Regionların sosial iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı Bərdənin simasını dəyişib

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramının uğurlu icrası respublikanın hər bir bölgəsində olduğu kimi Aran zonasında da uğurla icra edilir. Məlumat üçün qeyd edək ki, hələ sözügedən Dövlət Proqramı qəbul edilərkən proqramda ayrı-ayrı regionlar üzrə spesifik sahələr müəyyən edilib qruplaşdırılmışdı. Bərdə rayonun daxil olduğu Aran iqtisadi zonasında əsasən kənd təsərrüfatının, heyvandarlığın, pambıqçılığın inkişaf etdirilməsi, qeyd edilən sahələrdə emal və istehsal müəssisələrinin açılması nəzərdə tutulurdu. Ötən dövrdə demək olar ki, Bərdə rayonu üzrə qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olunub.

Təkcə əvvəlki Dövlət Proqramları deyil, eləcə də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 fevral 2014-cü il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrası Bərdə rayonunda uğurla həyata keçirilib. Belə ki, Dövlət Proqramının icrası çərçivəsində təkcə 2017-ci ildə 417,5 milyon manatlıq ümumi məhsul, o cümlədən 14,3 milyon manatlıq sənaye, 195,1 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal edilib, 65,1 milyon manatlıq tikinti-quraşdırma işləri görülüb, 6,3 milyon manatlıq nəqliyyat xidməti, 1,2 milyon manatlıq informasiya və rabitə, 135,5 milyon manatlıq ticarət xidmətləri göstərilib.

2016-cı ilə nisbətən ümumi məhsul istehsalı 26,6 faiz, sənaye məhsulu istehsalı 5,4 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulu üzrə 24,8 faiz, tikinti-quraşdırma işləri 68,0 nəqliyyat xidməti 2,6 faiz, informasiya xidməti 7,8 faiz, ticarət xidmətləri 18,9 faiz artıb.

Dövlət Proqramı çərçivəsində sahibkarlar da diqqətdən kənarda qalmayıb və rayonda sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi üçün məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilib. Dövlət tərəfindən göstərilən diqqət və qayğı sayəsində hazırda 16,3 min nəfər hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olur. Rayona özəl investisiya qoyuluşu və özünüməşğulluğun təmin edilməsi üçün tədbirlər görülüb, özəl sektor tərəfindən rayonun iqtisadiyyatına 11 milyon manatdan çox investisiya qoyulub, çoxsaylı sahibkarlıq obyektləri, o cümlədən 3 iri heyvandarlıq kompleksi, 2 iri ticarət xidməti, 1 iri turizm obyekti, 1 iri digər xidmət obyekti tikilib istifadəyə verilmiş, 302 daimi iş yerləri yaradılıb. Həyata keçirilmiş kompleks tədbirlər keçən il 15718 yeni iş yerləri açılmışdır. Yeni açılmış iş 3168-sı daimi iş yerləridir.

Dövlət Proqramı çərçivəsində rayonda təhsil sahəsinin də inkişaf etdirilməsi istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilib. Belə ki, 2017-ci ildə rayonda 480 şagird yerlik şəhər 5 saylı və 1150 şagird yerlik şəhər 6 saylı və 480 şagird yerlik Xanqaraqoyunlu kənd tam orta məktəbləri əsaslı təmir edilmiş və məktəbin 400 şagird yerlik əlavə yeni korpusu tikilib istifadəyə verilib, Qaratəpə kəndində 80 şagird yerlik modul tippli məktəb tikilib. Hazırda Hacılı kəndində 80 şagird yerlik modul tippli məktəb, Güloğlular kənd tam orta məktəbi tikilir.

Bundan başqa Dövlət Proqramının icrası nəticəsində 15 mindən çox əhalinin yaşadığı 17 kəndi birləşdirən 25 km uzunluqda Yeni Daşkənd-Umudalılar kəndlərarası yolu yenidən qurulub, Hacılar kəndində süd toplama məntəqəsi tikilib, Yeni Daşkənd kəndinin baş yolunun 1,2 km-i asfalt-betonla birinci qatı tikilib, Hüseynalılar-Qaradırnaq kəndlərarası yolun 2 km, Lək-Qazıqurdalı kəndlərarası yolun 2 km hissəsi, Mehdili kəndinin 11,8 km və Mustafağalı kəndinin 19,5 km daxili yolu qum-çınqılla əsaslı təmir edilib, Bərdə-Ağdam avtomobil yolunun Tərtər çayı üzərindəki körpü təmir olunub.

Rayon mərkəzində Heydər Əliyev prospektində, Ü.Hacıbəyov, Bakı, H.Aslanov, M.Cəfərov və H.Cavid, Koroğlu, küçələrində, Heydər Əliyev adına park-bulvarda, 4 saylı Musiqi məktəbinin, 6 saylı tam orta məktəbin həyətində, kommunal yaşayış binalarının ətrafında abadlıq işləri aparılıb, C.Cabbarlı, Atatürk, H.Cavid, Gəncə küçələrində və yeni yaşayış massivində 19853 kv. metr sahə qum-çınqıl verilərək hərəkətin rahatlığı təmin edilib , daxili imkanlar hesabına şəhərin 22 küçəsi və Qaradağlı və Mirzalıbəyli kənd yollarının kənarında Yeni yaşayış məhəllələrinin küçələri qum-çınqıl və şebenlə təmir edilib, Kərimbəyli, Mollaəhmədli və Qasımbəyli kəndlərində 12,8 km su xətləri çəkilib, 9 ədəd su qülləsi quraşdırılıb, 51 ədəd bulaq və 6 krant tikilərək 1750 nəfər əhalinin içməli su təchizatı yaxşılaşdırılıb, Nifçi, Məşədiibişli, Kafarlı və Hacıbəyli kəndlərin 1500 nəfər əhalisinin ekoloji cəhətdən keyfiyyətli içməli su ilə təminatı üçün kəndlərdə sutəmizləyici qurğular quraşdırılıb, Azərbaycan Kənd İnvestisiya Layihəsi çərçivəsində Dəymədağıldı kəndində 9.4 km, Bəcirəvan kəndində 10,13 km kanalllar, Qaratəpə və Mustafaağalı kəndlərində 24 km açıq dren kanallar lildən təmizlənib, rayonun 32 kəndinin elektrik şəbəkəsində yenidən qurma işləri aparılıb, - 172,3 km-dən çox qaz xətləri, o cümlədən 92,9 km magistral qaz kəmərləri çəkilərək Otuzikilər, Bayramlı və Mollalı kəndləri qazlaşdırılıb, il ərzində 1315 ailəyə təbii qaz verilib, rayonun Təhlə kəndində 160 nömrə tutumlu yeni Elektron ATS quraşdırılıb, 1010 abonentə yeni telefon rabitəsi verilib, 8 ədəd çoxmərtəbəli yaşayış binanın dam örtükləri, fasad və giriş hissələri əsaslı təmir edilib, küçə və meydasnlarda 21,2 min ədəd ağac, 16,5 min gül kolları əkilib. Hazırda Bərdə-Ağcabədi avtomobil yolu yenidən qurulur, rayon Mədəniyyət Mərkəzi yenidən qurulur və əsaslı təmir edilir, "Bərdə" türbəsi və Torpaqqala tarixi abidəsi bərpa edilir, Hacılı kəndində 80 şagird yelik modul tipli məktəb tikilir, Yaxın vaxtda "Bərdə" türbəsinin və Torpaqqala tarixi abidəsinin bərpası, rayon Mədəniyyət Mərkəzinin yenidən qurulması və əsaslı təmiri, 80 şagird yerlik Hacılı kənd tam orta məktəbinin, tarla düşərgəsinin tikintisi, 4 kənddə sutəmizləyici qurğunun quraşdırılması işləri başa çatacaq.

Şəhər 2 saylı tam orta məktəbin tikintisi və 2 kəndin qazlaşdırılması artıq 2018-ci ilin investisiyası proqramına daxil edilib.

İl ərzində 8 ədəd 5 mərtəbəli, 2 ədəd 2 mərtəbəli kommunal yaşayış binanın dam örtükləri, fasad və giriş hissələri əsaslı təmir edilib, 1 ədəd 9 mərtəbəli, 3 ədəd 5 mərtəbəli, 1 ədəd 4 mərtəbəli və 5 ədəd 2 mərtəbəli binada cari təmir işləri aparılıb, 1 ədəd 9 mərtəbəli, 9 ədəd 5 mərtəbəli yaşayış binalarının 7588 kv. metr zirzəmiləri təmiznərək istifadəyə yararlı vəziyyətə gətirilib. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 14 iyun 2017-ci il tarixli 437s nömrəli Sərəncamı ilə Bərdə rayonunun inzibati ərazisində yerləşən Təhlə kəndində dövlət ehtiyat fondundan 2000,0 hektar torpaq sahəsinin əkin dövriyyəsinə cəlb edilməsi ilə əlaqədar kateqoriyası dəyişdirilib, İl ərzində rayonda 195,1 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal edilib ki, bu keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 24,8 faiz çoxdur. 9 ədəd yeni subartezian quysu vurulub, 2017-ci ildə 53506,3 ton taxıl istehsal edilmiş, hər hektardan orta hesabla 38,3 sentner məhsul götürülüb. 223 hektar qarğıdalı sahəsindən 1672,5 ton məhsul toplanmış, hər hektardan orta hesabla 75,0 sentner qarğıdalı dəni götürülüb.

Rayonda Heyvandarlığı inkişaf etdirmək üçün Hacılar kəndində süd qəbulu məntəqəsi tikilıb.

İl ərzində 8179 baş iri buynuzlu heyvan süni mayalandırılıb, süni mayalandırılmış heyvanlardan 4130 baş sağlam bala alınıb.

İlin sonunda təsərrüfatlarda 92 min 537 baş iribuynuzlu mal-qara, o cümlədən 42 min 45 baş inək və camış, 140 min 503 baş qoyun və keçi, 420 min 300 baş quş olub. İl ərzində iribuynuzlu mal-qaranın sayı 1,2 faiz, o cümlədən inək və camışların sayı 0,1 faiz, qoyun və keçilərin sayı 0,2 faiz, quşların baş sayı 0,5 faiz artıb.

İl ərzində diri çəkidə 20,4 min ton ət, 81,5 min ton süd, 31,7 milyon ədəd yumurta istehsal edilib. 2016-cı ilə nisbətən ət istehsalı 6,3 faiz, süd istehsalı 2,1 faiz, yumurta istehsalı 5,8 faiz artıb.

Uzun illər fasilədən sonra rayonda baramaçılığın inkişafı üçün tədbirlər görülüb, rayonun 13 kəndində 2016-cı ildə əkilmiş 60712 ədəd tut tinglərinə aqrotexniki qaydada qulluq edilib, mövcud ting ağacları budanıb, 2017-ci ildə ərazilərdə 168950 ədəd ting əkilmiş, cari ilin yazında isə daha 81 min ting əkiləcək.

İl ərzində rayonun 32 kəndinin elektrik şəbəkəsi yenidən qurulması üçün tədbirlər görülüb, 35/10 kv-luq Bəcirəvan yarımstansiyasında 4 MVA transformator 7,5 MVA transformatorla əvəz edilib. Şəbəkədə 85 ədəd 10 kv-luq və 253 ədəd 0,4 kv-luq beton və metal dirəklər basdırılıb, 121,7 km SİP kabel çəkilib. İl ərzində istehlak edilmiş elektrik enerjisinin dəyəri 92,1 faiz, keçən ilin müvafiq dövründəkindən 3,7 faiz çox ödənilib.

İl ərzində podaratçı təşkilatlar tərəfindən 172,3 km-dən çox qaz xətləri, o cümlədən 92,9 km magistral qaz kəmərləri çəkilərək, 1 ədəd Qaztənzimləyici, 107 ədəd siyirtmə və 1090 ədəd sayğac quraşdırılaraq Otuzikilər, Bayramlı və Mollalı kəndləri qazlaşdırılıb, 1090 ailəyə təbii qaz verilib. Hazırda rayonun 110 yaşayış məntəqəsindən 106-sı və ya 96,4 faizi, abonentlərin 99 faizindən çoxu təbii qazlaq təmin edilib.

Olaylar.-2018.-3-5 mart.-S.15.