Regional proqramlar bölgələrdə

yol infrastrukturunu inkişaf etdirib

"Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın icrası müvəffəqiyyətlə başa çatdırılıb. Respublikamızda bu vaxtadək regionların sosial-iqtisadi inişafına dair 2004-2008, 2009-2013, 2014-2018-ci illəri əhatə edən üç Dövlət Proqramı yerinə yetirilib. Prezident İlham Əliyevin tapşırığına əsasən, növbəti Dövlət Proqramının layihəsi hazırlanıb və artıq işlər başa çatmaqdadır. Ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu, uzaqgörən, düşünülmüş inkişaf strategiyası əsasında reallaşdırılan layihələr Azərbaycanı beynəlxalq aləmdə ən qabaqcıl, söz sahibi ölkələr sırasına çıxarıb. Uğurlu başa çatan hər üç dövlət proqramlarının qarşıya qoyduğu əsas vəzifələr, yəni, regionlarda yeni iş yerlərinin yaradılması, əhalinin sosial rifahının gücləndirilməsi, yol-nəqliyyat infrastrukturunun yenilənməsi və müasir Azərbaycanın dünya birliyinə sürətli inteqrasiyasını xarakterizə edən əsas cəhətlər müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilib.

Paytaxt Bakı ilə yanaşı bölgələrimizdə müasir dünya standartlarına cavab verən yol infrastrukturunun qurulmasında regional proqramlar əhəmiyyətli rol oynayıb. Regionların sürətli inkişafında xüsusi rol oynayan müasir yol infrastrukturu əhalinin sosial rifahının yüksəldilməsində də xüsusi rol oynayıb. Yol tikintisində iştirak edən işçi qüvvəsi onu göstərir ki, əhalinin rahatlığı, turizmin inkişafı ilə yanaşı onların məşğulluğu da təmin edilib. Avtomobil yollarının tikintisi həm iqtisadi, həm də sosial cəhətdən olduqca əhəmiyyətlidir. Son 10 il ərzində 8,3 min kilometr respublika və yerli əhəmiyyətli avtomobil yolları tikilmiş və ya təmir olunmuş, 2004-cü ildən bu günə qədər təxminən 11 min kilometr avtomobil yolu tikilmişdir. Bu, həm magistral yollara, həm də şəhərlərarası və kənd yollarına aiddir.

Regionların inkişafı sahəsində qəbul edilmiş və uğurlu həyata keçirilmiş dövlət proqramları regionlarda nəqliyyat sisteminin davamlı inkişaf etdirilməsi, nəqliyyat sektorunun, o cümlədən nəqliyyat xidmətləri bazarında rəqabət mühitinin daha da təkmilləşdirilməsində mühüm rol oynayıb. Respublikamızın regionlararası, şəhər və rayondaxili yol-nəqliyyat infrastrukturu daha da inkişaf edib. Bölgələrimizdə müvəffəqiyyətlə magistral yolların tikintisi və yenidənqurulması, xüsusi ilə kənd yollarının tikintisi, əsaslı təmiri baş tutub. Bütün bu işlərə 2019-cu ildə də davam ediləcəyi gözlənilir.

Məhz bu ilin yanvar ayında Ağstafa rayonunda yerli əhəmiyyətli Ağstafa-Yenigün-Xətai-Qaçaq Kərəm-Poylu-Xılxına avtomobil yolunun yenidən qurulmasına başlanılıb. 4-cü texniki dərəcəyə uyğun olaraq yenidən qurulan Ağstafa-Yenigün-Xətai-Qaçaq Kərəm-Poylu-Xılxına avtomobil yolunun uzunluğu 9.3 km təşkil edir. Layihəyə uyğun olaraq yolun deformasiyaya uğramış hisələri qazılaraq çıxarılır, təqribən 22 min kub.m həcmdə karxana qruntu ilə əks-dolğu işləri görülərək, kipləşdirilir. Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin rəhbərliyinin birbaşa nəzarəti altında yüksək keyfiyyətlə aparılan yenidənqurma işlərinin sonuncu mərhələsi çərçivəsində yol boyu 3 avtobus dayanacağı inşa ediləcək, hərəkətin normal təşkili üçün 46 yol nişanı, 18 km göstəricisi və 380 siqnal dirəyi quraşdırılacaq, 28 km uzunluğunda yolcizgi və yolgöstərici xətlər çəkiləcək. Yerli əhəmiyyətli Ağstafa Yenigün-Xətai-Qaçaq Kərəm-Poylu-Xılxına avtomobil yolunun yenidən qurulması ilə yol boyu nəqliyyat əlaqəsi xeyli rahatlaşacaq, vətəndaşların istər Bakı-Ələt-Qazax-Gürcüstan respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yoluna, istərsə də respublika əhəmiyyətli Ağstafa-Poylu-Gürcüstan Respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yoluna rahat çıxış əldə etməklə sözügedən ərazidə yük və sərnişin daşıması asanlaşmaqla yanaşı, kənd təsərrüfatının daha da inkişafı hədəflənir.

Ağstafa-Yenigün-Xətai-Qaçaq Kərəm-Poylu-Xılxına avtomobil yolunun yenidən qurulmasından əlavə bu ilin yanvar ayında 26 min nəfər əhalinin yaşadığı 7 yaşayış məntəqəsini birləşdirən və respublika əhəmiyyəti Mingəçevir-Bəhrəmtəpə avtomobil yolunun 137-ci km-dən ayrılan III texniki dərəcəli Yuxarı Qarabağ Kanalı-Beyləqan-Daşburun avtomobil yolunun 15 km-lik hissəsi də yenidən qurulur. Avtomobil yolu iki hissə üzrə yenidən qurulur. 1-ci hissə youn 0-10 km-liyini, 2-ci hissə isə 10-15 km-liyini əhatə edir.

Layihəyə uyğun olaraq 6700 kub.m. həcmdə yararsız asfalt beton örtüyü sökülüb, torpaq yatağının 40 min kub.m həcmdə deformasiyaya uğramış hissələri ekskovatorla qazılaraq çıxarılıb. Qazılmış hissələrin yenidən bərpası və tələb olunan hissələrdə yolun torpaq yatağının yerin təbii relyef səviyyəsindən qaldırılması üçün 68 min kub.m həcmdə qrunt tökülərək yayılıb və kipləşdirilib, təbii karxana çınqılı materialından 38 min kub.m torpaq yatağının tikintisi işləri aparılıb. Yolun çiyin hissələri 20 sm hündürlüyündə karxana çınqılı və optimal çınqıl materialı ilə bərkidilib, yol birləşmələri 720 kv.m sahədə təmir olunub. Respublika əhəmiyyətli və III texniki dərəcəli Yuxarı Qarabağ Kanalı-Beyləqan-Daşburun avtomobil yolunun yenidən qurulması layihəsi çərçivəsində ümumi uzunluğu 5.3 km olan daha 2 yolu əsaslı şəkildə bərpa olunacaq. Söhbət 3 km-lik Şəfəq qəsəbəsinin daxilindən keçən və 2.3 km-lik ziyarətgaha gedən yoldan gedir. Layihənin sonuncu mərhələsində 3 yerdə avtobus dayanacağı quraşdırılacaq, hərəkətin normal təşkili üçün 73 km uzunluğunda yolcizgi və yolgöstərici xətlər çəkiləcək, 68 yol nişanı, 10 km göstəricisi və 500 siqnal dirəyi quraşdırılacaq.

Bütün bunlardan əlavə Respublika əhəmiyyətli Lənkəran-Lerik avtomobil yolunun yenidən qurulması ilə bağlı tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamına uyğun olaraq Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi tərəfindən ötən il başlanılmış yenidənqurma işləri bu il də davam etdirilir.

Lənkəran-Lerik avtomobil yolu 2 hərəkət zolaqlı olmaqla III texniki dərəcəyə uyğun olaraq yenidən qurulur. Hər bir hərəkət zolağının eni 3.5 metr, çiyinlərin eni isə 2.5 metr olmaqla yolun ümumi eni 12 metr təşkil edir. Yenidənqurma işləri çərçivəsində köhnə asfalt-beton örtüyünün üst qatı 18 min kv.m sahədə frezlənərək kənara daşınır, 92 min kub.m həcmdə yolun deformasiyaya uğramış hissələri qazılaraq çıxarılır, əvəzinə yol yatağının karxana çınqılı ilə tikintisi işləri görülür. Bundan başqa yol yatağının profilə salınması və normativ eninin alınması üçün xüsusi qrup qrunt daşınaraq yayılır və kipləşdirilir. Torpaq işləri 276 min kub. m həcmdə icra olunur. Lənkəran-Lerik avtomobil yolunun bir-neçə nöqtəsində sürüşmə əraziləri mövcud olduğu üçün burda yol yatağının əlavə bərkidilməsi işləri görülür. Bunun üçün xüsusi qrup qrunt əraziyə gətirilərək yayılır və kipləşdirilir, avtoqreyderlə 28 min paqon-metr uzunluğunda küvetlər açılır, həmçinin 3200 kub.m dəmir-beton küvetlər inşa edilir. Yenidənqurma işlərinin sonuncu mərhələsində yola 6 avtobus dayanacağı qoyulacaq, həmçinin hərəkətin normal təşkili üçün yol boyu zəruri olan yerlərdə 152 ədəd yol nişanı və məlumatverici lövhə, 2024 ədəd siqnal dirəyi və 110 ədəd km göstəricisi quraşdırılacaq, 153 km uzunluğunda yolcizgi və yolgöstərici xətlər çəkiləcək.

Həmçinin Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi tərəfindən Bakı-Ələt-Astara-İran İslam Respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yolunun 55-ci kilometrində yerləşən Kür çayı üzərindəki mövcud metal Kür körpüsünün əsaslı şəkildə bərpası işləri aparılır. 3 aşırımlı körpünün uzunluğu 335 m, eni isə 11.5 m-dir. Körpünün hərəkət hissəsinin eni 7.5 m, hər tərəfə yanaşma yollarının uzunluğu isə 500 metr təşkil edir . Geniş təmir işlərinin bir hissəsi olaraq hazırda bütün yeni qurğular üçün tələb edilən yük götürmə qabiliyyətinin müasir A15/NK100 olması vacib sayılıb. Kür körpüsü isə o zamanki yüklənmə sinfi A11/NK80-nə müvafiq olaraq layihələndirilib. Texnoloji ardıcıllığa uyğun olaraq mövcud körpünün üstündəki asfalt-beton layları tamamilə qaşınıb çıxarılıb, körpünün üst metal təbəqəsinin sıradan çıxmış hissələri çıxarılaraq yenisi ilə əvəz edilib. Layihəyə uyğun olaraq körpünün üst metal təbəqəsi təzyiqli qum şırnağından istifadə edilməklə təmizlənib, metal təbəqə başdan-başa 10 mm qalınlığında sudan mühafizə qatı vurulub, məhəccərləri isə tamamilə dəyişdirilərək müasir məhəccərlərlə əvəz edilib. Hazırda körpünün Salyan şəhəri tərəfə yanaşma yolunda aşınma asfalt-beton layının qoyulması və körpünün hər iki tərəfində suaxıdan beton küvetlərin tikintisi və işıqlanma dirəklərinin quraşdırılması üçün hazırlıq işləri davam etdirilir. Təmir-bərpa işlərinin yanvar ayının sonunda yekunlaşacağı və körpünün sürücülərin istifadəsinə veriləcəyi gözlənilir.

Görülən işlər regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət proqramlarının qəbulu və qarşıya qoyulan vəzifələrin uğurlu icrası sayəsində respublikamızın bütün bölgələrinin simasının dəyişdiyini ortaya qoyur.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilmişdir

Olaylar.- 2019.- 24 yanvar.- S.15.