“Hollandiyanın hər bir yerindən diasporumuzun səsi gəlməlidir”

İradə Uluxanlı: “Diaspor cəmiyyətlərimizin çoxluğu belə özü-özlüyündə bir təbliğatdır”

“Cəmiyyətlər ayrı-ayrılıqda fəaliyyət göstərsələr nəticə daha effektiv olar”

Xarici ölkələrdə Azərbaycanı layiqincə təmsil edən diaspor təşkilatlarından biri də “Vahid, Bölünməz və Demokratik Azərbaycan Uğrunda Birlik” Cəmiyyətidir.

Təşkilata rəhbərlik edən həmyerlimiz İradə Uluxanlı 2007-2011 ci illərdə isə Hollandiyanın Sittard şəhərində “Hogeschool Zuyd” adlı ali məktəbdə hüquq fakültəsində ali hüquqi təhsil alaraq, hüquqşunas ixtisasına yiyələnib. 1999-cu ildən Niderland (Hollandiya) Krallığının Maastrixt şəhərində yaşayan İradə Uluxanlı 2005-ci ilin aprelindən təsis etdiyi “Vahid, Bölünməz və Demokratik Azərbaycan Uğrunda Birlik” Cəmiyyətinə rəhbərlik edir. İradə Uluxanlı 2007-ci ilin oktyabr ayından etibarən Hollandiyanın Qaçqınlarla İş Üzrə Komitəsinin Heerlen şəhər bölməsində hüquq məsləhətçisi vəzifəsində çalışır. İradə Uluxanlı deyir ki, “Vahid, Bölünməz və Demokratik Azərbaycan Uğrunda Birlik” Cəmiyyətinin təsis edilməsində məqsəd Azərbaycan Respublikasının mədəni-mənəvi sərvətlərinin dünya ölkələrində, əsasən də Niderland dövlətində tanınmasına yardım göstərməkdir. Həmyerlimiz bildirir ki, “Vahid, Bölünməz və Demokratik Azərbaycan Uğrunda Birlik” Cəmiyyət yarandığı ilk gündən Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı aparılan haqsız təxribatlara qarşı müxtəlif aksiyalar həyata keçirib və keçirməkdə davam edir: “Dövlətçiliyimiz haqqında həqiqətləri üzə çıxardan ədəbiyyat nümunələrini Niderland və Belçika dövlətlərində yayımının təşkilini bu aksiyalardan biri kimi qeyd edə bilərik. Hazırda Maastrixt şəhərində yerləşən və kolleksiyasında 60.000-ə yaxın kitab ehtiyatı olan Maastrixt Dövlət Kitabxanasında Azərbaycan dövlətçiliyi və tarixi haqqında dəyərli informasiyanı özündə əks etdirən kitabların fonda salınması və oxucuların istifadəsinə verilməsi buna digər bir nümunədir. Bundan başqa Hollandiyanın Heerlen, Valkenburg, Margraten və Belçikanın Maas-Mexelen və Lanaken şəhər kitabxanalarında adı çəkilən kitabların kolleksiyaya salınması da cəmiyyətimizin həyata keçirdiyi digər aksiyalardan biridir. Bundan başqa biz cəmiyyət olaraq Azərbaycanın əlamətdar günlərilə bağlı tədbirlər də keçirilir. Demək olar ki, bütün əlamətdar günlər tədbirlər planına salınır və cəmiyyətin illik tədbirlər planından asılı olaraq növbə ilə bu tədbirlər həyata keçirilir. Cəmiyyətimin fəaliyyət göstərdiyi müddət ərzində həyata keçirdiyi ən irimiqyaslı və dövlətimiz üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən tədbirlərdən biri də 2008-ci ilin mart ayında Valkenburg şəhərinin Sibbe qəsəbəsində təşkil etdiyimiz Novruz şənliyi olub. Şənlik Sibbe qəsəbə orta məktəbinin müəllim və tələbə heyətinin bilavasitə iştirakı və yardımı ilə keçirilmişdir. Şənliyin təşkilində əsas məqsəd Azərbaycanın milli, mədəni və mənəvi sərvətlərini Hollandiya cəmiyyətində təbliğini təşkil etmək idi. Keçirilən tədbirdə Azərbaycanın tarixi və bir sıra tarixi abidələri haqqında qonaqlara ətraflı informasiya verilmiş, stendlər təşkil edilmiş, suvenirlər və dövlətçiliyimiz haqqında kitablar paylanılmış, ölkəmiz haqqında sənədli film nümayiş etdirilmişdir. Eyni zamanda “Novruz” süfrəsi və milli mətbəximizin özəyini təşkil edən təamlar haqqında ətraflı məlumat verilmiş, nümunələr təşkil edilmişdir. Tədbirin nəticələri yerli televiziya vasitəsilə əhaliyə nümayiş etdirilmiş, yerli mətbuat olan “Limburgse dagblad” və s. qəzetlərdə maraqlı məqalələr çap edilmişdi. Cəmiyyətin keçirdiyi tədbirlərdən biri də 2010-ci ilin mart ayında Hollandiyanın Heerlen şəhərində “Novruz” şənliyi olub. Tədbirin məqsədi dəyişməz olaraq təbliğat xarakteri daşıyırdı. Bu məqsədlə cəmiyyətimiz tərəfindən yeni bir layihə hazırlanmışdır. Ümumilikdə layihədə tariximizi, dövlətçiliyimizi və milli adət-ənənələrimizi nümayiş etdirəcək növbəti aksiyalar öz əksini tapib. Holland məktəblilərinin ifasında milli rəqslər; holland məktəblilərinin ifasında Novruz haqqında şeirlər; holland məktəbliləri tərəfindən xarici qonaqlara tarixi abidələrimiz haqqında məlumatın verilməsi; holland valideynlərin köməyi ilə milli şirniyyat süfrəmizin hazırlanması və qonaqlara təqdimatı, holland valideynlərinin iştirakı ilə milli mətbəximizin təşkili və təbliği; klassik musiqi nümunələrimizin nümayişi, dövlətçiliyimiz və tariximiz haqqında müxtəlif ədəbiyyat nümunələrinin yayımı və sair tədbirlər də cəmiyyətimizin keçirdiyi tədbirlər sırasına daxildir. Keçirdiyimiz tədbirdə holland məktəbliləri və valideynlərinin, ümumiyyətlə yerli əhalinin iştirakı təbliğat xarakteri daşıyır və bunun vacibliyi barədə qeyd etmək istərdim ki, yerli əhalinin tədbirdə fəal iştirakını təşkil etməklə tariximizi, milli adət-ənənələrimizi, ümumilikdə maddi və mənəvi sərvətlərimizi Holland cəmiyyətinə daha yaxından tanıtmaq imkanını əldə etmiş oluruq. Təşkil etdiyimiz tədbirlərin xeyriyyəçi xarakter daşıdığını qeyd etmək istərdim. Belə ki, tədbirlər zamanı əldə edilən maddi vəsaitə 2010-ci ilin iyul ayında Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyəti üçün İsveçdən brail tipli çap aparatı alınaraq cəmiyyətin nəzdində olan gözdən əlil məktəblilərinə hədiyyə olundu. Tədbirdə fəal iştirak edən holland məktəbliləri Respublika Diasporla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyilə həmin ilin iyul ayının 26-da respublikamıza 1 həftəlik gəzintiyə dəvət olundu”. İradə Uluxanlı deyib ki, rəhbərlik etdiyi təşkilatın həyata keçirdiyi növbəti tədbirlərdən biri Maastrixt şəhərində keçirilən “Azərbaycan mədəniyyət həftəsi” adlı tədbir olub: “2011-ci ilin iyun ayının 5-10 arası keçirilən bu tədbirdə Maastrixt şəhərinin 2 orta məktəbinin 300-ə yaxın şagirdi iştirak edib. Tədbirin əsas uğuru ondan ibarət oldu ki, məktəbin tədris proqramı dəyişdirilərək “Azərbaycan” mövzusu şagirdlərin 1 həftəlik tədris proqramına daxil edildi. Mədəniyyət həftəsi müddətində şagirdlər tədris planına uyğun olaraq Azərbaycanın coğrafiyası, tarixi, ədəbiyyatı, musiqisi, milli rəqsləri və zəngin mətbəxi ilə yaxından tanış olaraq mədəniyyət həftəsinin sonunda həftə boyu öyrəndiklərini bayram şəklində şəhər ictimaiyyətinə nümayiş etdirdilər. Hər dəfə olduğu kimi bu dəfə də fəaliyyətimiz yerli medianın diqqətindən yayınmadı. Tədbir və onun nəticələri yerli mətbuat orqanlarında geniş şəkildə işiqlandırıldı. Cəmiyyətin 2012-ci ildə təşkil etdiyi son layihə isə Niderlandın Limburq əyalətinin rəsmilərindən ibarət bir qrup nümayəndə heyətinin Respublikamıza rəsmi səfərinin təşkili oldu. Səfər uğurla başa çataraq bir neçə sahədə gələcək əməkdaşlığın əsasını qoydu”. Cəmiyyət sədri Hollandiyada soydaşlarımızın birlik və bərabərliyi istiqamətində görülən işlərdən də danışıb. Qeyd edib ki, rəhbərlik etdiyi cəmiyyət hər hansı bir tədbir təşkil edəndə həmvətənlərimizə də dəvətlər göndərilir və imkan daxilində onlar tədbirlərdə iştirak etməyə çalışırlar: “ Bir də ki, rəhbərlik etdiyim cəmiyyətin fəaliyyət istiqaməti başqadır. Biz tədbirlərimizi ən çox yerli əhali ilə işləməyə, onlar arasında təbliğat aparmağa yönləndirməyə çalışırıq. Başqa halda tədbirlərimiz təbliğat xarakterini itirir”. Bu ölkədəki Azərbaycan diasporunun durumuna gəlincə İradə Uluxanlı deyib ki, Holandiyada müxtəlif tipli diaspor cəmiyyətləri fəaliyyət göstərir: “Bəziləri sərbəst şəkildə fəaliyyətə üstünlük verir, digərləri isə fəaliyyət dairəsi geniş olan hər hansı bir cəmiyyətin nəznində daxil olaraq birgə fəaliyyət göstərir və sair. Koordinasiyaya gəldikdə bu funksiya çox zaman sosial şəbəkələr vasitəsilə baş verir. Mənim bu barədə fikrim belədir ki, cəmiyyətlər ayrı-ayrılıqda fəaliyyət göstərsələr nəticə daha effektiv olar. Çünki diaspor cəmiyyətlərimizin çoxluğu belə özü-özlüyündə bir təbliğatdır. Hollandiyanın hər bir yerindən diasporumuzun səsi gəlməlidir. Birləşməyə sadəcə mənəvi cəhətdən ehtiyac var. Əgər hər hansı bir yardıma ehtiyac duyularsa, o zaman hamı bir-birinə kömək etməlidir. Bizim hər bir nailiyyətimiz özümüzdən, özümüzü, xalqımızı, tariximizi yerli əhaliyə necə çatdırmağımızdan asılıdır. Bu proses uğurlu getsə digər məsələlər də uğurla həll olunar. Bura gəldiyimiz ilk illərdə yerli əhalidə ölkəmiz haqqında demək olar məlumat yox idi. Və ya ürəkaçan heç bir məlumat yox idi desəm daha düzgün olardı. Ölkəmiz ya keçmiş sovet ölkəsi kimi, ya da işğalçı dövlət kimi tanınırdı. Müstəqilliyimiz haqqında yerli əhalidə heç bir məlumat yox idi. Uzun illər bu fikirlərə qarşı mübarizə aparmaq bizə çox çətin idi. Çox zaman dəstək verən olmurdu, tək mübarizə aparmalı olurduq. Amma indi şükürlər olsun ki, istədiyimiz nəticələri əldə edirik. Bu sahədə ən böyük nailiyyətimiz isə Qarabağ müharibəsi haqqında həqiqətləri üzə çıxarmaq imkanını əldə etməyimizdir. Keçirdiyimiz hər bir tədbirdə ilk yeri bu məsələyə veririk, bütün qüvvəmizi buna yönəldirik. Əlbəttə ki, hollandlar haqqı-nahaqdan ayırmağı bacarırlar amma bədnam qüvvələrin də təsiri bu məsələdə bir sıra maneələr törədir”. “Vahid, Bölünməz və Demokratik Azərbaycan Uğrunda Birlik” Cəmiyyətinin sədri Hollandiyada yaşayan soydaşlarımızın bu ölkənin cəmiyyətinə, rəsmi və seçkili qurumlarına inteqrasiyası məsələsinə də toxunub. Bildirib ki, Hollandiyanın ictimai-siyasi mərkəzlərə təsir məsələsi çox çətin bir məsələdir: “Bunun üçün ən vacib addım yerli cəmiyyətə inteqrasiyadır. Yalnız inteqrasiya olunmaq yolu ilə kimliyimizi ilk olaraq cəmiyyətə tanıda bilərik, daha sonra isə ictimai-siyasi mərkəzlərə təsirdən danışa bilərik. Nə qədər ki, yerli əhali bizi olduğumuz kimi qəbul etmir, bizim problemlərimizi də tanımayacaq”.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2013.- 9-10 may.- S.15.