“Bu gün bizim bir problemimiz var, o da Qarabağ problemidir”

Keçmiş peşəkar döyüşçülər, Əfqanıstan müharibəsi veteranlarının cəbhə bölgəsinə səfəri əsgərlərin ruh yüksəkliyinə hələ də təsir göstərməkdədir. Beynəlmiləl döyüşçülərin əsgər və zabitlərlə keçirdikləri görüşlər, müzakirə edilən məsələlər onların yaddaşından hələ uzun müddət silinməyəcək. Belə görüşlərdən biri də Gədəbəy rayonundakı “İsgəndər qalası”nda baş verib. Məlumat üçün qeyd edək ki, Gədəbəy rayonunda, düşmənlə təmas xəttində “İsgəndər qalası” deyilən yenilməz və möhtəşəm bir qala var. Bu qala neçə illərdir ki, düşmənə göz dağı olmaqla yanaşı, həm də igid oğullarımızın keşiyində ayıq-sayıq dayandığı quşkeçməz bir səngərə çevrilib. Bu qalanın daşına, qayasına neçə-neçə nər cüssəli Vətən oğlunun müqəddəs qanı çilənib. Bu qalanın müdafiəsi uğrunda neçə-neçə igidimiz şəhidlik zirvəsinə ucalıb. Onlardan biri də adı bu qalada əbədiləşən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İsgəndər Söhrab oğlu Aznaurovdur. Həlak olduğu vaxtdan 22 il keçsə də, Ahıska türkü İ.Aznaurovu nə gədəbəylilər, nə də hərbi qulluqçularımız heç vaxt unutmurlar. Avqust ayının 16-da ad günündə yenə də igid topçunun xatirəsi hörmət və ehtiramla yad ediblər. Əvvəlcə anım mərasimində iştirak etmək üçün bölgəyə gələn Müdafiə Nazirliyinin rəsmiləri, veteran döyüşçülər hərbi hissənin qərargahı qarşısında ucaldılmış qəhrəmanın büstü önünə qırmızı qərənfillər düzərək xatirəsini yad ediblər, sonra maşın karvanı “İsgəndər qalası”na doğru istiqamət götürüb. “İsgəndər qalası”nda xatirə lövhəsi önündə keçirilən anım mərasimində polkovnik Abdulla Qurbani çıxış edərək bildirib ki, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü, müstəqilliyi və torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi uğrunda şəhid olan Vətən oğullarının xatirəsi dövlətimiz və xalqımız tərəfindən həmişə əziz tutulur, onların adları əbədiləşdirilir, həyat və döyüş yolları yetişməkdə olan gənc nəsil üçün örnəkdir. Qeyd olunub ki, İsgəndər Aznaurov Özbəkistan Respublikasının Buxara Vilayətinin Qala-Asiya kəndində anadan olub, Ukraynanın Çerkessk şəhərində hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra Daşkənd İrriqasiya İnstitutunda təhsil alıb. Sonra bir müddət Daşkənd Vilayətinin Axanqaran rayonunda çalışıb. 1990-cı ildə Özbəkistanda milli zəmində toqquşmalar baş verəndə ailəsi ilə birlikdə Azərbaycana pənah gətirib. Şəmkir rayonunun Kür qəsəbəsində məskunlaşıblar. Erməni işğalçılarının torpaqlarımıza basqını İsgəndərin də qəlbini qəzəb və intiqam hissi ilə coşdurub və o, 1992-ci ilin baharında könüllü olaraq yeni yaranmaqda olan Azərbaycan ordusunun sıralarına daxil olub. İsgəndər Aznaurov peşəkar hərbçi kimi düşmənin mühüm hərbi bazalarının məhv edilməsində, düşmənə texnika və canlı qüvvə sarıdan xeyli itki verilməsində şəxsi rəşadət və şücaət nümunələri göstərib.

Polkovnik Oruc Abdullayev isə çıxışında qeyd edib ki, İsgəndər bu zirvədən düşmən üzərinə od ələyərək bir gündə onların 4 topunu sıradan çıxarıb, onlarla erməni yaraqlısını məhv edib, düşmən mövqelərinə ciddi zərbələr vuraraq bir neçə silah-sursat anbarını dağıdıb. Döyüşçülərimiz İsgəndərin qəhrəmanlıq ənənələrini bu gün də yaşadırlar. Baş leytenant Xələfi Mübariz Nazdıxanyal uğrunda gedən döyüşlərdə İsgəndərin göstərdiyi qəhrəmanlıqlar haqqında aşıqların dastan qoşduğunu dilə gətirib. Azərbaycan Əfqanıstan Veteranları İctimai Birliyinin sədri, Qarabağ müharibəsinin veteranı Məhəmməd Vəliyev İsgəndər Aznaurovun 1993-cü ilin 18 aprelində həlak olduğunu xatırladaraq qeyd etdi ki, qəhrəman qardaşımıza yalnız Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan hakimiyyətinə yenidən qayıdışından sonra layiq olduğu “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” fəxri adı verilib, xatirəsi əbədiləşdirilib. “İsgəndər qalası”nın müdafiəçilərindən Rövşən İsmayılov, Səxavət Eldarov, Darvin Seyidov, Samir Abduləzimov və başqaları çıxış edərək bildirdilər ki, İsgəndər öz qanı bahasına bu qalanı qoruyub. Biz də “İsgəndər qalası”nın keşiyində ayıq-sayıq dayanmışıq. Vətən qarşısında əsgəri borcumuzu şərəf və vicdanla yerinə yetirir, Ali Baş Komandanın hər bir əmrinə hər an hazırıq. “İsgəndər qalası” düşmənə göz dağıdır. Hər gün atəşkəs rejimi bir neçə dəfə pozulsa da, biz onları vaxtında susdurur, göz açmağa qoymuruq. Xalqımız və qəhrəman İsgəndərin övladları əmin olsunlar ki, biz Milli Qəhrəmanımızın qisasını qat-qat artıqlaması ilə almışıq və igid İsgəndərin davamçıları tezliklə işğal altında olan əzəli və əbədi torpaqlarımızı azad edərək xalqımızı qələbə müjdəsi ilə sevindirəcəklər.

***

Müdafiə Nazirliyi Mənəvi-Psixoloji Hazırlıq və İctimaiyyətlə Əlaqələr İdarəsi rəisinin müavini polkovnik Abdulla Qurbani qeyd edib ki, belə görüşlərin və anım mərasimlərinin əsgərlərin döyüş ruhunun yüksəlməsinə böyük təsiri var: “Döyüş bölgəsində olarkən zabitlərdən biri belə bir söz dedi. “İndiyə qədər biz elə bilirdik ki, əsgərin döyüş fuhunu yalnız zurna-balabanla, konsertlə, çalıb-oynamaqla qaldırmaq olar. Amma Əfqan veteranlarının cəbhəyə gəişindən sonra bu qənaətə gəldik ki, belə canlı əfasanələr, döyüşlərdən keçmiş insanların şəxsi heyətlə görüşün özü onlarda döyüş ruhunun, mənəvi-psixoloji asılılığın dirçəlməsində əsas rol oynayır. Bu səfər zamanı bir gündə təkcə Tovuz rayionunda yeddi görüş oldu. Bu görüşlər zamanı əsgərlər və yerli əhali ilə təmaslar quruldu. Bunun özü əsgər və zabitlərə əlavə ruh verir. Məsələn, nümayəndə heyətinə daxil olan "Qırmızı Bayraq" ordenli ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Şakir Əhmədovun əsgərlər qarşısında heç bir ah-ufu yox idi. Amma əsgərlərdən ayrılan kimi özünü ya maşınların, ya da bir ağacın arxasına verərək ayağından protezi çıxarıb masaj edir, sarğısını dəyişdirirdi. Əvvəlcə istədik ki, onun döyüşdə bir ayağını itirdiyini nəzərə alaraq yüksəkliklərə qaldırmayaq. Lakin Şakir müəllim bizim bu fikrimizi eşidərək bir üsyan qaldlrdl ki... Qətiyyətlə bildirdi ki, “əlil evində olar, şikəst xarabasında oturar, şikəstin bu dağlarda nə işi var? Mən bura gəlmişəmsə deməli əsgərlərlə bir yerdə olmalıyam”. Belə bir vəziyyətdə dəniz səviyyəsindən 3 min metr hündürlüyə qalxmaq elə də asan məsələ deyil. Nəzərə almaq lazımdır ki, vaxtilə bu yüksəkliyə yalnız at cığırı ilə getmək mümkün idi. İndi isə ora bir neçı strateji yol çəkilib. Dağların ən yüksk zirvəsinə belə qayalar çapılaraq yollar çıkilib. Həmin dağlara maşınla qalxmaq olduqca çətin idi. Amma Şakir müəllim bizdən geri qalmadı. Onun əsgərləri bağrına basmağı, onlara ruh verməyi olduqca heyrətamiz idi. Əsgərlər biləndə ki, Şakir müəllim döyüşdə bir ayağını itirməsinə baxmayaraq onlarla görüşə gəlib, heyrətlərini gizlətmirdilər. Bu məqam sözün tükəndiyi yer idi, sözə ehtiyac yox idi”. O,əlavə edib ki, cəbhə bölgəsinə səfər şəxsən onun özümdə çox gözəl təəssüratlar oyadıb: “Səfərin sonuncu günü millət vəkili Aqil Abbas da Ağdamda idi. Biz yekun fikirlərimizi söylədiyimiz məqamda Aqil Abbas da əsgərlərin yanında idi. Demək istəyirəm ki, əsgəri güllə öldürmür, əsgəri biganəlik öldürür. Əsgəri unutqanlıq öldürür. Əgər əsgər hiss etsə ki, onun arxasında dayanan var, onu yada salan var, bu zaman heç nədən çəkinəcəyi olmayacaq. Əsgərin bu gün ərzağa, geyimə, silah-sursata ehtiyacı yoxdur, bircə məsələ ondan ibarətdir ki, əsgəri yada salan olsun”. Polkovnik qeyd edib ki, elə bu məqsədlə də

yaxın günlərdən başlayırıq bölgələrdə mülki vətəndaşlarla əsgərlərin görüşü təşkil ediləcək. Bu zaman ən nümunəvi əsgərlər valideynləri ilə görüşdürüləcək. Qoy valideynlər də bilsinlər ki, onların övladlarının mənəvi dəstəkdən başqa heç nəyə ehtiyacları yoxdur. Eləcə də ictimaiyyətin müxtəlif təbəqələri fərdi qaydada öz gözləri ilə görməlidirlər ki, əsgərlərin döyüş ruhu yüksək səviyyədədir: “Bu gün bizim bir problemimiz var, o da Qarabağ problemidir. Bu problemi də həll etmək üçün ordu ilə xalqın birliyi lazımdır. Bunun üçün isə izahat, maarifləndirmə işlərinə ehtiyac duyulur. Belə maarifləndirmə işi həm mülki əhali arasında, həm də əsgərlər arasında aparılmalıdır. Elə mülki vətəndaşlar var ki, daim əsgərlərlə bir yerdə olmağa çalışır. Səfər zamanı mülki geyimli aşıq Hüseyn Əzizoğlu da əlində saz bizə qoşulmuşdu. Səhər tezdən zəng etmişdi ki, əldə etdiyi məlumata görə, Əfqan veteranları döyüş bölgəsindədirlər, mən də onlara qoşulmaq istəyirəm. Ona bildirdim ki, biz konsert verməyə gəlməmişik. O, isə təkid etdi ki, aşıqdan başqa həm də şəhid atasıdır. Onun oğlu 1994-cü ildə Ağdərə uğrunda döyüşdə şəhid olub. Bildirdi ki, “oğlum topla-tüfənglə vuruşub, mən də sazla vuruşmaq istəyirəm. Nəhayət o da bizə qoşuldu və sazını cəng havalarına köklədi. Təsəvvür edin ki, əsgərlər o kişidən xeyir-dua alıb döyüşə yollanmaq istədilər. Bu misalı ona gərə çəkdim ki, həqiqətən də əsgərlərin mənəvi dəstəyə ehtiyacı var”. A.Qurbani hesab edir ki, bu işdə Kütləvi İformasiya Vasitələrinin də xüsusi yeri var. Onlar keçmiş döyüşçülər Şəhidlər Xiyabanından yola düşəndən axıra qədər səfəri izlədilər. Daimi də ictimaiyyətə görüşlər barədə məlumat verdilər: “Qapılarımız hamının üzünə açıqdır. İstərdim ki, bütün təşkilatlarımız cəbhə bölgəsinə getsinlər. Ancaq gedib səngərdə əsgərlərə yük olmayaq, problem yaratmayaq. Əksinə, orada hansısa bir problemin həllinə nail olaq”.

Olaylar. - 2015.- 28 avqust.- S.7.