Regional proqramların uğurlu icrası sosial problemlərin həllinə yol açıb

Artıq 14 ildir ki, uğurla həyata keçirilən Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramları ölkədə bir sıra irimiqyaslı sosial layihələrin reallaşmasına da yol açdı. Məhz bu proqramların icrası nəticəsində əhalinin sosial rifah halı yaxşılaşdı, məşğulluq səviyyəsi artdı. Işsizlik problemi aradan qalxdı. Bu günlərdə Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair 2014-2018-ci illər Dövlət Proqramının icrasının yekunlarına dair keçirilən konfransda da bütün bunlar bir daha öz təsdiqini tapdı.

Dövlət Proqramının icrasının yekunlarına dair keçirilən konfransda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevin geniş və məzmunlu çıxışı, eləcə də müvafiq dövlət qurumları qarşısında qoyduğu məqsəd və vəzifələr, verdiyi tapşırıqlara uyğun olaraq ayrı-ayrı nazirlik və komitələrdə toplantılar keçirilir, müzakirələr aparılır, qarşıda duran vəzifələr müəyyən edilir. Ötən gün Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransdakı çıxışından irəli gələn vəzifələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi üzrə görüləcək işlərə dair də müşavirə keçirilib.

Müşavirəni giriş sözü ilə açan əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Səlim Müslümov vurğulayıb ki, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin hələ 2003-cü ildə Prezident seçkiləri ərəfəsində ölkəmizin regionlarında sürətli sosial-iqtisadi inkişafın təmin ediləcəyi ilə bağlı bəyan etdiyi vədlər ötən dövrdə bölgələrimizdə dinamik inkişafın təmin edilməsində öz əməli təsdiqini tapıb. "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunan konfransda cənab Prezident bununla əlaqədar "Söz vermişdim ki, Azərbaycan regionlarında sosial-iqtisadi inkişaf sürətlə gedəcək. Son 14 il ərzindəki reallıqlar bunu göstərir ki, verilən bütün vədlər artıqlaması ilə yerinə yetirildi. Son 14 il ərzində Azərbaycan böyük və şərəfli yol keçmişdir", deyə vurğulayıb. Nazir bildirib ki, dövlət başçısının təşəbbüsü və konkret tapşırığı əsasında regionların sosial-iqtisadi inkişafı məqsədilə 2004-cü ilin fevral ayında qəbul edilən ilk Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər), eyni zamanda sonralar qəbul edilən ikinci (2009-2013-cü illər) və üçüncü (2014-2018-ci illər) Dövlət Proqramlarının uğurlu nəticələri qeyri-neft sektorunun inkişafına da təkan verib: "Son 14 ildə milli iqtisadiyyatda 3,2 dəfə, o cümlədən qeyri-neft sektorunda 2,8 dəfə və qeyri-neft ixracında 4,1 dəfə, sənayedə 2,6 dəfə, kənd təsərrüfatında 1,7 dəfə artıma, ölkənin valyuta ehtiyatlarının 23 dəfə artırılaraq 1,8 milyard dollardan 42 milyard dollara çatdırılmasına, ölkə iqtisadiyyatına 231 milyard dollar sərmayə qoyuluşuna nail olunub. Bu uğurlar bölgələrin sosial mənzərəsini müasirləşdirən bütün lazımi infrastruktur layihələrinin icrası, 3 mindən çox məktəbin, 600-dən çox tibb müəssisəsinin tikilməsi və ya təmiri, 12,3 min kilometr yolun çəkilməsi, 443 körpünün inşası, 30 elektrik stansiyasının tikilməsi, qazlaşdırmanın 51 faizdən 93 faizə (şəhərlərimizdə 100 faizə), fasiləsiz içməli su təminatının 26 faizdən 67 faizə (Bakı şəhərində 81 faizə) çatdırılması və s. kimi xüsusi önəm kəsb edən sosial nailiyyətlərin qazanılması ilə müşahidə olunub. Bu Proqramların ən mühüm uğurlarından biri də əsasən regionlarda olmaqla çoxsaylı iş yerlərinin açılması, ölkədə işsizliyin və yoxsulluğun kəskin şəkildə aşağı enməsidir".

Səlim Müslümov qeyd edib ki, xüsusilə ənənəvi kənd təsərrüfatı sahələrinin dirçəldilməsi bölgələrdə əmək resurslarının məşğulluğunun əhəmiyyətli şəkildə artırılmasında önəmli rol oynayıb. Eyni zamanda, nazirlik tərəfindən respublikanın bütün regionlarını əhatə edən aktiv məşğulluq tədbirləri, o cümlədən bütün rayon və şəhərlərdə əmək yarmarkaları təşkil edilir. Dövlət başçısının müvafiq Sərəncamına əsasən, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən icra olunan özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində yaradılan kiçik ailə təsərrüfatlarının da 84 faizi regionlar üçün xarakterik olan ənənəvi kənd təsərrüfatı sahələrini əhatə edir: "Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev özünüməşğulluq proqramını çox böyük gələcəyi olan, işsizliyin aradan qaldırılması istiqamətində önəmli təşəbbüs olan proqram kimi yüksək dəyərləndirib. "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransda cənab Prezident bir daha "Bu il biz özünüməşğulluq proqramını daha da böyük həcmdə icra edəcəyik. Bu proqramı biz demək olar ki, keçən il icra etməyə başlamışıq. İlkin nəticələr müsbətdir. Bu il isə atılan addımlar, aparılan islahatlar nəticəsində kifayət qədər böyük - 30 milyon manatdan çox vəsait olacaq və 6 min, bəlkə də 7 min ailə özünüməşğulluq proqramına cəlb ediləcək. Bu, həm iqtisadi, həm də psixoloji cəhətdən çox gözəl layihədir, gözəl təşəbbüsdür", deyə vurğulayıb. Qarşımızda duran əsas vəzifə dövlət başçısının bu sahədə tapşırığına uyğun olaraq, cari il ərzində 7 minə qədər aztəminatı ailəyə aktivlər verməklə onların kiçik ailə təsərrüfatlarını qurmalarını təmin etməkdir. Proqrama cəlb ediləcək ailələrin 83 faizinin regionlarda yaşayan ailələrdən ibarət olması nəzərdə tutulur".

Bölgələrdə işçi qüvvəsinin əmək bazarının tələblərinə uyğunlaşdırılması işlərindən bəhs edən S.Müslümov bildirib ki, 2007-ci ildə Bakı şəhərində, 2008-ci ildə Göyçay rayonunda, 2009-cu ildə Naxçıvan şəhərində yaradılan Regional Peşə Tədris Mərkəzləri bu sahədə önəmli rola malikdirlər: "Son illərdə həmin Mərkəzlərdə əsaslı təmir və yenidənqurma işləri aparılıb, onların maddi-texniki bazası gücləndirilib: "Əsas vəzifələrimizdən biri də bölgələr üzrə peşə hazırlığı mərkəzləri şəbəkəsinin daha da genişləndirilməsidir. 2014-2018-ci illərdə regional inkişaf üzrə Dövlət Proqramına uyğun olaraq, regionlarda əmək bazarının mütəmadi öyrənilməsi sisteminin yaradılması istiqamətində də məqsədyönlü işlər aparılıb. Həmçinin gənc kadrların iş axtarmaq bacarıqlarının inkişafına dəstək məqsədilə BMT İnkişaf Proqramı ilə birgə Bakı, Sumqayıt, Gəncə şəhərlərində, son illərdə isə Masallı rayonunda SYSLAB Təlim-Tədris Mərkəzləri yaradılıb. Məşğulluq mərkəzlərinin xidmətlərinin daha səmərəli vasitələr, daim yenilənən informasiya bazası üzərində formalaşdırılması yönündə işlərə ilk olaraq İsmayıllı rayonundan başlanılmaqla, son illərdə bu rayonda müasir iş metodlarına əsaslanan ilk pilot mərkəz qurulub".

Nazir diqqətə çatdırıb ki, ötən dövrdə əlil və şəhid ailələri üçün inşa olunan çoxsaylı fərdi və çoxmənzilli yaşayış binalarının böyük əksəriyyəti bölgələrin payına düşür: "O cümlədən son bir ildə müharibə əlilləri və şəhid ailələrinə təqdim edilən 315 mənzil və fərdi yaşayış evindən 65 faizə qədəri regionlardadır. Ümumilikdə indiyədək nazirliyin xətti ilə 6100 nəfər əlil və şəhid ailəsi nazirlik tərəfindən mənzillə təmin olunub ki, onlardan 93,5 faizinə və ya 5703 nəfərinə son 14 ildə mənzil verilib. Hazırda daha iki rayonda - İmişli və Şamaxı rayonlarında çoxmənzilli yaşayış binalarının, eyni zamanda bölgələrdə fərdi yaşayış evlərinin tikintisi işləri davam etdirilir".

Səlim Müslümov həmçinin son 14 ildə Naxçıvan, Şirvan, Lənkəran, Şəki, Sumqayıt, Naftalan, Xaçmaz, Yevlax şəhərlərində regional bərpa mərkəzlərinin, Bakı Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzinin Naxçıvan istehsalat sahəsi və Gəncə şəhərində filialının istifadəyə verildiyini, Bakı və Naxçıvan şəhərlərində Uşaq Bərpa Mərkəzlərinin yaradıldığını bildirib: "Gələcəkdə digər bölgələr üzrə də yeni regional bərpa mərkəzlərinin yaradılması nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, son illərdə Respublika Əlillərin Bərpa Mərkəzində, Uşaq Bərpa Mərkəzində yüksək standartlar səviyyəsində reabilitasiya şəraiti yaradılıb və hazırda bölgələrdəki ayrı-ayrı bərpa mərkəzlərində də müasir tələblərə uyğun reabilitasiya şəraitinin qurulması işləri aparılır. Onların, o cümlədən Yevlax, Naftalan, Sumqayıt şəhərlərindəki bərpa mərkəzlərinin, Mərdəkan Müalicə Pansionatının əsaslı təmirdən sonra cari il ərzində istifadəyə verilməsi planlaşdırılır.

Nazir vurğulayıb ki, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə 2010-2012-ci illərdə Naxçıvan, Gəncə və Yevlax şəhərlərində əlilliyi olan şəxslər üçün yaradılan Regional İnformasiya Mərkəzləri həmin bölgələrdə qeyd olunan şəxslərin İKT-dən istifadə imkanlarına yiyələnmələrində, ümumən cəmiyyətə inteqrasiyasında xüsusi önəm kəsb edir: "Əlilliyi olan şəxslərin protez-ortopedik xidmətlərlə elə yaşadıqları bölgədə təminatı üçün son illərdə bu yöndə səyyar xidmətlərə başlanılıb. Təkcə ötən il regionlarda 1011 nəfər əlilliyi olan şəxsə səyyar qaydada belə xidmətlər göstərilib, həmçinin müvafiq hallarda onlara reabilitasiya vasitələri, o cümlədən əlil arabaları elə yaşadıqları rayon və ya şəhərdə təqdim edilib".

Nazir bildirib ki, sosial xidmətlərin regionlar üzrə əhatə dairəsi də genişləndirilib. Sosial sifarişlər üzrə icra olunan layihələrin əksər hissəsi regionları əhatə edir. Bu layihələr çərçivəsində eyni zamanda ölkənin müxtəlif rayon və şəhərlərində günərzi qayğı və icma əsaslı reabilitasiya mərkəzləri fəaliyyət göstərir, çətin həyat şəraitində olan uşaqlar, lazımi hallarda ailələri reabilitasiya yönümlü sosial xidmətlərlə təmin edilirlər: "Bölgələrdəki sosial xidmət müəssisələrində müasir tələblərə uyğun şərait yaradılması işləri də aparılır. Bu il Gəncə şəhərindəki Pensiyaçıların Ərazi Sosial Xidmət Mərkəzi də əsaslı təmirdən sonra istifadəyə veriləcək. Yeni sosial xidmət müəssisələrinin yaradılması işlərinin davamı olaraq, Qobustan rayonunda penitensiar müəssisələrdə cəza çəkməkdən azad olunmuş şəxslər üçün Sosial Adaptasiya Mərkəzinin də cari il ərzində istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulur". S.Müslümov dövlət başçısının tapşırıqları əsasında hər ay bölgələrdə vətəndaşların qəbulunun həyata keçirildiyini, regionların sakinlərinin müraciətləri ilə əlaqədar müvafiq tədbirlərin görüldüyünü də diqqətə çatdırıb.

Müşavirədə Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransdakı çıxışından irəli gələn vəzifələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı Nazirlik tərəfindən görüləcək işlər ətraflı müzakirə olunub. Qeyd edilən Dövlət Proqramının icrasının beşinci ilində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi üzrə həyata keçiriləcək tədbirlər nəzərdən keçirilib. Bununla əlaqədar nazirliyin yerli struktur bölmələrinin aidiyyəti üzrə təkliflərini də təqdim etmələri tapşırılıb. S.Müslümov regionlarda əmək bazarının monitorinqi, sosial müdafiə, tibbi-sosial reabilitasiya və aktiv məşğulluq tədbirlərinin təşkili və s. aidiyyəti məsələlərlə əlaqədar müvafiq tapşırıqlar da verib.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2018.- 7 fevral.- S.15.