Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıq yeni mərhələdə

Həm Bakı, həm də Brüssel bu əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdə maraqlıdır

Azərbaycan yaxın-uzaq qonşuları, beynəlxalq təşkilat və qurumlarla yaxından əməkdaşlıq edir, bu əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsi istiqamətində sistemli, davamlı addımlar atır. Rəsmi Bakının bu mövqeyi qarşı tərəfdən də hər zaman müsbət qarşılanır, bizimlə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək həmin təşkilat və qurumların da maraqlarında olur. Təsadüfi deyil ki, əksər beynəlxalq təşkilat və qurumlar hətta Azərbaycana Cənubi Qafqazda etibarlı tərəfdaş kimi də baxırlar.

Rəsmi Bakının uğurla əməkdaşlıq etdiyi təşkilatlardan biri də Avropa İttifaqıdır. Son illərdə sözügedən qurumla əlaqələrin inkişaf etdirilməsi istiqamətində atılan addımlar ikitərəfli əməkdaşlığın yeni bir mərhələyə qədəm qoymasına gətirib çıxarıb. Bir müddət əvvəl Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevin Brüsselə səfəri və orada keçirilən yüksəksəviyyəli görüş, əldə edilən razılaşmalardan sonra Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tuskun Azərbaycana səfər etməsi və Bakıda aparılan məsləhətləşmələr bunun əyani sübutudur. Məlumat üçün qeyd edək ki, Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tusk bu günlərdə Azərbaycanda səfərdə olub və bir sıra görüşlər keçirib. Donald Tuskun Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevlə görüşündə müzakirə edilən məsələlər və müsbət ritorika üzrə mətbuata verilən açıqlamalar onu deməyə əsas verir ki, hər iki tərəf bu əməkdaşlıqdan olduqca məmnundur və onun daha da inkişaf etdirilməsində maraqlıdır. Elə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyev də bunu açıq şəkildə ifadə edib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında münasibətlər uğurla inkişaf edib: "Biz çox sayda görüş keçirmişik və çox uğurla inkişaf edən əməkdaşlığımızla bağlı geniş spektrli məsələləri müzakirə etmişik. Bu, çox sahələri əhatə edir və biz tərəfdaşlığımızı yeni səviyyəyə yüksəltməyə nail olmuşuq". Qarşıdakı illərdə tərəfdaşlığın müsbət məcrada inkişaf edəcəyinə əmin olan Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlığın Azərbaycanın maraqlarına xidmət etdiyini də ifadə edib: "Biz yeni sazişlə bağlı Avropa Komissiyası ilə Azərbaycan arasında davam edən danışıqları müzakirə etdik. Danışıqların perspektivləri ilə bağlı fikirlərimizi ifadə etdik. Danışıqlar uğurla davam edir. Bir çox məsələlər artıq öz həllini tapıb. Hazırda biz yaxşı tərəfdaşlıq ruhunda digər məsələlər üzərində iş aparırıq. Ötən il Avropa Komissiyası ilə Azərbaycan arasında Tərəfdaşlıq prioritetləri sənədi qəbul olundu. Bu, çox mühüm sənəddir. Burada Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və sərhədlərinin toxunulmazlığına dəstək ifadə olunur".

Donald Tuskla Azərbaycan Prezidenti arasında keçirilən görüşdə müzakirə edilən mühüm məsələlərdən biri də Dağlıq Qarabağ münaqişəsi olub. Dövlət başçısı bildirib ki, Donald Tusk ilə təkbətək görüşümüz zamanı ona Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı mövqeyimiz barədə məlumat verib: "Münaqişə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində və BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrinə əsasən həll olunmalıdır. Uzun illərdir ərazilərimiz erməni işğalı altındadır. Bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkün bu təcavüz və işğaldan əziyyət çəkir. Bizim qəti mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, münaqişə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmalıdır. Səylərimiz münaqişənin ən tez zamanda həllinə yönəlib. Münaqişənin indiyədək həll olunmamasının əsas səbəbi Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyidir. Qeyd etməliyəm ki, beynəlxalq ictimaiyyətin və ATƏT-in Minsk qrupunun səyləri münaqişənin ən tez zamanda həllinə yönəlməlidir. Status-kvo qəbuledilməzdir və dəyişməlidir. Status-kvonun dəyişməsi Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad edilməsinin başlanması deməkdir".

Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında yüksələn xətlə inkişaf edən əlaqələr sırasında enerji sahəsində əməkdaşlığı xüsusi qeyd etmək lazımdır. Ölkəmizin malik olduğu imkanlar, zəngin enerji təsisatları, həyata keçirilən layihələr birməanlı olaraq Avropa İttifaqı tərəfindən dəstəklənir ki, bu da təbiidir. Çünki Azərbaycan günümüzdə Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayır. Hazırda da tərəflər arasında enerji sahəsində əməkdaşlıq yüksələn xətlə inkişaf edir və Donald Tuskla Prezident İlham Əliyev arasında keçirilən görüşdə sözügedən məsələ də müzakirə mövzusu olub. Dövlət başçısı qeyd edib ki, Azərbaycan və Avropa İttifaqı bu sahələrdə çox konstruktiv əməkdaşlıq edir: "Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi uğurla həyata keçirilir. Nəqliyyat sektoruna gəlincə, Azərbaycanda logistika və nəqliyyat sahəsinə yatırılan investisiyalar bizə mühüm nəqliyyat habına çevrilmək imkanı verib. Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizləri ölkəmizin ərazisindən keçir. Sözsüz ki, coğrafi mövqeyimiz üstünlük yaradır, lakin nəqliyyat sektoruna investisiyalar yatırılmasaydı, coğrafi mövqeyimiz o qədər də böyük məna kəsb etməzdi. Bu səbəbdən də son illərdə bizim bu istiqamətdəki səylərimiz artıq yaxşı nəticələr verir, Azərbaycan mühüm tranzit ölkəyə çevrilir. Gələcəkdə bizim tranzit ölkə kimi rolumuz sözsüz ki, artacaq. Biz digər sektorlarda da yaxşı əməkdaşlıq edirik. Ümidvarıq ki, bütün planlarımız həyata keçiriləcək".

Qeyd etdiyimiz kimi Avropa İttifaqı da öz növbəsində Azərbaycanla əlaqələri inkişaf etdirməkdə maraqlıdır və cənab Tusk Prezident İlham Əliyevlə görüşündə bunu qeyd edib. Avropa İttifaqı Şurasının prezidentinin bu əməkdaşlıqda Cənab İlham Əliyevin siyasi iradəsi və şəxsi rolunu xüsusi vurğulaması da onu deməyə əsas verir ki, Brüssel Bakı ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdə maraqlıdır. Bunu qeyd etdiyimiz kimi Donald Tuskun fikirlərindən də aydın şəkildə görmək mümkündür: "Bizim əlaqələrimizə gəldikdə, sizin şəxsi rolunuzun, şəxsi iştirakınızın nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğunu bilmənizi istəyirəm. Mən sizin səylərinizi həqiqətən qiymətləndirirəm. Siz hər zaman çox konstruktivsiniz və sizin çox müsbət və konstruktiv rolunuz sayəsində bizim görüşlərimiz də olduqca səmərəli keçir. Münasibətlərimiz intensivləşib və mənim bugünkü səfərim buna aydın işarədir. 2018-ci ildə biz tərəfdaşlıq üzrə prioritetləri müəyyən etdik və Ümumi Aviasiya Məkanı üzrə Saziş, habelə yeni Aİ-Azərbaycan sazişi üzrə danışıqlar yekunlaşmaq üzrədir. İqtisadiyyatlarımız bunlardan faydalanacaq və bizim siyasi, biznes və mədəni münasibətlərimiz dərinləşəcək. Əlbəttə ki, biz bizi sözün həqiqi mənasında birləşdirən Cənub Qaz Dəhlizini unutmamalıyıq. Bu müsbət məqam tərəfdaşlığımızı daha yüksək səviyyəyə qaldırmalı, bütün xalqlarımız üçün birbaşa faydalı olmalıdır, Azərbaycanın islahatlar və iqtisadi şaxələnmə prosesini müşayiət etməlidir. Azərbaycan özünü nəqliyyat və logistika qovşağına çevirmək üçün mühüm addımlar atıb"

Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti çıxışında Azərbaycanda hökm sürən sabitliyi də müsbət qiymətləndirərək ölkəmiz üçün bir nömrəli problem olan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə də toxunub və regionda sabitliyin davamlı xarakter daşıması üçün bu münaqişənin həllinin vacibliyini ifadə edib: "Regionda sabitliyə istinad edərək biz, həmçinin həll olunmamış Dağlıq Qarabağ münaqişəsini də müzakirə etdik. Bu münaqişə hərbi yolla yox, yalnız beynəlxalq hüququn prinsipləri əsasında siyasi yolla öz həllini tapmalıdır. Avropa İttifaqı Minsk qrupu həmsədrlərinin səylərini və Helsinki Yekun Aktının əsas prinsipləri əsasında diqqətin münaqişənin ədalətli və davamlı həllinə yönəlməsini tamamilə dəstəkləyir. Biz, ümumilikdə gərginliyin azalmasını yüksək dəyərləndiririk, lakin təmas xətti boyunca son itkilər həmsədrlər kimi bizi də narahat edir. Güc tətbiq etməmək üçün təmkinli olmaq önəmlidir, lakin, eyni zamanda, sülhə və səmərəli danışıqların aparılmasına imkan verən ab-havanın bərpasına yönəlmiş tədbirlər də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Avropa İttifaqı artıq sülhün qurulmasına yönəlmiş fəaliyyətləri dəstəkləyir və xalqları sülhə hazırlamaq üçün konkret tədbirlərlə kömək etməyə hazırdır". Donald Tuskun çıxışı zamanı "Avropa İttifaqı Azərbaycanın suverenliyini, müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir" fikri bizim üçün olduqca əhəmiyyətli və vacibdir.

Göründüyü kimi, mövcud olan qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq və bu əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün olan perspektivlər. Imkanlar onu deməyə əsas verir ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əlaqələr, əməkdaşlıq bundan sonra daha da inkişaf edəcək və yeni bir mərhələyə qədəm qoyacaq. Həmçinin tərəflər bu məqsədlə qarşılarına qoyduqları hədəflərə nail olacaqlar. Elə Bakıda keçirilən müzakirələr zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevlə Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tusk da bunu açıq şəkildə ifadə edib. Dövlət başçısı da qeyd edib ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əlaqələr tərəfdaşlıq ruhu və qarşılıqlı dəstəyə əsaslanır: "Biz də öz tərəfimizdən Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlığı gücləndirmək üçün çox işlər görürük. Mən, həmçinin qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan Avropa İttifaqının bir neçə üzv ölkəsi ilə strateji tərəfdaşlığa dair sənədləri qəbul edib və ya imzalayıb. Bu da bizim əməkdaşlığımıza yaxşı töhfədir".

Donald Tusk da qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevlə görüşdə Azərbaycanla əməkdaşlığı daha da dərinləşdirmək üçün Avropa İttifaqının hazır olduğunu bir daha təsdiq edib: "Avropa İttifaqı və Azərbaycan hər il bir-birinə yaxınlaşır".

Qeyd edək ki, 1996-cı il aprelin 22-də Lüksemburqda Avropa İttifaqı və Azərbaycan Respublikası arasında ticarət, sərmayə, iqtisadiyyat, qanunvericilik, mədəniyyət, immiqrasiya və qeyri-qanuni ticarətin qarşısının alınması sahəsində əməkdaşlığı nəzərdə tutan "Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişi" imzalanıb. Bu müqavilənin imzalanması Azərbaycanın xarici siyasətinin ən uğurlu səhifələrindən biri kimi qiymətləndirilir. Müqaviləni imzalamış bütün dövlətlər tərəfindən ratifikasiya edildikdən sonra 1999-cu il iyunun 22-dən qüvvəyə minən və ümummilli lider Heydər Əliyevin imza atdığı bu saziş tərəflər arasında yüksək səviyyəli əməkdaşlığın təşəkkül tapmasını təsdiqləyir.

Füzuli

Olaylar.-2019.-11-12 iyul.-S.7