Gənclərin vətənpərvərlik

ruhu inkişaf etdirilməlidir

Vətənpərvər gəncin mübariz olacağı şübhə doğurmur

Vətənpərvərlik məsələsi cəmiyyətdə daim aktual olub, bu gün də aktual olaraq qalır.

"Millətin vətənpərvərliyi onun tamlığının, bütövlüyünün təməlidir”, - desək, bəlkə də, səhv etmərik. Bir xalqın, millətin vətənpərvərlik şüuru onun digər xalqlar və millətlər tərəfindən qəbul edilməsi, tanınması, hörmətlə qarşılanması, ən əsası isə, xalqın yaratdığı dövlətin bütövlüyü, varlığı, suverenliyi ilə ölçülür.Vətənə məhəbbət hissi gənclərin dövlət dilinə, milli musiqiyə, folklora, mənsub olduğu dini dəyərlərə, tarixi ənənələrə bağlılığında, ölkə ərazisinin bütövlüyünün qorunmasına hazır olduğunu əməli işlə sübut etməyində öz təzahürünü tapmalıdır. Vətənin tərəqqisi naminə çalışmaq üçün gənclərin müəyyən sənətə, peşəyə sahib olması, dövlət quruculuğunda fəal iştirak etməsi, yüksək peşəkarlığa, təhsilə və elmə yiyələnməsi, geniş dünyagörüşünə malik olması, əməyi sevməsi, onunla məşğul olması və təşəbbüskarlığı da vacibdir. Vətənin maddi və mənəvi sərvətlərini qorumaq, iqtisadi qüdrətinin yüksəlməsinə nail olmaq, həmişə mübariz əhval-ruhiyyədə olmaq lazımdır. İnsanın ən ali və əzəli hisslərindən olan vətənpərvərlik hər kəsin doğulub boya-başa çatdığı elə-obaya, torpağa, vətəndaşı olduğu ölkəyə məhəbbətindən qaynaqlanır. Lakin vətənpərvərlik təkcə vətəni sevməklə ölçülmür. Vətənpərvərlik həm də vətən naminə çalışmaq, vətəni qorumağa hər an hazır olmaq, onun yolunda qəhrəmanlıqlar, fədakarlıqlar göstərmək, xalqın hər bir uğurunda pay sahibi olmaq deməkdir. Bu hiss insanda anadangəlmə olsa da, bütün digər hisslər kimi, tərbiyəyə möhtacdır və o, tərbiyə yolu ilə daha da möhkəmlənir, güclənir. İqtisad elimləri namizədi, dossent Aydın Mirzəmmədov bildirib ki, milli və mənəvi şüur insanın vətəninə, dövlətinə olan sevgisi ilə müəyyənləşir. Biz ziyalılar özümüz öncə nümunə olmalıyıq ki, gənclərə verdiyimiz təlim –tərbiyədə də onlar bizə qulaq asıb özləri üçün müsbət, doğru nəticələr əldə etsinlər. Son zamanlar gənclər arasında xoşagəlməz bir vərdiş yaranıb, hətta üzlərini tüklü saxlamaqla bu cür vərdişlərini bilərəkdən və bilməyərəkdən bir dəb sayırlar. Yaxşı olar ki, tələbə səliqə – səhmanı və yaxşı oxumağı ilə diqqəti cəlb etsin.Təəssüflər olsun ki, bəzi gənclər dini təriqətlərin təsiri altına düşərək milli və mənəvi şüurdan kənarlaşır. Biz ziyalılar bu cür halların qarşısını almaq üçün hər zaman ayıq-sayıq olmalı, onları təhsillə dərindən məşğul olmaq ruhunda tərbiyə etməliyik. Yaxşı olar ki, müəllim tələbə ilə səmimi dostluq münasibətində olsun, zahirən və daxilən tələbənin iç dünyasına daxil olsun. Onu psixoloji gərginlikdən uzaqlaşdırsın. Tələbələr – yeni nəsil vətəni kənarda yox, daxildə sevməlidir, torpaqlarımızı azad etmək ruhunda olmalıdır. Yalnız, bununla vətənə xidmət, vətənə sevgi nümayiş etdirmək olar.Gənclərimizin vətən uğrunda səmərəli xidmətinin xeyirli nəticəsi məmləkətimizin qazandığı böyük uğuru deməkdir: “Gənclər çalışmalıdır ki, kənar təsir altına düşməkdən qəti şəkuildə uzaq olsunlar ki, xeyirlərini valideyinləri, xalqımız görsün. Mövzunun aktuallığını nəzərə alsaq, bəzi telekanallarda gedən xoşagəlməz şouların yerinə alimlərin və ziyalıların fikirlərindən istifadə edilərək milli və mənəvi vətənpərvərlik ruhlu verilişlərin yayımlanması daha məsləhətlidir. Belə verilişləri hazırlayarkən onu da mütləq nəzərə almaq lazımdır ki, fikri öyrəniləsi bu ziyalılar cəmiyyətdə gənclərimizə tövsiyə xarakterli sözləri və ədalətli mövqeyi ilə seçilməlidir ki, gənclərimiz də onlara baxıb, özlərinə nümunə götürsünlər… Peşəsindən asılı olmayaraq hər bir kəs vətənini sevməli, milli və mənəvi dəyərlərimizə yad olan ünsürlərdən uzaq olmalıdır.Uşaq və gəclərimizi dövlətimizə layiqli vətəndaş, yüksək insani dəyərlərə malik insan kimi tərbiyə edib, yetişdirməliyik.Ona görə də onları dəvət edib maarifləndiricilik ruhlu müzakirələrdə onların həyat və bilik təcrübəsindən bəhrələnmək olduqca vacibdir. Gənclərə tövsiyyə edərdim ki, mükəmməl təhsil alın, pis vərdişlərdən kənar olun, ailənizə və dövlətimizə layiqli vətəndaş olun. Hər zaman itirilmiş torpaqlarımızı azad etmək ruhu ilə addımlayın. Savadlı olun ki, səriştəli kadrlar olasınız. Mənəviyyatlı olun ki, mədəniyyətimizlə dünyada nümunələrimiz daha da artsın.Ən əsası ulu öndər Heydər Əliyevin memarı olduğu müstəqil Azərbaycana sözündə,əməlində,təhsilində,mədəniyyətində nümunə olacaq bir gənclik olun!” Filosof Nadir Məhəmməd hesab edir ki, yalnız “mən vətənpərvərəm” deməklə vətənpərvər olmaq mümkün deyil. Çünki, vətənpərvərlik məfhumunda mənəvi-siyasi məsuliyyət məsələsi əksini tapıb. Məhz mənəvi-siyasi məsuliyyəti dərk etmək və o məsuliyyəti daşımaq vətənpərvərlikdir: “Vətənpərvərlik odur ki, yaşadığın torpağa, vətənə sədaqətli olasan. Onun üçün çalışasan, hərbi, mənəvi intellektual baxımdan müdafiə edəsən. İdeoloji baxımdan vətənpərvərliyin tarixdə hər zaman müxtəlif mərhələləri olub. Realist, maarifçi, romantik vətənpərvərlik olub. Hətta romantiklər millətim bütün bəşəriyyət, vətənim Yer kürəsi-deyiblər. Yəni, vətənpərvərlik bu səviyyəyə qədər yüksələ bilər. Amma klassik vətənpərvərlik məhdud cdoğma vətəndir. İnsan fəal olmalıdır ki, əmniyyəti, normal yaşam tərzini qorusun və vətəni üçün çalışsın. Doğulub böyüdüyün, suyunu içdiyin, torpağında gəzib gözəlliklərindən ləzzət aldığın məkanı həm də qorumağa borclusan”. Onun sözlərinə görə, hər bir insanın təbiətində vətənpərvərlik var. Lakin onun inkişaf etdirib, formalaşdırılmasına ehtiyac duyulur. Odur ki, vətəndaşları gənc və bəlkə də uşaq yaşlarında bu ruhda tərbiyyə etmək lazımdır. Yalnız bu halda gənclərdə vətənpərvərlik ruhunu formalaşdırmaq olar. Vətənpərvər gəncin isə mübariz olacağı şübhə doğurmur: “Hesab edirəm ki, gənclərimiz intelektual olmalı, Azərbaycanın dünyada yeri, beynəlxalq aləmdəki fəaliyyəti barədə ətraflı bilgiyə sahib olmalıdırlar. Nəzərə almaq lazımdır ki, dünyada elə dağıdıcı qüvvələr var ki, onlar vətənpərvərlik ideyasının aşılanmasına imkan vermirlər. Bu halda isə gənclərimiz antivətənpərvərlik ideyasının daşıyıcılarının təsirindən uzaq ola bilərlər”. O, hesab edir ki, təhsilli, dövlətinin tarixini yetərincə bilən gənclərin yad təsirlər altına düşmək ehtimalı heçə enir: “Tarixini yaxşı bilməyən insan millətinin, dövlətinin keçdiyi şərəfli yoldan xəbərsiz olur, dövlətinin müasir beynəlxalq aləmdəki rolunu qiymətləndirə bilmir. Millətinin tarixi və əfsanəvi qəhrəmanlarından xəbərsiz olan gənc Vətən yolunda döyüşlərə atılaraq milli qəhrəmana çevrilə bilməz. Amma gənc bilsə ki, onun vətəni, xalqı vaxtilə çox möhtəşəm olub, dədə-babaları ayaq qoyub üzərində gəzdiyi torpağı yadellilərdən qəhrəmanlıqla qotuyub, o halda vətənpərvərlik hissi hər şeyə qalib gələr”. Pedaqoq Həcər Bayramova deyir ki, xalqımızın dahi oğlu, böyük dövlət xadimi, ümummilli liderimiz Heydər Əliyev təhsilin, müəllimlərin ən mühüm vəzifələrindən birini böyüməkdə olan nəslin vətənpərvər ruhda yetişdirilməsində görürdü. Böyük öndər hələ müstəqil Azərbaycanımızda hakimiyyətə gəldiyi ilk illərdə paytaxtın təhsil işçiləri ilə keçirdiyi görüşlərin birində gəncləri vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə etməyi təhsil işçilərinə, müəllimlərə tövsiyə edirdi: “Biz müəllimlər ulu öndərimizin tövsiyəsini, tələbini daim diqqət mərkəzində saxlayır, gənclərə vətəndaşlıq şüurunun aşılanması, onların Vətənə sədaqət ruhunda tərbiyəsi üçün istər dərslərin, istərsə də dərsdənkənar tədbirlərin bütün imkanlarından istifadə edirik. Bu gün gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsi xüsusilə aktuallıq kəsb edir. Çünki iyirmi ilə yaxındır əzəli düşmənimiz olan ermənilər torpaqlarımızın 20 faizdən çoxunu işğal etmiş, bir milyondan çox soydaşımız yurd-yuvasından didərgin düşmüşdür. Hazırda da nankor düşmənlə üz-üzəyik. Buna görə də şagirdlərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi biz müəllimlərin başlıca vəzifəsinə çevrilmişdir”.Onun sözlərinə görə, vətənpərvərlik insanda fədakarlıq, qəhrəmanlıq və məğlubedilməzlik hissi yaradır, onda inam hissini gücləndirir, onu qələbəyə ruhlandırır. Xalqımızın qədim və çağdaş tarixi güclü vətənpərvərlik hissinin doğurduğu qəhrəmanlıq nümunələri ilə zəngindir. Biz Cavanşir, Babək, Şah İsmayıl Xətai, Əliağa Şıxlinski, Cəmşid Naxçıvanski, Mehdi Hüseynzadə, Həzi Aslanov kimi igid və cəsur sərkərdələrimizlə həmişə fəxr etmişik və edirik. Onların şəxsi nümunəsi bizə əsas verir deyək ki, Azərbaycan xalqı qəhrəman xalqdır. Mənfur düşmənlə ölüm-dirim savaşında Vətən uğrunda qəhrəmancasına həlak olmuş Çingiz Mustafayev, Eldar Tağızadə, Əlif Hacıyev, Salatın Əsgərova, Mübariz, Fərid, Rövşən, Ramil kimi yüzlərlə qəhrəman oğul və qızlarımızın ibrətamiz həyatı bugünkü nəslə örnəkdir: “Bütün bunları nəzərə alaraq biz məktəbdə vətənpərvərlik tərbiyəsinə xüsusi diqqət yetirir, bununla bağlı müxtəlif mövzuda çoxlu tədbirlər keçiririk.Yola saldığımız dərs ili bu baxımdan xüsusilə zəngin olmuşdur. Dərs ili boyu keçirdiyimiz tədbirlər, xüsusən də 31 Dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik günü münasibətilə "Haydı vətən oğulları", 20 Yanvarla əlaqədar "Qalx ayağa Azərbaycan", əsrin ən dəhşətli terroru Xocalı faciəsi ilə bağlı "Haray çəkən ellər", 31 mart qırğını ilə əlaqədar "Dur ayağa, məmləkətim", alman faşizmi üzərində qələbə ilə bağlı "İgid, cəsur sərkərdələrin nəvələriyik biz" mövzularında ədəbi-bədii kompozisiyalar, şairlərlə görüşlər şagirdlərimizin vətənpərvərlik tərbiyəsində mühüm rol oynamışdır. Yaxşı düşünülmüş, məzmunlu, Vətən eşqi ilə aşıb-daşan tədbirlərdən gənclərimiz böyük mənəvi fayda götürürlər”.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2015.- 20-22 iyun.- S.15.