Gənclərdə milli vətənpərvərlik

hissləri güclü olmalıdır

Cavid Şahverdiyev: "Dövlətimizi seviriksə, onun qanunlarına riayət ediriksə, dövlətçilik siyasətini dəstəkləyiriksə vətənpərvərik"

Gənclərin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, onlarda vətənpərvərlik hisslərinin artırılmasına dövlətlə yanaşı, qeyri-dövlət təşkilatları da hər zaman xüsusi diqqət yetirir, bu istiqamətdə müntəzəm olaraq layihələr reallaşdırır, tədbirlər təşkil edirlər. Sevindirici hal ondan ibarətdir ki, qeyd edilən istiqamətlərə xüsusi diqqət yetirən QHT-lərin sayı ildən-ilə artır. Gənclərin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, onlarda vətənpərvərlik hisslərinin artırılması istiqamətində uğurlu fəaliyyət göstərən QHT-lərdən biri də Azərbaycan Demokratik İslahatların İnkişafı Mərkəzidir. Mərkəzin sədri Cavid Şahverdiyevlə söhbətimizdə rəhbərlik etdiyi təşkilatın qeyd edilən istiqamətlərdə gördüyü işlərdən danışdıq.

-Cavid müəllim, Azərbaycan gənclərinin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, onlarda vətənpərvərlik hisslərinin artırılması istiqamətində istər dövlət, istərsə də gənclər və qeyri-hökumət təşkilatları səviyyəsində görülən işləri qaneedici saymaq olarmı?

-Bəli, qaneedici saymaq olar. Bu mövzu daim aktual olub və dövlət daim bu məsələyə xüsusi diqqət yetirib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının ildə iki dəfə maliyyələşdirdiyi layihələr sırasında bu məsələyə xüsusi önəm verilir. Bütün zamanlarda gənclərimizin milli-mənəvi şüurunun inkişaf etdirilməsi, onların vətənpərvərlik ruhunda böyüməsi, tərbiyə alması vacibdir və bu məsələdə III sektor da hökumətə imkanları daxilində dəstək olmalıdır. Bu il bizim təşkilat QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyilə Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar, milli azlıq və etnik qruplar arasında vətənpərvərlik ruhunun aşılaması məqsədilə maarifləndirmə kampaniyasını həyata keçirəcək. Layihənin əsas məqsədi həm də ölkəmizdə yaşayan azsaylı xalq, milli azllıq və etnik qrupların vətənə, xalqa və dövlətə bağlılıq, məhəbbət və sədaqət ruhunda böyümələrinə, xalqımıza xas olan ən yaxşı mənəvi və əxlaqi keyfiyyətlərə yiyələnmələrinə yardım, bu istiqamətdə onların maarifləndirməsinə kömək etməkdir. Bu dövlətin bizə yaratdığı şərait, imkanlardan biridir. Bundan lazımı səviyyədə, özü də şəffaf şəkildə yararlanmaq lazımdır.

- Sizcə, gənclər Vətənə sadiq, Vətənini sevən biri olmaq üçün dövlətin onlara yaratdığı imkanlardan tam mənada yararlanırlarmı?

- Tam yararlanır deyə bilmərəm. Vətənpərvər nə deməkdir? Ancaq gedib döyüşlərdə ölmək vətənpərvər demək deyil. Harada vətənə, dövlətə, millətə xeyrimiz dəyirsə vətənpərvərik. Dövlətimizi seviriksə, onun qanunlarına riayət ediriksə, dövlətçilik siyasətini dəstəkləyiriksə vətənpərvərik. Gənclərdə milli vətənpərvərlik hissləri güclü olmalıdır. Bizim gənclərimizin vətənpərvər olmaları isə xüsusilə vacibdir. O mənada ki, torpaqlarımız işğal altındadır, məcburi köçkünlərimiz var, qız-gəlinlərimiz əsirlikdədir. Torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi, əsirlərimizin öz doğmaları ilə qovuşması üçün gənclərimizdə vətənpərvərlik ruhu günü-gündən artmalıdır. Azərbaycan xalqı gələcəyımiz olan gənc nəslin vətənə məhəbbət, xalqa elinə və obasına hörmət, soykökünə, öz ata-babalarının ənənələrinə sədaqət ruhunda tərbiyə olunmasına həmişə böyük məsuliyyətlə yanaşıb və ona həyatı əhəmiyyətli məsələ kimi baxıb. Bu bir həqiqətdir ki, vətənpərvərlik insanda fədakarlıq, qəhrəmanlıq və məğlubedilməzlık hissi yaradır, apardığı mübarizədə onda inam hissini gücləndirir. Vətənpərvərlik qəhrəmanlığın əsasını qoyan amildir. Biz şanlı tariximizlə, əfsanəvi qəhrəmanlarımızla həmişə fəxr edirik. Cavanşır, Babək, Şah İsmayıl Xətai, Səmədağa Mehmandarov, Əliağa Şıxlinski, Cəmşid bəy Naxçıvanski, Həzi Aslanov, İsrafil Məmmədov, Mehdi Hüseynzadə kimi igid və cəsur sərkədələrimizin şəxsi nümunəsi bizə əsas verir deyək ki, Azərbaycan xalqı qəhrəman xalqdır. Və bu xalq öz vətənini göz bəbəyi kimi qorumağa hazır olan mətin gənclər yetirmişdir. Erməni qəsbkarlarına qarşı ölüm-dirim savaşında həlak olmuş qəhrəmanlarımızın ibrətamiz həyatı, şəxsi nümunəsi apardığımız hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsi işində ön plana keçməlidir.

-Necə hesab edirsiniz, bu gün demək olarmı ki, Azərbaycan gənci tam mənada vətənpərvərdir?

- Bilirsiniz, gənclərimizin milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, onlarda vətənpərvərlik hisslərinin artırılmasında təbliğatın, maarifləndirici tədbirlərin əhəmiyyəti böyükdür. Hər bir cəmiyyətin gələcəyi onun yetişməkdə olan gənc nəslidir. Gənc nəslə qayğı isə hər bir dövlətin siyasətinin aparıcı istiqamətlərindən biridir. Bugünkü gənc nə qədər savadlı, nə qədər vətənpərvər, nə qədər yüksək dünyagörüşünə malik olarsa, dövlətin, millətin gələcəyi bir o qədər işıqlı və ümidverici olar. Bu gün milli dövlətçiliyin formalaşması, milli mənlik şüurunun inkişaf etdirilməsi, vətənpərvərlik ruhunun yüksəldilməsi kimi qlobal proseslərdə gənclərin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Gənc nəslin həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən sağlam böyüməsi, milli vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması müstəqil dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi, ölkənin ideya-siyasi, elmi və mədəni tərəqqisi üçün mühüm amildir. Məhz bu amillərin təsiri nəticəsində gənclərin həyat tərzini, dünyaya baxışını, Vətənə, torpağa sayğıdan uzaqlaşmaq təhlükəsi yaranır. Belə anda ən mühüm məsələ kimi gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi məsələsi önə keçmiş olur. Burada mühüm əhəmiyyət kəsb edən məqamlardan biri də gənclərin Avropa və bəşəri dəyərlərlə milli dəyərləri düşüncəsində, həyat tərzində uzlaşdıra bilməsidir. Nəzərə alsaq ki, müasir dövrdə bu müəyyən mənada o qədər də asan məsələ deyil, o zaman bunun nə qədər aktuallıq kəsb etdiyi bir daha ortaya çıxar. Çünki müasir dövrdə bu sahədə bir sıra problemlər var. Bu problemlərə sinə gələn gənc özünü vətənpərvər hesab edə bilər.

- Sizcə, vətənpərvərlik mövzularında daha çox kitabların yazılması, filmlərin çəkilməsi, təbliğatın aparılmasına ehtiyac varmı?

- Əlbəttə ki var. Bu mövzuda yetərincə iş görülüb. Kitablarımız da var, filmlərimiz də çəkilib. Açığını deyim, amma çox az adam tapılar ki, vətənpərvərlik mövzusunda yazılan kitabları oxusun. Bu acı bir həqiqətdir. Azərbaycanda hüquqi, demokratik dövlət quruculuğu inkişaf etdikcə vətənpərvərlik tərbiyəsinə, o cümlədən böyüməkdə olan nəslin hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Böyük Atatürk deyirdi ki, sülh istəyən xalq hərbə hazır olmalıdır. Bu çox dəyərli kəlamdır. Azərbaycan xalqı müharibəni arzulamır, həmişə sülhün, əmin-amanlığın tərəfdarı olmuşdur. Hərbi - vətənpərvərlik tərbiyəsini sadəcə olaraq quru sözlərlə, nəsihətlərlə də məhdudlaşdırmaq olmaz. Bu sahədə məqsədəuyğun müvəffəqiyyət əldə etmək üçün məktəblərlə yanaşı kitabxana da hər şeydən əvvəl öz işini düzgün planlaşdırmalı, il ərzində görəcəyi işləri müəyyənləşdirməlidir. Burada tədbirlər arasında yaradılacaq əlaqə nəzərə alınmalı, işin təşkili əsaslandırılmalıdır. Kiçik yaşlı oxucuların vətənpərvərlik tərbiyəsi ailədə, tərbiyə müəssisələrində və orta ümumtəhsil məktəbində uşaq və yeniyetmələrə verilən vahid tərbiyə işinin vacib tərkib hissəsidir. Artıq bu gün müstəqil Respublikamızın inkişafı ilk növbədə böyüyən nəslin təlim-tərbiyə işinin düzgün təşkilindən, vətəndaşlıq hazırlığından asılıdır. Vətəndaş tərbiyə etmək-mənsub olduğu dövlətin inkişafına çalışan, mənafeyini gözləyən, onun təhlükəsizliyi üçün məsuliyyət daşıyan, dövlətin cari və perespektiv işlərində iştirak edən, insan yetişdirmək deməkdir. İnsan fərd kimi doğulub, vətəndaş kimi fəaliyyət göstərərək tərbiyə-təhsil prosesində, əmək prosesində vətəndaş hazırlığı keçir. Əsl vətəndaş dedikdə, bilavasitə vətənə, dövlətə gərəkli fəaliyyəti ilə xidmət edən, böyük mənəvi keyfiyyətlərə malik olan insan nəzərdə tutulur. Vətəndaşlıq tərbiyəsinin mənbəyi ailədir. Təcrübə göstərir ki, ailədə vətəndaşlıq tərbiyəsi yalnız özbaşına axınla korkoranə deyil, planlı, sistemli, məqsədli şəkildə təşkil olunmalıdır. Uşaqların vətənaşlıq təriyəsi dedikdə, yüksək əxlaqi, mənəvi keyfiyyətlərə yiyələnmə və şəxsiyyət kimi yetişmə nəzərdə tutulur. Onlar davranış qaydalarını, nizam-intizamı, savadlı olmağı, vətəninin tarixini, coğrafiyasını, mədəniyyətini, milli adət- ənənələrini bilməlı, vətəni sevməlıdirlər. Uşaqlar ideyaca savadlı olmalı, işə şüurlu yanaşmalı, məsuliyyətli, vicdanlı, mübariz olmalı, pis niyyətlə, əliəyriliklərlə barışmamalıdır. Mənəviyyat tərbiyəsini qiymətləndirmək üçün uşaqlarda yaxşını pisdən ayırmaq, həqiqətə, ədalətə, insanlara-böyüklərə, ailə üzvlərinə hörmət etmək kimi insani keyfiyyətlər aşılanmalıdır.

- Bu istiqamətdə televiziya, KİV-lərin rolunu necə qiymətləndirirsiniz. Onlar vətənpərvərlik mövzularına ciddi diqqət ayırırlarmı?

- Mediada yetərincə bu məsələyə yer ayrılır. TV-lər isə bu məsələdə çox axsayırlar. Onlar daha çox şouya üstünlük verirlər. Bu elə bir mövzudur ki, buna bütünlüklə ictimaiyyət nüfuz etməli, diqqətdə saxlamalıdır. Gənclərimizin, elə məktəbli uşaqların çoxu bu gün mediadan, tv-dən uzaqdırlar. Elmi texniki tərəqqi elə inkişaf edib ki, onlar günlərinin çoxunu ya elmə, ya da sosial şəbəkələrə, oyunlara sərf edirlər. Ona görə bu məsələdə cəmiyyət də məsuliyyət daşımalıdır. Deyirik ki, uşağın tərbiyəsi ailədən, uşaq bağçasından başlanmalıdır. Vətənpərvərlik ruhunun aşılanması prosesi də ilk növbədə uşaq bağçalarından və məktəbdən başlanmalıdır. Bəs bu günün uşaqları necə, vətənpərvər ruhda böyüyürmü? Uşaqların vətənpərvər ruhda böyüməsi kimdən asılıdır? Bağça, məktəb, yoxsa valideyn burada əsas rol oynayır? Vətənpərvərlik hissi necə aşılanmalıdır? Vətən üçün gözümüzü belə qırpmadan ölümə getməyə hər an, hər dəqiqə hazır olmağı da uşaqlara öyrətmək lazımdır. Amma burada uşaqlara qəhrəmancasına ölümün nə olduğunu savadlı, şüurlu şəkildə başa salmaq lazımdır ki, "ucuz qəhrəmanlıqlar" etməsinlər. Biz uşaqlarımıza başa salmalıyıq ki, vətənə xidmət yalnız cəbhədə olmur. Savadlı bir həkim, mühəndis və ya siyasətçi olmaq və vətən uğrunda işlər görmək, arxa cəbhədə vətən üçün çalışmaq da vətənpərvərlikdir. Vətən olmadan bir millətin ayaqda dayanması mümkün deyil. Bir millətin var olması, həyatını davam etdirə bilməsi ancaq vətəninə sahib olmasıyla mümkündür. Uşaqların vətəndaşlıq tərbiyəsi dedikdə, yüksək əxlaqi-mənəvi keyfiyyətlərə yiyələnmə və şəxsiyyət kimi yetişmə nəzərdə tutulur. Onlar davranış qaydalarını, nizam-intizamı, savadlı olmağı, vətəninin tarixini, coğrafiyasını, mədəniyyətini, milli adət-ənənələrini bilməli, vətəni sevməlidirlər. Uşaqlar ideyaca savadlı olmalı, işə şüurlu yanaşmalı, məsuliyyətli, vicdanlı, mübariz olmalı, pis niyyətlə, əliəyriliklərlə barışmamalıdır. Mənəviyyat tərbiyəsini qiymətləndirmək üçün uşaqlarda yaxşını pisdən ayırmaq, həqiqətə, ədalətə, insanlara-böyüklərə, ailə üzvlərinə hörmət etmək kimi insani keyfiyyətlər aşılanmalıdır. Onların davranış xüsusiyyətlərini uyğun qiymətləndirməli, yaxşı davranış və qarşılıqlı əlaqə təmin olunmalıdır. TV-lərdə cizgi filmləri, uşaq verilişləri də vətənpərvərlik ruhunun aşılanması üzərində köklənməlidir.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2016.- 20-22 avqust.- S.7.