Azərbaycanın güclü diasporu var

Bu gün dünyanın əksər bölgələrində, dövlətlərində azərbaycanlılar yaşayır. Hətta balaca okean ada dövlətlərində belə bu gün bizim soydaşlarımıza rast gəlmək mümkündür. Belə milli pərakəndəliyin yaxşı cəhətləri də çoxdur. Bunlar ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın səsini istənilən an dünyanın hər yerinə çatdırmaq, vətənimizi, xalqımızı, mədəniyyətimizi təbliğ etmək, bütün dünyada tanıtmaq imkanı qazanmışıq.

Prezident Administrasiyasının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla iş bölməsinin müdiri Qafar Əliyev deyir ki, bu gün dünya qloballaşır, dünya informasiya inqilabı dövrünü yaşayır və vahid dünya vahid dövlət prinsiplərinə inteqrasiya olunur: “Bu qədər inkişafın, genişlənmənin və vahidliyin fonunda bu ölkələrdə, dövlətlərdə azərbaycanlıların yaşaması, fəaliyyət göstərməsi sanki Azərbaycan dövlətinin nümayəndəliklərinin, səfirliklərinin, konsulluqlarının fəaliyyəti kimi səciyyələnir. Bu mənada imkanlarımızın genişlənməsi onu göstərir ki, bugünkü informasiya əsrində dünyanın hər bir yerində azərbaycanlıların mövcud olması Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya bilavasitə və dolayısıyla çatdırılmasına yardımçı olur. O ki, qaldı Azərbaycan diasporunun gücünə, dünyada ən güclü bir neçə diaspor var: yəhudi diasporu, italyan diasporu, yunan diasporu və erməni diasporu. Bunlar həqiqətən də güclüdür. Amma Azərbaycan diasporu da aparılan təhlillər nəticəsində, görülən tədbirlər sayəsində adlarını sadaladığımız diasporlardan imkan və təsir vasitələrinə görə heç də geri qalmır. Türk soy kökünə malik olmağımız, islam etiqadına sahib olmağımız dünyada bizə çoxlu tərəfdarlar verir. Misal olaraq, dünyada mövcud olan 55 müsəlman ölkəsi islam dini faktoruna görə hər zaman bizim mənafelərimizi müdafiə edir. Bundan başqa, dünyada güclü türkdilli dövlətlər və xalqlar vardır. Bu türkdilli dövlətlər və xalqlar dünyanın böyük ərazilərinə, o cümlədən keçmiş sovetlər məkanının böyük bir hissəsinə sahibdirlər. Buna görə də türkdilli xalqlar və dövlətlərin də bizim mənafelərimizi müdafiə edən diaspor təşkilatları vardır. Onlar da bizi müdafiə edirlər: çünki ortada qan qardaşlığı, dil, din qardaşlığı, mənafe eyniliyi var. Beləliklə, Azərbaycan diasporu heç də dünyanın o biri millətlərindən geri qalmır. Buraya Azərbaycan Respublikasının prezidenti cənab İlham Əliyevin 2007-ci ildə Antalyada etdiyi çıxışında Azərbaycan və Türkiyə diaspor təşkilatlarını birgə fəaliyyətə çağırışını əlavə etsək və onun qeyd etdiyi kimi, “bir millətin iki diasporu ola bilməz” sözlərindən sonra bizim gücümüz birə iki artmışdır.

Biz sovetlər dövründə əsasən rus dilini bildiyimizə, bu böyük məkanın bir çox yerlərinə yayıldığımıza, həmin millətlərin adət-ənənələrini bildiyimizə görə güclü diaspor təşkilatları yaratmağa nail olmuşduq. Doğrudur, o zamankı diaspor təşkilatlarına heç bir təşkilati dəstək verilmirdi, onlar əsasən sadə yerliçilik, maraqları, bəzən özünümüdafiə maraqları çərçivəsində yaranaraq fəaliyyət göstərirdilər. İndi isə vəziyyət tamamilə başqa cürdür. Azərbaycan dövləti öz diasporunun ən kiçik təşkilatlarına belə dəstək verir, onların problemlərini həll edir və onları vətənimiz Azərbaycan naminə çalışmağa ruhlandırır, səfərbər edir”. Qafar Əliyevin sözlərinə görə, bizdən öncə Türkiyənin Avropa ölkələrində və Amerikada güclü diaspor təşkilatları olduğuna görə bizim birgə əməkdaşlığımız nəticəsində Azərbaycan diasporu daha da güclənib və artıq hər bir yerdə öz mənafelərimizi müdafiə etmək gücünə malikdir: “Əgər konkret olaraq hazırkı vəziyyəti analiz etmiş olsam, tam əminliklə deyə bilərəm ki, diasporumuzun vəziyyəti qənaətbəxşdir, ürəkaçandır, günü-gündən möhkəmlənir və inkişaf edir. Qısa bir dövrdə diasporumuz əldə etdiyi nailiyyətlər yuxarıda adlarını qeyd etdiyimiz diasporların yüz illərlə qazandığı və əldə etdiyi nailiyyətlərə bərabər tutula bilər. Bunun da əsas banisi, yaradıcısı diasporumuzun bu gün bu qədər güclənməsinin memarı ümummilli liderimiz Heydər Əliyevdir. Bildiyiniz kimi, 2001-ci ildə ümummilli liderimizin rəhbərliyi altında Bakıda dünya azərbaycanlılarının I qurultayının keçirilməsi xaricdə yaşayan tanınmış diaspor təşkilatları təmsilçilərinin Azərbaycana gətirilməsi ölkəmizin tarixində çox mühüm bir hadisə oldu. Yəni 50, 100 il öncə öz vətənini tərk edib getmiş insanlar Azərbaycanı, mən deyərdim ki, müəyyən mənada öz vətənləri hesab etmirdilər. Onlar Azərbaycana gəldikdən, qurultayda iştirak etdikdən sonra ümummilli liderimizin “Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən Azərbaycanlıyam” kəlamını eşitdikdən sonra dünyanın hər bir yerində vətənimizin adını fəxrlə çəkməyə başladılar, onun maraqlarını öz maraqları saydılar. Daha sonra 2006-cı ildə dünya azərbaycanlılarının II qurultayının keçirilməsi, türkdilli xalqların və dövlətlərin XI qurultayının Bakı şəhərində çağırılması, Dünya Azərbaycanlıların Əlaqələndirmə Şurasının yığıncağının Azərbaycanda keçirilməsi və Dünya Azərbaycanlılarının Xartiyasının, yəni onların birləşdirilməsi üçün nizamnamənin hazırlığına başlanılması xaricdə yaşayan azərbaycanlıların sürətlə təşkilatlanmasından xəbər verir”. Qafar Əliyev deyib ki, bizim işimizə ciddi yardım göstərən məqamlardan biri də Azərbaycanın gün-gündən yüksələn, artan iqtisadi qüdrəti və bunun nəticəsində dünyanın əksər dövlətlərində səfirliklərimizin, konsulluqlarımızın açılmasıdır: “Hər bir səfirlik, konsulluq orada azərbaycanlıların mənafeni müdafiə edir və onları birləşdirir. İşimizə təkan verən başqa bir məqam isə dünya dövlətlərinin və nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların səfirliklərinin və nümayəndəliklərinin Bakıda fəaliyyət göstərməsidir. İl-ildən, gün-gündən Azərbaycanı tanıyanların, ona hüsn-rəğbətlə baxanların sayı durmadan artır. Deməli, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması asanlaşır. Ümumiyyətlə, qeyd etmək istəyirəm ki, hal hazırda dünyada 300-dən artıq böyük Azərbaycan diaspor təşkilatları var. Bu sayın çox olması və burada fəaliyyət göstərən insanların həmin ölkələrin ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakı bizə əminliklə deməyə əsas verir ki, bu gün Azərbaycanın köklü, çevik, mobil və güclü diasporu var”. Prezident Administrasiyasının rəsmisi qeyri-hökumət təşkilatlarının diaspor sahəsindəki fəaliyyətinə də toxunub: “Bu geniş şəbəkə, sistem şaxələnmiş diaspor təşkilatlarının fəaliyyətini əlaqələndirmək üçün Azərbaycanda əsası ümummilli liderimiz tərəfindən qoyulmuş konkret dövlət siyasətimiz vardır. Bu haqda qanun qəbul olunmuşdur. Həmin qanuna və dövlət siyasətinə uyğun olaraq, 1995-ci ildə Prezidentin İcra Aparatının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsində mənim indi rəhbərlik etdiyim sektor yaradılmışdır. Bundan öncə, 2002-ci il iyul ayının 5-də isə Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradıldı. Həmin Komitə 2008-ci ilin dekabrında cənab prezidentimizin fərmanı ilə Diaspora ilə iş üzrə Dövlət Komitəsinə çevrildi. Qeyd etdiyimiz çoxsaylı diaspor təşkilatları ilə, dünya azərbaycanlıları ilə iş həm dövlət səviyyəsində, həm də eyni zamanda qeyri-hökumət qurumları səviyyəsində, yəni dünyanın bir çox dövlətlərinə səpələnmiş 300-dən artıq diaspor təşkilatları vasitəsilə aparılır. Bu diaspor təşkilatları həm Azərbaycanda, həm də xaricdə, fəaliyyət göstərdikləri ölkədə, qeydiyyatdan keçiblər. Bütün bu dövlət və qeyri-hökumət qurumlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini isə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsinin diasporla iş sektoru həyata keçirir. Bizim əsas vəzifəmiz diaspor təşkilatlarının, dövlət komitəsinin ideya siyasətini istiqamətləndirmək, onların fəaliyyətini əlaqələndirmək, onlara lazım olan informasiya təminatını həyata keçirməkdir”. Qafar Əliyev deyib ki, zəruri hallarda biz konfranslar, toplantılar, qurultaylar keçiririk: “Həmin təşkilatların rəhbərlərini Azərbaycana dəvət edirik və günün aktual məsələlərini onların diqqətinə çatdırırıq. Diaspor quruculuğu sahəsində önəmli fəaliyyət göstərən nümayəndələrin əməyini prezidentimiz qiymətləndirir, əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi, bu insanlar yüksək dövlət təltifləri ilə mükafatlandırılırlar. Beləliklə, biz çalışırıq ki, müxtəlif ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar öncə həmin dövlətin dilini, adət-ənənələrini öyrənsin və bu dövlətə inteqrasiya olunsunlar. Orada aktiv vətəndaş hüququ qazanıb yaşasınlar və fəaliyyət göstərsinlər. Lakin milli kimliklərini, ana vətəni heç zaman unutmasınlar, onun beynəlxalq qayğı və problemləri ilə yaşasınlar”. Qafar Əliyev diaspor təşkilatlarının Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında fəaliyyətindən də danışıb: “Azərbaycan diasporunun qarşısında duran ən mühüm vəzifələrdən biri - Dağlıq Qarabağ probleminin mahiyyətini dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq, erməni diasporunun yalançı təbliğatını alt-üst etmək, Azərbaycan həqiqətlərini dünyaya çatdırmaqdır. Eyni zamanda, Azərbaycan mədəniyyətini, tarixinin, incəsənətini və başqa dəyərlərini dünyaya çatdırmaq bizim vəzifəmiz və borcumuzdur. Yuxarıda qeyd etdiyim amillər nəticəsində Azərbaycan diasporunun fəaliyyətində xeyli irəliləyiş və inkişaf hiss olunur. Bildiyiniz kimi, ermənilərin ən güclü lobbi təşkilatları Birləşmiş Ştatlardadır. Ona görədir ki, ABŞ Konqresində ermənilərin mənafeyini müdafiə edən işçi qrupu var. Hələ 1992-ci ildə Azərbaycana yardımı məhdudlaşdıran 907-ci maddə qəbul edildiyi vaxt bu qrupun üzvlərinin sayı yüzü aşmışdı. Azərbaycanın mənafeyini müdafiə edən konqresmenlərin sayı isə barmaqla sayılası qədər idi”.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2013.- 6 noyabr.- S.15.