“İndiki verilişlər şou formasındadı”

Nailə İslamzadə: “Problemlər süni şişirdilir”

Məncə, Nailə İslamzadəni xüsusi təqdim etməyə, obrazlı ifadələrlə "bəzəməyə" lüzum yoxdu. Uzun illər Azərbaycan Televiziyasının diktoru olmuş bu xanım özünün sadəliyi, gözəlliyi və səlist, təmiz nitqi, diksiyası ilə hər kəsin yaddaşına hopub. Tam 25 il tamaşaçılara çatdırdığı xəbərlərdə, eləcə də digər verilişlərdə ana dilinin təmizliyini qorumağa çalışıb, nitqində kənar ifadələr, xoşagəlməz sözlərə yer verməyib. Azərbaycanın əməkdar artisti adına layiq görülən Nailə xanım bu gün rabitə sistemində çalışmaqla yanaşı, həm də Türkiyənin TRT AVAZ kanalında yayınlanan "İş,te kadın" proqramının aparıcısıdır.

***

-Nailə xanım, dünya düzəninin pozulduğu, həyat şərtlərinin çətinləşdiyi, dəyərlərin hər gün bir az da itdiyi zamanda özünüzü necə hiss edirsiniz?

-Əslində xarakterim elədir ki, özümə aid olan hər bir həyat şəraitinə uyğunlaşa bilirəm. O ki, qaldı dünya düzəninin pozulmasına, dəyərlərin itirilməsinə... bu mənə çox pis təsir edir. Dünyada baş verən müharibələrin qurbanı olan qaçqınlar, miqrantlar, soyuqda qalanac uşaqlar, köməksiz analar, səngərlərdəki əsgərlər - onları hər zaman düşünürəm.

-Biz sizi illərlə Azərbaycan televiziyasının ekranından izləmişik. Xəbərləri dinləmişik. Rəsmi dövlət tədbirlərinin bədii hissəsini təqdim etmisiniz, xoş və məlahətli səsinizdən zövq almış, nitqinizi, diksiyanızı bəyənmişik. Amma bu gün ekrandan görünmürsünüz və tamaşaçılar Nailə İslamzədəni axtarırlar. Bunu hiss edirsinizmi?

-Hiss edirəm, Züleyxa xanım, çox hiss edirəm. Bu yaxınlarda jurnalist İ.Valehoğlu facebookda Yaşar Nuri səhifəsində şəklimi qoyaraq, "bu aparıcı kimin yadındadı?" deyə sualla müraciət etmişdi. Tanımadığım minlərlə insanın şərhini oxuyanda ürəyim dağa döndu və bir daha düşündüm ki, televiziyada işlədiyim illər heç də boşüna getməyibmiş. Xatırladıqlarına, dəyər verdiklərinə görə,əlbəttə, tamaşaçılara çox minnətdaram.

-Sirr deyilsə, televiziyadan niyə uzaqlaşdınız? İnsan işindən ayrılanda, xüsusilə də sevdiyi peşəni əlindən alanda sarsıntı keçirir. Siz hansı hissləri yaşadınız?

-Təbii ki, 25 il işlədiyim televiziyadan getmək istəməzdim. Tamaşaçılar tərəfindən sevilən müəllif proqramım vardı, televiziyanın ən ağır proqramlarının və xəbərlərin əsas aparıcılarından biri idim. Lakin elə şərait yaratdılar ki, tək mən yox, başqa dəyərli jurnalistlər də oradan getməyə məcbur oldular.

-Televiziya üçün darıxırsınızmı?

-Darıxmağa imkan olmadı. Demək olar ki, televiziyasız qalmadım. Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyində Multimedi Mərkəzinin rəisi olaraq filmlərə ssenari yazır və montaj prosesində iştirak edirdim. İndi də hara gedirəmsə, tamaşaçılar mənimlə elə bil dünən verilişim efirdə imiş kimi danışırlar.

-Televiziya sizə nəyi verdi, nəyi aldı?

-Mən hələ institutda oxuyarkən müsabiqə yolu ilə televiziyada işləməyə başladım, gözəl diktor kollektivi ilə rastlaşdım. Televiziya mənə bacarığımı üzə çixarmağa imkan verdi, tamaşaçı sevgisi verdi, çox az aparıcıya qismət olan, milyonları arxasınca apara biləcək bir aparıcı kimi yetişdirdi.Buna görə televiziyamıza çox minnətdaram. Aldığı isə heç nə olmadı.

-Az.TV-dən sonra başqa kanallardan dəvət aldınızmı?

-Təbii ki, dəvətlər oldu, yenə də olur. Hazırda Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri, akademik Kamal Abdullanın ideyası, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin maddi-texniki dəstəyi ilə yaradılan "Kulturaplus" internet televiziyasının direktoru vəzifəsində çalışaram. Məqsədimiz Azərbaycanın maarifçilik ənənələrinə uyğun olaraq keçmişimizi, milli-mənəvi, dini dəyərlərimizi, mədəni irsimizi öyrənmək, multikulturalizmin və tolerantlığın həyat tərzinə çevrildiyi Azərbaycan gerçəkliyinin təbliğ etməkdir.

-Azərbaycan tamaşaçısı bir vaxtlar sizin "Ailələr və talelər" verilişinizi maraqla izləyir və çox şeylər öyrənirdi. Maarifləndirici mövzularla tamaşaçı zövqünün formalaşmasına hesablanmış həmin verilişin araya-ərsəyə gəlməsində çətinliklər, maneələr, yaxud da iradlar olurdumu?

-Sonuncudan başlayım. İradlar olmayıb, bir dəfə də olsun nə qoyulan mövzulara, nə çəkilən süjetlərə, nə də aparılan müzakirələrə istər rəhbərlik, istərsə də cəmiyyət tərəfindən irad tutulmayıb. Əksinə veriliş Azərbaycan ailəsinin mənəvi, sosial və hüquqi problemlərinin həlli yolunda ictimai fikrə istiqamətverici təsir göstərmiş,maarifləndirici, öyrədici tendensiyaya malik olmaqla böyük tamaşaçı rəğbətini qazanmış və geniş ictimai əks-səda doğurmuşdu. Ulu öndərimiz Heydər Əliyev hələ 1997-ci ilin oktyabında gənc yazarlarla görüşündə "Ailələr və taleler" verilişində qaldırılan məsələlərin gənclərimizin, cəmiyyətin mənəvi saflığı üçün böyük əhəmiyyət kəsb etməsini xüsusi olaraq vurğulamışdı. Milli Məclisdə "Ailə haqqında" qanunun muzakirəsində də məhz bu verilişə istinad olunmuşdu. Çətinliklərim isə çox olurdu. İndiki verillişlərdə olduğu kimi komanda yox idi, mən həm ssenari yazır, həm insanlarla görüşür, süjetlərin çəkilişinə gedir, montaj edir, məktubları oxuyur, həm də təşkilati işlərlə maraqlanırdım. Müraciət edənləri qəbul etmək etmək üçün yer yox idi, verilişin tərtibatı üçün problem yaranırdı. Canlı çıxmaq istəyim qısa bir zamanda gerçəkləşsə də sonra o şərait təmin edilmədi və s.

-Bu verilişin öz taleyinizə də təsiri oldumu?

-Təbii. Veriliş mənə daha çox populyarlıq gətirdi, on il ərzində efirə çıxmamasına rəğmən hələ də məni bu verilişlə tanıyırlar.

-Ümumiyyətlə tale yolunuzdan razısınızmı?

-Sükürlər olsun, razıyam.

-Bu günkü televiziyalarda sizi razı salan, yaxud da qane etməyən nəsə varmı? Bir peşəkar kimi deyə bilərsinizmi ki, problemin kökündə duran nədi?

-İndi informasiya almaq imkanı çox genişdir. CNN 24 saat xəbərlər verir, non-stop rejimində kino, idman kanalları, elmi-kütləvi "Diskaveri", stereo rejimdə musiqi kanalları fəaliyyət göstərir və sairə. Hərə öz zövqünə uyğun harada yaxşı nə var ona baxmağa çalışır. Baxmaq və müqayisə etmək üçün imkanlar çoxdur. Bu gün televiziyalarımızda rəqabət bərabərlik prinsipinə gətirib çıxarıb. Səndə oyun, mən də də oyun, səndə ailə haqqında, mən də də ailə haqqında və s. Demək olar ki, kanallarımızda mövzular təkrarlanır. Televiziya ən kütləvi elektron media olaraq insanları yaxşılığa, aydınlığa, özünüdərkə, həyatın mənasını anlamağa, obyektivliyə yönəltməlidir. Təəssüf ki, o bəzən böyük miqyaslı kazinoya çevrilir. Belə olduğu halda heç vaxt sənət qiymətləndirilə bilməz. Televiziyada göstərilən yaxşı da, pis də təbliğatdır. Ona görə respublikada təbliğata, maariflənməyə məsul olan şəxslər bu barədə düşünməlidirlər. Onlardan da çox televiziya rəhbərləri və jurnalistlər düşünməlidirlər. Yüngül proqramlar yüksək reytinqli olur deyə baş "sındırmaq" istəmirlər. İstəsələr də çoxunun bacardığı elə ora qədərdir. Həmişə demişəm, bu reytinqi hesablayanlar məşhur bir skripka və ya fortepiano çalanın, yaxud Qasımova bacılarının konsertinə gələnlərdən sorğu aparsalar nəticə necə olar? Düşünürəm ki, hər bir halda məsuliyyət verilişi hazırlayanların üzərindədir. Daha sanballi verilişlər fikirləşməli və onları necə maraqli etmək barədə düşünmək lazımdır.

-Bu gün ailə problemləri, sosial məsələlərlə bağlı digər kanallarda yayımlanan verilişlərə yəqin ki, baxırsınız. "Ailələr və talelər"lə onların oxşar, ya da fərqli tərəfləri varmı? Sizcə, cəmiyyətin alt qatındakı xoşagəlməz halların bu qədər qabardılmasına ehtiyac varmı?

-O mənim üslubum idi. Problemə və insanlara yanaşma, qoyulan mövzular, müzakirələrin gedişi indiki verilişlərlə müqayisədə demək olar ki, fərqlidi idi. Xoşagəlməz hallrın qabardılmasına əlbəttə ki, ehtiyac yoxdur. Əgər hansısa problem insanları, cəmiyyəti narahat edirsə təbii ki, araşdırmaq, həyacan təbili çalmaq lazımdır. Lakin indiki verilişlər daha çox şou formasındadır. Problemlər süni olaraq şişirdilir, eləcə də emosiyalar süni şəkildə qabardılır. Bunlar şou verilişlərinin elementləridir. O, insanların dərdləri üzərində qurulanda pis təsir bağışlayır.

-Taleyinizin müəyyən bir hissəsini studiyanın gur işıqları altında keçirmisiniz. Həmin işıq, obrazlı desəm, taleyinizin hansısa qaranlıq bir yerinə, gizlin nöqtəsinə işıq sala bildimi? Projektorlardan süzüən güclü işıq seli "gözünüzü qamaşdırmadı ki"?

-Gözəl sualdır. O işıq taleyimin bütün nöqtələrini işıqlandırdı və hələ də işıqlandırmaqda davam edir. Lakin gözümü qamaşdırmadı, xəstəliyə düçar etmədi.

-Bu günkü teleaparıcıların çoxu özünü az qala dünyaca məşhur ulduzlar kimi aparır, sanki dövlətə və dövlətçiliyə xidmət etmiş qəhrəmandılar...

-Bu onların bəsitliyindən və komplekslərindən irəli gəlir. Təbii ki, bizim baxımlı verilişlərimiz, peşəkar jurnalistlərimiz var. Amma bir çoxlarına baxanda adama elə gəlir ki, onlar "əyalət incəsənət universitetini" bitiriblər. Çoxları burda yaxşı pul qazanmağı sevir. Yəni peşənin özünü yox, peşənin onlara verdiklərini daha üstün tuturlar. Şəxsən mənim üçün televiziya həyat tərzi idi, hər şeydən üstün sənət idi. Axı, veriliş onun müəllifini populyar etmək və ona pul qazandırmaq məqsədini daşımamalıdı. Veriliş bütün tərəfləri ilə uğurlu olanda populyarlıq öz-özünə gəlir. Əslində indi populyar olmaq asandır. Ekranlardan tanıdığımız o qədər insan var ki... onlarin hamısına hörmət edir və sevirikmi?

-Televiziyada keçən günlərlə bağlı başınıza gəlmiş maraqlı bir hadisə...

-O qədər maraqlı hadisələr olub ki, hansı birini danışım? Birini deyim: 1984-cü ildə Akademik Milli Teatrında televiziya gününə həsr olunmuş tədbirə mərhum diktorumuz Davur Əhmədov və mən aparıcılıq edirdik. Xalq çalğı alətləri orkestri səhnədə canlı ifa edirdi və səhnə kabellərlə dolu idi. "Radio marşı" çalındıqdan sonra Davur müəllimlə mən səhnəyə çıxan zaman ayağım kabelə dolaşdı və mən səhnəyə elə bil ki, qaçaraq daxil oldum. Arxadan gələn Davud müəllim "Nailə" deyə qisqıraraq məni tutmağa çalışşa da, səndələyərək özümü mikrofonun qarşısında gördüm. Zalda oturanlar gülüşdü. Birinci sırada Mərkəzi Komitənin məsul işçiləri və mərhum sədrimiz Elşad müəllim oturmuşdu. Mən özümü o qədər itirdim ki, deyəcəyim bütün sözlər yadımdan çıxdı. Əlimdə mətn də yox idi. Hələ o vaxtlardan bir dəfə də olsun əlimdə kağızla səhnəyə çıxmamışam, həmişə mətni mənimsəyib sonra çıxırdım. O qədər pərt olmuşdum ki, məni tər basdı, nə deyəcəmi bilmədim. Davud müəllim pafoslu səsi ilə "Axşamınız xeyir, hörmətli tamaşaçılar" dedi. Ondan sonra isə mənim bir səhifəlik sözüm var idi, bir kəlmə belə yadıma düşmürdü. Davud müəllim kimi, "Axşamınız xeyir olsun" dedim və bir də gördüm ki, qeyri-ixtiyari bütün mətni deyirəm. O qədər sarsılmışdım ki... indiyə qədər Allaha şükür edirəm ki, məni o vəziyyətdən çıxardı.

-Bu günlərdə 55 yaşınız tamam olub. Təbrik edirəm. Qalan ömrünüz həmin günün işıqlı sevgisi, xoş aurası və xoşbəxt anlarında yaşadığınız hisslərdən məhrum olmasın. Qoşa 5-in zirvəsindən boylananda aşağıda nə görürsünüz?

-Çox təşəkkür edirəm. Əvvəllər bu yaşda qadınlar təqaüdə çıxardılar, indi isə, hətta, hökümət belə deyir ki, hələ cavansiz, sağlamsız, enerji dolusunuz, yəni həyat öz tamlığı ilə davam edir. Həyat mənə iki beş verib, bunu yaş kimi yox, "əlaçı" kimi qəbul edirəm. Sükürlər olsun, illərimi boşuna yaşamamışam, qazandıqlarım itirdiklərimdən çox olub.

-Daha da çox olsun, Nailə xanım.

Züleyxa Nadir

Olaylar.- 2017.- 25 yanvar.- S.10.