Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi-ideoloji durumu

Daha monolit topluma doğru

Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi-ideoloji hazırlığını sınağa çəkən hadisə baş verdi. Bizə ən yaxın ölkə olan Türkiyənin Ermənistanla sərhədləri açması məsələsinin gündəmə gəlməsi ilə Azərbaycan cəmiyyətinin reaksiyası olduqca maraq doğururdu. Dost və düşmən milli maraqların önə çıxdığı anlarda azərbaycanlıların necə davranacağını gözləyirdi. Proseslər göstərdi ki, Azərbaycan cəmiyyəti dövlətçilik baxımından ciddi bir məsafə qət etmişdir. Cəmiyyətin bütün kəsimləri milli maraqların müdafiəsinə qalxmışdır. Siyasi partiyalar da milli maraqların gözlənilməsi üçün birgə hərəkət etdilər. Azərbaycanın bütün üzdə olan partiyaları ölkənin maraqlarının qorunması üçün ayağa qalxdılar. Bunlara ziyalılar, tələbələr, fəhlələr, müxtəlif QHT-lər və başqaları qatıldılar. Beləliklə, Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi-ideoloji olaraq dövlətçilik və milli maraqları ətrafında birləşə bilməsi təcrübədə təsdiq olundu.

Təbii ki, bu duruma ölkəmiz asan gəlib çıxmadı. Ölkə rəhbərliyinin apardığı siyasət nəticəsində Azərbaycan cəmiyyətində müsbət tendensiyalar dayanıqlı prosesə çevrildi. Öncə dövlətçilik şüurunu hərəkətə gətirmək lazım idi. Bunun üçün cəmiyyətdə siyasi qavğalar nəticəsində yaranmış ziddiyyətləri aradan qaldırmaq gərəkdi. Bu iş ciddi və qətiyyətli proqramların həyata keçirilməsini tələb edir. Ona görə də rəhbərlik Milli Barış cəmiyyəti yaratmağı qarşıya məqsəd kimi qoydu. O işin ərsəyə gəlməsi isə çox usta siyasət tələb edirdi. Azərbaycan rəhbərliyi bu işin öhdəsindən gəldi. Aparılan siyasət, həyata keçirilən tədbirlər, iqtisadi və sosial xarakterli proqramlar nəticəsində cəmiyyətdə sabitlik bərqərar oldu. Sabitliyin uzun müddətə və dayanıqlı olaraq bərqərar olduğunu keçən illər göstərdi.

Sonrakı mərhələdə Azərbaycan cəmiyyətinin mənəvi-ideoloji olaraq inkişafı həyata keçirildi. Bunun üçün də perspektivli proqramlar reallaşdırıldı. O proqramların reallaşmasında siyasi rəhbərliyin qətiyyəti olduqca böyük əhəmiyyət daşıyırdı. Çünki rəhbərlik şəxsi nümunə ilə vətənpərvərlik, dövlətçilik və ümummilli maraqlara sədaqət nümayiş etdirdi. Bu da cəmiyyət üçün ciddi stimulverici təsir göstərdi. İndi görünür ki, cəmiyyətdə dövlətçilik şüurunun yüksəlişi vardır. Azərbaycanlılar dövlət maraqlarına görə birləşir, bir yerdə təpkilərini göstərə bilirlər. Ermənistanla bağlı yaranmış durumda Azərbaycan cəmiyyətinin nümayiş etdirdiyi birlik konsolidasiya məsələsində yeni mərhələnin başladığını göstərir. Əslində bu hal Azərbaycanın müharibə edəcəyi durumda cəmiyyətin tək yumruq olacağını göstərir. Bizim xalq dövlətinin müstəqilliyi və ərazisinin bütövlüyü uğrunda hər sınağa hazır vəziyyətdədir. Cəmiyyətin bu cür toparlanması təbii ki, ölkəmizin dövlət quruculuğunda əldə etdiyi uğurların getdikcə daha geniş miqyas aldığını göstərir. Azərbaycan cəmiyyəti faktiki olaraq Qafqazda liderliyini bacarıqla həyata keçirən toplumdur. İctimai şüurun inkişafında azəbaycanlıların ermənilər və gürcülərdən irəlidə olduğu aydın görünür. Ermənistan və Gürcüstan cəmiyyətlərinin daxili çəkişmələrdə olduğunu hər kəs görür. Orada müxalifət kütləvi aksiyaları ilə göstərir ki, cəmiyyətin siyasi olaraq bütövləşməsi hələ uzaq gələcəyin işidir. Gürcüstanda indi qarşıdurma var, Ermənistanda müxalifətçilərin qətlə yetirilməsindən qaynaqlanan düşmənçilik hökm sürür. Azərbaycan isə dövlətin maraqları ətrafında birləşməyi nümayiş etdirir. Bu müqayisələr bizim cəmiyyətin mənəvi-psixoloji aspektdə daha yetkin səviyyədə olduğunun konkret mənzərəsini yaradır.

Bunlar təbii ki, Azərbaycan cəmiyyətində inkişafın sona çatması anlamına gəlməməlidir. Sadəcə, onu demək gərəkdir ki, cəmiyyət faktiki olaraq daha yüksək monolit halına gəlmişdir və bunu göz önünə almaq lazımdır. Azərbaycan bölgənin ən önəmli dövləti kimi öz siyasətini davam etdirməyə qadirdir. Bu da bütün dünyaya bir mesajdır. Azərbaycanı onun maraqlarına uyğun olmayan hər hansı bir şeyə məcbur etmək olmaz. Onunla hesablaşmaq lazımdır. Azərbaycan müstəqil dövlət kimi heç kəsdən asılı olmayan siyasətini davam etdirəcək. Bu əsasda onun bütün hədəflərinə çatacağına şübhə yoxdur. Bunu daha çox Ermənistan və onun havadarları yaddan çıxarmasınlar.

Şahin Məhəmmədoğlu

Olaylar.- 2009.- 11-13 aprel.- S. 5.