Regionların sosial-iqtisadi inkişaf proqramları uğurla icra edilir

Bölgələrdə istehsal obyektləri genişləndirilir

Azərbaycanda regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramları uğurla həyata keçirilməkdədir. Etiraf edilməlidir ki, sözgedən dövlət proqramlarının icrası nəticəsində ölkənin dayanıqlı iqtisadi inkişafı təmin edilib, Azərbaycan məhsul idxal edən ölkədən ixracatçı ölkəyə çevrilib. Hazırda ölkəmiz təkcə neft və neft məhsulları deyil, eləcə də bir sıra ərzaq, sənaye və kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və ixracı ilə məşğuldur. Bəzu məhsullar isə ölkəmizin brendi kimi dünya bazarına çıxarılır. Başqa sözlə, artıq müxtəlif çeşidli məhsullarımız təkcə yerli tələbatı deyil, həm də xarici istehlakçıların tələbatını ödəməkdədir. O da etiraf edilməlidir ki, ölkənin iqtisadi inkişafının təmin edilməsində regionların da payı kifayət qədərdir. Daha doğrusu, həyata keçirilən uğurlu iqtisadi siyasət nəticəsində respublikamızın ayrı-ayrı rayon və şəhərləri yerli tələbatı ödəməklə yanaşı, ümumi iqtisadi inkişafa da töhvə verməkdədirlər. Belə rayonlardan biri də ölkənin aran iqtisadi rayonlarından hesab olunan Mingəçevir rayonudur. Qətiyyətlə demək olar ki, respublikamızda aparılan uğurlu iqtisadi siyasət nəticəsində Aran iqtisadi rayonunda, xüsusilə də Mingəçevir şəhərinin hərtərəfli inkişafı üçün böyük işlər görülüb. Bu proses hazırda da uğurla davam etdirilir. Rayonda həyata keçirilən iqtisadi islahatlar nəticəsində sahibkarlıq subyektlərinin, bələdiyyələrin və digər maraqlı tərəflərin iqtisadi təşəbbüslərinin dəstəklənməsi yolu ilə islahatların effektivliyi daha da artırılıb. Xüsusən, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham təsdiq etdiyi və hazırda uğurla icra edilən Strateji Yol Xəritələrində qarşıya qoyulmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsi rayon əhalisinin rifah halının yaxşılaşmasına, regionun iqtisadi potensialının tam olaraq gücləndirliməsinə, əlverişli biznes mühitinin formalaşdırılmasına, iqtisadi və sosial problemlərin həllinə böyük töhfə verib. Əldə etdiyimiz məlumata görə, rayonda bu istiqamətdə mümkün olan bütün qüvvələr səfərbər edilib. Təsadüfi deyil ki, cari ilin yanvar ayının 10-da prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə keçirilən Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında, həmçinin 29 yanvar tarixində keçirilən regionların 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrasının dördüncü ilinin yekunlarına həsr olunan konfransda ölkədə bütün sahələrdə aparılan işlər müzakirə edilərək ölkəmizin sürətlə və uğurla inkişaf etdiyi qeyd olundu. Dövlət başçısı çıxışlarında son 14 il ərzində Azərbaycanın böyük və şərəfli yol keçdiyini, dünyanın müxtəlif yerlərində risklərin, qanlı münaqişələrin geniş vüsət aldığı bir vaxtda xalqımızın sabitlik və təhlükəsizlik şəraitində yaşadığını vurğuladı. Qeyd olundu ki, 2017-ci ildə də əldə edilmiş nəticələr ölkəmizin ümumi inkişafına böyük töhfə verib. Nəzərdə tutulan bütün sosial proqramlar icra edilib, aparılan islahatlar isə davam etdirilir. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, Mingəçevir rayonunda da regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramları çərçivəsində xeyli işlər görülüb, əhəmiyyətli layihələr reallaşdırılıb. Sözün əsil mənasında bu dövlət proqramları Mingəçevir şəhəri üçün də uğurlu olub. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramlarının icrası çərçivəsində rayonun infrastrukturu yenidən qurulmaqdadır. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, rayonda əhalinin fasiləsiz olaraq elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün şəhər ərazisində 33 yarımstansiya, 140 TM fəaliyyət göstərir. Onlardan daşbina qapalı tipli TM sayı 56 ədəd, KTP tipli transformator məntəqələrinin sayı 84 ədəddir. Transformatorların ümumi sayı 163 ədəd, ümumi gücü 145523Kva-dır. 2012-ci ilin altı ayı ərzində 6 kv-luq hava xətlərində 3400 metr zədəli naqillər dəyişdirilib, 500 metr SİP kabel, yeni 6 kv-luq APvPUQ 1x120-1035 metr yeni kabel çəkilib, 6 ədəd yarımstansiyada təmir işləri aparılıbıb, 1960 kq transformator yağı dəyişdirilib, 29 ədəd yeni tipli rubilnik və şəhər ərazisində 239 ədəd "smart-kart" tipli sayğac quraşdırılıb. Mingəçevir şəhəri üzrə qaz xəttlərinin ümumi uzunluğu 388 km, o cümlədən orta təzyiqli qaz xətlərinin uzunluğu 99 km, aşağı təzyiqli 289 km təşkil edir. Mingəçevir Qaz İstismarı Sahəsi hələ 2012-ci ilin 6 ayı ərzində şəhər sakinlərini fasiləsiz təbii qazla təmin edib. Bu dövr ərzində 227 fərdi evə qaz xətlərinin çəkilişi başa şatdırılmış, şəhər ərazisində ayrı-ayrı ünvanlarda müxtəlif ölçülü 9169 p/m daşıyıcı və paylayıcı küçə qaz xəttləri çəkilib, 394 ədəd sayğac quraşdırılıb, qaz tənzimləyici qurğularda cari təmir işləri aparılıb. Mingəçevir Sukanal idarəsinin xidmət göstərdiyi 175 km su və 146 km kanalizasiya şəbəkəsi 50 ildən artıqdır ki, fasiləsiz istismar olunur. Hazırda bu sahə Dövlət Proqramına uyğun yenidən qurulur. 6 ayda 10 km yeni kanalizasiya xətti çəkilib, 7 km uzunluğunda su borusu yenisi ilə əvəz olunmuşdur. Bu sahədə əsaslı yenidənqurma işləri davam edir. Rayon rəhbərliyi bununla kifayətlənməyərək gələcəkdə bir sıra infrastruktur layihələrin həyata keçirilməsini planlaşdırır. Sözügedən layihələr şəhərin bir sıra yaşayış massivlərinin qazlaşdırılmasının sürətləndirilməsi, şəhərin istilik təsərrüfatına aid qazanxanaların modernləşdirilməsi və yenisinin tikintisi, məhəllədaxili və binadaxili istilik sistemlərinin bərpası, elektrik sisteminin yenidən qurulması su təchizatının və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması, şəhərin bütün mərkəzi və məhəllədaxili yollarının asfaltlanması, şəhərin mərkəzi küçələrinin yenidənqurulması, abadlıq işlərinin intensivləşdirilməsiindən ibarətdəir. Mingəçevirdə həmçinin əhalinin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində bir sıra ciddi addımların atılması nəzərdə tutulur. Bunlar isə rayonda məskunlaşmış qaçqın və məcburi köçkünlər üçün yaşayış binalarının tikintisinin başa çatdırılması, Qarabağ əlilləri və şəhid ailələri üçün yaşayış binasının tikintisi, Az.İES yaşayış massivində tikintisi yarımçıq qalmış 1296 yerlik yeni məktəb binasının inşasının sürətləndirilməsi, "Mingəçevir kəndi" yaşayış massivində tikintisi yarımçıq qalmış 50 yerlik 18 nömrəli uşaq bağçasına yeni binanın inşasının başa çatdırılmasından ibarətdir.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramları həmçinin Şamaxı rayonunda da təsirsiz ötüşməyib. Belə ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müəyyənləşdirdiyi inkişaf strategiyasının həyata keçirilməsi nəticəsində 2017-ci il Şamaxı rayonunda da əhəmiyyətli soaial-iqtisadi layihələrin reallaşdırılması ilə yadda qalıb. Nəticədə 2016-cı illə müqayisədə 2017-ci ildə ümumdaxili məhsulun həcmi 21 faiz artaraq 181,7 milyon manat olub. 2016-cı illə müqayisədə sənaye müəssisələrində məhsul istehsalı 28,8 faiz artaraq 6,7 milyon manat təşkil edib. Əsas kapitala investisiya qoyuluşu tikinti-quruculuq işlərinin genişləndirilməsinə, rayonun aqrar sektorunun inkişafına mühüm təsir göstərib. Bütün maliyyə mənbələri hesabına ayrı-ayrı sahələrin inkişafına 38,8 milyon manat vəsait yönəldilib. 2017-ci ildə tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi 92,1 faiz artaraq 38,8 milyon manat olub. Rayon ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət və iaşə obyektləri üzrə pərakəndə əmtəə dövriyəsinin həcmi 259,2 milyon manat olmaqla əvvəlki ilə nisbətən 14,5 faiz artıb. İqtisadiyyatın başqa sahələrində olduğu kimi əhalinin həyat səviyyəsini xarakterizə edən əsas göstəricilərdən biri olan pullu xidmətin həcmi xeyli çoxalıb. Əhali 53,6 milyon manatlıq pullu xidmətdən istifadə edib, ötən illə müqayisədə 9,8 faiz artım əldə olunub. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 fevral 2014-cü il tarixli 118 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası regionların 2014-2018-ci illərdə sosial iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"a uyğun olaraq, torpaq sahələrindən daha səmərəli istifadə olunması məqsədi ilə mütərəqqi üsulla suvarma şəbəkəsi yaratmaqla və qabaqcıl aqrotexniki tədbirlər həyata keçirməklə rayonun inzibati ərazisinin Padar və Yasamal adlanan qış otlaq sahələrində yaradılmış iri taxılçılıq təsərrüfatları 2017-ci ildə rayonun kənd təsərrüfatı sahəsinin inkişafına, əhalisinin ərzaqla təminatının yaxşılaşdırılmasına və yeni iş yerlərinin açılmasına xidmət göstərib. Onu da qeyd edək ki, Şamaxı rayonunda vacib infrastruktur obyektləri fəaliyyət göstərməkdədir. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramlarının içrası nəticəsində həmin obyektlərdə də normal iş ahəngi yaradılıb. Məlumat üçün qeyd edək ki, Şamaxı şəhərində "Star" LTD şirkəti tərəfindən 2004-2005-ci illərdə televizor istehsalı zavodu tikilib istifadəyə verilmişdir. Zavodun açılış mərasimində dövlətimizin başçısı cənab İlham Əliyev iştirak etmişdir. Zavodda "Toşiba" firmasının ehtiyat hissələri əsasında "Star" markalı 37, 54, 72, 74 dioqonal ölçülü "LCD"-lər, "Plazma" CV-lər, "VCD"-lər və rəqəmlı "Resiverlər" istehsal edilir. Zavodda istehsal avadanlıqları Koreyadan, Çindən və Tayvandan gətirilir. 7 milyondan çox ABŞ dolları məbləğində investisiya qoyulmuş "Star" televizor istehsalı zavodunda hazırda 250 nəfərdən çox adam işləyir. Zavodun tam istehsal gücü bir ildə 1 milyon 200 min ədəddir. Bundan başqa, "Star" LTD şirkətinə daxil olan Şamaxı xalça sexi 2003-cü ilin sentyabr ayından fəaliyyət göstərir. 40 ədəd dəzgahın quraşdırıldığı bu sexdə "Quba-Şirvan", "Naxçıvan", "Qarabağ" və "Təbriz" xalçaları toxunur. Hazırda xalça sexində 60 nəfər işləyir. Rayonda maşınqayırma və ağır səneyinin inkişafı da diqqətdən kənarda qalmayıb. Belə ki, Şamaxı şəhərində "Azsamant" minik avtomobili istehsalı zavodunun tikintisinə "Star" LTD şirkəti tərəfindən 2005-ci ilin mart ayında başlanılmışdır. Qusmən fəaliyyət göstərən bu zavodun inşasına həmin şirkət tərəfindən 10 milyon ABŞ dolları həcmində investisiya qoyulacaqdır. Ehtiyat hissələri İrandan və Fransadan gətirilir. Zavodun tam istehsal gücü bir ildə 2880 ədəddir. Həmçinin bu istehsal müəssisəsi tam gücü ilə işləyərkən burada 900-1000 nəfər çalışacaqdır. "Azərelektronika" məişət cihazları istehsalı zavodunun tikintisinə iaə 2005-ci ildə başlanılmış, 2008-ci ilin may ayında başa çatdırılmışdır. Zavodda 250 nəfər işçi çalışacaq. Zavod tam gücü ilə işlədikdə 1000 nəfərin çalışması nəzərdə tutulur. İllik istehsal gücü 600 min ədəd kondinsionerdir. Zavodun ümumi torpaq sahəsi 12 hektar, istehsal sahəsi 20 min kvadratmetrdir.Üç mərtəbəli inzibati binanın ümumi sahəsi 3600 kvadratmetrdir. 1000 nəfərlik konfrans zalı vardır. Kondinsioner, soyuducu və paltaryuyan maşınlar istehsal edəcək zavodun tikintisinə 50 milyon manat həcmində investisiya qoyulmuşdur. Hazırda sadalanana istehsal obyektləri rayonun iqtisadi potensialında mühüm əhəmiyyət daşıyır, rayonda məşğulluq probleminin həll olunmasında xüsusi paya malikdir.

Olaylar.-2018.-6 mart.-S.15.