99 il yol gələn 28 Mayın

şərəf və ləyaqət ölçüsü

28 May Azərbaycan tarixinin şərəf və ləyaqət səhifəsidi. 28 May Azərbaycan xalqının əxlaq və namus etiketidi. Bu etiketi yaradanlar Cümhuriyyətin qurucuları olan Məmməd Əmin Rəsulzadığə, Ceyhun Hacıbəyli, Fətəli xan Xoyski, Nəsib bəy Yusifbəyli, Həsən bəy Ağayev, Məmmədhəsən Hacinski və Üzeyir bəy Hacıbəyli kimi tarixi şəxsiyyətlərdi. "İstiqlal" Bəyannaməsi ilə Azərbaycan dövlətinin qurulduğunu elan edən bu şəxsiyyətlər Azərbaycan xalqının qiymətli sərvətidi.

Bu gün həmin şəxslərin qurub-yaratdığı dövlətin 99 yaşıdı. Düz 99 il əvvəl Azərbaycanı canı-qanı qədər sevən, onun yolunda fədakarlıq edən bu KİŞİlər gələcək xoş günlərə hesablanmış müstəqil Azərbaycan dövlətini qurdular. Düz 99 il əvvəl Azərbaycanın müstəqil bayrağı, gerbi, himni dünya dövlətlərinin eyni atributları sırasında yer aldı. Üçrəngli bayrağıımız təkcə Azərbaycan səmasında deyil, həm də dünyanın başqa dövlətlərinin ərazisində öz əzəməti ilə dalğalandı.

99 il əvvəlin 28 May günü əvvəlki və sonrakı illərin eyni günü ilə çox fərqlənir. Təqvimdə sıradan bir gün gün kimi yazılan 28 May tarixi 1918-ci ildən başlayaraq 23 ay şanlı tarix kimi qeyd olundu. Bu 23 ayda Azərbaycan müstəqilliyinin əlindən tutdu, onu buraxmamağa çalışdı. Həmin 23 ayda, daha doğrusu 690 gündə çox çətin ictimai-siyasi şərait mövcud idi. Rusun, erməninin, farsın gözü Azərbaycan adlı yağlı tikəyə dikilmişdi, onlar bu ərazini ələ keçirib, burada yaşayanları qırmaq, deportasiya etmək arzusunda idilər. Məhz bu çətin dövrdə bütün çətinliklərə sinə gərən, özlərini güllə qabağına verən Azərbaycan oğulları meydana çıxdı. İri torpaq sahibləri, böyük imkana malik şəxslər vardı ki, qazandıqlarını xalqın yolunda xərcləyir, bununla fəxr edirdilər. Çətinliklərə, problemlərə baxmayaraq onlar öz yollarından dönmədilər. Məhz bu dönməzliyin sayəsində Azərbaycan torpaqları qonşu dövlətlər arasında bölünmədi.

23 ayda Rusiyanın, İngiltərənin ABŞ-ın maraqları Azərbaycanda toqquşdu. Ona görə də düzgün siyasi xətt götürmək, doğru, düzgün analizlər vermək, baş verənlərdən vaxtında nəticə çıxarmaq elə də asan olmadı. Nəhəng dövlətlərin yenicə doğulmuş körpəyə bənzəyən Azərbaycanı didib-parşalamaq siyasətinə 23 ay duruş gətirmək çox çətin idi. Güc göstərmək, səbr nümayiş etdirmək də yetərli olmurdu.

28 May tarixi Azərbaycan dovlətciliyinin bərpası, xalqımızın istiqlalına qovuşması, oz əzəli torpaqlarına sahib durduğu tarixdir. Dunya dovlətləri, millətləri icərisində Azərbaycan adlı məmləkət yarandı, onun paytaxtı, ərazisi, sərhədləri elan edildi, bu dovlətin sahibinin azərbaycanlılar olduğu bildirildi. İnsan sahib olduğunun dəyərini biləndə onun yeri ucalarda olur. Azərbaycan Cümhuriyyəti 23 ay yaşasa da yeri könüllərda yaşadı. Zaman-zaman bir qəlbdən digərinə ötürüldü. Hətta Cümhuriyyətin 23 aylıq fəaliyyətini nəzərə almasaq belə, təkcə onun elan edilməsinin özünü böyük hadisə kimi qiymətləndirə bilərik.

70 illik bir zaman kəsiyi Azərbaycan xalqının tarixində özünü başqa yönümdən tanıtdı. Həmin dönəmdə 28 Mayın üstünü Günəşin üstünü alan qara buludlar sayağı örtdülər. 28 May 28 aprellə əvəzləndi və 70 il təqvimdə qırmızı rənglə işarələndi. Bu gün 28 May təqvimdə qırmızı rənglidi. Amma bu qırmızı rəng 28 aprelin qırmızısından çox fərqlənir. 28 aprel nahaq tökülən qanla yazılmışdı, 28 May isə Vətən torpağı uğrunda tökülən qanla yazılıb.

Hərdən mənə elə gəlir ki, 28 Mayın öz mistikası var. Bu mistika özündə müstəqilliyi, azadlığı, gücü və cəsarəti birləşdirir. Bu mistika 28 Mayın qurucularının istək və arzularını bu günə daşıyıb gətirən bir Simurq quşunun simvoludu. Bu mistika dünyaya Günəş kimi doğan Azərbaycan dövlətini qoruyur, daim başı üzərində dolanır.

Bu mistika 99 ildi yol gəlir. 99 illik mistika son 26 ildə özünü daha güclü göstərdi. Müstəqilliyini bərpa edən Azərbaycan xalqı 1991-ci ilə 28 Mayın 73 il əvvəl oğurlanmış, zəbt olunmuş əzəmətini, vüqarını və ləyaqətini bərpa etdi. Azərbaycanın igid oğulları, qəhrəman qızları həmin şərəf və ləyaqət yolunda canlarını verdilər, Vətən torpağını qanları ilə suvardılar.

Bu gün müstəqil Azərbaycanın doğum günüdü. Bu gün 28 Mayın şərəf günüdü. Bu gün 99 illik tarixin ləyaqət günüdü. Bu gün 99 il yol gələn 28 Mayın şərəf və ləyaqət ölçüsünün qorunduğu gündü.

Günün mübarək, Azərbaycan!

Şərəfin, ləyaqətin, qürurun həmişə ucalarda olsun, Vətən!

Züleyxa Nadir

Olaylar.- 2017.- 27-30 may.- S.5.