Latviyada Azərbaycan

diasporunun formalaşma tarixi

Azərbaycan diasporunun fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdən biri də Latviyadır. Təxminən 2 minə yaxın azərbaycanlının məskunlaşdığı Latviyaya soydaşlarımız əsasən Sovetlər Birliyi dövründə köçmüşlər.

II dünya müharibəsindən sonra elm, təhsil, sosial-iqtisadi səbəblərlə Latviyaya yüzlərlə azərbaycanlı miqrasiya etmişdir. 1991-ci ildə Sovetlər Birliyinin dağılması Latviyada yaşayan soydaşlarımızın diaspor hərəkatında fəal iştirakına zəmin yaratdı. Latviyada yaşayan soydaşlarımız milli-mədəni tədbirlərdə bir yerə toplaşır, imkanları daxilində Vətənə kömək və dəstək verməyin yollarını müzakirə edirlər. İlk zamanlar Latviya rəsmilərinin Azərbaycan diasporuna biganəliyi müşahidə olunurdusa, son bir neçə ildə bu tendensiya müsbət istiqamətə dəyişməkdədir. Latviya kütləvi informasiya vasitələrində Azərbaycan və azərbaycanlılar barədə məlumatların yayımlanması ənənəvi xarakter almağa başlamışdır. Bu gün Latviyada bir neçə Azərbaycan diaspor təşkilatı fəaliyyət göstərir. Bunlardan biri də "Azəri" Latviya Azərbaycanlıları Cəmiyyətidir. "Azəri" Latviya Azərbaycanlıları Cəmiyyəti 1988-ci ildə Riqa şəhərində təsis edilmişdir."Azəri" Latviya Azərbaycanlıları Cəmiyyəti bu ölkədə yaşayan soydaşlarımızı öz ətrafında birləşdirir. Cəmiyyət Azərbaycanın tarixi və mədəniyyəti ilə Latviya ictimaiyyətini tanış edir, Azərbaycan və Latviyanın bütün milli və dövlət tarixi günlərini genişmiqyaslı tədbirlərlə qeyd edir. Cəmiyyət yerli mətbuat, televiziya və radio ilə sıx əlaqələr qurmuşdur. Cəmiyyət Azərbaycan və Latviya uşaqlarına azərbaycanlıların doğma dil, tarix və mədəniyyətini öyrədən “Bazar günü” məktəbi təşkil edir. Azərbaycan mədəniyyəti və tarixini Latviyada təbliğ etməklə Cəmiyyət milli və etnik qrupların bu ölkənin mədəni həyatındakı inkişafını, yerli əhali ilə qarşılıqlı münasibətlərin inteqrasiyasını dəstəkləyir.“Azəri” Latviya Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri Ulduzhan Əhmədovdur.

“Azəri Vəhdət” Azərbaycan Cəmiyyəti- Latviyadakı diaspor təşkilatlarımızdan biri də “Azəri Vəhdət” Azərbaycan Cəmiyyətidir. Cəmiyyət təkcə Azərbaycan ailələrini birləşdirmir. Cəmiyyət bütün dövlət bayramlarında, əlamətdar günlərdə, eləcə də 20 Yanvar, Xocalı faciəsi, azərbaycanlıların soyqırımı tarixlərində müxtəlif tədbirlər həyata keçirir. Cəmiyyət xalq diplomatiyası kimi məsul missiyanı da üzərinə götürmüşdür. Cəmiyyətin fəaliyyəti nəticəsində ölkələrimiz arasında inkişaf edən mehriban qonşuluq münasibətləri fonunda daha bir tarixi hadisə baş vermişdir. Riqanın özünuidarə orqanı paytaxtda Azərbaycan-Latviya dostluq parkının salınması üçün 3 hektar sahə ayırmışdır.“Azəri Vəhdət” Azərbaycan Cəmiyyətinin sədri Əlirza Hüseynovdur.

Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası 1988-ci ildə Riqada yaradılmışdır. Assosiasiyanın ətrafında əsasən ziyalılar toplaşmışlar. Assosiasiya nəinki Azərbaycanda, eyni zamanda kecmiş Sovet İttifaqının, Amerikanın, İsveçin, Avstraliyanın və digər ölkələrin azərbaycanlı icmaları ilə əlaqələr yaratmışdır. Latviya televiziyası və radiosu, bir çox latış yazıçıları, incəsənət ustaları Assosiasiya ilə yaxından əməkdaşlıq edirlər. Assosiasiyanın fəaliyyətində Azərbaycanda gedən demokratik proseslər, ictimai-siyasi hadisələr, erməni təcavüzkarlarının Azərbaycan torpağında törətdikləri vəhşiliklər barədə həqiqətin yayılması əsas yer tutur. Assosiasiyanın yaxından iştirakı ilə Latviya Xalq Cəbhəsinin “Baltiyskoye vremya” qəzeti 1992-ci ilin noyabrında bütövlükdə xüsusi buraxılışını Azərbaycana həsr etmişdir. Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası Qarabağ hadisələrinin əsl mahiyyətini açmaqla Latviya kütləvi informasiya vasitələrində fəal təbliğat işləri aparır. Onun təşəbbüsü ilə indiyə qədər yeddi latış jurnalisti Qarabağın müharibə gedən bölgələrində olmuş, bu barədə Latviya mətbuatında, radio və televiziyasında xeyli qiymətli materiallar verilmişdir. Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının prezidenti Faiq Səfərovdur.

“Ocaq” Mədəniyyət Mərkəzi-Latviyadakı “Ocaq” Mədəniyyət Mərkəzi 17 yanvar 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. Mərkəz Azərbaycanda demokratiyanın inkişafı sahəsində qazanılmış uğurların, respublikamızın iqtisadi inkişafının təbliğinə yönəlmiş informasiya kampaniyası keçirir. Təşkilatın əsas məqsədi Qarabağ münaqişəsi barədə, Azərbaycanın zəngin tarixi və mədəni irsi haqqında həqiqəti Latviya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır. Təşkilat hər il Latviya Seyminin deputatlarının və jurnalistlərin iştirakı ilə azərbaycanlıların soyqırımı gününə, 20 Yanvar faciəsinə, Xocalı soyqırımına həsr edilmiş aksiyalar kecirir. Latviyada yaşayan və təhsil alan Azərbaycanlı Gənclər Cəmiyyəti bu təşkilatın uğurlu işində mühüm rol oynayır. Bu cəmiyyət gənclərdə vətənpərvərlik ruhunun güclənməsi, milli-mənəvi dəyərlərin qorunub saxlanması üzrə daim iş aparır. Latviyadakı azərbaycanlı gənclər Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günündə dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” operettasını tamaşaya qoymuşlar.“Ocaq” Azərbaycan Mədəniyyəti Mərkəzi yanında yaradılmış “Bazar günü” məktəbində uşaqlara ana dili öyrədilir, onlara Azərbaycan ədəbiyyatı, xalqımızın zəngin tarixi və mədəniyyəti, milli musiqi və rəqslərimiz haqqında geniş məlumat verilir. “Ocaq” Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri Roman Əliyevdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2014.- 26-27 iyun.- S.10.