Xaricdə təhsil alan azərbaycanlı

tələbələrin diaspora fəaliyyəti

Dövlət başçısı harada yaşamasından asılı olmayaraq

bütün azərbaycanlılara çox böyük diqqət yetirir

Ermənistanın xarici işlər naziri Edvard Nalbəndyanın İsveçə rəsmi səfəri çərçivəsində Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmalar İnstitutunda “Cənubi Qafqazda Təhlükəsizlik Problemləri” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. İşğalçı ölkənin naziri çıxışını bitirəndən sonra İsveç-Azərbaycan Gənclər Təşkilatı fəallarının suallarına tuş gəlib. Belə ki, təşkilatın fəalları - Rəsul Məcidov, Allahverdi Verdizadə, Aysel Yusubova və Mahirə Muxtarova erməni nazirə 4 sual ünvanlayıblar.

Verilən suallarda Ermənistanın 20 ildən artıqdır ki, Azərbaycan ərazilərinin 20 faizini işğal etməsi, BMT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatların Ermənistanı təcavüzkar dövlət kimi tanıyaraq, Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxmasını tələb etməsi qeyd olunub. Bundan başqa, 1992-ci il fevralın 26-da Azərbaycanın Xocalı şəhərinin erməni hərbi birləşmələri tərəfindən bir gecədə yer üzündən silinməsini, 63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i qoca olmaqla – 613 nəfər dinc Xocalı sakini qəddarlıqla qətlə yetirilməsini tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdıran İsveç-Azərbaycan Gənclər Təşkilatının fəalları, Edvard Nalbadyanın bu haqda fikirlərini bilmək istəyiblər. Çətin anlar keçirən, tələbələrin suallarına destruktiv və uydurma dolu cavablar verən Edvard Nalbəndyan, tədbirin bu şəkildə davam etməsindən narahat olduğu ifadə edib. Sualları cavablandırarkən əllərinin hərəkətindən və sifətindəki ifadədən açıq-aşkar əsəbi olduğu hiss olunan erməni nazirin, “salonun 90 faizini deyəsən azərbaycanlılar təşkil edir” ifadəsi, vəziyyətin onun üçün necə mürəkkəb olduğunu göstərirdi. Azərbaycanlı gənclərin erməni nazirin qarşısındakı uğurlu çıxışı, Azərbaycan dövlətinin və diasporasının adına yazılmalıdır. Son illərdə dövlətin xarici ölkələrdə təhsil alan azərbaycanlı gənclər üçün yaratdığı münbit şərait nəzərdən qaçmır.

Tələbə təqaüdlərinin artırılması

Təhsil Nazirliyinin “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”nın icrası və Dövlət Proqramı çərçivəsində təhsil alan tələbələrin ixtisas biliklərinə tam yiyələnmələri və keyfiyyətli təhsil almaları üçün mövcud şəraitin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirdiyi islahatlar davam edir. Həmin proqram çərçivəsində ABŞ, İsveçrə və Çində təhsil alan təqaüdçülərin aylıq təqaüdlərinin məbləğinə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə dəyişiklik edildi. Qərar dövlət dəstəyilə təhsil alan tələbələrin maddi rifahının yaxşılaşdırılması və onların təhsil aldığı ölkələrdəki inflyasiya şəraitinə uyğun olaraq xərclərinin qarşılanmasında rahatlıqlarının təmin olunması məqsədi daşıyır və 2014-2015-ci tədris ilindən etibarən icra olunur. Azərbaycanın gələcək inkişafı, tələbələrin yüksək akademik nailiyyətlər əldə etməsi baxımından təqdirəlayiq haldır. İstənilən dövlətin inkişaf səviyyəsi onun təhsili ilə ölçülür. İnkişaf etmiş dövlətlərin müasir elmi və texnoloji nailiyyətlərinin hamısı təhsildə əldə edilmiş uğurların hesabınadır. Dövlətin bu yöndə təhsil sahəsində hiss olunan davamlı nəzarət və islahatları yüksək qiymətləndirilməlidir. Təhsil üzrə ekspert Etibar Əliyev də xaricdə təhsil alan tələbələrin təqaüdlərinin artırılması ilə əlaqədar qəbul edilən qərarı müsbət qiymətləndirir. E.Əliyev bildirir ki, dövlət xəttilə xarici ölkələrin ali məktəblərində təhsil alan 1800-ə yaxın azərbaycanlı tələbənin təqaüdünün yüksəldilməsi müsbət haldır. Azərbaycan vətəndaşlarının dünyanın çox bahalı şəhərlərində təhsil aldıqlarını deyən Etibar Əliyevin sözlərinə görə, hökumət tələbələrin çox böyük təhsilhaqqısını öz üzərinə götürüb: “Elə ali məktəblər var ki, təhsilhaqqı 30-40 min dollara yaxındır. Belə bir məqamda bu qərarın verilməsi yaxşı haldır, bu Azərbaycanda təhsil sisteminin inkişafına təkan verə bilər”. Bu amil xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı tələbələrin diaspora fəaliyyətinin də genişləndirilməsində stimulyator rolunu oynaması danılmaz faktdır.

Koordinasiyalı iş

Azərbaycan diasporunun formalaşması, onun inkişaf etməsi və yeni, müasir mübarizə vasitələrindən yararlanmasına xaricdə təhsil alan tələbələrimiz də dəstək olurlar. Azərbaycan diasporunun inkişaf etməsi və yeni-yeni texnologiyalardan yararlanmasında dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlı gənclərin də xidmətləri danılmazdır. Xüsusilə, həmin gənclər arasında dövlətin xətti ilə xarici ölkələrə təhsil almağa gedən tələbələrı qeyd etmək yerinə düşər. Təhsil aldıqları ölkələrdəki Azərbaycan diaspor təşkilatları ilə sıx ünsiyyət quran və onlarla əlaqəli şəkildə fəaliyyət göstərən tələbələrimiz istər Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırlması, istər Dağlıq Qarabağ problemi barədə obyektiv rəyin formalaşdırılması, istərsə də zəngin tarixi-mədəni irsimizin təbliğ olunmasında fəal iştirak edirlər. Sevindirici hal isə ondan ibarətdir ki, Azərbaycan dövləti də öz növbəsində xaricdə təhsil alan tələbələrə, onların uğurlu fəaliyyətinə xüsusi diqqət yetirir, onların fəaliyyətini situmullaşdıran addımlar atır. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan dövlətinin müvafiq strukturları da xaricdə təhsil alan tələbələrlə əlaqələrin qurulmasına və işgüzar münasibətlərin yaradılmasına xüsusi önəm verir. Bu istiqamətdə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin fəaliyyətini də qeyd etmək yerinə düşər. Belə ki, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi fəaliyyətə başladığı ilk tədbirini məhz xarici ölkələrdə təhsil alan gənclərlə keçirmiş və bu görüşdə qaldırılan problem və təkliflər komitənin fəaliyyətində nəzərə alınmışdır. Bu gün xarici ölkələrdəki azərbaycanlı gənclər təhsil aldıqları dövlətlərdə müxtəlif səpkili dərnək və birliklər yaradır, digər soydaşlarımızı da buraya cəlb etməklə, xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin bir araya gəlməsi, təşkilatlanması işinə yardım etmiş olurlar. Bu təşəbbüs və fəaliyyət Komitə tərəfindən tam dəstəklənir və onların təkşkilatlanması üçün hər cür yardım göstərir. Xaricdə oxuyan azərbaycanlı tələbələrin fəaliyyəti diaspora və dövlət tərədindən koordinasiya olunur. Nəticədə keçən illə ərzində xaricdə oxuyan azərbaycanlı tələbələrin təbliğat şəbəkəsi genişləndirilib. Koordinasiyalı iş xarici ölkələrdə həyata keçirilən müəyyən tədbirlərin dəstəklənməsi, Azərbaycan haqda bəzi nəşrlərin tərcümə edilərək çoxaldılması yönündə mühüm addımların atılmasına yardımçı olub. Artıq Qərbi və Şərqi Avropada, Asiyada, Amerikada fəaliyyət göstərən, fəaliyyətlərini lazımi istiqamətlərdə dəyərləndirən təşkilatlar Azərbaycan milli maraqlarının qorunmasında çalışan tələbələrlə işbirliklərini yaradıblar.

Dövlət səviyyəsində

Diaspora fəaliyyətinin dövlət səviyyəsində qurulması son illərdə öz müsbət nəticələrini ortaya qoyur. Azərbaycanda Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi yarandıqdan sonra bu iş daha da güclənib. Xaricdə yaşayan soydaşlarımızın dilimizi, dinimizi, milli dəyərlərimizi, adət-ənənələrimizi qoruyub saxlamalarının vacibliyini dərk edən dövlət artıq diasporanın fəaliyyətinin daha da güclənməsi məqsədilə bir sıra vacib məsələləri həll edib. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, ölkə parlamenti xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı qanun qəbul edib. Eyni zamanda, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradıb. İndi birmənalı şəkildə demək olar ki, diaspora ilə bağlı sistemli şəkildə iş aparılır. Bunun nəticəsidir ki, diaspora fəaliyyəti xeyli güclənib. Sirr deyil ki, əvvəllər xarici ölkələrdəki Azərbaycan cəmiyyətləri dağınlıq idi, onlar arasında koordinasiya aşağı səviyyədə müşahidə olunurdu. Məhz bu səbəbdən diaspora təşkilatlarımız fəaliyyətlərini lazımi səviyyədə əlaqələndirə bilmirdilər. Dövlət Komitəsi yarandıqdan sonra bu iş sistemli və ardıcıl şəkildə aparılır. O da nəzərə alınmalıdır ki, diaspora fəaliyyəti bizim üçün yeni bir sahədir, hələ bu istiqamətdə fəaliyyətə yenicə başlamışıq. Buna baxmayaraq indiyə qədər diaspora ilə dövlət səviyyəsində aparılan işi yüksək qiymətləndirmək lazımdır. Düzdür, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində elə cəmiyyətlər var ki, fəaliyyəti kifayət qədər güclü deyil. Lakin bir faktdır ki, fəaliyyəti zəif olan icmaların gücləndirilməsi üçün Azərbaycan dövləti və aidiyyati orqanları lazımi işləri görürlər, Prezident İlham Əliyev bu məsələyə xüsusi diqqət yetirir. Dövlət başçısı bu və ya digər ölkəyə səfər edərkən təkcə həmin ölkənin dövlət və hökumət rəhbərləri ilə deyil, eyni zamanda oradakı Azərbaycan icmalarının rəhbərləri və nümayəndələri ilə görüşür, onları dinləyir, onların problemləri ilə maraqlanır. Həmin problemlərin aradan qaldırılması üçün lazımi tapşırıqlarını verir. Təsadüfi deyil ki, bu gün dünya azərbaycanlıları İlham Əliyevi özlərinin lideri hesab edir və bunun əsas səbəblərindən biri də odur ki, dövlət başçısı harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün azərbaycanlılara çox böyük diqqət yetirir, onların problemlərinin həll olunmasında əməli fəaliyyət göstərir. Belə halda doaspor təşkilatlarının üzərinə çox ciddi və məsuliyyətli bər vəzifə düşür. Bu vəzifə ondan ibarətdir ki, diaspor təşkilatlarına Azərbaycan dövləti tərəfindən lazımi dəstək verilirsə onlar da üzərlərinə düşən vəzifələrin icrasında fəallıq nümayiş etdirsinlər.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2014.- 28 noyabr.- S.3.