün artistə qoyulan qiymət sizi qaneə edirmi?

-Xeyr. Həmişə bizi türk, rus seriallarının, filmlərinin aktyorları ilə müqayisə edirlər ki, onların bizdən qat-qat yaxşı oynadıqlarını söyləyirlər. Lazım gələndə biz onlardan da yaxşı oynaya bilirik. Sadəcə problem qazancımızdadır. Onlar çəkildikləri serial ya filmdə bizdən dəfələrlə yüksək gəlir əldə etdikləri üçün heç bir maddi problemləri də yoxdur. Biz isə çəkiliş meydançasına on, on beş problemlə gedirik. Hər birimizin problemi var. Beş, on dəqiqə dincələndə, ya qrimlənəndə, filan kreditin vaxtının yetişdiyi yadına düşür. Amma Türkiyədə aktyorların belə problemləri yoxdur. Bilirlər ki, burdan aldıqları pulla bütün problemlərini həll edə biləcəklər. Qazandığımız pul da heç nəyə çatmır. Biz xarici ölkələrin aktyorlarından fərqli olaraq çəkiliş meydançasına problemlə giririk. Serialdakı qazancımız teatrdakından daha çox idi. Bizim serialdan aldığımızı pul türklərin serialda aldıqları qazanclarının heç beş faizi deyil.

-Bəs, Mədəniyyət Nazirliyinin fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

-Mədəniyyət Nazirliyinin fəaliyyətindən narazı deyiləm. Bacardıqları qədər bizə kömək olmağa çalışırlar. Sadəcə bəzi aktyorlar var ki, bacarıqsız olmaqlarının səbəbini nazirlikdə görürlər. Çalışan, istedadlı aktyorlar üçün nazirlik heç vaxt əməyini əsirgəmir.

-Bu gün Azərbaycanda aktyor bazarı varmı?

-Xeyir. Sadəcə hər aktyorun öz qiyməti var.

-Bəs, ümumilikdə incəsənətə göstərilən diqqət və qayğı necə, qaneə edicidirmi?

-Son illər dövlət tərəfindən teatra, filmə, seriala xüsusi diqqət ayrılıb. Çalışdığım teatra Gürcüstandan, Moldovadan, başqa teatrlardan rejissorlar dəvət edilib. Nazirlik tərəfindən onların əməkləri də lazımınca qiymətləndirilir. Aktyorların xarici rejissorlarla işləməsi incəsənətimizin inkişafı üçündür. Növbəti dəfə də seriallar üçün vəsait ayrılmalıdır. Bu cür diqqətə görə sağ olsunlar. “Pərvanələrin rəqsi” çəkilməzdən öncə verdiyim müsahibələrin birində də bu serialla tamaşaçılara türklərdən pis oynamadığımızı göstərəcəyimizə söz vermişdim. Həqiqətən də serial çox uğurlu alınıb.

-Bu qazancla normal aktyor həyatı yaşaya bilirsinizmi?

-Əlbətdə ki, yox. Nəinki mən, elə digər həmkarlarım da bundan şikayətçidir. Mən də istəyərəm ki, gözəl avtomobilə minib, ailəmlə birgə hardasa istirahət edim. Və ya dostlarımla çıxıb bahalı restoranların birində əyləşim. O çəkilişdən, bu çəkilişdən çıxıb özümü evə çatdırıram ki, bir az dincəlim. Yaxşı ki, evimiz-eşiyimiz var. Bu da olmayan yerdə evdir. Nə böyük evimiz, nə də ki, gözəl şəraitimiz var. Hər halda damımız var. Biz normal artist həyatı yaşamırıq. Türkləri bizim gözümüzə salırlar ki, onlar elə, onlar belə. Onların hər cür şəraiti var, problemləri də yoxdur. Yetərincə qazanc əldə etdikləri üçün hər rolu da məharətlə oynayırlar. Onların bahalı avtomobil sürməyə, böyük evdə yaşamağa imkanları var. İnşallah, gələcəkdə bizdə də aktyora lazımi qədər maaş verirlər. Aktyor teatrdan yaxşı maaş əldə etsə, seriala da ucuz çəkilməz. Seriala çəkilməzdən öncə, pul söhbəti açılanda “teatrda nə alırsan ki?” sualını eşidirsən. Teatr bir xəstəlikdir. Mən fikirləşirəm ki, burda işləyənlərin çoxu maaşı fikirləşmir. Onlar sənət fədaisidir.

-Aktyorlar arasında ayrı-seçkilik varmı?

-Ayrı-seçkilik ancaq aktyorluq fərasətinə görə qoyula bilər. Şükürlər olsun ki, bu vaxtacan mənə qarşı heç bir ayrı-seçkilik olmayıb. Teatrımızın rəhbərliyi də serial çəkilişləri ilə əlaqədar bizim üçün şərait yaradıb. Lakin tamaşamız olanda serialdan çıxıb teatra gəlmişik. Baxmayaraq ki, teatrda serialdan daha az qazanırıq. Tamaşaçı pul verib tamaşaya gəlirsə, nə olur-olsun mən öz rolumu oynamalıyam. Onlar da bizi başa düşürlər. Çünki bizim daimi iş yerimiz teatrdır.

-Eyni vaxtda həm teatrda işləmək, həm serial və filmə çəkilmək necə, çətin olmayıbmı? Bu işinizdə nəsə problem yaradıbmı?

-Çətinliklərimiz çox olub. Çətinlik olmadan işin marağı da olmur. İndiyədək uğursuz işim olmayıb, məncə. Eyni anda həm teatrda çalışmışam, həm də ki, seriala çəkilmişəm. Subay vaxtlarımda gecələr restoranda aparıcılıq edib, şou proqramlar da təqdim etmişəm. Əlbətdə ki, pul qazanmaq üçün. Artıq on il olar ki, aparıcılıq etmirəm. Ailə həyatı qurandan sonra restoranda aparıcılıqdan da imtina etmişəm.

-Bu gün Azərbaycanda yaxşı ssenarist və rejissor varmı?

-Ssenari qıtlığı var. Teatr üçün pyeslər var. Lakin yeni yazılan ssenarilər çox azdır. Bizim seriallar üçün yeni ssenariyə ehtiyac var. Cavan uşaqlara rast gələndə ssenari yazmaqlarından danışırlar. Onlar başa düşmürlər ki, ssenari yazmaq özü bir sənətdir. Ssenari hər yerindən duranın bacaracağı bir iş deyil. Kimsə başına gələn hadisəni yazır və elə bilir ki, onun yazdığı ssenaridir. Bu ssenari deyil. Ssenari belə olmur. Bizim serialda hər kəs öz işini yaxşı bildiyindən “Pərvanələrin rəqsi” çox uğurlu alınıb. Rejissorluq sahəsində də peşəkarlar var. Lakin Rövşən İsaxın hissiyatı, tamaşaçının nə istədiyini daha yaxşı bilməsi serialın belə uğurlu alınmasına səbəb olub. O, reklam işi ilə də məşğul olduğundan filan reklam, filan əsərin nə vaxt baxılacağını da yaxşı bilir. “Sirr”in bir neçə seriyasını izləmişəm, bu serialı da çox bəyənirəm. Amma “Bacanaqlar”a baxa bilmirəm. Bəlkə də yaxşıdı, amma mənə görə maraqlı deyil. Mən bu serialda gülməli nəsə görmürəm.

-Komediya janrında çalışan aktyorlara münasibətiniz necədir?

-Rafaellə Coşqun aktyordur. Onlar bizim institutu bitiriblər, teatrda da işləyiblər. Elməddinlə Fərda isə aktyor deyil. Onlar da aktyordursa, bəs, biz kimik? Nurəddin Mehdixanlı kimdir? Biz aktyoruqsa, onlar aktyor deyil. Onların xətirlərini çox istəyirəm, bu sözümdən də yəqin inciməzlər. Onlar “Şən hazırcavablar klubu”nda fəaliyyət göstəriblər. O zaman yaxşı çıxışları da olub. Tələbəlik illərində bizi başqa institutların tələbələrindən fərqli olaraq “Şən və hacırcavablar klubu” yaratmadığımıza görə qınayırdılar. Biz də bunun səbəbini başqa institutlarda aktyorluq fakültəsinin olmaması, bu klubun bizdən çox onlar üçün maraqlı olduğu ilə izah edirdik. Hər zaman bu işin içində olduğumuz üçün “Şən və hazırcavablar klubu” yaratmadıq. İncəsənətdə oxuyanlara Tibb Universitetində yarılan meyidə baxmaq maraqlı gəlir, nəinki belə klublar hazırlamaq. Fərda və Elməddin də belə klubların oynadıqları rolla tanınıblar. Onları aktyor adlandırmaq olmaz.

-Çalışdığınız teatrın əsas problemləri nədir?

-Azərbaycan Akademik Milli Dram Teatrında öncəki illərlə müqayisədə problemlər azalıb. Əvvəl hərə nə istəyir onu eləyir, kiminsə işinə qarışıb, ona maneə olurdu. Artıq rəhbərlik, tamaşalar, ifalar dəyişib. Teatra yeni rejissorlarımızın, aktyorların gəlməsi müqayisə olunmaz əsərlərin yaranmasına səbəb olub.

-Bu gün tamaşaçıların teatra marağı necə, sizi qaneə edirmi?

-Deməzdim ki, teatrlarımızda tamaşaçı qıtlığı var. Mən təzə səhnəyə çıxanda auditoriyada tamaşaçının az olduğu vaxtlar olurdu. Amma sonradan vəziyyət dəyişdi. Yeni tamaşaların səhnəyə qoyulması tamaşaçıda maraq yaratdı. Mən istəyərdim ki, bu gün telekanallarımızda da tamaşalar reklam olunsun. Televiziyada bu cür anonsların reklamı üçün külli miqdarda vəsait tələb olunur ki, buna da teatrın imkanı çatmır. Televiziya belə anonslarla pul qazanmamalıdır. Sosial şəbəkələrdə, hərə öz səhifəsində tamaşa haqda məlumat yaymaqla tamaşaçıları teatra cəlb edir.

-Hansı peşə sahibinin rolunu canlandırmaq sizin üçün çətin olub?

-Mən “Qaydasız Döyüş”ə çəkilməzdən öncə təşkil edilən toplantıda Vahid Mustafayev bu rolu oynaya biləcəyimə inanmadığını dedi. Lakin rejissor Yaşar mənim bu rolun öhdəsindən gələcəyimi dedi. Vahid Mustafayev də rolumla bağlı bütün məsuliyyəti rejissorun üstünə qoydu. O hətta mənim başqa aktyorla əvəzlənməyimi istəsə də, rejissorun təkidi mənfi obrazlı leytenantın rolunu mən oynadım. Lakin filmin təqdimatından öncə Vahid müəllim belə dedi: “İlk toplantıda Anarın bu rolu oynaya bilməyəcəyini demişdim. Hətta o bu rolu ilə müsbət qəhrəmanı da üçüncü planda qoyub. Filmi normal vəziyyətə salan Anardır”. Ümumiyyətlə bu cür mənfi rollar aktyorlar üçün çətindir. Hərdən məndən Kamranla mənim fərqli və oxşar cəhətlərimi soruşurlar. Mən də zarafata salıb deyirəm ki, bir xarici görkəmimiz oxşardı, bir də səbrli olmağımız. Amma Kamran məndən də səbrlidir. Hərdən serialı izləyəndə onun bu qədər səbrli olmağına əsəbləşib deyirəm ki, “vur, əlindəkini Orxanın başına”.

-Bəs, Orxan kimi kürəkən necə, arzulayardınızmı?

-Yox, Allah eləməsin. Heç kəsə də arzulamıram.

-Bəs, aktyor olmasaydınız hansı peşəni seçərdiniz?

-Mən fikirləşirəm ki, hansı sahə ilə məşğul olsam da, o sahənin mütəxəssisi olaram. Çəkməçi, alverçi, papaq tikən, zərgər də olsam birincilərdən olardım. Alverçi də olsam çalışaram ki, alverim yaxşı getsin, müştərim də çox olsun. Hər şeyi pul qazanmaq xətrinə etmərəm. Mən demirəm ki, mən yaxşı aktyor, nə bilim nə. Hər halda tanınan üç, dörd aktyordan biriyəm. Bu gün aktyorluq sahəsində də bacarıb-bacarmadan bu işi görənlər var. Amma aktyor olmasaydım, yəqin ki, zərgər olardım. Məktəbi bitirdikdən sonra bir il bu sahə ilə məşğul olmuşam.

-Bəs, həyatda ən çox nədən qorxmusuz?

-Artıq bu qorxu keçib. Anamı itirməkdən hər zaman qorxmuşdum. İki il bundan öncə anam dünyasını dəyişdi. Bu mənim üçün ən böyük itkidir. Anam mənim üçün həm ana, həm də qardaş olub. Bir aktyor kimi isə heç nədən qorxmuram. Tamaşaçı məni çox istəyir.

-Digər sənət yoldaşlarınızdan fərqli olaraq siz heç vaxt şəxsi həyatınızla gündəmə gəlməmisiniz. Bu yola əl atıb məşhurlaşanlara münasibətiniz necədir?

-Mən heç vaxt belə yollarla məşhurlaşmaq istəməmişəm. O, onların öz işidir. Bu yaxınlarda anamın adını daşıyan qızım Almazın ad günü olanda da fotoqraflar və televiziyadan heç kəsi dəvət etmədim. Ad günündən çəkilən şəkilləri isə özüm saytlara yollamışdım.

-Ən böyük arzunuz nə olub?

- Tələbəlik illərində ən böyük arzum hazırda fəaliyyət göstərdiyim teatrda işləmək olub. Məncə, bu hər bir aktyorun arzusudur. Belə bir arzusu olub dananlar da az deyil. Yaşar Nuri, Firəngiz Mütəllibova, Siyavuş Aslan, Nurəddin Mehdixanlı, Ramiz Novruz, Fuad Poladov kimi aktyorlarla bir səhnədə rol almaq mənim üçün çox sevindirici haldır. Bu cür aktyorlara baxıb tələbə ikən öz-özümə “görəsən mən də tanınb, seviləcəyəm?” deyirdim.

Nigar Məhərrəm

Olaylar.- 2013.- 8-11 mart.- S.11.