Moldovada Azərbaycan

diasporunun formalaşma tarixi

Azərbaycan diasporunun fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdən biri də Moldovadır. Moldovada təxminən 6 mindən çox soydaşımız yaşayır. Azərbaycanlıların bu ölkədə məskunlaşması XX əsrin ilk onilliyindən başlayıb. Azərbaycanlılar Moldovaya işləmək və təhsil almaq üçün köçürdülər və bu proses xüsusilə XX əsrin 60-80-ci illərində daha intensiv xarakter aldı. Moldovanın Kişinyov başda olmaqla, digər şəhər və rayonlarına səpələnən azərbaycanlıların əsas iş yerləri ticari obyektlər və elm təhsil müəssisələri idi. Burada 1993-cu ilə qədər pərakəndəlik və passivlik var idi. Artıq bu tarixdən etibarən təşkilatlanmaq, Vətənlə əlaqə qurmaq, birləşmək fikri tez-tez soydaşlarımız arasında səslənməyə başladı. İlk zamanlar təbliğat sahəsində bir sıra uğurlar əldə edən Moldova azərbaycanlıları "Araz" adlı qəzet nəşr edirdilər. Moldova dovlət televiziya kanallarında, radio proqramlarında və qəzetlərdə Azərbaycan və azərbaycanlılar barəsində bir sıra məlumatlarda dərc olunub və yayımlanmışdı.

Hazırda Moldovada bir neçə Azərbaycan diaspor təşkilatı fəaliyyət göstərir. Bunların içərisində Moldova Azərbaycanlıları Konqresi ən böyük təşkilatdır. Konqresin azərbaycanlılar yaşayan regionlarda bölmələri fəaliyyət göstərir. Moldova Azərbaycanlıları Konqresi 2001-ci ildən Kişinyov şəhərində fəaliyyət göstərir. Moldova Azərbaycanlıları Konqresinin Moldovada yaşayan bütün azərbaycanlıların vahid ideya ətrafında birləşməsi, soydaşlarımızla əlaqələrin genişləndirilməsi, onlar arasında birlik və həmrəylik hisslərinin gücləndirilməsində müstəsna rolu var. Moldovada yaşayan soydaşlarımız daim bəşəri dəyərlərin və mütərəqqi milli ənənələrimizin, dilimizin, mədəniyyətimizin daşıyıcısı olmuş, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında öz fəallıqları ilə seçilmişlər. Hazırda MAK-ın nəzdində Azərbaycan dilini və tarixini tədris edən “Həftəsonu” məktəbi fəaliyyət göstərməkdədir. Bununla yanaşı, MAK-da Azərbaycan mədəniyyətini və musiqisini təbliğ edən rəqs ansamblı da yaradılmışdır. MAK-ın mətbu orqanı olan“Araz” qəzeti isə buradakı Azərbaycan diasporunun həyatı ilə bağlı yenilikləri, habelə Azərbaycanda gedən sosial-iqtisadi inkişaf prosesləri ilə bağlı məlumatları yerli ölkə ictimaiyyətinə çatdırır. Konqres Mərkəz, Cənub, Şimal, Şərq və Qərb regionları olmaqla 5 regional təşkilatı özündə birləşdirir. Moldova Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Vuqar Novruzovdur. Vuqar Novruzov Moldova Prezidenti tərəfindən "Gloria Muncii" ordeni, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən isə 2011-ci ildə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilmişdir. Moldovadakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri millətlərarası dostluğun möhkəmləndirilməsi, inkişafı və milli mədəniyyətlərin qarşılıqlı zənginləşməsi sahəsində, həmçinin, məhsuldar təşkilati və ictimai fəaliyyətinə görə bu yüksək mükafatlara layiq görülmüşdü. Moldovada fəaliyyət göstərən digər diaspor təşkilatı “Araz” Cəmiyyətidir. 1991-ci ildə Kişinyov şəhərində fəaliyyətə başlayan “Araz” Cəmiyyəti Moldova azərbaycanlılarının sosial hüquqlarının müdafiəsi, Azərbaycanla Moldova arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi ilə məşğul olur. “Araz” qəzeti məhz bu Cəmiyyətin himayəsi ilə nəşr edilməkdədir. “Azəri” Mədəniyyət Mərkəzi 1995-ci ildə Kişinyov şəhərində yaradılmış “Azəri” Mədəniyyət Mərkəzi Moldovada Azərbaycanın mədəniyyətinin, dilinin, elminin təbliği istiqamətində fəaliyyət gostərir. Moldova-Azərbaycan Əməkdaşlıq Cəmiyyəti 2000-ci ildə Kişinyov şəhərində təsis edilmiş Moldova-Azərbaycan Əməkdaşlıq Cəmiyyəti iki dövlət arasında hərtərəfli əlaqələrin qurulması və inkişaf etməsi üçün prinsipial mübarizə aparır.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2014.- 8 iyul.- S.15.