Diaspor təşkilatları Xocalı soyqırımının ildönümü qeyd edəcəklər

Bununla bağlı xarici ölkələrdə müxtəlif tədbirlər təşkil olunacaq

Ermənilər tərəfindən Azərbaycan xalqının başına gətirilən müsibətlər, deportasiya və soyqırım siyasətinin siyasətinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız da aktivlik nümayiş etdirirlər. İstər 20 Yanvar faciəsinin ildönümü, istər 31 mart-Azərbaycanlıların Soyqırım Günü, istərsə də Xocalı soyqırımının baş verdiyi tarixlərdə xaricdəki Azərbaycan diaspor təşkilatları müxtəlif tədbirlər, layihə və konfranslar təşkil edirlər. Qarşıdan gələn Xocalı soyqırımının 22-ci ildönümü ərəfəsində də xarici ölkələrdəki Azərbaycan diaspor təşkilatları faciənin ildönümünü qeyd etməyi düşünürlər. Hətta ayrı-ayrı diaspor təşkilatları bununla bağlı tədbirlər planı da tərtib ediblər.

Mərkəzi qərargahı Amsterdamda yerləşən Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) XX əsr tarixində qanlı iz qoymuş Xocalı faciəsinin 22-ci ildönümü ilə əlaqədar “Xocalı həftəsi” adı altında silsilə tədbirlər keçirməyi planlaşdırır. Konqresdən verilən açıqlamada bildirilir ki, Xocalı həftəsi çərçivəsində Benilüks ölkələrinin müxtəlif şəhərlərində etiraz aksiyaları və nümayişlər keçiriləcək, yerli sakinlərə erməni silahlı qüvvələrinin 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Azərbaycanın kiçik bir şəhərində dinc və günahsız əhaliyə - qadınlara, uşaqlara, yaşlı insanlara qarşı törətdikləri vəhşiliklər barədə məlumat veriləcəkdir. Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi fevralın 26-da Brüsseldə Avropa Parlamentinin önündə etiraz aksiyası təşkil edəcəkdir. İzdihamlı nümayiş Ermənistanın Brüsseldəki səfirliyi qarşısında başa çatacaqdır.

Aksiya zamanı BAK-ın faciə ilə bağlı bəyanatı Avropa Parlamentinin rəhbərliyinə və Ermənistan səfirliyinə təqdim olunacaqdır. Bundan əlavə, Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Niderland Krallığının inzibatı mərkəzi Haaqada da siyasi tədbirlər keçirməyi nəzərdə tutmuşdur. Konqres Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar ölkə parlamentinin binasında beynəlxalq konfrans keçirmək istiqamətində ciddi fəaliyyət göstərir. Tədbirlər zamanı Xocalı soyqırımından bəhs edən foto, kitab, bröşur və digər əyani vasitələrdən ibarət sərgi nümayiş etdiriləcəkdir. Tədbirlərdə Azərbaycan Milli Məclisinin üzvləri, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin əməkdaşları, Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyasının rəsmiləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının, Azərbaycan, Türkiyə və yəhudi diaspor qurumlarının, kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri iştirak edəcəklər.

“Xocalı həftəsi” çərçivəsində rejissor Vahid Mustafayevin “Xoca” filminin Brüsseldə nümayişi nəzərdə tutulmuşdur. Hollandiya-Türk Azərbaycan Dərnəyi də 26 fevral-Xocalı soyqırımının ildönümünü qeyd edəcək. Dərnəkdən verilən məlumata görə, anım tədbirində Azərbaycan və Türk diaspor nümayəındələri ilə yanaşı Niderland Krallığında təhsil alan azərbaycanlı tələbələr də iştirak edəcək. Anım tədbirinin iştirakçılarına faciəni əks etdirən fotolar, film nümayiş olunacaq.

Kanadada fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları isə artıq Xocalı soyqırımı ilə bağlı tədbirlərər start veriblər. Belə ki, Xocalı soyqırımının 22-ci ildönümü ilə əlaqədar fevralın 3-də Kanadanın Toronto şəhərində tədbir keçirilmişdir. Kanada Azərbaycan Əməkdaşlıq Assosiasiyası (KAEA) və Azərbaycan Respublikasının Kanadakı Səfirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə anım mərasimi baş tutmuşdur. Tədbirdə Toronto və Vaterloo Universitetlərində təhsil alan azərbaycanlı tələbələr, eləcə də Torontoda yaşayan Azərbaycan icmasının üzvləri də iştirak etmişdir. Tədbir zamanı ilk olaraq Torontonun mərkəzi parklarından biri olan Harbour Square Park-da Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə əkilmiş ağacın ətrafında toplaşmışlar. Həmin ağacın qarşısında bərkidilmiş memorial lövhədə “Xocalı faciəsinin xatirəsinə” sözləri həkk edilmişdir. Toplantı zamanı çıxış edən Azərbaycanın Kanadadakı səfiri Fərid Şəfiyev ağacın Kanadada Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsini yad edən ilk abidə olduğunu bildirmişdir. O, həmçinin Xocalı həqiqətlərinin Kanadada yayılması baxımından mühüm hadisə kimi dəyərləndirmiş, eləcə də bu abidənin ərsəyə gəlməsində göstərdiyi əməyə görə Kanada-Azərbaycan Tərəfdaşlıq Assosiasiyasının sədri İlham Axundova dərin təşəkkürünü bildirmişdir. Kanada-Azərbaycan Tərəfdaşlıq Assosiasiyasının sədri İlham Axundov da Xocalı soyqırımını yad edən abidənin Torontonun mərkəzi parklarından birində yaradılmasını böyük uğur kimi qiymətləndirərək bunu Səfirlik və icmanın apardığı ardıcıl siyasətin nəticəsi olduğunu qeyd etmişdir. Daha sonra tədbir Westin mehmanxanasında Xocalı soyqırımı qurbanlarının anım mərasimi ilə davam etmişdir.

İsraildə də Xocalı soyqırımının 22-ci ildönümünün qeyd oplunması ilə bağlı tədbirlərə start verilib. İsrailin mərkəzində yerləşən Lod şəhərinin sakinləri ilk dəfə Azərbaycanın müasir tarixinin ən kədərli və qanlı səhifələrindən biri - qanlı Xocal qətliamı ilə tanış olublar.Fotosərgi Heydər Əliyev Fondunun və Lod şəhəri bələdiyyəsinin dəstəyi ilə Azərbaycan-İsrail Beynəlxalq Assosiasiyası tərəfindən təşkil olunub.Xocalı faciəsinə həsr olunmuş tədbirdə əslən Azərbaycandan olanlarla yanaşı, həm də orta yaşlı insanlar və gənclər, yeniyetmələr də iştirak ediblər. Tədbiri Azərbaycan-İsrail Beynəlxalq Assosiasiyasının idarə heyətinin üzvü, vəkil İlana Laytman açıb. Qeyd edək ki, İ.Laytman bu tədbirin təşəbbüskarıdır və eyni zamanda "Yəhudi Evi" partiyasının fəal üzvülərindəndir. Həmçinin Lod şəhəri xeyli sayda Azərbaycan əsilli insanların yaşadığı məkandır.Fotosərginin açılışında çıxış edən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri Yeganə Salman qeyd edib ki, misli görünməmiş vəhşiliklə törədilmiş Xocalı soyqırımı XX əsrin ən qorxunc faciələrindən biridir. “Azərbaycanın ən qədim yaşayış məntəqələrindən biri – Xocalı şəhəri bir gecədə yerlə-yeksan edilərək yandırılıb. Bu faciə bütün bəşəriyyətə qarşı törədilmiş cinayətdir. Erməni silahlı birləşmələrinin əməlləri nəticəsində 613 nəfər qətlə yetirilib, 487 adam əlil olub, 1275 dinc sakin–qocalar, uşaqlar, qadınlar əsir götürülərək görünməmiş işgəncələrə, təhqirlərə məruz qalıb”.Xocalıya həsr olunmuş fotosərginin açılışına gələn İsrail parlamentinin deputatı Şuli Mualem tədbir iştirakçıları qarşısında çıxış edərək, sərgidə gördüklərindən öz hiddətini gizlədə bilməyib. "İnanıram ki, Xocalıya ədalət zəfər çalacaq və azərbaycanlı qaçqınların hüquqları bərpa olunacaq, həm də Xocalıda həlak olanların xatirəsi xalqın yaddaşında həmişəlik qalacaq" – deyə İsrailli millət vəkili qeyd edib.

Fotosərgidə çıxış edən Lod şəhərinin meri Yair Revivo qeyd edib ki, Xocalı soyqırımına həsr olunmuş bu sənədli şəkillər, dözülməz, dəhşətli səhnələr Azərbaycan xalqının ürəyində sağalmaz bir yara açıb. "Mən Azərbaycana qarşı Ermənistanın işğalçı siyasətini kəskin şəkildə pisləyirəm və qardaş Azərbaycan xalqına dəstəyimi bildirmək istəyirəm" –Yair Revivo belə deyib. İsrail parlamentinin deputatı Şuli Mualem, Lod şəhərin meri Yair Revivo və sərgiyə gələn digər qonaqlar Xocalı faciəsi qurbanlarının xatirə kitabına ürək sözlərini yazıblar.

Almaniyada yaşayan soydaşlarımız və bu ölkədə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları da Xocalı soyqırımının 22-ci ildönümünə hazırlaşırlar. Məlumata görə, bu ölkədə də artıq Xocalı soyqrımının 22-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbirlərə start verilib. Alman xalqının diqqətini ermənilərin 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı şəhərində törətdiyi vəhşiliklərə cəlb etmək məqsədilə Almaniyanın Maqdeburq şəhərində avtomobil yürüşü təşkil olunub. Maqdeburqda fəaliyyət göstərən Zakhsen-Anhalt əyaləti üzrə Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyətinin təşkil etdiyi yürüş zamanı minik avtomobillərindən ibarət karvan Azərbaycan bayrağı, eləcə də “Ermənilər Qarabağdan çıxmalıdır!” “Xocalıya ədalət!” və s. şüarlar yazılmış plakatlarla 2 saat ərzində şəhərin küçələrində hərəkət edərək yerli sakinlərin marağına səbəb olub. Aksiya müddətində Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyətinin sədri Yaşar Niftəliyev ermənilərin tarix boyu xalqımıza qarşı törətdiyi qəddarlıqlar, haqsızlıq və vəhşiliklər haqqında yerli sakinlərə məlumat verib və onların suallarını cavablandırıb. Qeyd edək ki, Almaniyanın Berlin, Drezden, Bielfeld və digər şəhərlərində də Xocalı faciəsinə həsr olunmuş avtomobil yürüşü, mitinq və anım tədbirlərinin keçirilməsi nəzərdə tutulub.

Rusiya Federasiyası və onun müxtəlif subyektlərində də Xocalı soyqırımının ildönümü qeyd ediləcək. Ukraynada isə Azərbaycanın bu ölkədəki səfirliyi və Ukrayna Azərbaycanlı Gənclər Birliyi fervral ayını növbəti dəfə “Xocalı ayı” elan edib.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2014.- 14 fevral.- S.15.