Regional proqramlar aqrar və sənaye

sahələrinin inkişafına təkan verib

Regionların sosial iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramlarının icrası respublikanın bütün bölgələrdə inkişafa təkan verib. Məhz həmin proqramların uğurlu icrası iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin ən yüksək səviyyəyə çatmasını təmin edib. Artıq birmənalı şəkildə demək olar ki, respublikamızda kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində xeyli irəliləyişə nail olunub. Xüsusən, müasir istehsal infrastrukturuna malik sənaye parkının yaradılması ölkədə sənaye sahələrinin inkişafının, ölkə iqtisadiyyatının tarazlı inkişafının təmin edilməsini, habelə istehsal sahələrinin və onun innovasiya istiqamətinin inkişafını nəzərdə tutan dövlət siyasətinin reallaşdırılmasına yönəldilmişdir.

Sənaye parklarının yaradılması, həmçinin ölkənin qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafı, ölkə iqtisadiyyatının ixrac qabiliyyətinin, eləcə də rəqabətqabiliyyətli, idxalı əvəz edən məhsulların istehsalının artırılması, ətraf rayonlarda məşğulluğun təmini, investisiyaların və müasir texnologiyaların cəlb edilməsi kimi öncül vəzifələrin yerinə yetirilməsi baxımından xüsusilə əhəmiyyətlidir. Onu da qeyd edək ki, ölkədə sənaye parklarının yaradılması bir sıra dövlət proqramlarında, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 26 dekabr 964 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında sənayenin inkişafına dair2015-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı"nda nəzərdə tutulub. Hazırda Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı, Balaxanı Sənaye Parkı, Qaradağ Sənaye Parkı, Mingəçevir Sənaye Parkı, "Pirallahı Sənaye Parkı fəaliyyət göstərməkdədir. Müasir istehsal infrastrukturuna malik sənaye parklarının yaradılması ölkədə sənaye sahələrinin inkişafının, ölkə iqtisadiyyatının tarazlı inkişafının təmin edilməsini, habelə istehsal sahələrinin və onun innovasiya istiqamətinin inkişafını nəzərdə tutan dövlət siyasətinin reallaşdırılmasına yönəldilmişdir. Sənaye parklarının yaradılması, həm də ölkənin qeyri neft sektorunun davamlı inkişafı, ölkə iqtisadiyyatının ixrac qabiliyyətinin, eləcə də rəqabətqabiliyyətli, idxalı əvəz edən məhsulların istehsalının artırılması, ətraf rayonlarda məşğulluğun təmini, investisiyaların və müasir texnologiyaların cəlb edilməsi kimi öncül vəzifələrin yerinə yetirilməsi baxımından xüsusilə əhəmiyyətlidir.

Regionların sosial iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramlarının icrası eləcə də kənd təsərrüfatının dinamik inkişafı ilə müşayət olunur. Belə ki, bu günlərdə ölkə regionlarında kənd təsərrüfatının və heyvandarlığın inkişafına, eləcə də mikro və kiçik sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsinə dəstək məqsədilə Azərbaycan Hökuməti və ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi tərəfindən birgə həyata keçirilən "Sosial-iqtisadi inkişaf fəaliyyəti" (SEDA) layihəsi çərçivəsində növbəti yem emalı müəssisələri Balakən, Zaqatala, Qax rayonlarında istifadəyə verilib. Bununla da Balakən rayonunun Qazma, Zaqatalanın Qazangül, Qaxın Tasmalı kəndlərində yem emalı müəssisələri fəaliyyətə başlayıb. Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) İdarə Heyəti sədrinin müavini Nadir Adilov, ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin nümayəndəsi Riçard Bayes və yerli sakinlər özəl bölmənin, aqrar sahənin inkişafına göstərilən dövlət dəstəyi tədbirlərindən bəhs edib, yem emalı müəssisələrinin bölgələrdə bitkiçilik və heyvandarlığın inkişafında, yemə olan tələbatın ödənilməsində, eləcə də mikro və kiçik sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsində əhəmiyyətli olduğunu vurğulayıblar. Məlumat üçün qeyd edək ki, Balakən, Zaqatala və Qax rayonlarında yem emalı müəssisələrinin istifadəyə verilməsi ilə Azərbaycan Hökuməti və ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi tərəfindən birgə həyata keçirilən SEDA layihəsi çərçivəsində fəaliyyətə başlamış yem emalı müəssisələrinin sayı 27-ə çatıb. Yem emalı müəssisələrində istehsal sahəsi və anbar inşa olunub, hər birinin gücü saatda 2 ton olan toxum təmizləyən, yem üyüdən və ot doğrayan avadanlıqlar quraşdırılıb, yeni iş yerləri açılıb. Beləliklə, regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramlarının icrası müddətində Azərbaycan uğurla inkişaf edib, qarşıda duran bütün vəzifələr artıqlaması ilə yerinə yetirilib. Nəticədə ölkəmiz güclənib və hərtərəfli inkişaf edib.

Millət vəkili, Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədri Eldar İbrahimov deyib ki, kənd təsərrüfatının geniş potensialından daha səmərəli istifadə etmək məqsədilə aqrar sektorda yeni islahatlar paketi elan olunub. Kənd təsərrüfatında yeni islahatlar kursunun məqsədi ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün intitusional potensialın gücləndirilməsindən, aqrar sahə üzrə dövlət tənzimlənməsinin effektivliyinin yüksəldilməsindən, biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasından, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsal imkanlarının artırılmasından, bazar infrastrukturunun təkmilləşdirilməsindən və istehsalçıların bazara çıxışının asanlaşdırılmasını təmin etməkdən ibarətdir. E.İbrahimov bildirib ki, bu məqsədlər üçün normativ-hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, regional ixtisaslaşdırma aparılması, aqrar sahəyə investisiya qoyuluşlarının təşviq edilməsi, informasiya-məsləhət xidməti şəbəkəsinin formalaşdırılması, aqrar sığortanın tətbiqi ilə bağlı hüquqi və institusional tədbirlər görülməsi, ixracın çeşidinin artırılması və bazarların diversifikasiyası və s. addımların atılması nəzərdə tutulur. Bütövlükdə, aqrar sektorun maddi-texniki bazasının ardıcıl şəkildə möhkəmləndirilməsinə, yeni yanaşmaların tətbiqinə "yaşıl işıq" yandırılmasına, həmçinin bu sahədə aparılan institusional islahatlara istinadən deyə bilərik ki, respublikamızda məhsuldarlığın artırılmasına hesablanan yeni bir kənd təsərrüfatı sistemi formalaşdırılır: "Şübhə yoxdur ki, həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər və islahatlar perspektivdə regionların inkişafı ilə yanaşı, milli iqtisadiyyatımızda aqrar sektorun mövqeyinin möhkəmlənməsini təmin edəcək. Aqrar sektorda startı verilən yeni islahatlar kursunun əsas hədəflərindən biri ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün institusional potensialın gücləndirilməsindən ibarətdir. Qlobal risklərin artdığı bir şəraitdə Azərbaycan əhalinin ərzaq təhlükəsizliyinə ölkənin milli təhlükəsizliyinin vacib bir komponenti kimi daim böyük önəm verir. Son 15 ildə respublikamızda ərzaq təminatının möhkəmləndirilməsi istiqamətində bir sıra mühüm tədbirlər həyata keçirilib. Öz növbəsində bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər artıq öz müsbət nəticələrini verir. Respublikamızda bir sıra pozisiyalar üzrə daxili ərzaq tələbatının 100 faiz həcmində yerli istehsal hesabına ödənilməsi böyük nailiyyətdir. Hazırda ölkəmizdə meyvə-tərəvəzə olan daxili tələbat tam həcmdə yerli istehsal hesabına təmin edilir. 2018-ci ildə respublikamızda 1,5 milyon tondan çox tərəvəz, 1 milyon tondan çox meyvə və giləmeyvə istehsal olunub ki, bu da müstəqillik dövründə qazanılmış ən yüksək nəticədir. Bu nəticələrdə regionların sosial iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramlarının xüsusi əhəmiyyəti var".

Milli Məclisin deputatı Tahir Rzayev isə deyib ki, sənayenin inkişafına dair proqramların icrası nəticəsində ölkəmizin regionlarında sənayeləşmə prosesi geniş vüsət alıb. Tahir Rzayev bildirib ki, regionlarda sənaye məhəllələri tikilir. Onun sözlərinə görə, hər bir sənaye məhəlləsi 10-dan çox müəssisəni özündə birləşdirməklə, yeni iş yerlərinin açılmasına öz töhfəsini verir: "Neftçalada, Masallıda belə sənaye məhəllələri artıq fəaliyyətdədir. Sənaye məhəllələrinin yaradılması ölkəmiz üçün yeni sahə olan avtomobil sənayesinin inkişafına da təkan verib. Mingəçevirdə açılışı olmuş yüngül sənaye parkında isə 2 rezident fəaliyyətə başlayıb və burada 5 rezidentin fəaliyyət göstərəcəyi planlaşdırılır. Bu isə parkda 5000 yeni iş yerinin açılmasına gətirib çıxaracaq. Gəncədə alüminium və ağır sənaye müəssisələri fəaliyyət göstərir ki, bu da ölkəmizin ixrac qabiliyyətinin artmasına öz töhfəsini verir. Xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi sahəsində də böyük layihələr həyata keçirilir, regionlarda xalça və yun emalı müəssisələri açılır. Bir sözlə, Azərbaycanın tarixini özündə yaşadan qədim xalça sənətinə yeni nəfəs verilir". Millət vəkili deyib ki, 2019-2023-cü illəri əhatə edən dördüncü Dövlət proqramının icrası nəticəsində regionlar müasir dövrün çağırışlarına uyğun inkişaf edəcək, iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunda bölgələrin payı artacaq və regionlarda ixtisaslaşmış müəssisələr istifadəyə verilməklə ölkəmizin ixrac potensialı yüksələcək. Eyni zamanda, regionlarda işsizlik problemi əsaslı şəkildə həll olunacaq və əhalinin sosial rifahı daha da yaxşılaşacaq.

Millət vəkili, Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin üzvü Azər Badamov deyib ki, ölkəmizdə regionların sosial-iqtisadi inkişaf siyasəti uğurla həyata keçirilir.2004-cü ildən etibarən regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramlarının icrasına başlanıldı. Artıq 3 Dövlət proqramı uğurla reallaşdırılıb. Onun sözlərinə görə, Dövlət proqramlarının icrası nəticəsində bölgələr sürətlə inkişaf edir, bütün infrastruktur müasir tələblər çərçivəsində yenidən qurulur: "İcra olunmuş Dövlət proqramları Azərbaycanın regionlarını böyük inkişafına gətirib çıxarıb. Yəni, 2003-cü ildə ölkədə işsizlik 50 faizdən çox idisə, 2018-ci ilin sonunda 5 faiz olub. Əhalinin təbii qazla təmin olunması 50 faizdən 95 faizə, içməli su təminatı 28 faizdən 70 faizə qalxıb. 3200-dən çox təhsil müəssisəsi, 640-dan çox tibb müəssisəsi yenidən qurulub, 44 olimpiya kompleksi, 15000 kilometrdən çox avtomobil yolları yenidən tikilərək istifadəyə verilib. Regionların elektrik enerjisi ilə təminatı kifayət qədər yaxşılaşıb, istehsal olunan elektrik enerjisini özümüzü təmin etməklə yanaşı, xaricə də ixrac edirik. Ölkədə rabitə və poçt xidmətləri müasirləşib, internet istifadəçilərinin sayı 80 faizi keçib, elektron hökumətin yaradılması prosesi başa çatıb. Regionların sosial infrastrukturu əsaslı şəkildə müasirləşib. Bu da regionlarda sahibkarlığın inkişafına öz töhfəsini verir. Son 15 ildə Azərbaycanda 100 mindən çox müəssisə istifadəyə verilib və bu müəssisələrin böyük hissəsi məhz regionlarda yerləşir".

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2019.- 1-3 iyun.- S.15.