Regional proqramlar Hacıqabul rayonunda

bütün istiqamətlər üzrə inkişafa səbəb olub

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramları respublikanın hər bir bölgəsində uğurla icra edilərək müsbət nəticələrə səbəb olub. Ötən 14 il ərzində icra edilən bu proqramlar nəticəsində hər bir bölgənin siması əsaslı dərəcədə dəyişib, infrastruktur yaradılıb, turizm zonası olan rayonlarla turizm sektoru inkişaf etdirilib, yeni təhsil və shiyyə müəssisələri, mədəniyyət ocaqları tikilib istifadəyə verilib. Regional proqramlar çərçivəsində bölgələrdə açılan yeni-yeni iş yertləri əhalinin sosial rifah halının yüksəldilməsi ilə yanaşı, eyni zamanda işsizlik səviyyəsinin azalması, hətta aradan qalxmasına gətirib çıxarıb. Bölgələrdə yeni-yeni iş yerləri açılan istehal müəssisələri, fabriklər, şirkətlər hesabına yaradılıb ki, bu da ümumilikdə hər bir bölgədə istehsalın, Ümumi Daxili Məhsulun artımını şərtləndirib.

Respublikanın hər bir bölgəsi kimi Hacıqabul rayonunda da Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı uğurla icra edilib və sözügedən proqramların icrası çərçivəsində bütün istiqamətlər üzrə müsbət tendensiya qeydə alınıb. Belə ki, 2004-cü ildən uğurla icra edilən və hazırda üçüncü mərhələsi davam edən Dövlət Proqramı nəticəsində Hacıqabul rayonunda ümumi məhsul buraxılışının həcmi 229033,3 min manat olub ki, əvvəlki illərlə müqayisədə 68874,5 min manat və ya 43,0 faiz çoxdur. Məhsul buraxılışı həcmində qeyri-dövlət sektorunun payı 76,4 faiz təşkil edib ki, bu da keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 13,7 faiz çoxdur. Kənd təsərrüfatı məhsulunun həcmi 100135,0 min manat, sənayedə məhsul buraxılışının həcmi 12421,8 min manat, ticarətdə məhsul buraxılışının həcmi 62934,0 min manat olub.

Bu müddətdə pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 23620,0 min manat və ya 15,8 faiz artaraq 173120,0 min manat, iaşə dövriyyəsi 335,0 min manat və ya 13,0 faiz artaraq 2905,0 min manat, əhaliyə göstərilmiş ödənişli xidmətlərin həcmi 2106,0 min manat və ya 10,0 % artaraq 23186,0 min manat təşkil edib. Nəqliyyatda məhsul buraxılışının həcmi 90,4 min manat və ya 3,9 faiz artaraq 2400,0 min manat, yük daşınmalarının həcmi 7,0 min ton və ya 3,4 faiz artaraq 213 min ton, sərnişin daşınmalarının həcmi 138 min nəfər və ya 3,6 faiz artaraq 4018 min nəfər olub. Rabitə xidmətinin həcmi isə 464,2 min manat təşkil edib.

Təkcə 2017-ci ildə Hacıqabul rayonunda iqtisadiyyatın bütün sahələrinə yönəldilmiş əsas kapitala investisiyaların ümumi həcmi 50773,9 min manat olub. Rayonun iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Rayonda aqrar islahatların uğurla həyata keçirilməsi kənd təsərrüfatının çoxsahəli inkişaf etdirilməsinə, bu sahədə qazanılan uğurları ilbəil artırmağa zəmin yaradır. 2017-ci ilin məhsulu üçün 14409,0 hektar sahədə taxıl əkilib ki, bu da 2016-cı ilin taxıl əkini ilə müqayisədə 616 hektar artıqdır. Taxıl əkininin 7478 hektarını buğda, 6931 hektarını isə arpa əkini təşkil edib. 14409,0 hektar taxıl sahəsindən 44861 ton məhsul əldə edilib. İstehsal olunmuş taxılın 24136,0 tonunu buğda, 20725 tonunu arpa təşkil edir. Məhsuldarlıq buğda bitkisi üzrə 32,28, arpa bitkisi üzrə isə 29,9 sentner olub.

Hesabat dövründə 828 hektar sahədə bostan, 427 hektar sahədə tərəvəz, 807 hektar sahədə qarğıdalı, 42 hektar sahədə kartof, 1203,9 hektar sahədə pambıq, 667 hektar sahədə yonca, 556 hektar sahədə şəkər çuğunduru, 156 hektar sahədə soya bitkisi olmaqla cəmi 4686,9 hektar sahədə yazlıq əkin aparılıb ki, bu da keçən ilin müvafiq dövrünün yazlıq əkinləri ilə müqayisədə 585,0 hektar çoxdur.

Hesabat dövründə 6796 ton tərəvəz, 8792 ton meyvə, 261 ton üzüm, 461 ton kartof, 9978 ton yonca, 25129 ton şəkər çuğunduru istehsal olunub. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə meyvə istehsalı 7,0 ton, üzüm istehsalı 3,0 ton, kartof istehsalı 22,0 ton, qarğıdalı istehsalı 2739,0 ton, şəkər çuğunduru istehsalı 24351,0 ton çox olub.

Regional proqramların uğurlu icrası çərçivəsində rayonda heyvandarlıq məhsulları istehsalında da artım qeydə alınıb. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə süd istehsalı 7 ton artaraq 12392 tona, yumurta istehsalı 21 346 min ədəd və ya 9,1 faiz artaraq 257226 min ədədə çatıb. Rayon üzrə iribuynuzlu heyvanların baş sayı 371 baş və ya 0,1 faiz artaraq 38635 başa, xırda buynuzluların sayı isə 1139 baş və ya 0,8 faiz artaraq 136625 başa çatıb. Hesabat dövründə 6468 ton diri çəkidə ət istehsal edilib. Yun istehsalında da artım qeydə alınıb. Belə ki, ötən ilin mövsüm dövrü ilə müqayisədə yun istehsalı 3 ton artaraq 228 tona çatıb.

"Aqrolizinq" vasitəsilə bu ilin 9 ayı ərzində kənd əməkçilərinə 568,5 ton müxtəlif növ mineral gübrələrin və ziyanvericilərə qarşı 3,550 ton kimyəvi preparatların 70 faiz güzəştlə satışı həyata keçirilib.

Hesabat dövründə 765 nəfər buğda istehsalçısına 55334,70 manat, 2312 nəfər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalçısına əkin sahələrinin becərilməsində istifadə etdikləri yanacaq və motor yağlarına görə hektarına 50 manat olmaqla 1000025,70 manat subsidiya verilib. Subsidiyaların verilməsi işinə ciddi nəzarət olunub və dəqiqləşdirmələr aparılmaqla həyata keçirilib.

Hesabat dövründə 2018-ci ilin məhsulu üçün 21540 hektar sahədə şum aparılıb. Əkinlərin su təminatının yaxşılaşması üçün rayon Suvarma Sistemləri idarəsi tərəfindən 163 km-ə yaxın magistral və təsərrüfatdaxili kanallarda lildən təmizləmə işləri yerinə yetirilib. Əkinlərin suvarılması üçün su mənbələrindən 85,11 milyon metr3 su götürülmüş, su ayrıclarından Sudan İstifadəedənlər Birliklərinə 64,31 milyon metr3 su verilib.

Baş Şirvan Kollektorunun İstismarı İdarəsi tərəfindən Hacıqabul rayonunun təsərrüfatdaxili və təsərrüfatlararası kollektor-drenaj şəbəkələrində uzunluğu 18360 pm olmaqla 45980 metr3 həcmində lildən təmizləmə işləri aparılıb. Baş Şirvan Kollektorunun Hacıqabul rayonu ərazisindən keçən hissəsində 10240 pm lildən təmizlənmə işləri görülüb, işin həcmi 25740 metr3 olmuşdur. K 2 və K 3 nasos stansiyalarında təmir işləri aparılaraq saz vəziyyətə gətirilib.

"Regionların sosial-iqtisadi inkişafı" Dövlət Proqramının icrası çərçivəsində Muğan, Padar qəsəbələrində və Qarasu kəndində torpaq sahələrinin suvarılmasını təmin etmək məqsədilə 53,95 km ümumi uzunluğu və 5 kub metr saniyə su tutumu olan Hacıqabul Magistral kanalında işlər davam etdirilib. Hazırda magistral kanalın 28,2 km-lik hissəsi və Padar-Qarasu ərazisində müxtəlif sərfiyatlı 21,2 km təsərrüfat daxili qol kanallar tikilib başa çatdırılıb. Bu kanallar ilə cari təsərrüfat ilində ümumilikdə 5980 ha əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təmin edilməsi həyata keçirilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin kənd təsərrüfatının daha da inkişaf etdirilməsi məqsədilə verdiyi tapşırıq və tövsiyələrin, qarşıya qoyduğu vəzifələrin həyata keçirilməsi, pambıq istehsalının artırılması, baramaçılığın inkişafı, yeni aqroparkların salınması və investisiyaların cəlb edilməsi istiqamətində rayonumuzda bir sıra işlər görülmüş və bu işlər hal hazırda da davam etdirilməkdədir. Bu məqsədlə rayonda 1203.9 ha sahədə pambıq əkilib ki, bu da keçən ilin pambıq əkinindən 677.9 ha və ya 2,3 dəfə çoxdur. 800 ha sahədə pambıq əkilməsi üçün 26 istehsalçı ilə "MKT İK" MMC arasında, 403,9 ha sahədə pambıq əkilməsi üçün 32 istehsalçı ilə "Hacıqabul KT" MMC arasında müqavilələr bağlanıb.

Rayonda baramaçılığın inkişafı da mühüm əhəmiyyət kəsb edən sahələrdən biridir. Bu məqsədlə hələ 2016-cı ilin payızında rayon ərzisində 28 000 ədəd tut (çəkil) ağacı əkilib, tinglərə aqrotexniki qaydada qulluq edilir, becərilir və vaxtında suvarılır. Bu il rayonda ilk dəfə olaraq kümçülər tərəfindən 250 kq barama istehsal edilib.

Rayonda aqroparkların yaradılması istiqamətində bir sıra işlər həyata keçirilib.

Rayonun inzibati ərazisində müasir iri taxılçılıq və yemçilik təsərrüfatlarının yaradılması üçün 30 000 hektar torpaq sahəsinin otlaq kateqoriyasından əkin kateqoriyasına dəyişdirilməsi barədə Hacıqabul rayon İcra Hakimiyyətinin aidiyyəti nazirliklərlə razılaşdırılmış təklifləri Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 528s nömrəli 05 oktyabr 2016-cı il tarixli Sərəncamı ilə qəbul edilib. Həmin ərazidə pivot suvarma sistemləri tətbiq etməklə iri aqroparkların yaradılması nəzərdə tutulur. Hazırda ərazinin 10 000 hektarlıq hissəsini suvarma suyu ilə təmin edəcək layihə hazırlanaraq tikintisinə başlanılıb. Tikinti işləri "Azərsu" ASC tərəfindən həyata keçirilir.

Padar, Qarasu ərazisində olan 10000 hektar əkinə yararlı iri münbit torpaq sahələrinin suvarma suyu ilə təmin edilməsi məqsədi ilə 27 km uzunluğunda 1400 mm-lik boru xətlərindən istifadə etməklə 17,152 km uzunluğunda magistral suvarma kanalının çəkilməsi nəzərdə tutulub. Magistral kanal 10 km məsafədə iki xətli, təxminən 7 km məsafədə bir xətli olacaqdır. Tikintinin layihə-smeta sənədləri işlənib başa çatdırılaraq ekspertizaya təqdim olunmuşdur. Magistral kanalın neft və qaz kəmərlərindən, dəmir yolu xəttindən və avtomobil yolundan keçən hissələri ilə bağlı texniki şərtlər alınıb. Borular tədarük olunaraq montaj işləri aparılmış və 25,5 km uzunluğunda metal boruların montajı başa çatdırılıb.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2018.- 7-9 iyul.- S.15.