Azərbaycan diasporu

mütəşəkkil qüvvəyə çevrilir

Dövlətimizin artan qüdrəti, beynəlxalq nüfuzu region

və dünyada Azərbaycana olan marağı artırıb

Ümummilli lider Heydər Əliyev 2001-ci ildə I qurultaydakı çıxışından sonra Azərbaycan diasporu mütəşəkkil qüvvəyə çevrilməyə başladı. Keçən dövr ərzində diaspor təşkilatları uğurlu yol keçib və çox böyük təcrübə qazanıbdır. Həqiqətən də mütəşəkkil və birgə mübarizə aparmaq, Azərbaycan diasporunun fəaliyyəti üçün lazımi idi. Dünya azərbaycanlıları yalnız bu yolla güclənə bilərdi. Ulu öndərin çıxışının diaporumuz üçün stimulyator rolunu oynaması ilə uğurlu işlərə start verildi. Xüsusilə, bundan sonra diasporumuzun Azərbaycan gənclərinin potensialından yararlanması təqdirəlayiq oldu.

Bu gün xaricdə çox güclü və savadlı Azərbaycan gəncliyi var. Onlar müstəqil düşünür, vətənlərini çox sevirlər. Onların potensialı Azərbaycanımızın tanınması və təbliğatı üçün çox şey verə bilər. Azərbaycan diasporası buna paralel olaraq, erməni yalanlarına qarşı hamılıqla birgə mübarizə aparır. Məhz bunun üçün, dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan bütün soydaşlarımız təşkilatlanır və yaşadıqları ölkələrin siyasi-ictimai, mədəni, sosial dairələrinə inteqrasiya edirlər. Dünyanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporası düşünülmüş fəaliyyəti ilə milli maraqlarımızın qorunmasında və təbliğində mütəşəkkil qüvvəyə çevrilib. Diaspora ermənilərin milli maraqlarımızın və Azərbaycan əleyhinə yönəlmiş anti-təbliğatını dayandıra bilir. Buna səbəb erməni diasporasının zəifləməsi yox, məhz Azərbaycan diasporasının uğurlu fəaliyyəti, diaspora təşkilatlarımızın daha da inkişaf etməsidir. Məhz bu fəaliyyətin nəticəsidir ki, artıq ermənilərin qaldırdıqları istənilən məsələ, irəli sürdükləri əsassız ittihamların dərhal layiqli cavabları verilir. Bu da onunla bağlıdır ki, diaspora məsələsi ilə Azərbaycanda dövlət səviyyəsində məşğul olunur və bu məsələlər çiddi çəkildə nəzarət altında saxlanılır.

Mədəni-siyasi həmrəylik

Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra dünyanın digər inkişaf etməkdə olan ölkələrində olduğu kimi diaspor fəaliyyəti sivil forma alaraq beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsinə düşüb. Yəni, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində diaspor təşkilatları yaradılıb, onlar qarşısında konkret vəzifələr qoyulub, strategiya və hədəflər müəyyən edilib, ideoloji məsələlər həllini tapıb, diaspor təşkilatları arasında koordinasiya məsələsinə önəm verilib. Bununla artıq diaspor təşkilatlarımıza atacaqları addımlar və gözlənilən nəticələr aşılanıb. Məhz belə bir məqsədyönlü siyasət nəticəsində müxtəlif ölkələrə səpələnmiş azərbaycanlıların mədəni-siyasi həmrəyliyinə nail olunub. Xaricdəki soydaşlarımız öz milli mənsubiyyətlərini dərk edərək onu qoruyub saxlamağa nail olublar. İndi qətiyyətlə demək olar ki, xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların milli maraqları Azərbaycan Respublikasının dövlət maraqlarına uyğun gəlir və bu onların əsas strateji məqsədlərindən biridir. Əslində hazırkı şəraitdə Azərbaycan diasporasının mütəşəkkil fəaliyyətinə heç vaxt olmadığı qədər ciddi ehtiyac var. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi mövcudluğu, müstəqil daxili və xarici siyasət yürütməsi, ölkəmizin zəngin karbohidogen ehtiyatlarına malik olması və dünyanin güc mərkəzlərinin enerji mənbələri uğrundakı savaşı diaspora fəaliyyətimizin daha da güclənməsini zəruri edir.

Erməni analitikin etirafı

Diaspor təşkilatlarımızın əsas məqsədlərindən biri də Azərbaycanı dünya miqyasında siyasi, iqtisadi və mədəni aspektdən tanıtmaqdır. Bu məqsədlə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətlər dünyaya ictimaiyyətinə lazım olan çərçivə daxilində çatdırılır. Təşkilatlar məqsədlərinə bütöv şəkildə nail olmaq üçün son illərdə müxtəlif nəşrlər – kitab, jurnal və qəzet nəşri işinə xüsusi əhəmiyyət verirlər. Təşkilatlar tərəfindən Xocalı soyqırımı və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair, eyni zamanda Azərbaycan tarixi ilə bağlı nəşr edilən kitab və jurnallar dünyanın müxtəlif universitet və institutlarına paylanılıb. Xüsusilə dünyanın müxtəlif ölkələrinin milli arxivlərində saxlanılan sənədlər əsasında hazırlanan – ermənilərin Qafqaza, o cümlədən hazırkı Ermənistana köçürülməsi haqqında faktlar və məlumatlardan ibarət nəşrlətin hazırlanıb çap edilməsi vacib məsələdir. Eyni zamanda görülən işlərin Avropa və Amerika mediasında nümayiş etdirilməsi ermənilər tərəfindən qısqanclıqla qarşılanır. Azərbaycan diplomatiyası və diasporunun fəaliyyəti nəticəsində artıq Azərbaycan lobbisi də erməni lobbisini üstələyir. Artıq ermənilərin özləri də bunu etiraf etmək məcburiyyətində qalıblar. Erməni siyasi analitik Ovik Baqramyan artıq erməni lobbisinin fəaliyyətinin heç bir effekt vermədiyi qənaətindədir. Baqramyan erməni mətbuatına açıqlamasında: “Erməni lobbisi artıq inandırıcılıq qabiliyyətini itirib. Bunun əsas səbəblərindən biri Qərb və Rusiyanın artıq Azərbaycanın milli maraqları kontekstindən çıxış etməsidirsə, digər tərəfdən Sərkisyan hakimiyyətinin ikili oyunları öz aldadıcılıq qabiliyyətini itirib” – deyə bildirib. Ermənistanla müqayisədə xüsusilə Avropa və Amerikadan olan işadamlarının Azərbaycana maraq göstərmələrinin arxasında duran məsələlərdən biri də güclü lobbi fəaliyyətidir. Xüsusilə lobbiçilik işində “online” kampaniyaların təşkili bu yöndə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Artıq dünyada yaşayan soydaşlarımız, azərbaycanlı gənclər bu cür kampaniyalara könüllü şəkildə səfərbər olunurlar.

Gənc və uğurlu

Azərbaycanın xarici ölkələrdəki diasporunun yaşı o qədər çox olmasa da, gördüyü işlər kifayət qədər məhsuldardır. O cümlədən, diasporumuz heç də digər dövlətlərin lobbi qurumlarından geri qalmır. Xaricdə soydaşlarımızdan ibarət olan Azərbaycan diasporu xeyli gənc olsa da, ötən qısa müddət ərzində xeyli iş görüb. Belə ki, bu işlər içərisində Qarabağ həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması, işğal olunmuş torpaqlarla, mədəniyyətimizin tanıdılması və s. məsələlərlə bağlı görülən işləri göstərmək olar. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, müstəqil Azərbaycanın oturuşması çox çətin və mürəkkəb bir tarixi dönəmə təsadüf edib. Bir tərəfdən azğın ermənilərin işğalçılıq siyasəti, digər tərəfdən Azərbaycanın çox mühüm geostrateji mövqedə yerləşməsi səbəbindən ölkəmizə qarşı olan xarici təhdidlər həmin mərhələnin nə qədər çətin keçildiyini göstərir. Ötən müddət ərzində bu sahədə ölkəmizin uğurlarını şərtləndirən ən başlıca amil ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın xaricdəki diasporu dövlətlə həmişə birgə hərəkət edib. Yəni güc və imkanlarını vəhdət halında səfərbər edərək, millətimizin maraqlarını qoruyublar. Bu da qarşıya qoyulan hədəflərə çatılması baxımından çox əhəmiyyətlidir. Çünki Azərbaycan dövləti diasporla birlikdə imkanlarını koordinasiya edərək, dünya miqyasında ölkənin maraqlarını uğurla qoruyub və qorumaqda davam edir. Başqa bir tərəfdən, dövlətlə diasporun birgə hərəkət etməsinin özü də azərbaycançılıq ideologiyasına xidmətin ən gözəl töhfəsidir. Çünki azərbaycançılıq ideologiyasının təbliği və onun təməl prinsiplərinin cəmiyyətə çatdırılması bu gün ən mühüm məsələlərdən biridir. Bu yöndə diasporanın bir nömrəli məqsədi isə Azərbaycan həqiqətləri barədə formalaşan dolğun informasiya bankından yetərincə bəhrələnərək ölkəmizi və xalqımızı dünyada daha layiqincə tanıtmaqdır. Ölkəmizdə Azərbaycan diasporçuluq sisteminin günün tələbləri səviyyəsində qurulması üçün əsaslı hüquqi baza yaradılıb. Ümmummilli lider Heydər Əliyevin bu istiqamətdə atdığı strategi addımlar sonrakı mərhələdə cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməkdədir. Diaspor Komitəsinin yaradılması və inkişafını səciyyələndirən prezident sərəncamları ötən dövrdəki çoxistiqamətli fəaliyyətimizin əsasını təşkil etmişdir. Diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsində gənclərin rolu danılmazdır. Buna səbəb kimi diaspor təşkilatlarında azərbaycanlı tələbələrin üstün qüvvəyə çevrilmələridir. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi günümüzün tələbləri savadlı gəncliyimizin olmasıdır. Yalnız bu halda Azərbaycanın uğurlu gələcəyi təmin olunacaqdır. Bu işdə İlham Əliyevin imzaladığı 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xaricdə təhsil alması barədə dövlət proqramı gənclərimizin dünyanın öndə gedən universitetlərində təhsil almaları üçün əlverişli şərait yaratmış oldu. Xaricdə təhsil alan gənclərimizin öz enerjilərini vətənimiz üçün sərf etmələri, ölkə xaricində Azərbaycan tarixi və mədəni dəyərlərinin təbliğ olunmasında bilavasitə mühüm rol oynayır. Bu işdə əlbəttə ki, xaricdə və Azərbaycanda fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarının, tələbə və gənclərlə bağlı olan qeyri-hökümət təşkilatlarının müstəsna rolu var. Məhz bu tip təşkilatların olması xaricdə təhsil alan tələbələrimizin gücünün vahid mərkəzdən idarə olunaraq Azərbaycanın maraqlarına uyğun istifadə olunmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Gənclər və diaspora

Dövlətimizin Azərbaycan gənclərinin maarifləndirilməsi məqsədi ilə yeritdiyi aktiv siyasət son dövrlərdə regionda azərbaycanlı tələbələrin sayının artmasına səbəb olmuşdur. Bu baxımdan regionda tələbələrin bir mərkəzdən ictimai fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsi vacib olan fəaliyyət istiqamətlərdəndir. Dövlətimizin artan qüdrəti, beynəlxalq nüfuzu region və dünyada Azərbaycana olan marağı artırıb. Beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın dəstəklənməsi yönündə sözü gedən gənc intelektual kapitalın rolu danılmazdır. Bu kapitalın düzgün istiqamətləndirilməsi, qiymətləndirilməsi və idarə olunması ölkəmizin başlıca konsepsiyalarindandır. Diaspora və xaricdəki azərbaycan gənclərinin ali vəzifəsi qarşıya qoyulan vəzifələrin layiqincə yerinə yetirilməsidir.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2014.- 22-24 noyabr.- S.3.