Müstəqil Azərbaycanın dayanıqlı

iqtisadi siyasətinin təməli Heydər

Əliyev tərəfindən qoyulub

Müstəqil Azərbaycanın iqtisadi dayanaqlığının möhkəm olması onun siyasi nüfuzunun artmasına səbəb olub.

Etiraf edilməlidir ki, ölkəmizin iqtisasdi inkişafının təməli, eləcə də dünya ölkələri arasında layiqli yer tutmasında Ulu öndər Heydər Əliyevin xidmətləri müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində dünya miqyaslı dövlət xadimi və dahi siyasət korifeyi Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə yenidən hakimiyyətə qayıtması nəticəsində ölkəmiz tərəqqi yoluna qədəm qoydu, suverenliyimiz əbədi və sarsılmaz xarakter aldı, davamlı iqtisadi inkişaf üçün möhkəm təməl yaradıldı, xalqın milli-mənəvi ruhu yüksəldi, Azərbaycanda ümumbəşəri dəyərlərə əsaslanan demokratik, hüquqi, dünyəvi və müasir dövlətin ideya əsasları və strateji inkişaf istiqamətləri müəyyənləşdirildi. Ulu öndərin liderlik keyfiyyətləri, fədakar və yorulmaz fəaliyyəti sayəsində ölkəmiz müstəqil siyasət yürüdərək dünya birliyində mövqeyini gücləndirdi. Müstəqil Azərbaycanın qurucusu kimi gördüyü misilsiz işlər Heydər Əliyevə çağdaş tariximizdə xalqımızın xilaskarı və müasir dövlətçiliyimizin banisi kimi əbədiyaşarlıq qazandırdı. Dövlət suverenliyinin əldə edilməsini Azərbaycan üçün müstəsna dərəcədə önəmli hesab edən və xalqın yüksəlişi, dünyəvi, demokratik dəyərlərə yiyələnməsi yolunda əsas amil sayan ümummilli lider bu tarixi nailiyyəti yüksək qiymətləndirirdi: "Dövlət istiqlaliyyətinin əldə edilməsi Azərbaycan xalqı üçün tarixi hadisədir və bizim vəzifəmiz, məqsədimiz istiqlaliyyətimizi, beynəlxalq mövqelərimizi hər vasitə ilə möhkəmləndirməkdən ibarətdir".

Ulu öndər Heydər Əliyev müstəqil dövlət quruculuğu prosesində iqtisadi islahatlara böyük önəm verirdi. Azad bazar iqtisadiyyatının formalaşdırılması, istehsalın artırılması, sənayenin inkişafı, mülkiyyətin özəlləşdirilməsi, torpaq islahatının həyata keçirilməsi, sahibkarlığın formalaşması bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi. Ümummilli lider iqtisadiyyatın inkişafını dövlət siyasətinin prioritetlərindən hesab edirdi: "İqtisadi sahədə strateji yolumuz respublikada bazar iqtisadiyyatına keçmək üçün iqtisadi islahatlar aparmaqdan və tədricən Azərbaycanda bütün sahələrdə sərbəst iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı formalarını tətbiq etməkdən ibarətdir". Qeyd edək ki, islahatlar vasitəsilə Azərbaycanın milli iqtisadiyyatının formalaşdırılması siyasəti hələ 1969-cu ildə Heydər Əliyevin ölkəyə rəhbərlik etməsi ilə başlanan şərəfli və mühüm missiyanın əsas istiqamətlərindən idi. Məhz həmin dövrdən etibarən ölkəmizin milli iqtisadi inkişafının əsaslarının yaradılması, zəngin iqtisadi potensialın və təbii sərvətlərin ölkənin gələcək inkişafına, xalqın rifahının yüksəlməsinə yönəldilməsi üçün ciddi addımlar atıldı. Milli inkişaf ideyasından doğan və Azərbaycan iqtisadiyyatını bütün parametrlər baxımından Sovet İttifaqında ən öncül yerlərdən birinə çıxarmağı hədəfləyən bu islahatlar ümummilli liderin yüksək dövlət idarəçiliyi bacarıqları və liderlik keyfiyyətləri sayəsində o dövrdə Azərbaycanda tarixi dönüş yaratdı, köklü müsbət dəyişikliklərə səbəb oldu. Ulu öndərin səyi, əzmkarlığı və ittifaq miqyasında güclü nüfuzu sayəsində siyasi, sosial-iqtisadi, humanitar və digər sahələrdə SSRİ rəhbərliyi səviyyəsində Azərbaycanın inkişafını təmin edəcək əlverişli qərarlar qəbul edildi, bütün sahələrdə uzunmüddətli və sistemli proqramların icrasına, iqtisadiyyata dövrün yeni və mütərəqqi texnologiyalarının uğurla tətbiqinə başlandı. Nəticədə Azərbaycan xammal ölkəsi və aqrar respublikadan qabaqcıl sənaye ölkəsinə çevrildi, kənd təsərrüfatının bütün sahələrində inkişafa nail olundu, yeni sənaye sahələri yaradıldı, ölkəmiz ittifaq respublikaları arasında iqtisadi uğurları və əldə etdiyi konkret nəticələri ilə önə çıxmaq imkanı əldə etdi. Belə ki, 1969-1982-ci illərdə Azərbaycanda elektron maşınqayırması, radiosənaye, yüngül və yeyinti sənayesi üçün maşın və avadanlıq istehsalı və digər mütərəqqi sahələr, 1971-1985-ci illərdə 581 adda yeni tipli maşın, avadanlıq, aparat və cihaz nümunələri yaradıldı. Həmin illər neft-kimya sənayesinin yeni dövrün tələblərinə uyğun inkişafı baxımından da önəmlidir. Ümummilli liderin böyük diqqəti sayəsində tam modernləşdirilmiş neft-kimya sənayesi ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında mühüm rol oynadı, Azərbaycan neft məhsulları və avadanlığı, polad borular, əlvan metallar, sintetik kauçuk, elektrik mühərrikləri, məişət kondisionerləri, mineral gübrələr, xalça və digər istehsal sahələri üzrə Sovet İttifaqında aparıcı respublikalardan birinə çevrildi.Əvvəllər kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından da geridə qalan Azərbaycan Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə səmərəli idarəçilik və mütərəqqi texnologiyaların uğurlu tətbiqi sayəsində sovetlərin qabaqcıl kənd təsərrüfatı, o cümlədən pambıqçılıq və üzümçülük, ümumilikdə aqrar-sənaye üzrə əsas respublikalardan biri oldu. O dövrdə Azərbaycanda istehsal edilən müxtəlif sahələr üzrə 350 adda məhsul dünyanın 65 ölkəsinə ixrac olunmağa başladı.Ulu öndərin Azərbaycanın hərtərəfli inkişaf strategiyası həm də infrastrukturun yenilənməsini, arxitekturaya yiyələnməsini şərtləndirirdi. Bunun nəticəsidir ki, paytaxta və regionlara gözəllik verən yüzlərlə müasir yaşayış binası, mehmanxana, iqtisadi inkişafda önəm kəsb edən iri istehsal kompleksləri, su anbarları, müasir yollar tikildi, yaşıllıq zonaları, istirahət ocaqları yaradıldı. Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərliyinin birinci dövründə həyata keçirilən quruculuq siyasəti, yaradılmış infrastruktur, yeni sənaye sahələri, formalaşmış böyük potensial Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün önəmli amillər oldu. Sovet İttifaqında müasir istehsal və sənaye üsullarının və texnologiyaların burada cəmləşməsi, ulu öndərin müdrik idarəetmə və uzaqgörən strategiyası nəticəsində ölkədə baş verən sosial-iqtisadi inkişaf bumu məqsədli şəkildə milli inkişafa yönəldilmişdi və ölkənin gələcək müstəqilliyinin davamlı olması baxımından mühüm tarixi əhəmiyyət kəsb edirdi. Ümummilli liderin dövlət quruculuğu strategiyası qabaqcıl iqtisadiyyat və infrastruktura, sosial-iqtisadi inkişafa nail olmaqla yanaşı, həm də milli-mədəni dirçəliş, özünüdərk, milli ruhun yüksəlişi istiqamətində həyata keçirilən siyasətlə tamamlanırdı ki, bu da Azərbaycan xalqının müstəqil dövlətçilik ideyalarının reallaşmasında və xalqın milli-azadlıq mübarizəsinin uğurla nəticələnməsində həlledici rol oynadı. Ulu öndər Heydər Əliyev bu məqamı çox dəqiq ifadə etmişdir: "1970-ci illərdə görülən işlər, yaranan bu böyük iqtisadi, sənaye potensialı və neft sənayesi sahəsində görülən işlər Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin əsasıdır. Əgər onlar olmasaydı, biz bu gün dövlət müstəqilliyini əlimizdə bu qədər möhkəm saxlaya bilməzdik".

Sirr deyil ki, məhz ümumilli lider Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulan iqtisadi siyasət nəticəsində ölkə iqtisadiyyatının və sahibkarlığın inkişafında qadınların rolu əhəmiyyətli dərəcədə artıb. YAP İdarə Heyətinin üzvü, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili bildirib ki, Azərbaycan qadınının cəmiyyətimizdə və dövlət siyasətində rolu həmişə yüksək olub: "Ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən Azərbaycan qadınının cəmiyyət həyatında önəmli rolu dövlət siyasətində təsbit olunub. Bütün dünyada qadınların rolu və imkanları ilə iqtisadi inkişaf arasında əlaqə daim araşdırma mövzularından biri olub. Dünya əhalisinin 49,6 faizi qadın olsa da, onların dünya iqtisadiyyatında payı cəmi 37 faizdir. Bu göstərici təxminən 40 trilyon dollar civarındadır. Bu gün dünyanın iqtisadi siyasətini müəyyən edən dörd mühüm təşkilatın- Beynəlxalq Valyuta Fondunun, Ümumdünya Ticarət Təşkilatının, Avropa Mərkəzi Bankının və ABŞ-ın Maliyyə Nazirliyinin rəhbərləri qadındır. Bu fakt deməyə əsas verir ki, dünya iqtisadiyyatının yönümünü müəyyən edən məhz qadınlardır. Azərbaycanda isə sahibkarlıq subyektlərinin 21 faizi qadınlardır. 1 milyon 300 min sahibkarımızın 230 min nəfəri qadınlardan ibarətdir. İnkişaf etmiş ölkələrlə müqayisə etdikdə, Azərbaycan sahibkarlarının iqtisadiyyatda rolu daha yüksəkdir. Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində qadın sahibkarlarının iqtisadiyyatda rolu təxminən 17-18 faizə yaxındır. Ümumiyyətlə, qadınların imkanları ilə iqtisadi artım arasında əlaqənin iki tərəfi var. Birincisi, qadınlar daha çox hüquqi və fiziki imkanlara sahib olduqca iqtisadi artım daha yüksək olur. İkincisi yanaşma isə ondan ibarətdir ki, iqtisadi inkişaf daha çox artdıqca qadınların imkan və hüquqları daha da artır". Onun sözlərinə görə, Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanmış sənədlər, qəbul edilmiş qərarlar sahibkarlığın inkişafına çox böyük dəstəkdir: "Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın xüsusi təşəbbüsü ilə həyata keçirilən sosial layihələr də qadın sahibkarlığının, xüsusilə həssas qrupdan olan qadınlar arasında sahibkarlığın inkişafına müsbət təsir göstərir. Bu isə sosial-iqtisadi inkişafın, o cümlədən məşğulluğun təmin olunması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Ölkəmizdə qadınların əmək hüquqları və sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı lazımi qanunvericilik bazası mövcuddur. Bu gün iqtisadi və sosial inkişafın səmərəliliyinə nail olmaq, iqtisadi inkişaf və yüksəlişdən bəhrələnmək üçün cəmiyyətdə olan qadınların mövcud potensial imkanlarından istifadə olunması mühüm əhəmiyyət kəsb edir".

Alim

Olaylar.- 2023.- 10-16 fevral.- S.5.