Addım-addım ZƏFƏRƏ doğru

Tarixin xalqımızın alnına yazdığı ən gözəl günlərdən biri - Zəfər günü yaxınlaşır. Artıq bir neçə ildir ki, təqvimimizdə Zəfər günü və bu qürurlu tarixdən doğan bayram əhvalı, qələbə ab-havası mövcuddur. Taleyin işinə bax: 9 noyabr bayraq günümüz idi. 8 noyabr illər sonra Zəfər günü olaraq ona qoşuldu, bu iki tarix Müstəqil Azərbaycanın qoşa qanadları kimi tarixdə iz saldı.

2023-cü ilin Zəfər bayramı özəl bir tarixdir. Çünki 2023-cü il Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubiley ili, "Heydər Əliyev ili"dir. 2023-cü il həm də Ali Baş Komandan, cənab Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan prezidenti seçilməsinin 20 illiyi ilə əlamətdardır. Və ən nəhayət 2023-cü il antiterror əməliyyatının nəticəsi olaraq Azərbaycanın üçrəngli bayrağının bütün torpaqlarımızda dalğalandığı ildir. Artıq qondarma qurum yoxdur, Xankəndi də doğma anasına - Azərbaycana qovuşub.

Bəs bu Zəfər bayramının banisi, bütöv və qüdrətli Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin obrazı ədəbiyyatımızda əks olunubmu?

Ədəbiyyatda dövlət başçısının obrazını yaratmaq çox məsuliyyətli və gərgin əmək tələb edən bir missiyadır. Çünki bu obrazı tam reallığa, sənədlərə, tarixə əsaslanmaqla yaratmaqla yanaşı bədii boyaları da uğurlu seçmək gərəkir. Bədiilik real obraza xələl gətirməməli, sənədlilik isə bədii obraz ştrixlərini tam kölgələməməlidir. Fikrimizcə, Yunus Oğuz "Ovçu" və "Cığır" romanları ilə bu missiyanı - Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin ədəbiyyatda obrazını yaratma missiyasını yerinə yetirməyə nail olmuşdur.

Yunus Oğuzun "Ovçu" (2018) romanında Ali Baş Komandanın obrazı müasir Azərbaycan tarixinin dönüm nöqtəsi olan 2016-cı ilin aprel döyüşləri fonunda təqdim edilir. Ali Baş Komandan xalqın öz prezidentinə, dövlətinə, ordusuna sevgisini, inamını, Qarabağı azad etmək qüdrətini parlaq şəkildə əks etdirən həmin döyüşlərin gələcək Zəfərin ilkin sədaları olduğunu bilir və buna doğru inamla gedir: "O, adətən kabinetində gəzişməyi və gəzə-gəzə düşünməyi xoşlayırdı. Uşaqlıqdan belə adət etmişdi. Düzdür, Prezident seçiləndən sonra buna kifayət qədər vaxtı olmurdu. Çoxsaylı qəbullar, səfərlər, görüşlər, tədbirlər, telefon danışıqları onu çox zaman bu sevimli adətindən məhrum edirdi. İndi də gecənin yarısı olmasına baxmayaraq Ali Baş Komandan gəzişir və fikirləşirdi...Verəcəyi qərarın mümkün nəticələrini hesablayırdı." ("Ovçu"). Yunus Oğuz "Ovçu" romanında qədim və müasir tariximizi paralel təsvir edərək həlledici məqamda dövlət başçısının qətiyyəti məsələsini xüsusi qeyd edir. Romanda qədim tariximizdəki Alp Arslanın, Nadir şahın qətiyyətini çağdaş tariximizdə Prezident İlham Əliyev sərgiləyir. Əsərdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin də obrazı yaradılıb. Onun miras qoyduğu ideyalar, məsləhətləri tariximizin bu dönüş nöqtəsində mühüm rol oynayır: "Son iki ildə demək olar ki, hər şey ciddi şəkildə dəyişmişdi. "Bu ordu ilə indi biz işğal altındakı torpaqlarımızı azad edə bilərik"- deyə Prezident otaqda gəzişə-gəzişə fikirləşirdi. Mərhum atasının bir sözü onun yaddaşında həmişəlik həkk olunmuşdu: "Hiyləgər və məkrli düşmənə qalib gəlmək istəyirsənsə, məqamı doğru seç və qətiyyətlə hərəkət et! Çünki hər bir böyük uğur məqamı dəqiq tutmaqdan, gözlənilməz və qətiyyətli addım atmaqdan asılıdır. Məqamı doğru seçməklə hər bir çətin işi həll edə bilərsən, uğur qazana bilərsən. İctimaiyyətin rəğbəti də, əlbəttə ki, qaliblərin tərəfində olur."" ("Ovçu").

Yunus Oğuzun Şuşa şəhərinin inşa edilməsinin 270 illiyinə və 44 günlük Vətən müharibəsinə həsr edilmiş "Cığır" (2022) romanında da Ulu Öndər Heydər Əliyevin layiqli davamçısı olan Ali Baş Komandan İlham Əliyevin müqəddəs, tarixi bir missiyanı yerinə yetirmək üçün seçilmiş olması vurğulanır: "Prezident dəstəyi yerə qoyub ayağa durdu. Atasının divara vurulmuş portretinə baxdı, sanki onunla danışırmış kimi dedi: "Bunu mən də etməsəm, kim edəcək? Niyə tarixə adımı qalib kimi yazdırmayım? Ermənilərin isə arzusu, istəyi gözündə qalacaq! Bilirəm, Rusiyada bəzi dairələr onlara hər cür yardım göstərirlər. Amma Rusiya KTMT adı altında heç bir kömək göstərməyəcək. Tovuz döyüşü böyük müharibə üçün kiçik məşqdir." Ona elə gəldi ki, atasının portretindən baxan gözlərdə razılıq əlaməti var." ("Cığır").

Romanda "Nəsrəddin cığır"ının Şuşanın azad olunmasına kömək etdiyi kimi Tovuz döyüşlərinin də Vətən müharibəsinin Zəfərlə bitməsində mühüm rol oynaması bədii boyalarla yanaşı sənədli faktlarla da təsvir edilir. Tovuz döyüşləri Ali Baş Komandanın Böyük Zəfərə doğru açdığı çığır idi. 44 günlük müharibədə bu Cığır Zəfər yolun çevrildi: "Yenə gəlib atasının portretinin qarşısında dayandı. O, sanki içində atasının ruhunu gəzdirir, bu dünyagörmüş atadan, siyasətçidən məsləhət almağa çalışır, atacağı addımı yüz ölçüb bir biçirdi. İçində bir qalxınma vardı. O, özü və Azərbaycan üçün yeni bir CIĞIR açırdı. Bu yeni CIĞIRı yola çevirmək istəyirdi. Rəhbərlik etdiyi dövlət üçün yeni, tamamilə yeni üfüqlər açmaq ərəfəsində idi. İçindəki qalxınma onu əmin edirdi ki, bacaracaq. Əgər açdığı bu CIĞIRı ot-ələf, çayır basacaqdısa, o zaman bu CIĞIRı açmağa dəyməzdi. CIĞIRın əvvəli artıq vardı, indi bunu uğurla YOLa çevirmək gərəkdir." ("Cığır")

Tarixi 44 günlük müharibə başladı, Şuşada yallı gedən, parlament binası tikmək iddiasında olan, Tovuz döyüşlərində general-mayor Polad Həşimov və silahdaşlarını həlak etməsi ilə qürrələnən Ermənistanın qalib obrazı, "yeni müharibə, yeni ərazilər" planı Ali Baş Komandanın dəqiq hərbi-siyasi gedişi, "dəmir yumruğu" ilə məhv edildi. "Xalq Həyəcanlı, Qürurlu, Şərəfli günlərini yaşayırdı. Xalqa hər gün enerji verən elə Ali Baş Komandanın özü idi, həm ciddi xəbərləri, həm də zarafatları ilə. Onun "erməniləri iti qovan kimi qovacayıq" deyimi xalq arasında zərb-məsələ çevrildi. Ali Baş Komandan xalqın əzizinə çevrilmişdi. İnsanlar hər gün intizarla, həyəcanla onun xəbərlərini gözləyirdi." ("Cığır").

Prezident İlham Əliyevin "Dəmir yumruğu" 44 gün ərzində geniş Zəfər yolunu yaratdı. 2023-cü ildə isə missiya tamamlandı, Xankəndindəki qondarma qurum dağıldı, separatçı qüvvələr antiterror əməliyyatı ilə təmizləndi. İndi bütün Azərbaycan üç rəngli bayrağın zəfər nuruna boyanıb. Qarşıda isə bizi yeni zəfərlər gözləyir! ZƏFƏRİMİZ MÜBARƏK!

Elnarə Qaragözova

Fil.f.d., dosent

Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun

aparıcı elmi işçisi

Olyalar.- 2023.- 3-16 noyabr, №41.- S.10.