Regional inkişaf proqramları uğurla icra olunur

Azərbaycanın bütün sahələrdə qazandığı uğurlar ölkəmizin ümumi inkişafına böyük töhfə verir. Respublikamızın sosial-iqtisadi sahələrdə gerçəkləşdirilən sistemli islahatları nəticəsində dövlətimiz sürətlə və uğurla inkişaf edir. Azərbaycanın həyata keçirdiyi iqtisadi siyasətin başlıca istiqamətlərindən biri də regionların tarazlı və yüksək inkişafıdır. Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının 2004-cü ildən mərhələli şəkildə icra olunması ilə bölgələrimizin sosial-iqtisadi inkişafını sürətlənib. Xatırladaq ki, regionların inkişafına dair 4 dövlət proqramı qəbul olunub və onlardan üçü artıq uğurla icra edilib. Bu minvalla Dövlət Proqramının icrası regionlarda mövcud əmək ehtiyatlarından, təbii və iqtisadi potensialdan səmərəli istifadə edilməsi insanların həyat şəraitinin və rifahının yüksəlməsinə gətirib çıxarıb, şəhər və rayonlarımızın simasını köklü şəkildə dəyişib, infrastruktur təminatını, biznes və investisiya mühitini yaxşılaşdırıb. Regional proqramlar bölgələrin simasını dəyişib. Bu dəyişimdə yol infrastrukturu mühüm rol oynayır. Regionalrımızı sürətli inkişaf etdirən səbəblərdən biri də məhz müasir standartlara cavab verən infrastrukturtun yaradılmasıdır. Ölkəmizdə müasir nəqliyyat sisteminin qurulması, nəqliyyat sektorunun səmərəli idarə olunması yüksək keyfiyyətli nəqliyyat şəbəkəsi və xidmətləri vasitəsilə nəqliyyat ehtiyaclarına sürətlə artmaqda olan tələbatın təmin edilməsinə, əlverişli coğrafi mövqeyi baxımından ölkəmizin geniş tranzit imkanlarından istifadə edilir. Regional proqramlar çərçivəsində görülən işlər nəticəsində Azərbaycanın bütün bölgələri müasir tələblərə uyğunlaşdırılmağa davam edir. Bu gün ölkəmizdə regional pöroqramlar çərçivəsində müasir standartlar səviyyəsində çəkilən və yenidən qurulan yolları ildən-ilə artır. Regionlarda infrastrukturun modernləşməsi sürətlə davam edir.

Məhz bu minvalla əhlinin rahat gediş-gəlişinin təmin olunması, kənd təsərrüfatı, turizmin və sənayenin inkişafını hədəfləyən 1000 km-dən artıq yol infrastrukturu layihələri icra edilir.

Onlardan biri də Biləsuvar rayonunun Çaylı-Bağbanlar-Aranlı-Zəhmətabad avtomobil yoludur.

Biləsuvar rayonunun Çaylı, Bağbanlar, Aranlı və Zəhmətabad kəndlərindən keçən avtomobil yolları Prezident İlham Əliyevin fərmanı ilə təsdiqlənən regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramı çərçivəsində yenidən qurulur. Uzunluğu 13.2 km təşkil edən yol IV texniki dərəcəyə uyğun olaraq bərpa edilir.

Uzun illər istismar olunmasına baxmayaraq əsaslı şəkildə təmir olunmayan yol boyu qabarma və çökmələr mövcud idi, üstəlik yol geyimi dağılmış, torpaq yatağı güclü deformasiyaya uğramışdı. Bu üzdən 4 yaşayış məntəqəsinin 10 mindən çox əhalisi bəzən 10-15 dəqiqəlik məsafəni uzun müddətə qət etmək məcburiyyətində idilər. Sakinlər indi yol tikintisinin sürətindən və keyfiyyətindən xeyli razıdırlar.

Layihə çərçivəsində yolun deformasiyaya uğramış hissələri yararsız qruntu qazılaraq çıxarılır, əvəzinə yararlı karxana çınqılı materialı tökülərək torpaq yatağının bərpası və qazılmış hissələrin əks-dolğusu işləri görülərək yol profilə salınır. Yolun 1-5 və 12-13-cü km-lik hissələrində torpaq yatağının genişləndirilməsi işləri görülür və ortalama 0.8 metr qaldırılaraq normativ hündürlüyə çatdırılır.

Tikinti zamanı kənd sakinlərinin ürəyincə olan daha bir yenilik yolun altında mövcud suötürücü boruların bərpası, həmçinin müxtəlif diametrli yeni dəmir-beton suötürücü boruların inşasıdır. Çünki suötürüvcü boruların köməyi ilə yolun altından ötürülən su ilə onlar əkin sahələrini daha rahat və məhsullar xarab olmadan suvara bilir. Ümumilikdə 286 paqon-metr uzunluğunda yeni suötürücü boruların tikintisi işləri aparılır.

"İnşaat Norma və Qaydaları"nın tələblərinə əsasən, bu işlərin ardınca optimal-qırmadaş və qum-çınqıl qarışıqlarından istifadə edilməklə yol əsası inşa edilir. Yol əsası hazır olan hissələrə isə asfalt-beton örtük döşənir. 2 laydan ibarət asfalt-beton örtüyünün 80 min kv.m-ə yaxın sahədə salınması nəzərdə tutulub.

Biləsuvar böyük kənd təsərrüfatı rayonlarından biridir. Burda ixrac yönümlü məhsullar üstünlük təşkil edir. Belə ki, rayonda taxıl və pambıq, bostan və tərəvəz məhsullarının istehsalı ildən-ilə artır. Yenidən qurulan Çaylı-Bağbanlar-Aranlı-Zəhmətabad avtomobil yolu boyunca da bunu müşahidə etmək mümkündür. Yolun əsaslı şəkildə bərpa edilərək istifadəyə verilməsindən sonra isə sözügedən kəndlərin əhalisinin öz pay torpaqlarında yetişdirdikləri məhsulları bazarlara rahat və xarab olmadan qısa zamanda çıxarmaq imkanı yaranacaq.

Çaylı-Bağbanlar-Aranlı-Zəhmətabad avtomobil yolu vasitəsi ilə əhali nəinki rayon mərkəzinə, həmçinin Ələt-Astara-İran İslam respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yoluna rahat çıxış əldə edəcək, respublikanın bütün istiqamətlərinə yük və sərnişin daşıması asanlaşacaq.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət proqramları təsdiq olunarkən qarşıya qoyulan başlıca vəzifələrdən biri yol təsərrüfatının bərpası, yenidən qurulması və müasir standartlara çatdırılması idi. 15 ildə görülən işlərə baxanda aydın olur ki, bütün regionların və yaşayış məntəqələrini birləşdirən avtomobil yollarının yenidən qurulması və tikintisi üzrə irimiqyaslı layihələr uğurla həyata keçirilib. Cənab prezidentin tapşırığı ilə respublika və yerli əhəmiyyətli yolların yenidən qurulub, hətta ucqar dağ kəndlərinə yeni yollar çəkilib.

Məhz İmişli rayonunda 50 min əhalinin istifadə etdiyi yol yenidən qurulur. İmişli rayonunda da bu layihələr çərçivəsində cari ildə Bəhrəmtəpə-Göbəktala-Məhəmmədli-İmişli-Cəfərli-Oruclu-Ağaməmmədli marşrutu üzrə yaşayış məntəqələrini əhatə edən uzunluğu respublika və yerli əhəmiyyətli avtomobil yollarının yenidən qurulması istiqamətində addımlar atılır. Avtomobil yolunda təmir-tikinti işləri sürətlə və keyfiyyətlə davam etdirilir. İmişli rayonu Bəhrəmtəpə-Göbəktala-Məhəmmədli-İmişli-Cəfərli-Oruclu-Ağaməmmədli avtomobil yolu 2 istiqamət üzrə yenidən qurulur. Bu sözügedən yolun uzunluğu 14.3 km olan III texniki dərəcəli Bəhrəmtəpə-İmişli, həmçinin uzunluğu 21.7 km olan IV texniki dərəcəli Cəfərli-Oruclu-Asğaməmmədli hissələridir. Hər iki istiqamət üzrə avtomobil yollarının yenidən qurulması İmişli şəhəri və Bəhrəmtəpə qəsəbəsi də daxil olmaqla ümumilikdə 12 yaşayış məntəqəsinin 50 minə yaxın əhalisinin ürəyincə olub. Çünki sözügedən avtomobil yolları uzun illər təmir olunmadan istismar olunduğundan və təbii faktorların təsirindən yolun asfalt-beton örtüyündə aşınmalar, tor şəkilli çatlar və bəzi hissələrdə çökmələr əmələ gəlib. Bu isə xüsusən payız-qış mövsümündə vətəndaşların hərəkətində müəyyən çətinliklərin yaranmasına səbəb olurdu. Avtomobil yolu 2 hərəkət zolaqlı olmaqla 3-cü və 4-cü texniki dərəcəyə uyğun olaraq bərpa olunur. Yolun hərəkət hissəsinin eni müvafiq olaraq 7-6 m, çiyinlərin eni 2-2.5 m olmaqla yolun ümumi eni 12-10 m təşkil edəcək. Layihə çərçivəsində yollar yararsız və deformasiyaya uğramış hissələr qazılaraq çıxarılıb, qazılmış və genişləndirilmiş hissələrə yararlı qrunt tökülərək yayılıb və kipləşdirmə işləri aparılmaqla yeni yol yatağı inşa olunub. Bundan başqa yol boyu suların ötürülməsi üçün mövcud suötürücü borular və boru başlıqları sınmış və çökərək istismara yararsız vəziyyətdə olduğu üçün yenilərinin quraşdırılmasına ehtiyac yaranmışdı. Məhz bu mqəsədlə yol boyu müxtəlif diametrlərə malik 398 paqon-metr uzunluğunda yeni dəmir-beton borular quraşdırılıb və izolyasiya olunub. Layihə çərçivəsində hazırda yeni yol əsasının alt və üst layının tikintisi işləri aparılır. Bunun üçün zəruri qalınlıqlarda qum-çınqıl və optimal-qırmadaş qarışıqlarından istifadə olunur. Yol əsası hazır olan hissələrdə isə artıq 2 laydan ibarət asfalt-beton örtüyünün döşənməsi işlərinə də start verilib. Buna paralel olaraq körpülərin məhəccərləri sıradan çıxdığı, təkərqaytaranlar və gediş hissəsi tavası yararsız vəziyyətə düşdüyü üçün bu istiqamətdə də təmir-bərpa işləri görülür. Tikinti işlərini sonuncu mərhələsində hərəkətin normal təşkili üçün yollar boyu 190 yol nişanı, km göstəriciləri, 1372 siqnal dirəkləri quraşdırılacaq, üfüqi nişanlanma xətləri və piyada zolaqları çəkiləcək, həmçinin 8 ədəd avtobus dayanacağı inşa ediləcək. Texnoloji ardıcıllıqla və yüksək keyfiyyətlə aparılan işlərin tərtib olunmuş qrafikə uyğunyaxın müddət ərzində yekunlaşdırılması üçün əraziyə lazımi sayda canlı qüvvə və texnika cəlb edilib. Bəhrəmtəpə-Göbəktala-Məhəmmədli-İmişli-Cəfərli-Oruclu-Ağaməmmədli avtomobil yolunun yenidən qurulmasında məqsəd yol boyu yaşayan vətəndaşların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması, onların istər rayon mərkəzinə, istərsə də Hacıqabul-Bəhramtəpə-Mincivan magistral avtomobil yoluna, həmçinin Ağsu-Kürdəmir-İmişli avtomobil yolu vasitəsi ilə Bakı-Ələt-Qazax-Gürcüstan Respublikası ilə dövlət sərhədi və Bakı-Şamaxı-Yevlax magistral avtomobil yollarına rahat çıxışını təmin etmək, yük və sərnişin daşımasını asanlaşdırmaqla kənd təsərrüfatı və ümumilikdə iqtisadiyyatın inkişafına təkan verməkdir.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət siyasətinin mühüm tərkib hissəsi kimi ölkəmizin iqtisadi qüdrətini daha da yüksəltməklə yanaşı, regionların inkişafına da əhəmiyyətli şəkildə təsir göstərməkdədir.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2019.- 2-3 iyul.- S.15.