“Gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin

gücləndirilməsi istiqamətində…”

“Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzlərinin təbliğinə xüsusi yer verilməlidir”

Son illər Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatında müşahidə edilən canlanma ölkə vətəndaşlarında maddi vəziyyətin sabitləşməsinə, dövlətin və vətənin problemlərinə həssaslığın artmasına şərait yaratsa da, əhalinin böyük bir qismi ictimai fəallıqdan uzaqlaşaraq, yalnız şəxsi mənfəəti, maddi rifahı barədə düşünməkdədir. Tarixin minillik inkişafı sübut edir ki, insanların yalnız şəxsi mənfəətlərini düşündüyü, cəmiyyətin və dövlətlərin problemlərinə biganə yanaşdığı hallarda bu təkcə onlarının özünün deyil, bütün cəmiyyətin daxilində mənəvi aşınmaya səbəb olur, insanlar arasında ünsiyyət zəifləyir, nəticədə bütövlükdə dövlətin mövcudluğu üçün təhlükə yaranır.

Azərbaycan Respublikasının qarşısında duran bir çox problemlərin həlli gənclərin milli vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə edilməsindən, onlarda yüksək dövlətçilik şüurunun, mənsub olduğu millətə və dövlətə qarşı qürur hisslərinin formalaşdırılmasından çox asılıdır. Lakin, təəssüflər olsun ki, torpaqlarının 20 faizə qədəri işğal altında olan, tarixi əraziləri başqa dövlətlərin tərkibində qalmış Azərbaycanda gənclərin vətənpərvərlik və vətəndaşlıq ruhunda tərbiyə edilməsi, onlarda vətəndaşlıq vəzifələrinin və dövlətə sədaqət ruhunun aşılanması istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər gözlənilən effekti vermir.

“Müasir İnkişaf” İctimai Birliyi hesab edir ki, bunu ilk növbədə (rəsmi və qeyri-rəsmi səviyyədə) analoji konsepsiyaların, layihələrin, proqramların tələb olunan keyfiyyətdə olmaması ilə izah etmək olar.

Şəxsiyyətin sosiallaşması istiqamətində fərdin özünü vətəni ilə eyniləşdirməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu zaman “vətən” anlayışı təkcə insanların yaşadığı coğrafi ərazi, tanışları, yaxınları və qohumları ilə deyil, həm də bütövlükdə cəmiyyətə və dövlətə qarşı emosional-psixoloji münasibətilə də müşayiət olunmalıdır. Atalarımız “torpaq uğrunda ölən varsa vətəndir” deməklə, vətənin sadəcə coğrafi bir ərazi olmadığını, yalnız insanların ona qarşı xüsusi münasibətinin formalaşdığı zaman müqəddəs bir anlayış dərəcəsinə gəlib çatmasını nümayiş etdirməyə çalışmışlar.

1991-ci ildə müstəqilliyini yenidən bərpa etmiş Azərbaycan xalqı üçün isə “vətən” anlayışı həm də yaratdığı milli dövlətə - Azərbaycan Respublikasına münasibətdə yeni məna kəsb etməyə başlamışdır. İctimai Birlik təklif edir ki, Azərbaycan Respublikasında gənclərə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin aşılanması bir-birindən təcrid olunmayan vahid Konsepsiya şəklində həyata keçirilməlidir.

Təqdim edilən Konsepsiya gənclərdə müsbət dünyagörüşünün formalaşması, vətən və dövlət qarşısında məsuliyyət hisslərinin artırılması, vətəndaşları olduğu Azərbaycan Respublikasının, doğma vətənin, xalqın, cəmiyyətin, ailələnin, özünün mənafeyi naminə həyatlarında düzgün seçim etmək və müstəqil qərar qəbul etməyə, möhkəm iradəyə malik, dəyişən həyat şərtlərinə adekvat cavab verə bilən tam yetkin şəxsiyyət kimi formalaşmaya istiqamətlənmişdir.

“Müasir İnkişaf” İctimai Birliyinin qənaətincə, gənclərdə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin gücləndirilməsi istiqamətində Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzlərinin təbliğinə xüsusi yer verilməlidir. İctimai Birlik hesab edir ki, dövlətin milli rəmzlərinin siyasi və mənəvi mənalarının dərk edilməsi vasitəsilə gənclərin bu sahədəki maariflənməsi imkanları da artır.

Bir çox dünya dövlətlərində dövlət rəmzlərinə – bayrağa, gerbə və himnə, milli bayramlara hörmət hisslərinin möhkəmləndirilməsi vasitəsilə gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin formalaşdırılması istiqamətində məqsədyönlü iş aparılır. Məsələn, ABŞ-da ailələrin yarısı öz evlərini bayraqla bəzədir, sürücülərin 15-20 faizə qədəri maşınlarında bayraq gəzdirir. Hər on amerikalıdan doqquzu ABŞ himni çalınanda qürur hissi keçirir və onu sonacan fəxrlə ifa edirlər. Baxmayaraq ki, ölkədə heç rəsmi səviyyədə nə vətənpərvərlik proqramı, nə də ki, milli konsepsiya mövcud deyildir.

İctimai Birliyin araşdırmalarından məlum olur ki, milli vətənpərvərlik və dövlətçilik hisslərinin təbliği milli-mənəvi dəyərlərin qorunması və təbliği ilə müşayiət olunmalıdır. Dünyanın ən sürətlə inkişaf edən, ailəyə və mənəvi dəyərlərə böyük önəm verilən Çin Xalq Respublikasında gənclərin milli-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsində əsas məqsəd kimi milli dəyərlərin qorunması və bunun köməyi ilə sürətli inkişafa nail olunması irəli sürülür. Eyni zamanda çinli gənclərə Qərb demokratiyasının Çinin milli dəyərlərinə zidd olması da aşılanır.

Təəssüf ki, hazırda ölkəmizdə milli və mənəvi dəyərlərin təbliği lazımi istiqamətdə aparılmır. Bunun nəticəsində indi ölkə ərazisində əslində İslamın əsaslarına zidd olan qeyri-ənənəvi radikal dini qrupların və missioner sektalarının fəaliyyəti geniş yayılmışdır. Bir çox hallarda Azərbaycan Respublikasına qarşı heç də xoş münasibətdə olmayan qüvvələr tərəfindən dəstəklənən həmin qrupların öz sıralarına kifayət qədər gənci cəlb edə bilməsi, əslində heç də güclü ənənəvi qüvvəyə və təsirə malik olmalarında deyil, cəmiyyətimizdə İslamın mahiyyətinin düzgün dərk edilməməsində və bu sahədə məqsədyönlü siyasətin zəif aparılmasındadır.

Gənclərin Azərbaycan üçün ənənəvi olmayan dini və dinə zidd olan birliklərə (satanizmə, krişnaizmə, Yehova şahidlərinə, vəhhabiliyə, ultraradikal şiəliyə və s.) qoşulması əsasən xarici qüvvələr tərəfindən maliyyələşdirilən təbliğatın, psixioloji təsirin nəticəsidir. İslam dini insanlarda vətənə, dövlətə məhəbbət hissi aşıladığı halda, bu qrupların Azərbaycan Respublikasını siyasi paraçalanmaya, gəncləri öz xalqına, vətəninə və dövlətinə qarşı yönəltməsi günümüzün reallığıdır. Bu cür qruplarla ən yaxşı mübarizə isə heç də onlarla açıq mübarizə deyil, istifadə etdikləri əsas silahı – dini və mənəvi dəyərləri milliləşdirmək və dövlət siyasətində ondan səmərəli şəkildə istifadə etməkdir. Buna görə də dini sahədə yarana biləcək problemlərin həlli üçün dəqiq mexanizmin işlənib hazırlanması, mövcud mexanizmlərdən daha səmərəli şəkildə istifadə edilməsi zəruridir.

İctimai Birliyin gəldiyi qənaət ondan ibarətdir ki, hazırda cəmiyyətdə gənclərin mənəvi və əxlaqi aşınması da müşahidə edilməkdədir. Əsasən xarici dildə olan və cəmiyyətə yad dünyagörüşünü, şüuru, ifrat müasirliyi təbliğ edən ədəbiyyatların, televiziya proqramlarının, teleserialların, filmlərin, musiqi janrlarının gənclər arasında geniş yayılması onlarda milli kimliyini unudulmasına, dövlətçiliyin inkarına gətirib çıxarır. Nəticədə əsasən ənənələrə əsaslanan Azərbaycan cəmiyyətində dövlətin ilkin əsası olan ailə daxilində parçalanmalar, münaqişələr, millətə və dövlətə olan bağlılığın zəifləməsi kimi mənfi tendensiyalar yaranır. Bu baxımdan vətənpərvərlik hisslərinin təbliğində ailə dəyərlərinin qorunması mühüm rol oynayır. Ailə gənclərin mənəvi-əxlaqi tərbiyəsinin əsaslarının formalaşdığı vacib sosial institutdur.

Əhalinin siyasi biliklərinin və yüksək siyasi mədəniyyətinin olması da ölkədaxili sabitliyin təminatçısıdır. Vətəndaşların, o cümlədən gənclərin qanunlar çərçivəsində dövlətin problemlərinə biganə qalmaması, ölkədə baş verən siyasi proseslərə maraq göstərməsi, dövlətçiliyə xələl gətirəcək proseslərlə qarşı mübarizədə dövlət orqanlarına köməklik göstərməsi hazırkı dövrdə olduqca vacibdir.

Bütün bu problemlər dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqanlarının, qeyri-hökumət təşkilatlarının, ayrı-ayrı fiziki və hüquq şəxslərin məqsədyönlü fəaliyyətlərinin koordinasiyasını tələb edir ki, bu da ilk növbədə həmin fəaliyyətə istiqamət verəcək gənclərdə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin gücləndirilməsinə dair vahid konsepsiyanın olduğu halda mümkündür.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2005-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan gəncliyi dövlət proqramı” və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 17 fevral 1999-cu il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Gənclərdə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin yüksəldilməsi Proqramı” bu sahədə bir sıra tədbirlərin həyata keçirilməsini nəzərdə tutur. Təqdim olunan bu Konsepsiya həmin sənədlərin müddəaları ilə zidiyyət təşkil etmir və onların həyata keçməsi üçün yardımçı rol oynayır. Daha dəqiq ifadə etsək gənclərdə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin gücləndirilməsi istiqamətində Azərbaycan xalqının və dövlətinin milli xüsusiyyətlərini, müasir gerçəkliyi tam şəkildə əks etdirən, konkret istiqamətləri və tədbirlər planını nəzərdə tutan bu Konsepsiya ciddi ehtiyacdan yaranıb və bu sahədə məqsədyönlü fəaliyyətin həyata keçirilməsinə ciddi dəstək olacaq.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2015.- 6 mart.- S.12.