Bolqarıstanda diaspor təşkilatları

Avropa məkanında Azərbaycan diaspor təşkilatlarının fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdən biri də Bolqarıstandır. Almaniya kimi bu ölkədə türklərin çox olmasına baxmayaraq Azərbaycan diasporu o qədər də aktiv deyil. Bu ölkədə yalnız məhdud sayda Azərbaycan diasporu fəsaliyyət göstərir ki, onların da kifayət qədər aktivliyi müşahidə edilmir.

Ümumiyyətlə, bu ölkədə yaşayan soydaşlarımızın tərkibinə və onların bolqar cəmiyyətindəki mövqeyinə nzərə salsaq görərik ki, Bolqarıstan azərbaycanlıları bu ölkədə yaşayan etnik qruplardan biridir. Azərbaycanlılar bir qayda olaraq rəsmi siyahıyaalınma zamanı sadəcə türk olaraq qeydə alınır və Türkiyə türklərinin tərkibində hesablanırlar. Bolqarıstanda yaşayan həmvətənlərimizin dilləri Azərbaycan dilinin Qars ləhçəsi olsa da, təhsillərini bolqar və Türkiyə türkcəsində alırlar. Bu ölkədəki azərbaycanlıların müəyyən bir hissəsi şiə qızılbaşdırlar. Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin-DAK-bütün dünyada yaşayan azərbaycanlıların sayına dair 2006-cı ildə yayınladığı məlumatlara əsasən isə, Bolqarıstanda 65,000 nəfər etnik azərbaycanlı yaşamaqdadır.

2001-ci ildə aparılmış rəsmi əhali siyahıyaalınmasına əsasən Bolqarıstan Respublikasının ümumi əhalisi 7 milyon 928 min 901 nəfər təşkil edib. Onlardan: dini inancına əsasən müsəlmanların ümumi sayı 966,978 nəfərdir. Bolqarıstanda yaşayan müsəlmanların 913,957 nəfəri sünni, 53,021 nəfəri isə qızılbaş-şiədir. Bu ölkədə öz milliyyətini türk olaraq qeyd edənlərin sayı 746,664 nəfər təşkil edir ki, onlardan:

Ana dilini türkcə olaraq qeyd edənlərin ümumi sayı isə 720,136 nəfərdir. Bu sırada bolqarca olaraq qeyd edənlərin ümumi sayı 26,147 nəfərə çatıb.

2001-2011-ci illər arası yəni son iki siyahıyaalınma tarixləri arası zaman intervalında 131,539 nəfər Bolqarıstan sakini daimi yaşamaq üçün ölkəni tərk edərək digər ölkələrə köç etmişdir.

Bolqarıstanda Azərbaycan diaspor təşkilatları-Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin məlumatlarında da qeyd olunur ki, Bolqarıstanda azərbaycanlılara aid diaspora təşkilatlarının sayı məhduddur. Diasporla İş üzrə Dövlət Koimitəsinin rəsmi internet saytında Bolqarıstanda yalnız 3 diaspor təşkilatının fəaliyyət göstərdiyi əksini tapır. Burada maraqlı məqamlardan biri isə ondan ibarətdir ki, bu ölkədəki 3 diaspor təşkilatının hər üçü eyni adla-Bolqarıstan Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti adı altında fəaliyyət göstərir. Bir neçə təşkilatın eyni ad altında fəaliyyət göstərməsinin nə dərəcədə doğru olub-olmadığını isə yəqin ki, bu sahəyə cavabdeh olan müvafiq qurumlar daha yaxşı bilər.

Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti-2003-cü ildə yaradılıb. Cəmiyyət əsasən ölkənin Blaqoevqrad şəhərində fəaliyyət göstərir. Balaqardaş Sultanovun sədrlik etdiyi təşkilatın əsas məqsəd və vəzifəsi Azərbaycanla Bolqarıstan arasında dostluq əlaqələrinin inkişaf etdirilməsidir. Fəaliyyət göstərdiyi 10 il ərzində cəmiyyət sözügedən.istiqamətdə bir sıra uğurlu addımılar atıb. Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti Azərbaycan həqiqətləri, Dağlıq Qarabağ problemi və Xocalı soyqırımının dünya ictimaiyyətinə çatdırılması prosesində də fəal iştirak edir.

Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti-2004-cü ildə Bloqoevqrad şəhərində təsis edilib. Cəmiyyət sözügedən şəhərdə yerləşən Amerika Universitetində təhsil alan azərbaycanlı tələbələr tərəfindən yaradılıb. Təşkilatın daimi sədri olmur. Hər üç aydan bir qurumun toplantısı keçirilir və cəmiyyətə yeni sədr seçilir. Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti əsasən bolqar tələbələrlə azərbaycanlı tələbələr arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, hər iki ölkənin təhsil ocaqları arasında əlaqələrin qurulması istiqamətində çalışır. Bundan başqa cəmiyyət mütəmadi olaraq Bloqoevqrad şəhərindəki Amerika Universitetində Azərbaycanla bağlı tədbirlər təşkil edir, ölkəmizin həqiqətlərini həmin təhsil ocağında oxuyan xarici ölkələrin gənclərinə çatdırır. Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinə təkcə bu ölkədə təhsil alan azərbaycanlı tələbələr deyil, eləcə də bolqar gənclər də üzvdürlər.

Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti- 2005-ci il, iyul ayının 5-də Bolqarıstanın paytaxtı Sofiya şəhərində Bolqarıstan-Azərbaycan dostluq cəmiyyəti yaradılıb. Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti də Bakı ilə Sofiya arasında dostluq münasibətlərinin inkişaf etdirilməsinə öz töhfəsini vermək üçün təsis edilib. Cəmiyyət Azərbaycan tarixində olan əlamətdar günlər, eləcə də 20 Yanvar, Xocalı soyqırımı kimi tarixləri hər il qeyd edir. Müsbət dəyərləndirilməli olan məqamlardan biri ondan ibarətdir ki, Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinə sədrliyi əslən Bolqarıstandan olan N. Petev edir. Həmçinin Bolqarıstanın Yazıçılar Birliyinin sədri vəzifəsini cira edən N.Petev iki ölkənin şair və yazıçıları arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsinə də maraq göstərir. Fəaliyyət göstərdiyi 8 il ərzində Bolqarıstan-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti bu ölkənin bir sıra rəsmi və qeyri-rəsmi qurumları ilə də normal əməkdaşlıq mühiti yaradılıb. Məhz yaradılmış qarşılıqlı münasibətlər Azərbaycanın Bolqarıstanda daha yaxından tanınmasına yardımçı olub.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2013.- 16-18 noyabr.- S.15.