Azərbaycanda hər zaman tolerantlıq,

multikulturalizm mövcud olub

İlham Əliyev: “Ona görə də Azərbaycanda bütün etnik qruplar və dinlər bir arada yaşayır, yaradırlar”

Bakıda BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumu öz işini davam etdirib. Forumun aprelin 26-da keçirilən iclasının açılışında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva iştirak edib. Forumda, həmçinin Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Malta Prezidenti Mariya Luiza Koleyro, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı üzrə ali nümayəndəsi Nasir Əbdüləziz Əl-Nasir, Belarus Respublikası Milli Məclisinin sədri Mixayil Myasnikoviç, Qazaxıstan parlamenti Senatının sədri Kasım-Jormart Tokayev və digər yüksək vəzifəli şəxslər iştirak ediblər. Açılış nitqində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Forum iştirakçılarını salamlayıb, xüsusilə də Alyansın qurucu-atalarına təşəkkürünü bildirib. Dövlət başçısı deyib: "BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumunu keçirmək bizim üçün böyük fəxrdir. Biz bunu fəaliyyətimizə və mədəniyyətlərarası dialoq, multikulturalizm dəyərlərinin irəliləməsinə minnətdarlığın əlaməti qismində nəzərdən keçiririk”. İlham Əliyev qeyd edib ki, Bakıda BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumunun keçirilməsi fəliyyətimizə və mədəniyyətlərarası dialoq, multikulturalizm dəyərlərinin irəliləməsinə etirafın əlamətidir: "Mən Alyansın qurucu-atalarına - Türkiyə və İspaniyaya, Prezident Ərdoğana, keşmiş Baş nazir Sapateroya 10 ildən artıq müddətdir olan bu fövqəladə vacib təşəbbüsə görə öz təşəkkürümü bildirmək istərdim. Forumun Bakıda keçirilməsini yüksək dəyərləndiririk, bu, bizim işimizə verilən qiymətdir”. Dövlət başçısı qeyd edib ki, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının yaradılması Türkiyə və İspaniyanın təşəbbüsü olub: “Azərbaycan əsrlər boyu mədəniyyətlər və dinlərin kəsişməsində yerləşib. Əsrlər boyu dinlər, mədəniyyətlər Azərbaycanda inkişaf edib. Azərbaycanda hər zaman tolerantlıq, multikulturalizm mövcud olub. Ona görə də Azərbaycanda bütün etnik qruplar və dinlər bir arada yaşayır, yaradırlar. Bu, zənginliyimizdir, biz tariximizlə fərəhlənirik. Müxtəlif mədəniyyətlərin nümayəndələri Azərbaycanda yaşayıb, yaradıblar. Azərbaycanda ən qədim kilsələr, alban kilsələri, o cümlədən Şamaxıda ilk məscidlərdən biri yerləşir. Biz sinaqoqların bərpası ilə məşğul olmuşuq. Azərbaycan əsrlər boyu bu zənginlikləri qoruyub saxlayıb”. Prezident İlham Əliyev müasir Azərbaycanın 25 illik müstəqillik tarixi olduğunu xatırladıb: “Ancaq ölkə kimi tariximiz qədimdir. Multikulturalizm Azərbaycanın dövlət siyasətidir, son illər bir çox tədbirlər Azərbaycanda təşkil olunub. Bütün bunların məqsədi müxtəlif dinlər arasında dialoq qurmaqdır. Bu gün bu mövzu qlobal gündəlikdə duran ən mühüm mövzulardan biridir. Əfsuslar olsun ki, biz keçmiş SSRİ və Avropa ərazisində bəzi narahatlıq doğuran məsələləri müşahidə edirik, toqquşmalarda təəssüf ki, dini səbəblər də görürük”. Dövlət başçısı qeyd edib ki, 2008-ci ildə Bakı prosesinin yaradılması təşəbbüsü irəli sürülüb: “Azərbaycan yeganə ölkələrdəndir ki, 2008-ci ildə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı üzvləri və Avropa dövlətlərini bir yerə toplayıb. Bakı prosesi genişlənir, qlobal təşəbbüsə çevrilir, sülh və mədəniyyətlərarası dialoqa xidmət edir”.

***

Sonra dövlət başçısı Azərbaycanda həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasət, yerli və beynəlxalq layihələrdən danışıb: “İşğala baxmayaraq, Azərbaycan inkişaf edir. 2014-cü ilə qədər Azərbaycan dünyada ən sürətli inkişaf edən ölkələrdən biri olub”. Dövlət başçısı xatırladıb ki, Azərbaycanda qadınlar əsrin əvvəlində səsvermə hüququ qazanıblar: “Azərbaycan zəngin enerji resurslarına malikdir, lakin əsas məqsədimiz “qara qızıl”ı insan kapitalına çevirməkdir. İslahatların aparılması göstərir ki, iqtisadiyyatımız şaxələndirilmiş iqtisadiyyatdır, neft və qazdan asılılığımız azalır”. Prezident həmçinin Cənub Qaz Dəhlizinin əhəmiyyətini vurğulayıb: “Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi yeni bir İpək Yolu olacaq. Azərbaycan Şimal-Cənub dəhlizinin yaradılmasında da aktiv iştirak edir. Əgər ölkələr qarşılıqlı əlaqədədirsə, daha çox inkişaf edirlər. Biz daha yaxşı əməkdaşlıq formalarının yaranması istiqamətində çalışırıq. Multikulturalizm, tolerantlıq region xalqlarının həyatını daha da yaxşılaşdıracaq”. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə toxunan dövlət başçısı qeyd edib ki, Azərbaycanın müstəqillik illərində ərazisinin 20 faizi Ermənistan tərəfindən işğal olunub. Dövlət başçısı bildirib ki, müxtəlif məlumatlarda, o cümlədən ATƏT-in Faktaraşdırıcı Missiyasının hesabatında işğal altında olan ərazilərdə mədəni və dini abidələrin dağıdıldığı əksini tapıb: “Ancaq Azərbaycanda erməni kilsəsi bərpa olunub. Beynəlxalq ictimaiyyət, BMT Təhlükəsizlik Şurası erməni işğalçı qüvvələrinin işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılmasını tələb edir. Amma Ermənistan bu qətnamələrə məhəl qoymur. Bəzi hallarda görürük ki, BMT qətnamələri bir neçə saat, bir gün ərzində həyata keçirilir. Azərbaycana gəlincə, 20 ildən artıqdır, bu qətnamələr yerinə yetirilmir. ATƏT, Qoşulmama Hərəkatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı da belə qərarlar qəbul edib. Ancaq Ermənistan bunlara əməl etmir, işğalçıya heç bir beynəlxalq təzyiq də göstərilmir”. Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Xocalıda qətliam törədilib, 600-dan çox uşaq, qadın və qoca qətlə yetirilib: “Münaqişənin həlli ərazi bütövlüyünə, Helsinki Yekun Aktına əsaslanmalıdır". Dövlət başçısı Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunacağını bəyan edib. Prezident onu da bildirib ki, 1988-ci ildən yüz minlərlə azərbaycanlı Ermənistandan qaçqın, 700 mindən çox azərbaycanlı isə Qarabağdan köçkün düşüb: “Azərbayanın o dövrdə cəmi 8 milyon əhalisi vardı. O dövrdə ən yoxsul ölkələrdən biri idik. Biz qaçqın və məcburi köçkünlər üçün 90-dan çox qəsəbə salmışıq, bu işlər davam edir. Lakin o insanların bir qismi hələ də yataqxanalarda, şəraitsiz yerlərdə yaşayır".

***

BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumunun rəsmi açılış mərasimində BMT-nin baş katibi Pan Gi Munun iştirakçılara videomüraciəti nümayiş olunub. Baş katib çıxışına tədbirin təşkili ilə bağlı Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə təşəkkür etməklə başlayıb. P. G. Mun deyib ki, forumun ideyası - inklüziv cəmiyyətlərdə birgə yaşamaq mühüm ideyadır: “Çünki ksenofobiya, irqçilik ciddi problemdir. Hamı üçün layiqli həyat şəraiti təmin edilməlidir. Ona görə də, forumun ideyasına tam dəstək verirəm. Gələn ay İstanbulda humanitar böhranla bağlı tədbir keçiriləcək. Mən sizi o tədbirə də dəstək verməyə çağırıram. Bir çox xalqlar öz yerlərindən didərgin düşüb. Biz bütün münaqişələri yaradan səbəblərin aradan qaldırılmasına çalışmalıyıq. BMT Baş Assambleyası zorakılığın aradan qaldırılmasında qətiyyətlidir”. Baş katib etimad və anlaşmanı bütün dünyada artırmağın zəruri olduğunu vurğulayıb: “Jurnalistləri də bu işə qoşmalıyıq”. Ardınca BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının ali nümayəndəsi Nassir Abdulaziz Al-Nasser deyib ki, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüslərini yüksək dəyərləndiririk: “Alyans qütbləşmənin qarşısını almaqla daha təhlükəsiz dünyanın qurulmasına töhfə vermək üçün qurulmuş mexanizm rolunu oynayır: “Bu ilin mövzusu inklüziv cəmiyyətlərdə birgə yaşama, çağırış və məqsəd mövzusudur. Davamlı inkişaf naminə sülhsevər və inklüziv cəmiyyətlər təşviq edilməlidir. Davamlı inkişaf sülh və təhlükəsizlik olmadan həyata keçirilə bilməz. Gender bərabərsizliyi, gənclər arasında işsizlik insanları radikallığa sürükləyir. Təhlükəsizlik məsələlərinə birtərəfli diqqət nəticə vermir. Biz zorakı ekstremizm səbəblərinin aradan qaldırılmasına xüsusi diqqət yetirməliyik. Bir çox gənc ona görə ekstremizmə qoşulur ki, layiqli həyatdan məhrumdur. Biz daha yaxşı həyat düşüncəsinə dəstək olmalıyıq. Gənclərin səsi siyasi qərarların qəbul edilməsində eşidilməlidir. Gənclər inklüziv cəmiyyətlərin qurulmasında mühüm elementdir. Bütün bunların hamısı BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının mandatına daxildir. Biz BMT-nin digər qurumları ilə birlikdə zorakı ekstremizmə qarşı proqramın hazırlanmasında iştirak etmişik. Din və təhsil məsələlərinə bu aspektdə xüsusi diqqət yetiriləcək”. Nassir Abdulaziz Al-Nasser bildirib ki, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının proqramları tolerantlıq və multikulturalizmi təbliğ edir: “Biz ədavət və etimadsızlığın təbliğinə qarşı çıxmalıyıq. Miqrantlar terrorçu təşkilatlar tərəfindən böyük risklə üzləşiblər. Miqrantlara fərqli münasibət olmamalıdır. Bütün bunlar son 10 ildə əldə edilmiş nailiyyətləri təhlükə altında qoyur. Səylərimizi artırmalıyıq, heç kim bu işdən kənarda qalmamalıdır. Sülhə aparan yol insanların qəlbindən keçir. Ümid edirik ki, bu Alyans insanların beyninə və qəlbinə yol açacaq”. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə qeyd edib ki, yeni nəsillərə daha gözəl gələcək qoymaq üçün səsimizi indidən yüksəltməliyik: “Bu Forumda iki gün ərzində veriləcək mesajlar çox önəmlidir. Bu gün məsumların gözü Bakıdadır, burada qəbul ediləcək Bəyannaməni gözləyirlər”. Türkiyə prezidenti deyib ki, Foruma qatılan dini və siyasi liderlərin üzərinə düşən vəzifələr var: “Sivilizasiyalar Alyansının birgə yaşayış hədəflərinə nail olacağını həm məsumlara, həm də zalımlara gur səslə çatdırmalıyıq. Mədəniyyətlər İttifaqı ilə bağlı maddi və siyasi dəstəyimizin davam edəcəyini bəyan etməliyik. Mən bu istiqamətdə Foruma uğurlar arzulayıram ”. O, əlavə edib ki, hazırda qədim mədəniyyətlərin və xalqların birgə yaşadığı Azərbaycandayıq. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə bu il Azərbaycanda "Multikulturalizm ili" elan edilib: “BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı ilə bağlı təşəbbüsünü 11 il əvvəl Türkiyə İspaniya ilə birlikdə irəli sürüb. Günümüzdə 140-dan çox ölkə bu təşəbbüsə dəstək verir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sivilizasiyalar Alyansının Ali nümayəndəsi Nassir Abdulaziz Al-Nasser rəhbərliyi ilə bu işlər görülür. Tolerantlıq və dialoq hədəflərimizə dəstək verən bütün dost ölkələrə təşəkkür edirəm. Ancaq hələ də Alyansın hədəflərinə çatmaqdan çox uzağıq. İnsanların inancları, etnik mənsubiyyəti ilə bağlı ayrımçı düşüncələri hələ tam ortadan qaldıra, terrorizmə qarşı bizdən gözlənilən ortaq mücadiləni yetərli qədər ortaya qoya bilməmişik. Suriyada, Fransada, Belçikada, İspaniyada, Türkiyədə, Pakistanda ard-arda bombalar parlayarkən məqsədimizi ortaq fikrə, ideyaya çevirməyi bacarmadıq. Zorakılığın qarşısının alınması üçün dialoqu inkişaf etdirməyin zəruriliyini bütün dünyaya qəbul etdirə bilməmişik. Etnik və dini fərqliliyin təhdid deyil, zənginlik olduğu barədə anlayışı yaymağı bacarmamışıq”. Ərdoğan qeyd edib ki, bu təhlükəli gedişə son vermək zəruridir: “Dini və etnik səbəblərlə qarşıdurmalar nəticəsində 60 milyondan çox insanın evindən didərgin düşdüyü reallıqda yaşayırıq. Miqrantların bir qismi sulara gömülür, bir qismi isə getdikləri yerlərdə xoş qarşılanmır. İslam adına terror törədənlər ən böyük pisliyi müsəlmanlara qarşı törədirlər. Bu terror təşkilatlarının əli ilə qədim şəhərlər xarabalığa çevrilir, mədəniyyətlər məhv olur. Qərb ölkələrində bu səbəbdən müsəlmanlara mənfi baxış artır. Fərqli mədəniyyətə, dinə malik insanlar arasında uçurumların dərinləşməsi daha böyük fəlakətlərə aparır. Terrorun, terror təşkilatlarının dini, bölgəsi yoxdur. Məsum insanların həyatına qəsd etməyi heç bir din, vicdan qəbul etməz. Xüsusən, İslam mahiyyətcə sülh dinidir. Belə bir din terrora dəstək verərmi? Bizim dində terrora yer yoxdur. İŞİD və digər terror təşkilatlarının İslamla heç bir əlaqəsi yoxdur. Ölənin Allahu-Əkbər, öldürənin də Allahu-Əkbər dediyi bir anlayış ola bilərmi?! Mədəniyyətlərarası İttifaq, ortaq səylərimizlə bu təhdidlərin qarşısını ala bilərik. İlk növbədə, məzhəbçiliyə qarşı mübarizə aparmalıyıq. İkincisi, irqçilik çox ciddi təhdid olaraq terrora zəmin yaradır. Məzhəbçilyə və irqçiliyə qarşı orta mübarizə apara bilməsək, terrorla uğurla mübarizə apara bilmərik. Bütün irqlərin nümayəndələrinə insan kimi baxmalı və qəbul etməliyik”. Türkiyə prezidenti qeyd edib ki, terrora qarşı qlobal ittifaq yaradılmalıdır: “Qlobal ittifaq yarada bilməsək, terrorla uğurla mübarizə apara bilmərik. Suriyada terrorla başlayan proses daxili savaşa çevrilib. Suriyada əsl dövlət terroru var, insanları bombalayırlar. Suriyada dövlət terroruna yol verənlərin ayaqları altına qırmızı xalça sərənlər, onlara maddi yardım edənlər, silahlar verənlər məsuliyyət daşıyırlar. Egey və Aralıq dənizində ölümdən qurtardığımız insanların sayı yüz minə çatıb. Sadəcə, Suriya və İraqdan 3 milyona qədər insan Türkiyədədir. Gəlib bizə təşəkkür edirlər. Ancaq bal-bal deməklə ağız şirin olmaz. İndiyə qədər bu qaçqınlar üçün Türkiyə dövlət olaraq 10 milyard dollar xərcləyib. Bura vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının xərclədiyi vəsait daxil deyil. Biz yenə də sərhədlərimizi bombalardan qaçan insanların üzünə bağlamayacağıq”. İspaniyanın xarici işlər naziri Manuel Qarsia Marqallo isə söyləyib ki, orta əsrlərdə İpək Yolu o dövrün interneti, Bakı isə onun ən mühüm qovşaqlarından biri idi: “Bu gün Bakıda ona görə toplaşmışıq ki, bura yeni qlobal məkandır. Bu tədbir bir növ hamını bir araya gətirir. Bütün bu əlaqələr bizim müxtəlif çağırışlarla əlaqədar tədbirlər görməyimizə xidmət edə bilər. Alyansa gəlincə, BMT-yə xidmət edən alət kimi müxtəlif cəmiyyətlər qarşısındakı ziddiyyətlərin aradan qaldırılmasına töhfə verəcək. Ona görə də Alyans çox mühüm platformadır. Sivilizasiyaların müxtəlifliyi tərəqqi əldə edilməsində danılmaz gücdür. Ona görə də prinsipial mövqedən çıxış etməliyik. Bütün sivilizasiyalar dinlərə, mədəniyyətlərə qarşılıqlı hörmət əsasında inkişaf edə bilər. Biz qlobal şəkildə insan hüquqlarının təmin edilməsinə öz töhfəmizi verməliyik”. M. Marqallo bildirib ki, ümumi prinsiplərdən uzaqlaşmamalı, terrorizmə qarşı mübarizədə sivilizasiyalararası platforma yaradılmalıdır: “Terrorizm qurbanlarının əksəriyyəti müsəlmanlardır. Üzləşdiyimiz terrorizm o qədər nəhəngdir ki, bir bölgə təkbaşına bu fenomenə qarşı mübarizə apara bilməz. Dini və mədəni dialoq münaqişələrə son qoya bilər. Beləliklə də mədəni dialoqla münaqişələrin öncədən qarşısının alınmasına da diqqət yönəltməliyik. İspaniya Mərakeşlə birlikdə multikulturalizm tədbirləri həyata keçirib. Münaqişələrin qarşısının alınmasında qabaqlayıcı tədbir kimi mədəni tədbirlər diqqət mərkəzində olmalıdır. Terrorizmin qurbanlarının artmasının qarşısını da qabaqlayıcı tədbirlər almalıdır. İspaniya bu sahədə çoxsaylı tədbirlər təşkil edir. Amma buna baxmayaraq, bizim qət edəcəyimiz kifayət qədər böyük yol var”. İspaniyanın xarici işlər naziri qeyd edib ki, zorakı ekstremizm təhdidi son illər artıb: “Biz birmənalı şəkildə ekstremizmə qarşı mübarizə aparmalıyıq, bu, mənəvi borcumuzdur. Bu, İspaniya üçün vacib məsələdir. Ona görə də 2015-ci ildə İspaniya xarici işlər nazirlərinin iştirakı ilə tədbir keçirdi və Madrid Bəyannaməsi qəbul edildi”. İspaniya xarici işlər naziri Tolerantlıq Komitəsini yaratmağı da təklif edib: “Terrorizm qurbanları olan gənclər sülh və tolerantlıqla bağlı maarifləndirilməlidir. Bunun üçün özəl platforma yaradılmalıdır. Sosial şəbəkələrdən, video oyunlardan istifadə edilməlidir. Media da bu baxımdan müxtəlif din və mədəniyyətlərin təbliğində mühüm rol oynamalıdır. Bizim təbliğat kanallarımız birbaşa qurbanlara çıxmalıdır. Sizi dini liderlərin İspaniyada keçirilən toplantısında da iştirak etməyə çağırıram . Mütəxəssislərin də sülh quruculuğu ilə bağlı məsələlərə rəy və təkliflərini verməyə çağırıram. Qadınların aktiv iştirakı olmadan sülhün təmin edilməsinin mümkün olmadığını da bir daha vurğulayıram”. M. Marqallo gənclərin gələn il bir toplantısının keçirilməsini, həmin toplantıda multukulturalizm, sülh məsələlərin müzakirə olunmasını təklif edib: “Əsas odur ki, müxtəlifliyə baxmayaraq birgə yaşamağı bacaraq”.

***

Sonra Forum öz işini panel müzakirələrində davam etdirib. Forum çərçivəsində keçirilən "Zorakı ekstremizmə qarşı platforma və tərəfdaşlıq" adlı panel müzakirəsində bunu İspaniyanın sabiq baş naziri Xose Luis Rodrigez Zapatero deyib ki, Azərbaycan özü-özlüyündə bir sivilizasiya alyansıdır. O, 2005-ci ildə Sivilizasiya Alyansının yaranmasına təşəbbüs göstərdiyini deyib: “XXI əsrdə müxtəlifliklərin səbəbi din və mədəniyyətlər arasında fərqliliklərdir. Birlik üçün BMT adı altında birləşmək lazımdır. Bütün dünyaya sülh ismarıcının carşısı olmalıyıq. Terrorizmdə din adından istifadə edilir, halbuki din sülh və zorakılığa qarşı əməkdaşlığa çağırır". Fransanın keçmiş baş naziri və xarici içlər naziri Dominik de Vilpen isə bildirib ki, dünya zorakı ekstremizmin mahiyyətini tam anlamır: "Bu son 10 ildə düşdüyümüz böyük tələdir. Bizim zorakı ekstremizmə cavabımız təəssüf ki, hərbi cavab olub. Bu da terrorizmi daha da gücləndirib. Biz gözlədiklərimizin əksini görürük, getdikcə coğrafiyası genişlənir. Biz dialoqa səy göstərməliyik. Mən Çinin irəli sürdüyü İpək yolu təşəbbüsünü ən gözəl layihə hesab edirəm. Məhz iqtisadiyyatın Asiyada, Şərqdə gücləndirilməsi, infrastrukturun buralarda qurulması bu problemlərin həllinə yol açacaq. Məhz strateji iqtisadi təşəbbüslər ən yaxşı yoldur. Digər həll yolu isə güclü bir qurumdur. Artıq BMT güclü deyil. Orada islahatlar aparmaq lazımdır. Müstəqil sülhyaradıcı qüvvələri olmalıdır". BMT-nin terror əleyhinə direktoratlığının icraçı direktoru Jan Pol Laborde isə bildirib ki, zorakı ekstremizmlə mübarizənin bir neçə yolu var: "BMT Təhlükəsizlik Şurası müəyyən uğurlar qazanan sənədlər qəbul edib. Lakin Sivilizasiyalar Alyansı ilə bir araya gəlib elə həll yolları ortaya qoymalıdır ki, hərbi yoldan effektiv olsun. Gənclər artıq gələcək üçün deyil, indiki zaman üçün işləməlidirlər. Digər məsələ isə ondan ibarətdir ki, biz vətəndaş cəmiyyətləri ilə işləməliyik. Bunu BMT TŞ-də görmək çox vacibdir. Həmçinin özəl müəssisələrlə işləməliyik. Əlimizdə olan kanallardan istifadə etməliyik".

“Biz zorakı ekstremizmin dərin köklərini bəzən gözdən qaçırmış oluruq”. Bunu isə Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov deyib. Nazir bildirib ki, bu hallarla mübarizə üçün bəzi beynəlxalq təşkilatların yaxşı strategiyası var: “Amma bəzən yaxşı strategiyanın pis nəticəsini görürük. Azərbaycan da 20 ildən çoxdur zorakı ekstremizmlə üzləşib. Həll olunmamış münaqişələr zorakı ekstremizm üçün münbit şərait yaradır. Beynəlxalq ictimaiyyət vaxtında bizi dinləsəydi, qətiyyətli addımlar sayəsində daha yaxşı yerdə ola bilərdik. Amma hələ də gec deyil. Biz əməkdaşlıq etməliyik. Beynəlxalq təşkilatlar arasında əməkdaşlıq olmalıdır. Azərbaycan son illər gördüyü işlər nəticəsində ölkənin ümumi inkişafına nail olub. Biz yeni müstəqil olmuş ölkə kimi zorakı ekstremizmlə mübarizə aparmaqdayıq”. Nazir Elmar Məmmədyarov hərbi müdaxilənin heç də ən yaxşı cavab olmadığı ilə bağlı fikirlərə münasibət bildirib: “Bu məsələdə müəyyən nüanslara diqqət yetirmək lazımdır. Biz Avropa dəyərlərindən danışırıq. Lakin bu dəyərlər mühafizəkar ölkələrdə, Yaxın Şərqdə keçmir. Bu səbəbdən Sivilizasiyalar Alyansının əhəmiyyətini bu qədər qabardırıq. Artıq qəbul edirik ki, yaşadığımız dünyanın yenidən qurulması, yenidən formalaşması üçün müəyyən işlər görülür. Xüsusilə də Sovet rejiminin dağılmasından sonra müəyyən işlər görülüb. Biz bu yenilənməni hələ də davam edirik. Amma bunun çox ağrı- acılı olacağından qaça bilmərik. Yalnız BMT-nin köməyi ilə bu işi bacararıq”. E,Məmmədyarov əlavə edib ki, bizim bir çox vətəndaşımız Suriyada İŞİD sıralarına qoşulur. Onlardan bunun səbəbini soruşduqda İslamla bağlı ədalətsizliyin olduğunu düşünürlər: “Əslində, ədalətsizlik zəruri elementdir. Biz nəticə deyil, səbəbin köklərinə baxmalıyıq. Belə olmadıqda uğursuzluğa düçar olacağıq".

Qeyd edək ki, Forumun iş günləri ərzində yüksək rəsmilərin toplantısı, 30-a yaxın sessiyanın keçirilməsi planlaşdırılıb. BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı Qlobal Forumunun yüksək səviyyəli iclasının yekunları üzrə Bakı bəyannaməsi qəbul ediləcək. Azərbaycan Prezidentinin 2015-ci ilin 24 iyul tarixli Sərəncamına əsasən BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının 7-ci Qlobal Forumunun 25-27 aprel 2016-cı il tarixində Bakıda keçirilməsi ilə bağlı Təşkilat Komitəsi yaradılıb. Qlobal forumun ilk günündə Gənclər forumu keçirilib.

Alim

Olaylar.- 2016.- 27 aprel.- S.8.-9.