Gənclərin vətənpərvər ruhda

tərbiyəsi Heydər Əliyevin gənclər

siyasətində başlıca prioritet kimi

Azərbaycan 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra respublikamızda yeni nəslin yetişdirilməsi kimi çox əhəmiyyətli bir problem gündəmə gəldi. Məsələnin mürəkkəbliyi bunda idi ki, 70 illik Sovet hakimiyyəti Azərbaycan xalqının tarixi şüurunda müsbət meyllərlə yanaşı, bəzi mənfi stereotiplərin formalaşmasına da səbəb olmuşdu. Digər tərəfdən, Azərbaycan yenicə müstəqilliyinə qovuşmuş ölkə olmaqla bərabər, həm də yeni ictimai formasiyaya keçid prosesinin son dərəcə çətin şərtləri altında yaşayırdı.

Yeni Azərbaycan Partiyasının Qadınlar Şurasının sədri Nurlana Əliyeva qeyd edir ki, bu iki tarixi prosesin eyni vaxta təsadüf etməsi vətəndaş tərbiyəsində yeni ideoloji doktrinanın ortaya çıxmasını zərurətə çevirmişdi. Bu doktrinanın müəllifi isə ümummilli lider, böyük şəxsiyyət, dahi rəhbər Heydər Əliyev oldu: “Heydər Əliyev hələ sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi dövrdə respublikada milli şüurun inkişafına, xalqımızın tarixi ənənələrinin və milli-mənəvi dəyərlərinin qorunmasına xüsusi diqqət yetirirdi. 1969-cu ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişi Azərbaycanda milli-mənəvi intibah prosesinin əsasını qoydu. Ölkəmizin rəhbəri hər bir addımı ilə bütün cəmiyyətə nümunə göstərdi. Bu nümunə əsl vətəndaş, həqiqi azərbaycanlı, böyük şəxsiyyət obrazının ən mükəmməl cizgilərini ifadə edirdi. Heydər Əliyevin ilk addımı bundan ibarət oldu ki, o, rəsmi tədbirlərdə məhz Azərbaycan dilində çıxış etməyə başladı. Bu, xalqın öz tarixi köklərini, qayıdışını və milli-mənəvi dəyərlərinə bağlılığını rəsmi səviyyədə nümayiş etdirən ilk ciddi hadisə idi. Heydər Əliyevin azərbaycanlı gənclərin ölkənin ictimai-siyasi həyatında və dövlət idarəetmə strukturlarında fəal iştirakının təmin olunması istiqamətlərində də tədbirlər görmüşdü. Böyük rəhbərin şəxsi təşəbbüsü ilə respublikamızda yüzlərlə gənc keçmiş Sovetlər İttifaqının ən nüfuzlu ali təhsil ocaqlarında təhsil alma imkanı əldə etmişdi. Bu proses 1969-cu ildən başlayaraq 1980-ci illərin sonlarına qədər davam etdi. Deyirlər ki, böyük xalqı ancaq böyük insanlar, onu sevən, ömrünün mənasını ona xidmət etməkdə görən şəxsiyyətlər qaldıra bilər. Ötən əsrin 70-ci illərində Heydər Əliyev belə insanları axtarır, tapır, irəli çəkirdi. Məhz həmin dövr ərzində müdrik dövlət başçısının uzaqgörən siyasəti nəticəsində bu gün yaşadığımız müstəqil Azərbaycan Respublikasinin iqtisadi və siyasi inkişafının təmin edilməsi üçün müstəsna rol oynayan mükəmməl milli kadr potensialı formalaşdırıldı. Azərbaycanlı gənclərin yüksək ixtisaslı kadrlar kimi yetişdirilməsi respublikamızın iqtisadi potensialının artırılmasına, xalqımızın dünya arenasında, o cümlədən ittifaq miqyasında böyük nailiyyətlər əldə etməsinə stimul yaratmaq məqsədi daşıyırdı. Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan gənclərinin milli ruhda tərbiyə olunmasına xüsusi diqqət yetirirdi. O, hər çıxışında, gənclərlə görüşlərində bu məsələni önə çəkir, onlara xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərinə sadiq qalmağı tövsiyə edirdi. Heydər Əliyevin sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi dövrdə bu sahədəki xidmətləri milli şüurun inkişafına təkan verən mühüm bir mərhələnin əsasını qoydu. Ötən əsrin 90-cı illərində müstəqilliyə yeni qədəm qoymuş dövlətdə yeni vətəndaş tərbiyəsi kimi mühüm vəzifənin yerinə yetirilməsi bir çox ideoloji, siyasi, sosial-iqtisadi məsələlərin həlli ilə bağlı idi. Milli potensialın konkret dəyərlər sistemi əsasında vahid məqsədə yönəldilməsi dövlətçiliyin qorunmasında və inkişafında əsas zəmin olduğu üçün bu amil vətəndaş tərbiyəsində də, sözün həqiqi mənasında, fövqəladə rol oynadı. Heydər Əliyevin müəllifi olduğu azərbaycançılıq ideologiyası milli tarixi təkamül prosesinin həqiqi istiqamətlərini müəyyənləşdirən və Azərbaycan xalqının milli-mənlik şüurunun formalaşmasında yeni bir mərhələnin əsasını qoymuş unikal konsepsiyaya çevrildi. Bu konsepsiya Azərbaycanda milli dövlətçilik ideologiyasının yaranmasına, suveren dövlət təsisatının formalaşdırılmasına və xalqımızın tarixi yaddaşının bərpasına xidmət edən yeni ictimai münasibətlər sisteminin bərqərar edilməsinə gətirib çıxardı. Çünki azərbaycançılıq, ilk növbədə doğma yurdun tarixi ənənələrinə arxalanır və ondan güc, qüvvət alır. “Hər bir milli və dövlət ideologiyasının məqsədi dövlətçilik anlayışı ilə bağlıdır”, - deyən Heydər Əliyev azərbaycançılıq təli¬minin birinci və aparıcı tərkib prinsipini “Öz milli mənsubiyyətini qoruyub saxlamaq, milli dövlətin sərhədləri daxilində vətəndaşlar üçün siyasi və iqtisadi baxımdan sabit həyat şəraiti yaratmaq” kimi müəyyənləşdirdi”. Nurlana Əliyeva qeyd edir ki, Heydər Əliyev tarixi proseslərin məntiqi ilə ortaya çıxan mövcud ictimai- siyasi situasiyanın diqtə etdiyi şərtləri dəqiq qiymətləndirməyi bacarırdı və elə buna görə də, milli ideologiyanın yaradılmasının mühüm bir vəzifə kimi qarşıda dayandığını görürdü. Onun həyata keçirdiyi tədbirlərin uğurlu nəticələri bir daha sübut edir ki, Heydər Əliyev adi siyasi xadim deyil və onun hər bir siyasi gedişi rəhbərlik etdiyi xalqın milli mənafelərinin daim reallaşdırılmasına xidmət edir: “Bu sahədə 1993-cü ildən sonra əldə olunmuş nailiyyətlər müdrik şəxsiyyətin azərbaycançılıqla bağlı təlimlərinin xalqımız üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini təsdiqlədi. Heydər Əliyev milli ideologiyanın təbliğinə məktəblərdən başlamağı tövsiyə edirdi: “Milli ideologiyamızı hər yerdə tətbiq etmək üçün məktəblərdə Azərbaycan xalqının tarixinin tədrisinə çox ciddi fikir vermək lazımdır. Gənclərimiz öz tarixini, öz tarixi keçmişini gərək yaxşı bilsinlər. Çünki mənəviyyatımız, gənclərin bugünkü və gələcək mənəviyyatı bununla bağlıdır”. Yeni dövrün yeni vətəndaşı, birinci növbədə Vətənini, torpağını sevməli, Azərbaycan dilini, ədəbiyyatını, tarixini, coğrafiyasını mükəmməl bilməli, milli- mənəvi dəyərlərini qorumalıdır. Bu cəhətlər sağlam vətəndaşın yetişməsi, saf həyat tərzi, gələcək yaşayışı üçün son dərəcə zəruri amillərdir. Azərbaycançılıq ideologiyasının əsas istiqamətlərindən biri də yüksək səviyyəli təhsil sisteminin bərqərar edilməsidir. Buna görə də Heydər Əliyev vətəndaş tərbiyəsində təhsilin rolunu yüksək qiymətləndirir və intellektual gəncliyin yetişdirilməsini ən mühüm məsələlərdən biri hesab edirdi. Təsadüfi deyil ki, onun rəhbərliyi dövründə Azərbaycanda təhsilin və elmin inkişafına dövlət qayğısı nəzərəçarpacaq dərəcədə artmışdı. Şübhəsiz ki, vətəndaş tərbiyəsi, ilk növbədə gənc nəslə aid olan konseptual məsələ kimi səciyyələndirilir. Buna görə də Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərlik etdiyi 34 il ərzində gəncliyi bir an belə diqqətdən kənarda qoymamışdır. Bu, yalnız gənclərin intellektual səviyyəsinin yüksəldilməsi, onların milli-mənəvi dəyərlərə sədaqət ruhunda tərbiyə olunması ilə məhdudlaşmırdı. Heydər Əliyevin siyasəti gənclərin ictimai-siyasi fəallığını və onların dövlət quruculuğunda daha geniş miqyasda təmsil olunmasını da əsas məsələlərdən biri kimi qiymətləndirirdi. Ümummilli liderimiz vətənpərvər gəncliyin yetişdirilməsinin vətəndaş tərbiyəsi prosesində başlıca prinsip kimi qəbul edilməsinə üstünlük verirdi. Heydər Əliyev deyirdi: “Vətənpərvərlik böyük məfhumdur. Vətənpərvər gənclərin yetişdirilməsi təkcə təhsil müəssisələrinin işi ilə bitmir. İlkin olaraq, ailədə başlayan bu tərbiyəvi iş təhsil müəssisələrində davam etdirilir. Bütün cəmiyyətin, onun hər bir üzvünün əməllərindən müsbət yeniliklərlə yetkinləşir”. 1996-cı il fevral ayının 2-də Azərbaycan Respublikası Gənclərinin I Forumu keçirildi. Bu forumda gəncləri narahat edən problemlər, onların qayğıları və çətinlikləri, qarşıda duran vəzifələr barədə ətraflı fikir mübadiləsi aparıldı. Ümummilli lider Heydər Əliyevin iştirak etdiyi bu forum Azərbaycan gəncliyinin həyatında dönüş mərhələsi oldu. Böyük rəhbərimiz tədbirdəki çıxışında bütün Azərbaycan gənclərinə öz tövsiyələrini verdi, onları milli dövlət quruculuğu işində daha fəal iştirak etməyə, vətənpərvər şəxsiyyətlər kimi formalaşmağa çağırdı: “Hər bir Azərbaycan gənci öz həyat yolunu müstəqil Azərbaycan Respublikasının gələcək yolu kimi qəbul etməlidir və öz həyatını qurarkən, özünü həyatda fəaliyyətə hazırlayarkən və fəaliyyətə başlayıb onu davam etdirərkən özü haqqında da düşünməlidir, ailəsi haqqında da düşünməlidir, ancaq hər şeydən çox, hər şeydən artıq müstəqil Azərbaycanın bu günü, gələcəyi haqqında da düşünməlidir”. Nurlana Əliyeva bildirir ki, Heydər Əliyevin “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 18 iyun 2001-ci il, “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycanda Bilik gününün təsis edilməsi haqqında” 9 avqust 2001-ci il tarixli fərmanları və milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması ilə bağlı 13 avqust 2001-ci il tarixli bəyanatı bu cəhətdən Azərbaycan vətəndaşının, Azərbaycan ziyalısının, xüsusilə müəllimlərin qarşısında mühüm vəzifələr və böyük məsuliyyətlər qoyur: “Geniş ictimaiyyətin rəğbətlə qarşıladığı bu tarixi sənədlər gənclərimizin vətənpərvərlik tərbiyəsində müstəsna rol oynayır. Bu fərmanlarda dilimizin keçdiyi tarixi inkişaf yolu, onun dünyanın ən zəngin və ən mükəmməl bir dili olduğu xüsusi qeyd edilir”.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2015.- 24-28 sentyabr.- S.15.