Azərbaycan mədəniyyətinin Amerikadakı təbliğatçıları

Birləşmiş Ştatlarda uğurlu fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarından biri də Azərbaycan Mədəniyyət Ocağıdır. 1992-ci ildə ermənilərin ən sıx məskunlaşdığı ştatlardan birində, Şimali Kaliforniyada təsis edilmiş Azərbaycan Mədəniyyət Ocağı bütün Amerika cəmiyyətinə vətənimizin məruz qaldığı erməni qanicən xisləti, xalqımızın humanizmi ilə bağlı həqiqətləri çatdırır. Erməni diasporunun gerçəkliyi təhrif edən hiyləgər təcrübəsi həqiqətlərin yayılmasına mane olmağa çalışsa da, azərbaycanlıların vətənlə, milli dövlətlə, Türk diaspor qurumları ilə sıx əməkdaşlıq şəraitində fəaliyyət göstərməsi qarşıya qoyulan məqsədləri təmin edir.

Azərbaycan-Amerika Mədəniyyət Assosiasiyası-Azərbaycan-Amerika Mədəniyyət Assosiasiyası (AAMA) Amerika Birləşmiş Ştatlarının Mayami şəhərindəki diaspor nümayəndələrimiz tərəfindən yaradılmışdır. Assosiasiyanın üzvləri yalnız Mayami şəhərində yaşayan soydaşlarımız deyil, bütün Florida ştatında məskunlaşmış azərbaycanlılardır. Azərbaycan-Amerika Mədəniyyət Assosiasiyasının məqsədi Azərbaycanı Birləşmiş Ştatlarda daha yaxşı tanıtmaq üçün birgə mədəniyyət tədbirlərinin, festivalların təşkili, bu istiqamətdə bütün soydaşlarımızın fəallığını təmin etməkdir. Azərbaycan-Amerika Mədəniyyət Assosiasiyası Florida ştatındakı türk icmaları ilə də sıx əməkdaşlıq əlaqələri qurmuşdur. Azərbaycan-Amerika Mədəniyyət Assosiasiyasının prezidenti Töhfə Eminovadır.

Azərbaycan Nyu-York Assosiasiyası-Azərbaycan Nyu-York Assosiasiyası 2005-ci ilin yanvarında ABŞ-ın Nyu-York şəhərində təsis olunmuşdur. Fəaliyyətinə “Bazar günü” məktəbinin təşkil edilməsi ilə start verən Assosiasiya tərəfindən sonradan Amerika qitəsində ilk dəfə olaraq “İnternetradio” açılmışdır. Hazırda bəzi səbəblərdən radio öz fəaliyyətini dayandırmışdır. Bundan başqa Azərbaycanımızın zəngin və qədim mədəniyyətini digər xalqların nümayəndələrinə çatdırmaq məqsədilə cəmiyyətin nəzdində “Soydaş” rəqs ansamblı fəaliyyət göstərir. Ansamblın bədii rəhbəri və quruluşcu rejissoru Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Telman Cəlilovdur. Ansambl öz milli geyimləri, gözəl musiqi seçimi və dəyərli ifası ilə artıq Azərbaycan mədəniyyətinin təmsilçisinə çevrilmişdir. Assosiasiyanın təsisçiliyi ilə Nyu-Yorkda “Azerbaijan review” qəzeti nəşr olunur. Qəzetin fəaliyyətinin məqsədi Azərbaycan haqqında həqiqətləri, Qarabağ dərdini, 20 Yanvar faciəsini, torpaqlarımızın işğal altında olmasını Amerika ictimaiyyətinə çatdırmaqdır. Azərbaycan Nyu-York Assosiasiyası 2008-ci ildən Türk Federasiyasının üzvüdür.

“Azərbaycan Evi”-Los-Anceles şəhərində yaradılan “Azərbaycan Evi” rəsmi olaraq 1988-ci ilin yanvarından fəaliyyətə başlamışdır. “Azərbaycan Evi”nin təxminən 5 minə yaxın üzvü vardır. Onun üzvləri əsasən həkim, mühəndis, tacir, müəllim, vəkil və başqa peşə sahibləridir. Onların bir çoxu Cənubi Azərbaycandan olan soydaşlarımızdır. Təşkilatda İrandan, Türkiyədən, Almaniyadan, Çindən, İtaliyadan, Kuveytdən, Yunanıstandan da üzvlər vardır. İctimai təşkilat kimi fəaliyyət göstərən “Azərbaycan Evi” dilimizin, mədəniyyətimizin, tariximizin öyrənilməsində böyük səy göstərir, vaxtaşırı Los-Ancelesdə Azərbaycan mədəniyyəti gecələri təşkil edir. Azərbaycandakı demokratik hərəkat, ictimai-siyasi dəyişikliklər təşkilatın üzvlərinin diqqət mərkəzindədir.“Azərbaycan Evi”nin təşəbbüsü ilə 1993- cü ilin yazından Los-Ancelesin Yueyels universitetində“Azərbaycan dili” fakültəsi açılmışdır. “Azərbaycan Evi”nin prezidenti doktor Mahmud Zaregeyvanidir.

Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi- Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi 2010- cu ildən Birləşmiş Ştatların Nyu-York şəhərində fəaliyyət göstərir. Mərkəz Azərbaycanın iqtisadi, milli və mədəni irsinin təbliği istiqamətində bir çox işlər görmüşdür. Mərkəz tərəfindən 2010-cu ilin may ayında www.azeiamerika.com yaradılmış şəbəkə saytı aktiv fəaliyyət göstərir. Bu layihənin məqsədi Kanada və ABŞ-da yaşayan azərbaycanlıların diaspor həyatının müxtəlif istiqamətləri, onların yaratdıqları saytlar haqqında məlumat vermək, onların Birləşmiş Ştatlar və Kanadaya inteqrasiyasına köməklik göstərmək, Azərbaycanın mədəniyyəti, incəsənəti, ədəbiyyatı, tarixi, dili, yaşayış tərzi, müasir siyasəti haqqında məlumatlar çatdırmaqdır.

Hyuston Azərbaycanlıları Cəmiyyəti-Hyuston Azərbaycanlıları Cəmiyyəti 2004-cü ildə Birləşmiş Ştatların Hyuston şəhərində yaranmışdır və qeyri-kommersiya təşkilatı kimi fəaliyyət göstərməkdədir. Cəmiyyətin məqsədi Birləşmiş Ştatlarla Azərbaycan arasında olan mədəniyyət və təhsil sahələrini genişləndirmək, bu istiqamətdə Azərbaycanı təmsil etməkdir. Cəmiyyətin ən uğurlu nailiyyətləri sırasında Milli Rəqs Qrupunun yaradılması qeyd olunmalıdır. Milli Rəqs Qrupu hər il ənənəvi olaraq Hyuston Beynəlxalq Festivalında (İ-Fest) və Türk festivallarında Azərbaycanı təmsil edir.

Hyuston-Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyası - Hyuston-Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyası Birləşmiş Ştatların Texas ştatının Hyuston şəhərindəki 36 il əvvəl yaradılmışdır. 1976-cı ildə Bakı ilə Hyuston arasında imzalanan memorandum əsasında bu şəhərlər qardaşlaşmışdır. Elə həmin ildən də adı çəkilən qurum fəaliyyətdədir. Hyuston-Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyasının əsas məqsədi Azərbaycanımızı istər iqtisadi, istər mədəni, istərsə də təhsil cəhətdən Hyustonda təmsil etməkdir. Əsas hədəf Amerika cəmiyyətini maarifləndirməkdən ibarətdir. Assosiasiya təkcə azərbaycanlılardan ibarət deyil. Burada Amerikadan, Hindistandan da xeyli insanlar təmsil olunur. Hyuston-Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyasının maliyyə işləri üzrə direktoru Maud S.Bech əslən amerikalıdır. Assosiasiya, həmçinin San-Fransiskoda, Vaşinqtonda, Mayamidə, Kanadadakı Azərbaycan diaspor təşkilatları ilə sıx əlaqələr qurur. Hyuston-Bakı Qardaş Şəhərlər Assosiasiyasının prezidenti İradə Axundovadır.

Qafqaz Yəhudiləri Cəmiyyəti-Qafqaz Yəhudiləri Cəmiyyəti 2002-ci ildə yaradılmışdır. Cəmiyyətin Birləşmiş Ştatlarda fəaliyyət göstərən digər Azərbaycan və yəhudi icmaları ilə sıx əlaqəsi vardır. Cəmiyyət mütəmadi olaraq “Noviy rubej” adlı qəzet nəşr edir. Qafqaz Yəhudiləri Cəmiyyətinin sədri Nyu-Yorkda yaşayan, Azərbaycan yəhudiləri arasında böyük nüfuza malik olan Yakov Abramovdur.

Mirvari Beynəlxalq Fondu-Mirvari Beynəlxalq Fondu 2007-ci ildə Nyu-York ştatında bir qrup azərbaycanlı gənc tərəfindən təsis edilmişdir. Fondun fəaliyyəti əsasən Azərbaycandakı ehtiyacı olan uşaqlara yardım göstərməyə yönəlmişdir. Mirvari Beynəlxalq Fondunun rəhbəri Leyla İsmayılovadır.

Muğam Mədəniyyət Mərkəzi-Muğam Mədəniyyət Mərkəzi 1993-cu ildə Nyu-Cersi ştatında yaşayan bir qrup muğamsevər tərəfindən yaradılmışdır. Cəmiyyətin fəaliyyətində məqsəd Azərbaycan mədəniyyətinin Birləşmiş Ştatlarda təbliği, Azərbaycan mədəniyyət günlərinin keçirilməsi, muğam dərnəklərinin yaradılmasıdır. Cəmiyyətin yaradılmasının təşəbbüskarı Azərbaycanın dostu, Azərbaycan musiqi alətlərinin gözəl ifaçısı, məşhur Cefri Verbokdur. Cefri Verbok özü bir sıra Amerika universitetlərində Azərbaycan mədəniyyəti haqqında dərslər verir. O, mülkünün bir hissəsini cəmiyyətin ofisi və Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi kimi istifadə edir. Cefri Verbok səlis Azərbaycan dilində danışır və həyat yoldaşı Azərbaycan Respublikasındandır. Bu cəmiyyətin ən müsbət tərəfi odur ki, onun qurucusu bir amerikalıdır və onun biramerikalı kimi Azərbaycanı öz həmvətənlərinə təbliğ etməsi daha cox effekt doğurur. Muğam Mədəniyyət Mərkəzinin sədri Cefri Verbokdur.

Şimali Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi-2002-ci ildə təsis edilmiş Şimali Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi San-Fransisko şəhərində fəaliyyət gostərir. Bu təşkilatda toplaşan azərbaycanlıların əsas məqsədi miqrant həyatı ilə bağlı qarşılaşdıqları cətinlikləri birgə həll etməkdən ibarətdir. Şimali Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin prezidenti Samir Lütfəliyevdir.

Şimali Kaliforniya Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti-Şimali Kaliforniya Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti (ACSNC) Kaliforniyanın Los Gatos şəhərində yerləşən qeyri-hökümət təşkilatıdır. Şimali Kaliforniya Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti 1992-ci ildə təsis edilmişdir. ACSNC Kaliforniya ictimaiyyətinə Azərbaycan mədəni irsinin qorunması, zənginləşdirilməsini təbliğ edir. Cəmiyyət, həmçinin, sosial, mədəni və təhsil tədbirlərinin təşkili ilə Azərbaycan mədəniyyətini təbliğ etmək üçün calışır. Şimali Kaliforniya Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyətinin prezidenti Həmid Əhmədidir.

“Vətən” Amerika-Azərbaycan Mədəni Mərkəzi-“Vətən” Amerika-Azərbaycan Mədəni Mərkəzi 1988-ci ilin sentyabrında Nyu-York şəhərində yaradılmışdır. Mərkəzin təsis yığıncağında 300 nəfər həmvətənimiz, müxtəlif ölkələrin səfirliklərinin əməkdaşları, şəhər bələdiyyə idarəsinin nümayəndələri iştirak etmişlər. Mərkəzin təsis olunmasında əsas məqsəd Azərbaycanla sıx əlaqələr yaratmaq, milli tariximizi, mədəniyyətimizi, musiqimizi, ədəbiyyatımızı amerikalılara tanıtmaqdır. “Vətən” Mərkəzinin ilk sədri mərhum Rufa Əzizova Odyurdlu olmuşdur.

Hazırda məşhur Azərbaycan neft sahibkarı Şəmsi Əsədullayevin qızı Zuleyxa Əsədullayeva Veber “Vətən” Amerika Azərbaycan Mədəni Mərkəzinin məsul katibidir.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2013.- 30 mart- 1 aprel.- S.15.